Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất”

 

==Lịch sử==

Trong thời kỳ cổ đại, Al Hasa (nay là tỉnh Đông của Ả Rập Saudi) là bộ phận của Al Bahreyn và tiếp giáp Đại Oman (nay là Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Oman). Từ thế kỷ II CN, các bộ lạc chuyển dịch từ Al Bahreyn hướng đến vùng Vịnh thấp hơn, cùng với đó là luồng di cư của các nhóm bộ lạc Azdite Qahtani (hay Yamani) và Quda'ah từ tây nam bán đảo Ả Rập hướng đến miền trung Oman. Các nhóm Sassanid hiện diện tại bờ biển Batinah. Năm 637, Julfar (tại khu vực nay là [[Ras al-Khaimah|Ra's al-Khaimah]]) là một cảng quan trọng, được sử dụng làm điểm dừng chân của quân Hồi giáo đi xâm lược [[Nhà Sassanid|Đế quốc Sassanid]] Ba Tư.<ref name="AbedHellyer2001">{{cite book|author1=Ibrahim Abed|author2=Peter Hellyer|title=United Arab Emirates, a New Perspective|url=https://books.google.com/books?id=QcMz3zV0qAMC&pg=PA83|year= 2001|work=Trident Ltd|isbn=978-1-900724-47-0|pages=83–84}}</ref> Khu vực Al Ain/Ốc đảo Buraimi được gọi là Tu'am và là một điểm mậu dịch quan trọng đối với các tuyến đường lạc đà giữa duyên hải và nội địa bán đảo Ả Rập.<ref>{{Cite book|title = From Trucial States to United Arab Emirates|last = Bey|first = Frauke|work= Longman|year = 1996|isbn = 0582277280|location = UK|pages = 22–23}}</ref>

 

{{refimprove section}}

[[File:Dunebashing group Dubai.jpg|thumb|Quang cảnh hoang mạc tại ngoại vi [[Dubai]]]]

Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất nằm tại Trung Đông, giáp với [[vịnh Oman]] và [[vịnh Ba Tư ]], nằm giữa Oman và Ả Rập Saudi; đây là một vị trí chiến lược nằm sát phía nam của [[eo biển Hormuz]], một điểm trung chuyển trọng yếu đối với dầu thô thế giới.<ref>{{cite web|url=http://www.uae.gov.ae/Government/oil_gas.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080705161411/http://www.uae.gov.ae/Government/oil_gas.htm|archivedate=5 July 2008 |title=UAE Oil and Gas |publisher=Uae.gov.ae |date=19 June 1999 }}</ref>

 

|alt2=

}}

Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất là một liên bang của các chế độ quân chủ chuyên chế thế tập. Liên bang nằm dưới quyền quản lý của [[Hội đồng Tối cao Liên bang]] gồm có 7 tiểu vương của 7 tiểu vương quốc trong liên minh: [[Abu Dhabi (tiểu vương quốc)|Abu Dhabi]], [[Ajman]], [[Fujairah]], [[Sharjah]], [[Dubai]], [[Ras al-Khaimah]] và [[Umm al-Quwain|Umm al-Qaiwain]]. Các tiểu vương quốc được giữ lại các trách nhiệm mà pháp luật không trao cho chính phủ quốc gia.<ref>{{cite web|url=http://www.uaeinteract.com/government/political_system.asp#B|title=UAE Government: Political system|work=UAEinteract|accessdate=12 February 2016}}</ref> Mỗi tiểu vương quốc được phân định cung cấp một tỷ lệ thu nhập cho ngân sách trung ương.<ref>{{cite web|url=http://www.uaeinteract.com/government/political_system.asp |title=UAE Government: Political system |work=UAEinteract |accessdate=12 February 2016 }}</ref>

 

===Quan hệ đối ngoại===

[[File:Vladimir Putin in the United Arab Emirates 10 September 2007-5.jpg|left|thumb|[[Khalifa bin Zayed Al Nahyan]] và Tổng thống Nga [[Vladimir Putin]], năm 2007]]

Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất có quan hệ ngoại giao và thương mại rộng rãi với các quốc gia khác. Quốc gia này giữ vai trò quan trọng trong [[OPEC]] và Liên Hiệp Quốc, và là một thành viên sáng lập [[Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh]] (GCC).

 

===Quân sự===

[[File:F-16e block60.jpg|thumb|right|Chiến đấu cơ [[F-16]] của Không quân Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất]]

Pháp và Hoa Kỳ giữ vị thế quan trọng chiến lược nhất trong hợp tác quân sự của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, với các thỏa thuận hợp tác phòng thủ và điều khoản vật tư quân sự.<ref>{{cite news|title=UAE confirms discussions with France on purchase of Rafale aircraft|url=http://www.wam.org.ae/servlet/Satellite?c=WamLocEnews&cid=1200074664706&p=1135099400124&pagename=WAM%2FWamLocEnews%2FW-T-LEN-FullNews|agency=Emirates News Agency|date=5 June 2008}}</ref> Liên bang từng thảo luận với Pháp về khả năng mua 60 máy bay chiến đấu [[Rafale]] vào tháng 1 năm 2013.<ref>{{cite news|title=Hollande says UAE Rafale jet deal depends on price|url=http://www.reuters.com/article/2013/01/15/france-uae-rafale-idUSP6E7N601320130115|agency=Reuters|date=15 January 2013}}</ref> Liên bang giúp Hoa Kỳ phát động chiến dịch không kích đầu tiên của họ chống các mục tiêu của Nhà nước Hồi giáo tại Syria.<ref>{{cite web|title=US launches air strikes against Isil in Syria|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/syria/11114991/US-launches-air-strikes-against-Isil-in-Syria-live.html|work=The Telegraph|date=24 September 2014}}</ref>

 

===Phân chia hành chính===

[[File:UAE vi-map.png|thumb|320px|Bản đồ hành chính Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất]]

{|class="wikitable sortable"

|- style="background:#efefef; "

 

== Pháp luật ==

Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất có một hệ thống tòa án liên bang, cấu trúc tòa án có ba nhánh lớn là dân sự, hình sự và luật Sharia. Hệ thống tư pháp của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất bắt nguồn từ hệ thống [[dân luật]] và luật [[Sharia]]. Theo [[Tổ chức Theo dõi Nhân quyền]], các tòa án hình sự và dân sự tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất áp dụng các yếu tố trong luật Sharia, hệ thống hóa trong bộ luật hình sự và luật gia đình, theo cách thức kỳ thị chống nữ giới.<ref>Elizabeth Roberts(5 August 2014) [http://www.telegraph.co.uk/expat/expatnews/11012631/Human-Rights-Watch-warns-expat-women-about-the-UAE.html Human Rights Watch warns expat women about the UAE]. Telegraph. Retrieved 26 November 2015.</ref>

 

== Kinh tế ==

[[File:Burj Khalifa.jpg|thumb|160px|[[Burj Khalifa]] là cấu trúc nhân tạo cao nhất trên thế giới.]]

Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất có kinh tế lớn thứ nhì trong Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (sau Ả Rập Saudi),<ref name="Economy2013">{{cite web|url=http://www.khaleejtimes.com/kt-article-display-1.asp?section=editorschoice&xfile=/data/editorschoice/2013/December/editorschoice_December12.xml |title=UAE's economy growth momentum set to pick up |work=[[Khaleej Times]] |date=27 December 2013 |accessdate=5 January 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140104225058/http://khaleejtimes.com/kt-article-display-1.asp?xfile=/data/editorschoice/2013/December/editorschoice_December12.xml&section=editorschoice |archivedate=4 January 2014 }}</ref> có tổng sản phẩm quốc nội (GDP) là 377 tỷ USD (1,38 nghìn tỷ AED) vào năm 2012.<ref name="GDP2012">{{cite web |url=http://www.khaleejtimes.com/biz/inside.asp?xfile=/data/uaebusiness/2013/July/uaebusiness_July19.xml&section=uaebusiness |title=GDP to hit $474.2b in 2018 |work=[[Khaleej Times]] |date=4 July 2013 |accessdate=5 January 2014}}</ref> Kể từ khi độc lập vào năm 1971, kinh tế Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất tăng trưởng gần 231 lần để đạt tới 1,45 nghìn tỷ AED vào năm 2013. Mậu dịch phi dầu mỏ tăng trưởng đạt 1,2 nghìn tỷ AED, tăng khoảng 28 lần từ năm 1981 đến năm 2012.<ref name="Economy2013"/> Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất xếp hạng 26 trên thế giới về nơi tốt nhất để kinh doanh theo tiêu chí môi trường kinh tế và điều tiết, trong [[Chỉ số thuận lợi kinh doanh|báo cáo năm 2017]] của [[Nhóm Ngân hàng Thế giới]].<ref name="Doing Business">{{cite web|url=http://www.doingbusiness.org/rankings |title=Ranking of Economies |work=[[World Bank Group]] |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110604005151/http://www.forbes.com/feeds/afx/2007/06/12/afx3810988.html |archivedate=4 June 2011 }}</ref>

 

 

==Truyền thông==

Truyền thông Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất hàng năm được phân loại là "không tự do" theo báo cáo của [[Freedom House]].<ref>{{cite web|url=https://www.freedomhouse.org/report-types/freedom-press|title=Freedom of the Press}}</ref> Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất xếp hạng thấp trong [[xếp hạng về tự do báo chí]] thường niên của [[Phóng viên không biên giới]]. Dubai Media City và twofour54 là các khu vực truyền thông chủ yếu tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Đây cũng là nơi đặt trụ sở của một số cơ quan truyền thông liên Ả Rập, trong đó có Middle East Broadcasting Centre và Orbit Showtime Network. Năm 2007, Sheikh [[Mohammed bin Rashid Al Maktoum]] ra lệnh rằng các nhà báo không còn có thể thể bị truy tố hoặc bỏ tù vì lý do liên quan đến công việc của họ.<ref>{{cite web|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:5g6YUlYAidYJ:www.carnegieendowment.org/files/UAE_APS.doc+uae+government+appoints+all+imams&hl=en&gl=uk&pid=bl&srcid=ADGEESj0L8k7sdundREDL2RHAxLQF1O_e5Bvo5Bl2Hq_1puqFDjc2DfE9hoCBcb9dWNUEBhZhmDHWKHkhd-9ibSEmli_3W59aNVcrDn3FGkjGenIFyZogo1j8DhZR_Yw2EycMUdlbs13&sig=AHIEtbQypf9XPQ-JSOKs0KxjF_hlaIs2lg |title=United Arab Emirates |work=Carnegie Endowment}}</ref> Trong thời gian đó, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất quy định sẽ là bất hợp pháp khi phổ biến tài liệu trực tuyến có thể đe dọa đến "trật tự công cộng".

 

 

==Giao thông==

[[Sân bay quốc tế Dubai]] là sân bay nhộn nhịp nhất thế giới về chuyên chở hành khách quốc tế vào năm 2014, vượt qua London Heathrow.<ref>{{Cite news|url = http://www.telegraph.co.uk/finance/newsbysector/transport/11372616/Dubai-overtakes-Heathrow-to-become-worlds-busiest-airport.html|title = Dubai Overtakes Heathrow To Become World's Busiest|last = Anderson|first = Elizabeth|date = 27 January 2015|work = The Telegraph|access-date = 12 February 2015}}</ref> Một tuyến đường sắt toàn quốc dài 1.200&nbsp;km đang được xây dựng và sẽ liên kết toàn bộ các thành thị và cảng lớn.<ref name="IRJMar12">{{cite news|url=http://www.railjournal.com/index.php/freight/from-sand-to-sea.html|title=From sand to sea|work=International Railway Journal|date=21 March 2012}}</ref> Dubai Metro là hệ thống đường sắt đô thị đầu tiên tại bán đảo Ả Rập.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/8247330.stm|title=Will metro change Dubai car culture?|date=11 September 2009|publisher=BBC News}}</ref> Các cảng lớn của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất là Cảng Khalifa, Cảng Zayed, Cảng Jebel Ali, Cảng Rashid, Cảng Khalid, Cảng Saeed, và Cảng Khor Fakkan.<ref>{{cite web|url=http://www.uae.gov.ae/Government/ports.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080714124311/http://www.uae.gov.ae/Government/ports.htm|archivedate=14 July 2008 |title=UAE Ports |publisher=Uae.gov.ae }}</ref>

 

== Giáo dục ==

[[File:AUS EngineeringBuildings.JPG|thumb|right|250px|Đại học Mỹ tại Sharjah, thành lập vào năm 1997.]]

Hệ thống giáo dục từ cấp trung học trở xuống do Bộ Giáo dục liên bang giám sát, riêng tại tiểu vương quốc Abu Dhabi sẽ do Hội đồng Giáo dục Abu Dhabi quản lý. Hệ thống phổ thông gồm các trường tiểu học, trường sơ trung học và trường cao trung học. Các trường công do chính phủ cấp kinh phí và chương trình đào tạo phù hợp với mục tiêu phát triển của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Ngôn ngữ giảng dạy trong các trường công là tiếng Ả Rập, song tiếng Anh được coi trọng như ngôn ngữ thứ hai. Ngoài ra, còn có một số trường học tư nhân được quốc tế công nhận. Các trường học công tại liên bang miễn học phí cho công dân, trong khi phí tại các trường học tư nhân sẽ khác nhau.

 

==Y tế==

[[File:Dubai Healthcare City from Dubai Creek on 31 May 2007.jpg|thumb|Dubai Healthcare City, chuyên phục vụ y tế]]

Tuổi thọ dự tính khi sinh tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất là 77,65 năm (2017).<ref>{{cite web|title=The World Life Expectancy|url=http://www.geoba.se/population.php?pc=world&type=15}}</ref> Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong chủ yếu tại đây, chiếm 28% tổng số tử vong; các nguyên nhân chính khác là tai nạn và chấn thương, ung thư, và dị tật bẩm sinh.<ref name=cp>{{cite web|url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/UAE.pdf |title=United Arab Emirates country profile |work=Library of Congress |format=PDF}}</ref> Theo dữ liệu của Tổ chức Y tế Thế giới từ năm 2014, 37,2% người thành niên tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất bị béo phì lâm sàng, với chỉ số khối hình thể (BMI) từ 30 trở lên.<ref>{{cite web|title=Prevalence of obesity, ages 18+, 2010–2014|url=http://gamapserver.who.int/gho/interactive_charts/ncd/risk_factors/obesity/atlas.html|website=WHO|publisher=World Health Organisation|accessdate=26 February 2016}}</ref>

 

 

== Nhân khẩu ==

{{Historical populations

|align=right

|float=right

|bars=

{{bar percent|[[Phật giáo]]|orange|2}}

{{bar percent|Tôn giáo khác|gray|1}}

==Văn hóa==

[[File:Deira Souk on 9 May 2007 Pict 2.jpg|thumb|Một ''[[souq|souk]]'' (khu chợ) truyền thống tại [[Deira, Dubai|Deira]], Dubai]]

Văn hóa Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất dựa trên văn hóa Ả Rập, và chịu ảnh hưởng từ văn hóa Ba Tư, Ấn Độ và Đông Phi.<ref name="folk"/> Kiến trúc Ả Rập và lấy cảm hứng Ba Tư là một phần trong việc thể hiện bản sắc địa phương.<ref name="loc">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=SkCtS-n7GEEC&pg=PA430 |title=Handbook of Islamic Marketing|page=430|quote=Arabian and Persian inspired architecture is part of the expression of a 'local' identity.}}</ref> Ảnh hưởng của Ba Tư trong văn hóa liên bang có thể thấy rõ trong kiến trúc truyền thống và nghệ thuật dân gian.<ref name="folk">{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=UMldAgAAQBAJ&pg=PA167 |title=Folklore and Folklife in the United Arab Emirates|page=167 }}</ref> Chẳng hạn, tháp thông gió đặc trưng trên đỉnh các tòa nhà truyền thống được gọi là ''[[barjeel]]'' trở thành một điểm nhận dạng của kiến trúc Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và được cho là ảnh hưởng từ Ba Tư.<ref name="folk"/> Ảnh hưởng này bắt nguồn từ các thương nhân chạy trốn chế độ thuế tại Ba Tư vào đầu thế kỷ XIX và cũng từ các chủ nhân địa phương của các cảng bên bờ vịnh Ba Tư, như cảng Al Qassimi.<ref>{{Cite book|title=United Arab Emirates: A New Perspective|last=Hellyer|first=Peter|publisher=Trident|year=|isbn=978-1900724470|location=|pages=181|quote=|via=}}</ref>

 

== Thể thao ==

[[File:YasMarina1.jpeg|thumb|Trường đua Yas Marina tại [[Abu Dhabi]]]]

Đua xe công thức 1 đặc biệt phổ biến tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, và được tổ chức hàng năm tại Trường đua Yas Marina. Cuộc đua được tổ chức vào chiều tối, và là cuộc đua Grand Prix đầu tiên bắt đầu vào ban ngày và kết thúc vào đêm.<ref>{{cite news|title=AUTOSPORT.com – premium content|url=http://www.autosport.com/news/report.php/id/78061|work=Autosport|date=28 August 2009}}</ref> Các môn thể thao phổ biến khác gồm có đua lạc đà, huấn luyện chim săn, cưỡi ngựa sức bền, và quần vợt.<ref>{{cite web|url=http://www.uae.gov.ae/Government/sports.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080611135303/http://www.uae.gov.ae/Government/sports.htm|archivedate=11 June 2008 |title=UAE Sports |publisher=Uae.gov.ae }}</ref> Tiểu vương quốc Dubai có hai sân golf lớn là: The Dubai Golf Club và Emirates Golf Club.