|
<div style="float: right; padding-left: 1em;">
{| class="wikitable"
|style="background: #0011B0; border-bottom:1px solid= #FFD0FB" colspan=2 align="center"|<font color="white"><big>'''''KhắcKhả hãn'''''</big><br>''ᠬᠠᠭᠠᠨ''</font>
|-
! colspan="2"|Tiếng Turk cổ
</div>
'''KhắcKhả hãn''' (chữ Mogol cổ: {{mongolUnicode|ᠬᠠᠭᠠᠨ}} ''хаан''), hoặc '''KhảKhắc hãn''', '''Đại hãn''', là một tước hiệu thủ lĩnh cao nhất trong ngôn ngữ Mông Cổ và Turk (Đột Quyết), được xem là người đứng đầu của đế quốc. Mặc dù theo thói quen, nhiều vị KhắcKhả hãn Mông Cổ vẫn được gọi tước vị ngắn gọn là [[Hãn]] nhưng trên thực tế tước vị KhắcKhả hãn Mông Cổ cao hơn, được xem là Hãn của các Hãn.
==Nguyên thủy==
Tước hiệu KhắcKhả hãn được ghi nhận lần đầu tiên vào khoảng giữa những năm [[283]] đến [[289]], khi thủ lĩnh bộ tộc [[Tiên Ti]] là [[Mộ Dung Thổ Dục Hồn|Mộ Dung Thổ Cốc Hồn]] (''Murong Tuyuhun'') trong nỗ lực tìm cách thoát khỏi quyền kiểm soát của anh mình là [[Mộ Dung Hối]], đã dẫn theo các thuộc hạ của mình từ [[Liêu Đông]] đến vùng sa mạc [[Ordos]] để lập quốc gia riêng, lấy tên là [[Thổ Dục Hồn|Thổ Cốc Hồn]] (''Tuyuhun''). Theo lời thuộc hạ, ông đã lấy tước hiệu là KhắcKhả hãn để thể hiện sự khác biệt với anh mình đang cai quản vương quốc [[Tiền Yên]] ở phía đông.<ref>Zhou 1985, p. 3-6</ref>
Người [[Nhu Nhiên]] được cho là người đầu tiên sử dụng tước hiệu KhắcKhả hãn lẫn [[Hãn]], thay cho tước hiệu [[Thiền vu]] của người [[Hung Nô]], được cho là ảnh hưởng bởi tiếng Turk.<ref>Grousset (1970), pp. 61, 585, n. 92.</ref> Tuy nhiên, một số học giả lại cho ràng người Nhu Nhiên chính là một trong những bộ tộc [[Mông Cổ trước thời Thành Cát Tư Hãn]].<ref>Art, Iranian-Bulletin of the Asia Institute, Volume 17, p.122</ref><ref>Nihon Gakushiin-Proceedings of the Japan Academy, Volume 2, p.241</ref><ref>Teikoku Gakushiin (Japan)-Proceedings of the Imperial Academy, Volume 2, p.241</ref>
==KhắcKhả hãn Trung Hoa==
Hoàng đế [[Đường Thái Tông]] sau khi chinh phạt người [[Hãn quốc Đột Quyết|Đột Quyết]] ([[Göktürks]]) thành công, đã được người Đột Quyết tôn phong là Thiên KhắcKhả hãn.<ref>Liu, 81-83</ref> Một số tài liệu còn cho rằng Đường Thái Tông còn được phong là KhắcKhả hãn của người Turk từ năm 665 đến 705.<ref>Bai, 230</ref><ref>Xue, 674-675</ref>
==KhắcKhả hãn Mông Cổ==
[[Tập tin:Emperoryuandinastycollage.jpg|250px|nhỏ|phải|Ảnh 8 trong số 15 KhắcKhả hãn của [[Đế chế Mông Cổ]].]]
Trong ngôn ngữ Mông Cổ, tước hiệu KhắcKhả hãn được phân biệt rất rõ với tước hiệu Hãn. Chỉ có [[Thành Cát Tư Hãn]] và con cháu thừa kế của ông ta mới được sử dụng tước hiệu KhắcKhả hãn. Các thủ lĩnh Mông Cổ khác chỉ được dùng tước hiệu Hãn mà thôi.
{{Khả hãn Mông Cổ}}
| 