Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hồ Tchad”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Infobox lake
{{chú thích trong bài}}
|lake_name name = hồHồ Tchad▼
{{Infobox_lake
| image = Lake Chad from Apollo 7.jpg
▲|lake_name = hồ Tchad
| caption =Ảnh do [[Apollo 7]] chụp, tháng 10, 1968
|image_lake image_bathymetry = Lakechad mapfrmap.png
|caption_lake = Sơ đồ hồ Tchad.
| caption_bathymetry = HồBản đồ hồ Tchad và vùng phụlân cận▼
|image_bathymetry =
| coords = {{coor at dmCoord|13|0|N|14|0|E|type:waterbody|display=inline,title}}▼
▲|caption_bathymetry = Hồ Tchad và vùng phụ cận
| lake_type = [[Endorheic]]
▲|coords = {{coor at dm|13|0|N|14|0|E|type:waterbody}}
|type inflow = [[Hồ nộiChari sinhRiver]]
| outflow = Vùng trũng [[Vùng trũng Soro|Soro]] và [[vùng trũng Bodélé|Bodélé]]
|inflow = sông [[Sông Chari|Chari]]
| catchment = ▼
|outflow = Soro và [[Bodélé Depression]]s
| basin_countries = [[Tchad]]<br, />[[Cameroon]]<br, />[[Niger]]<br, />[[Nigeria]]▼
▲|catchment =
| extra = {{Designation list
▲|basin_countries = [[Tchad]]<br />[[Cameroon]]<br />[[Niger]]<br />[[Nigeria]]
|length embed = yes
| designation1 = Ramsar
|width = ▼
}}
|area = 1.350 km² {{Fact|date=January 2008}}
| length =
|depth = 1,5 m {{Fact|date=January 2008}}
▲| width =
|max-depth = 11 m {{Fact|date=January 2008}}
| area = {{convert|1350|km2|mi2|abbr=on}} (2005){{sfn|Odada|Oyebande|Oguntola|2005|p=}}
|volume = 10,8 km³ {{Fact|date=January 2008}}
|shore depth = 650 km {{Factconvert|date1,5|m|abbr=January on}}{{sfn|WaterNews|2008|p=}}
| max-depth = {{convert|11|m|abbr=on}}{{sfn|World Lakes Database|1983|p=}}
|elevation = 280 m {{Fact|date=January 2008}}
| volume = {{convert|72|km3|mi3|abbr=on}}{{sfn|World Lakes Database|1983|p=}}
|islands =▼
| shore = {{convert|650|km|abbr=on}}{{Citation needed|date=January 2008}}
|cities =▼
| elevation = {{convert|278|to|286|m|ft}}
▲| islands =
▲| cities =
| reference = {{sfn|Odada|Oyebande|Oguntola|2005|p=}}
}}
 
'''Lake Chad''' ({{lang-fr|Lac Tchad}}) là một hồ [[lòng chảo nội lục|nội lục]] rộng, nông, tuy diện tích đã thu hẹp rất nhiều qua thời gian. Theo ''Global Resource Information Database'' của Dự án Môi trường [[Liên Hiệp Quốc]], diện tích giảm đến 95% từ năm 1963 đến 1998, nhưng "ảnh (vệ tinh) 2007 cho thấy sự cải thiện đáng kể so với những năm trước."{{sfn|United Nations|2007}} Hồ Tchad đóng vai trò rất quan trọng, cấp nước cho hơn 30 triệu sống ở bốn quốc gia vây quanh hồ ([[Tchad]], [[Cameroon]], [[Niger]], và [[Nigeria]]), sát rìa [[Sahara]].{{sfn|AllAfrica|2012}} Đây là hồ rộng nhất [[bồn địa Tchad]].
'''Hồ Tchad''' ([[tiếng Pháp]]: Lac Tchad, phiên âm [[tiếng Việt]]: '''Hồ Sát''') là một [[hồ]] [[nước ngọt]] vùng [[Trung Phi]] nơi giáp giới của bốn [[quốc gia]]: [[Tchad]], [[Cameroon]], [[Nigeria]] và [[Niger]].
 
==Địa lý và thủy học==
[[Sông]] [[Sông Chari|Chari]] là nguồn nước chính chảy vào hồ, cung cấp hơn 90% lưu lượng.
Hồ Tchad là hồ nước ngọt nằm trong khu [[Sahel]] tại miền trung-tây châu Phi. Nó tọa lạc trong một bồn địa nổi địa mà vào thời cổ từng là biển. Hồ này từng là một trong những hồ lớn nhất châu Phi. Tuy vậy, diện tích mặt nước biến đổi theo mùa và theo từng năm. Hồ Tchad nằm về mạn viễn tây [[Tchad]], tiếp giáp với đông bắc [[Nigeria]]. [[Sông Chari]] cấp 90% nước cho hồ (một lượng nhỏ khác đến từ [[sông Yobe]] ở [[Nigeria]]/[[Niger]]). Dù độ bốc hơi lớn, nước trong hồ vẫn không trở thành nước lợ hay mặn. Bờ hồ phủ [[đồng lấy]].
 
Vì hồ Tchad rất nôngnông—chi (điểmsâu {{convert|10,5|m|ft|0}} ở chỗ sâu nhất, chỉsự hơnthay 10[[mét|m]]),đổi nênvề mựcđộ nướcsâu bịcó daotác động mạnhlớn theođến từngdiện [[mùa]]tích hồ. Hồ Tchad không có chỗdòng tháothoát nước bề mặt, nhưng nước hồ vẫn thấm vào đất chảy đến vùng trũng [[Vùng trũng Soro|Soro]] và [[vùng trũng Bodélé|Bodélé]].
 
== Lịch sử ==
Hồ Tchad có lẽ là tàn tích của một [[biển nội địa]] với diện tích trồi sụt theo [[khí hậu]] trong suốt 13.000 năm qua. Vào khoảng 4.000 năm trước [[Công Nguyên|Công nguyên]], hồ có [[diện tích]] hơn 400.000&nbsp;km² sau đó hồ trải qua những [[chu kỳ]] cạn nước vào những năm 8500 năm TCN, 5500 năm TCN, 2000 năm TCN và 100 năm TCN.
 
Khi người [[châu Âu]] đến [[thám hiểm]] khu vực hồ Tchad năm [[1823]] thì hồ có diện tích khá lớn nhưng hồ đã thu hẹp lại nhất là trong khoảng 40 năm nay vì [[nhu cầu]] [[dân số]], [[ngành chăn nuôi|chăn nuôi]] [[gia súc]], và hiện tượng [[hoang mạc hóa|sa mạc hóa]].
 
Vào [[thập niên 1960]], hồ Tchad có diện tích 26.000&nbsp;km². Đến năm 2000 thì hồ đã thu hẹp lại còn chưa tới 1.500&nbsp;km². Biến chuyển này do lượng [[mưa]] với chiều hướng giảm sút trong khi nhu cầu lấy nước làm [[thủy lợi]] tăng lên, làm rút bớt nước từ sông Chari khiến lưu lượng chảy vào hồ không đủ để duy trì lượng nước trong hồ. Với hiện tượng trên, rất có thể hồ Tchad sẽ cạn hoàn toàn vào [[thế kỷ 21]].
 
[[Tập tin:ShrinkingLakeChad-1973-1997-EO.jpg|trái|nhỏ|250px|Hồ Tchad ảnh vệ tinh năm 2001, nước hồ sắc xanh lam, lòng hồ cạn được cây xanh màu lục phủ kín. Hình trên chụp biến chuyển giữa năm 1973 và 1997.]]
 
== Sinh thái ==
Vì độ sâu hạn hẹp, nên ven hồ có những bãi lầy nhiều lau sậy. Người dân địa phương thường canh tác ở vùng ven hồ khi mực nước rút xuống để trồng cây lương thực. Hồ còn là nguồn thủy sản.
 
Dã cầm, dã thú hồ Tchad khá đa dạng gồm [[linh dương]], [[hà mã]], [[rái cá]] các loại thủy cầm và [[cá sấu]] nhưng số lượng đã giảm nhiều.
 
== Tranh chấp lượng nước ==
Với mực nước hồ thuyên giảm, bốn quốc gia ven hồ phải đối diện với vấn đề phân chia nguồn nước còn lại. Ủy ban thủy vực hồ Tchad (LCBC, Lake Chad Basin Commission) được lập từ năm 1964 để giải quyết nhiều vấn đề phức tạp nhất là chống chọi với nạn hạn hán năm 1973 và 1983-4. Hội viên gồm bốn quốc gia trực tiếp cùng [[Cộng hòa Trung Phi]] (gia nhập năm 1994) và [[Sudan]] (gia nhập năm 2000).
 
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
 
== Liên kết ngoài ==
{{thểCommons loại Commonscategory|Lake Chad}}▼
http://www.eoearth.org/article/Lake_Chad_flooded_savanna
{{Authority control}}
http://news.nationalgeographic.com/news/2001/04/0426_lakechadshrinks.html
 
{{Danh sách biển}}
▲{{thể loại Commons|Lake Chad}}
 
{{DEFAULTSORT:Tchad}}
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Hồ_Tchad”