Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bầu cử tổng thống Iran 2009”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Moving from Category:Iran 2009 to Category:Iran năm 2009 using Cat-a-lot |
clean up |
||
Dòng 32:
}}
'''Bầu cử tổng thống lần thứ 10 của Iran''' được tổ chức vào ngày 12 tháng 6 năm 2009<ref>{{chú thích báo |title=Iran To Hold Presidential Election In tháng 6 năm 2009 |url=http://www.rferl.org/content/Iran_To_Hold_Presidential_Election_In_June_2009/1196953.html |format=[[Reuters]] |work=[[Đài châu Âu Tự do/Đài Tự do|Radio Free Europe/Radio Liberty]] |date=7 tháng 9 năm 2008 |accessdate=2 tháng 12 năm 2008}}</ref><ref name=daily>{{
[[Cơ quan Thông tấn Cộng hòa Hồi giáo]], cơ quan thông tấn chính thức của Iran, đã thông báo với hai phần ba số phiếu được kiểm, tổng thống đương nhiệm là [[Mahmud Ahmadinezhad|Mahmoud Ahmadinejad]] đã giành chiến thắng với tỷ lệ 63% số phiếu<ref name="AJE1">{{chú thích báo |title=Ahmadinejad 'set for Iran victory' |work=[[Al Jazeera English]]|date=13 tháng 6 năm 2009|accessdate=13 tháng 6 năm 2009 |quote= "Doctor Ahmadinejad, by getting a majority of the votes, has become the definite winner of the 10th presidential election," the news agency said.|url=http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2009/06/2009612195749149733.html}}</ref>, và [[Mir-Hossein Mousavi]] nhận được 33%<ref name=NYT>{{chú thích báo |title=Both Sides Claim Victory in Presidential Election in Iran |work=[[The New York Times]]|date=13 tháng 6 năm 2009|accessdate=13 tháng 6 năm 2009 |quote= "The election commission said early Saturday morning that, with 78 percent of the votes counted, Mr. Ahmadinejad had won 65 percent and Mr. Mousavi had 32 percent, Reuters reported." |url=http://www.nytimes.com/2009/06/13/world/middleeast/13iran.html}}</ref><ref>{{chú thích báo|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/8098305.stm|title=Ahmadinejad wins Iran presidential election |date = ngày 13 tháng 6 năm 2009 |work=[[BBC|BBC News]]|accessdate = ngày 13 tháng 6 năm 2009}}</ref>. Nhiều hãng truyền thông quốc tế, [[Liên Hiệp Quốc]], [[Liên minh châu Âu]] (chủ yếu là [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Vương quốc Anh]], [[Pháp]] và [[Đức]]), [[Hoa Kỳ]], [[Nhật Bản]] và các [[nước phương Tây]] khác đã biểu lộ sự lo ngại và chỉ trích về tình trạng được cho là [[gian lận bầu cử]], [[kiểm duyệt]] và sự hung bạo của cảnh sát khi chống lại những cuộc biểu tình diễn ra ở khắp Iran<ref name=defeated>{{chú thích báo|title=Defeated Iranian reformist Mir-Hossein Mousavi calls for more protest against Mahmoud Ahmadinejad |author1=Colin Freeman |author2=David Blair|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/iran/5533782/Defeated-Iranian-reformist-Mir-Hossein-Mousavi-calls-for-more-protest-against-Mahmoud-Ahmadinejad.html|date = ngày 14 tháng 6 năm 2009 |accessdate = ngày 14 tháng 6 năm 2009 |publisher=[[The Telegraph]]}}</ref><ref name=skep>{{
Ông Mousavi nói rằng, '''"Tôi cảnh cáo rằng tôi sẽ không đầu hàng trò chơi này,"''' và kêu gọi những người ủng hộ ông chống lại quyết định cũng như tránh những hành động bạo lực<ref name=free/>. [[Biểu tình Bầu cử Iran 2009|Những cuộc biểu tình, ủng hộ Mousavi và phản đối nghi ngờ gian lận]], đã nổ ra ở [[Tehran]]. [[Lãnh đạo Tối cao Iran|Lãnh đạo tối cao]] [[Ayatollah]] [[Ali Khamenei]] kêu gọi đất nước hợp nhất dưới quyền Ahmadinejad, gọi sự thắng lợi của ông là "sự ước định thiêng liêng"<ref name=abc>{{citenews|title=Election Battles Turn Into Street Fights in Iran|publisher=[[ABC News]]|url=http://abcnews.go.com/International/wireStory?id=7830630|date=ngày 13 tháng 6 năm 2009|accessdate=13 tháng 6 năm 2009}}</ref>. Mousavi đưa ra lời chống án chính thức đối với kết quả lên Hội đồng Vệ binh vào ngày 14 tháng 6<ref name=join>{{chú thích báo|date=14 tháng 6 năm 2009|accessdate=14 tháng 6 năm 2009|title=Crowds join Ahmadinejad victory rally|publisher=BBC News|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/8099501.stm}}</ref>. Vào ngày 15 tháng 6, Khamenei thông báo sẽ có một cuộc điều tra về cáo buộc gian lận bầu cử, và sẽ mất chừng bảy đến mười ngày<ref name=black>{{chú thích báo|url=http://www.guardian.co.uk/world/2009/jun/15/iran-opposition-rally-banned-mousavi|title=Iranians march in protest at Ahmadinejad re-election|author1=Ian Black|author2=Vikram Dodd|author3=Matthew Weaver|publisher=Guardian|date=15 tháng 6 năm 2009|accessdate=15 tháng 6 năm 2009}}</ref>. Vào ngày 16 tháng 6, [[Hội đồng Vệ binh]] thông báo sẽ kiểm lại phiếu. Tuy nhiên, Mousavi nói rằng đã có 14 triệu phiếu chưa được kiểm đã biến mất, dẫn đến khả năng tác động đến kết quả<ref name=recount>{{chú thích báo|url=http://edition.cnn.com/2009/WORLD/meast/06/16/iran.elections.protests/index.html|title=Rival demonstrations fill Tehran streets|publisher=CNN|date = ngày 16 tháng 6 năm 2009 |accessdate = ngày 16 tháng 6 năm 2009 |author1=Octavia Nasr|author2=Reza Sayah|author3=Samson Desta}}</ref>.
Dòng 52:
=== Các ứng cử viên bị loại ===
;Bảo thủ
* [[Rafat Bayat]], đại diện nữ của đảng Majlis đến từ [[Zanjan (thành phố)|Zanjan]]<ref>{{
;Độc lập
* [[Akbar Alami]], cựu đại diện Majlis đến từ [[Tabriz]]<ref>{{
* [[Ghasem Sholeh-Saadi]], cựu đại diện Majlis<ref>{{
== Kết quả ==
Cuộc bầu cử chứng kiến những hoạt động tranh cử sôi nổi ở các thành phố Iran<ref name=rallies>{{chú thích báo |url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/8094296.stm |title= Ahmadinejad courts a divided Iran |work= [[BBC|BBC News]] |date= 11 tháng 6 năm 2009 |accessdate = ngày 11 tháng 6 năm 2009 |first= Jon |last= Leyne}}</ref>, và số lượng người đi bầu là rất cao với báo cáo có hơn 80 phần trăm nhân dân<ref name="cnn">{{chú thích báo | title = Iran election protests turn violent | publisher = CNN | date = 13 tháng 6 năm 2009 | url = http://www.cnn.com/2009/WORLD/meast/06/13/iran.election/index.html | accessdate = 13 tháng 6 năm 2009}}</ref>. Nếu không có ứng cử viên nào dành đa số ủng hộ, một cuộc bỏ phiếu vòng hai sẽ ra vào ngày 19 tháng 6 năm 2009<ref name=rallies>{{chú thích báo|url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/8094296.stm|title= Ahmadinejad courts a divided Iran|newspaper=BBC News|date= ngày 11 tháng 6 năm 2009|accessdate= ngày 11 tháng 6 năm 2009|first= Jon|last= Leyne}}</ref>. Đến cuối thời điểm bỏ phiếu, cả hai ứng cử viên dẫn đầu, [[Mahmud Ahmadinezhad|Mahmoud Ahmadinejad]] và [[Mir-Hossein Mousavi]], đều tuyên bố thắng cuộc, cả hai đều nói với báo chí rằng nguồn tin tức của họ báo họ được từ 58–60% tổng số phiếu<ref name=leads>{{chú thích báo|publisher=BBC News|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/8098305.stm|date=13 tháng 6 năm 2009|accessdate=13 tháng 6 năm 2009|title=Ahmadinejad 'leads in Iran election' }}</ref>. Các báo cáo ban đầu cho thấy có khoảng 32 triệu phiếu được bỏ<ref>{{
{| border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" style="margin:1em 1em 1em 0; background:#f9f9f9; border:1px #aaa solid; border-collapse:collapse; font-size:95%;"
|- style="background-color:#E9E9E9"
Dòng 109:
| colspan="2" align="right" | 85%
|-
| colspan="7"|Nguồn: [[BBC|BBC Ba Tư]]<ref>{{
|}
Dòng 133:
Lãnh tụ tối cao của chế độ Hồi giáo Iran, giáo chủ Khamenei, người gián tiếp ủng hộ Ahmadinejad đã gọi kết quả bầu cử là ''"ngày hội lớn"''. Ông Khamenei kêu gọi người dân Iran bình tĩnh và tránh các hành động khiêu khích. Lãnh tụ tối cao của Iran nói: ''"Kẻ thù muốn lấy đi niềm vui của bữa tiệc này bằng những hành động khiêu khích mang mục đích xấu".''
Sau khi giáo chủ Hồi giáo [[Ali Khamenei]] tỏ ý cảnh cáo đoàn biểu tình, cảnh sát đã được điều đến để trấn áp bằng bạo lực những người biểu tình. Đã có người bị giết.<ref>http://www.etemademelli.ir/</ref><ref>{{
Hàng trăm ngàn người ủng hộ phe đối lập đã đổ ra các đường phố thủ đô Tehran của Iran để phản đối kết quả cuộc bầu cử Tổng thống và đám đông kéo dài tới 9 km.<ref>[http://www.bbc.co.uk/vietnamese/pictures/2009/06/090616_iran_election_recount.shtml]</ref> Một số lãnh đạo biểu tình đã bị bắt và Chính quyền Tehran tiếp tục [[trấn áp]] báo chí nước ngoài, trong đó có việc trục xuất [[phóng viên]] [[BBC]] [[Jon Leyne]] trong khi Tổ chức Nhà báo không Biên giới cho biết 23 nhà báo và blogger địa phương đã bị bắt trong tuần qua.<ref name="bbc.co.uk">[http://www.bbc.co.uk/vietnamese/world/2009/06/090622_iran_eu_calling.shtml]</ref>
| |||