Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lưu Vinh (Lâm Giang vương)”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →‎top: clean up using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Thông tin nhân vật hoàng gia
|tên=Lâm Giang Mẫn vương Lưu Vinh <br>劉榮
|native name = 劉榮
|nơi sinh=[[Trường An]], [[Trung Quốc]]
|chức vị = [[Hoàng thái tử]] [[nhà Hán]]
|mất=[[170 TCN]]
|tại vị =150 153 TCN - 148150 TCN
|nơi mất=
|tiền nhiệm = [[Hán Cảnh Đế|<font color = "grey">Lưu Khải</font>]]
|phối ngẫu=
|kế nhiệm = [[Hán Vũ Đế|<font color = "blue">Lưu Triệt</font>]]
|con cái=
|chức vị 1 = [[Quốc vương]] [[nước Lâm Giang]]
|cha=[[Hán Cảnh Đế]]
|tại vị 1 = 150 TCN – 148 TCN
|mẹ=Lật Cơ
|tiền nhiệm 1 = [[Lưu Át|Lâm<font Giangcolor Ai vương= "grey">Lưu Át</font>]]
|tên đầy đủ=Lưu Vinh
|kế nhiệm 1 = <font color = "red">'''Phong quốc bị giải trừ'''</font>
|thụy hiệu=Mẫn vương
|phối ngẫu =
|chức vị=Lâm Giang vương
|con cái =
|consort=yes
|cha = [[Hán Cảnh Đế]]
|tại vị=150 TCN – 148 TCN
|mẹ =Lật [[Lịch]]
|tiền nhiệm=[[Lưu Át|Lâm Giang Ai vương Lưu Át]]
|sinh = ?
|kế nhiệm=Không có (nước bị trừ)
|nơi sinh = [[Trường An]], [[Trung Quốc]]
|mất = [[170 TCN]]
|nơi mất = Trường An
|thụy hiệu= <font color = "grey">Mẫn vương</font><br>(閔王)
}}
'''Lưu Vinh''' ([[chữ Hán]]: 劉榮, [[170 TCN]] - [[148 TCN]]), tức '''Lâm Giang Mẫn vương''' (臨江閔王), là tông[[Hoàng thất,tử]] [[tháinhà tửHán]], từng vua [[chưHoàng hầuthái tử]], sau lại bị phế và trở thành một [[nhàchư Hánhầu]] trong [[lịch sử Trung Quốc]].
 
== Tiểu sử ==
Lưu Vinh là con trai trưởng của [[Hán Cảnh Đế]] Lưu Khải, vị Hoàng đế thứ 6 của nhà Hán. Hán Cảnh Đế sinh thời có 14 con trai, trong đó em ông là [[Lưu Phi]] sinh vào khoảng [[169 TCN]] đến [[168 TCN]], do đó Lưu Vinh phải sinh vào trước hoặc bằng khoảng thời gian này<ref>《汉书 卷五十三 景十三王传第二十三》“吴、楚反(即七国之乱,发生于公元前154年)时,非年十五,有材气,上书自请击吴。”</ref>. Thân mẫu của ông là [[Lịch Cơ (Hán Cảnh Đế)|Lịch Cơ]], người nước Tề, do có nhan sắc nên trở thành một sủng thiếp của Hán Cảnh Đế.
 
LưuNăm Vinh là con trai trưởng của [[Hán Cảnh Đế]], vuaTiền Nguyên thứ sáu của4 ([[nhà153 HánTCN]], thân mẫu của ông là [[Lịch Cơ (Hán Cảnh Đế)|Lịch Cơ]]. Do là con trưởng cộng thêm việc mẹ được sủng ái, Lưu Vinh được [[Hán Cảnh đế]] lập làm [[Hoàng thái tử]] vào năm [[153 TCN]].
 
Người cô của Lưu Vinh là [[Quán Đào công chúa|Trưởng công chúa]] Lưu Phiêu muốn đem con gái mình là [[Trần A Kiều|Trần thị ]] gả cho Lưu Vinh, nhưng mẹ ông là Lịch Cơ không ưa Quán Đào công chúa nên không đồng ý. Việc này làm cho Trưởng công chúa vô cùng tức giận. Một người cung phi khác của Cảnh Đế là [[Vương hoàng hậu (Hán Cảnh Đế)|Vương phu nhân]] thấy vậy, muốn nhờ vào thế lực của Trưởng công chúa để giúp con mình là [[Hán Vũ đế|Lưu Triệt]] được lợi, bèn nhận lời cho Lưu Triệt lấy Trần thị, do đó Trưởng công chúa yêu quý Lưu Triệt, trước mặt Cảnh Đế thường nói tốt cho Lưu Triệt và gièm pha mẹ con Lưu Vinh. Trong khi đó Lịch Cơ ỷ được sủng có lại có con làm Thái tử, tỏ ra ngạo mạn, nhiều khi còn lớn tiếng với cả Cảnh Đế khiến ông không còn sủng ái Lịch Cơ nữa<ref>《史记·卷四十九·外戚世家第十九》:立荣为太子。长公主嫖有女,欲予为妃。栗姬妒,而景帝诸美人皆因长公主见景帝,得贵幸,皆过栗姬,栗姬日怨怒,谢长公主,不许。长公主欲予王夫人,王夫人许之。长公主怒,而日谗栗姬短於景帝曰:“栗姬与诸贵夫人幸姬会,常使侍者祝唾其背,挟邪媚道。”景帝以故望之。《史记·卷四十九·外戚世家第十九》: 景帝嘗體不安,心不樂,屬諸子為王者於栗姬,曰:「百歲後,善視之。」栗姬怒,不肯應,言不遜。景帝恚,心嗛之而未發也。</ref>. Sau khi gả con gái cho Lưu Triệt, Trưởng công chúa tìm cách giúp con rể đoạt ngôi Thái tử.
Bác gái của Lưu Vinh (chị Cảnh đế) là [[Quán Đào công chúa]] Lưu Phiêu muốn đem con gái mình là [[Trần Kiều]] gả cho Lưu Vinh, nhưng mẹ ông là Lịch Cơ không ưa Quán Đào công chúa nên không đồng ý. Việc này làm cho Quán Đào công chúa vô cùng tức giận.
 
Năm Hán Cảnh Đế Tiền Nguyên thứ 7 ([[150 TCN]]), Trưởng công chúa cùng Vương phu nhân bày mưu, nhân vì Hán Cảnh Đế giận Lịch Cơ, bèn xúi giục các đại thần hãy tìm cách lập Lịch cơ làm [[Hoàng hậu]]. Đại thần Đại Hành nghe lời vào tâu Hán Cảnh đế, bảo rằng: 「''"Phép xưa nói 'Tử dĩ Mẫu quý, Mẫu dĩ Tử quý'. Nay thân là sinh mẫu của Thái tử lại không có vị hiệu, cẩn thiết xin lập làm Hoàng hậu"''」. Hán Cảnh Đế đang không vừa lòng Lịch Cơ, cho rằng đại thần bị Lịch Cơ xúi giục, nên tức giận sai xử tử. Đồng thời, Cảnh Đế ra chiếu phế truất Thái tử Lưu Vinh, giáng làm '''Lâm Giang vương''' (臨江王). Con bị phế, Cảnh Đế về sau cũng không muốn gặp lại, Lịch Cơ u uất rồi qua đời, không rõ thời gian bà mất năm nào<ref>Sử ký, Hiếu Vũ bản kỉ</ref><ref>Nguyễn Tôn Nhan, sách đã dẫn, tr 60-61</ref><ref>《史记·卷四十九·外戚世家第十九》:長公主日譽王夫人男之美,景帝亦賢之,又有曩者所夢日符,計未有所定。王夫人知帝望栗姬,因怒未解,陰使人趣大臣立栗姬為皇后。大行奏事畢,曰:「『子以母貴,母以子貴』,今太子母無號,宜立為皇后。」景帝怒曰:「是而所宜言邪!」遂案誅大行,而廢太子為臨江王。栗姬愈恚恨,不得見,以憂死。卒立王夫人為皇后,其男為太子,封皇后兄信為蓋侯。</ref>. Đất phong Lâm Giang vốn là một Quận quốc, dành cho em trai Cảnh Đế là Lâm Giang Ai vương [[Lưu Át]], nhưng Lưu Át đã qua đời trước đó vào năm thứ 2 triều Cảnh Đế (tức năm [[155 TCN]]), phong quốc sớm bị giải trừ, nay vì Lưu Vinh bị phế cho nên phục lại, cũng lập tức cho Lưu Vinh đến đất phong.
Vợ thứ của Cảnh đế là [[Vương Chí]] thấy vậy, muốn nhờ vào thế lực của Quán Đào công chúa để giúp con mình là [[Hán Vũ đế|Lưu Triệt]] chiếm ngôi thái tử, bèn nhận lời cho Lưu Triệt lấy Trần Kiều, do đó Quán Đào công chúa yêu quý Lưu Triệt, trước mặt Cảnh đế thường nói tốt cho Lưu Triệt và gièm pha mẹ con Lưu Vinh. Trong khi đó Lịch Cơ ỷ được sủng có lại có con làm thái tử, tỏ ra ngạo mạn, nhiều khi còn lớn tiếng với cả Cảnh đế khiến Cảnh đế không còn sủng ái Lịch Cơ nữa.
 
Năm Hán Cảnh Đế Trung Nguyên năm thứ 2 ([[148 TCN]]), Lâm Giang vương Lưu Vinh xây dựng vươngVương cung ở chỗ tổTổ miếu, nên do có người gièm pha,. [[Hán Cảnh Đế]] triệu ông về kinh phân xử. Khi Lưu Vinh tới kinh đô thì bị giải tới phủ trung úy xét hỏi. Lưu Vinh bị tra tấn, hoảng sợ bèn tự sát<ref>Sử ký, Ngũ Tông liệt truyện</ref>. Thi hài ông được an táng ở Lam Điền. Lưu Vinh hưởng niên ước chừng 23 tuổi. Do Lưu Vinh không có con trai nên nước Lâm Giang bị phế bỏ, nhập vào làm một quận thuộc nhà Hán.
Sau khi gả con gái cho Lưu Triệt, Quán Đào công chúa tìm cách giúp con rể đoạt ngôi thái tử. Bà ta cùng Vương Chí nhân [[Hán Cảnh Đế]] giận Lịch Cơ, bèn xúi giục các đại thần hãy tìm cách lập Lịch cơ làm [[hoàng hậu]]. Đại thần Đại Hành nghe lời vào tâu Cảnh đế, Cảnh Đế đang tức giận, cho rằng việc này là do Lịch Cơ xúi giục, bèn lập tức xử tử Đại Hành, sau đó ra lệnh phế Lưu Vinh xuống làm Lâm Giang vương và bỏ không tới gặp Lịch Cơ nữa, khiến bà uất ức qua đời vào năm [[150 TCN]].
 
== Xem thêm ==
Năm [[148 TCN]], Lưu Vinh xây dựng vương cung ở chỗ tổ miếu, nên do có người gièm pha, [[Hán Cảnh Đế]] triệu ông về kinh phân xử. Khi Lưu Vinh tới kinh đô thì bị giải tới phủ trung úy xét hỏi. Lưu Vinh bị tra tấn, hoảng sợ bèn tự sát<ref>Sử ký, Ngũ Tông liệt truyện</ref>. Thi hài ông được an táng ở Lam Điền.
* [[Hán Cảnh Đế]]
* [[Lịch Cơ]]
* [[Quán Đào công chúa]]
 
Lưu Vinh thọ 23 tuổi. Do Lưu Vinh không có con trai nên nước Lâm Giang bị phế bỏ, nhập vào làm một quận thuộc [[nhà Hán]].
 
== Xem thêm ==
*[[Hán Cảnh Đế]]
*[[Lịch Cơ (Hán Cảnh Đế)|Lịch Cơ]]
*[[Quán Đào công chúa]]
== Tham khảo ==
*[[Sử ký Tư Mã Thiên]], quyển 59: ''Ngũ tông thế gia''