Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vương thái hậu”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→‎Những vấn đề khác: Wiki không bôi đậm cụm từ
Dòng 17:
== Những vấn đề khác ==
=== Phân biệt với Hoàng thái hậu ===
Tước vị [[Hoàng thái hậu]] là dành riêng cho mẹ của [[Hoàng đế]], còn '''Vương thái hậu''' là dành cho mẹ của các quân chủ mang [[tước Vương]]. Cả hai tước hiệu đều có thể gọi tắt thành [[Thái hậu]], song khoảng cách có rạch ròi.
 
Đối với phiên hệ [[tiếng Anh]], tước hiệu Hoàng thái hậu là ['''Empress Dowager'''], ['''Dowager Empress'''] hoặc ['''Empress Mother''']; còn Vương thái hậu là ['''Queen Dowager'''], ['''Dowager Queen'''] hoặc ['''Queen Mother''']. Tuy vậy, các quốc gia phương Tây không thường xuyên sử dụng những cách gọi này, mà họ thường gọi vị gỏa phụ ấy bằng tên của người chồng, như [[Viktoria, Hoàng hậu Đức]], vợ của Hoàng đế Friedrich III, trong thời gian làm góa phụ được gọi là '''Kaiserin Friedrich'''; nghĩa là ''Hoàng hậu Friedrich''. Còn một cách khác đơn giản hơn, họ sẽ thường được gọi theo tên thật, bất chấp vai vế, như [[Mary xứ Teck]] của [[Liên hiệp Anh]], từ khi chồng là [[George V của Anh]] qua đời, bà chỉ được gọi đơn giản là ['''Queen Mary'''], dù cho là thời hai người con trai lẫn người cháu nội, [[Elizabeth II]].
 
=== Vai trò ===
Dòng 26:
Tuy nhiên, điều này không tương tự ở Châu Âu. Các Vương hậu sau khi chồng qua đời sẽ được xem là Vương thái hậu một cách hiển nhiên, được hiểu theo nghĩa ''"Gỏa phụ của Tiên vương"'' hơn là một loại vinh danh, do vậy các Thái hậu Châu Âu không có lễ tấn tôn hay đăng quang nào. Về ảnh hưởng tại triều đình, các Vương thái hậu thông thường sẽ dễ bị thay thế bởi các [[Vương hậu]], là vợ của Quốc chủ đang trị vì. Các Thái hậu nếu xuất thân quý tộc bản địa sẽ chọn trở về quê nhà, hoặc không thì chọn cách an dưỡng trong một [[Tu viện]] hay Lâu đài nào đó thuộc quyền sở hữu của mình cho đến khi qua đời. Tuy nhiên, không phải không có Thái hậu trời Tây sử dụng vị thế là mẹ của vua để ảnh hưởng chính trị, đáng kể đến là [[Catherine de Medici]].
 
Ở Châu Âu xem trọng tính thực tế của tước hiệu, cũng như biến động chính trị phức tạp, cho nên không phải người mẹ nào của quân chủ cũng đều là Thái hậu. Yêu cầu tiên quyết nhất của một Thái hậu, là phải '''từng là Vương hậu''' đời trước và phải còn sống. Không ít những Vương mẫu; Mother of the King chưa bao giờ được nhận tước hiệu Thái hậu dù có ảnh hưởng, như mẹ của [[Henry VII của Anh]] là [[Margaret Beaufort, Bá tước phu nhân xứ Richmond và Derby]]. Hoặc các Thái hậu nhưng không có liên hệ máu mủ gì với Quốc vương hiện tại, thậm chí còn là mẹ vợ của nhà vua, như trường hợp của [[Elizabeth Woodville]] thời Henry VII, hoặc là [[mợ]] (vợ của [[chú]]) như trường hợp của [[Adelheid của Sachsen-Meiningen]] thời Victoria.
 
=== Biến thể ===
Cũng như tước hiệu Hoàng thái hậu, trong lịch sử Đông Á thì tước Vương thái hậu cũng có nhiều biến thể phức tạp do tính chất thời đại. Như [[Trương Trọng Hoa]] của nhà nước [[Tiền Triệu]], vừa có đích mẫu Nghiêm thị, vừa có sinh mẫu Mã thị khi ông lên ngôi. Để phân biệt, ông tôn đích mẫu làm ['''Đại vương Thái hậu'''; 大王太后], còn sinh mẫu Mã thị là Vương thái hậu theo thông lệ.
 
Cũng thời Tiền Triệu, Quốc vương [[Trương Huyền Tịnh]] kế vị sau cha là Trương Trọng Hoa, tôn tổ mẫu Mã thị làm ['''Thái vương Thái hậu'''; 太王太后]. Nhà Tiền Triệu chấm dứt, trong lịch sử Trung Quốc cũng không còn nhắc tới Vương thái hậu như là mẹ của quân chủ nữa.
 
== Nhân vật nổi tiếng ==