Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vĩ cầm điện tử”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
AlphamaEditor, sửa chính tả, Executed time: 00:00:05.0298646 using AWB |
Bổ sung thông tin và hình |
||
Dòng 1:
{{Infobox Instrument|name=Vĩ cầm điện tử|names=Vĩ cầm thanh âm điện tử|classification=[[Bộ dây]]|range=|related=[[Vĩ cầm]], [[Viola]]|image=File:Yamaha-sv-100.jpg}}
'''Vĩ cầm điện tử''' là loại đàn [[vĩ cầm]] được gắn kết các thiết bị sử dụng điện năng để phát ra và truyền đi âm thanh của nó. Đây là một loại nhạc cụ ứng dụng công nghệ tin học kết hợp kĩ thuật âm thanh.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.definitions.net/definition/electric+violin|tựa đề=electric violin}}</ref>
Hàng 9 ⟶ 8:
Trong bài viết này chỉ nói về loại thứ hai (electro-acoustic violin) và gọi tắt là '''vĩ cầm điện tử''', hiện rất phổ biến. Ở Việt Nam, loại đàn này hiện đã xuất hiện khá nhiều và có thể bắt đầu được biết đến rộng rãi hơn cả sau cuộc lưu diễn của ban nhạc [[Bond (ban nhạc)|Bond]] vào năm 2015 với nhạc phẩm [[Victory (bài hát của Bond)|Victory]] dùng toàn đàn dây điện tử.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.youtube.com/watch?v=Mr3nykvEN5k|tựa đề=Bond in Vietnam 2015}}</ref> Tuy vĩ cầm điện tử không được dùng trong dàn nhạc giao hưởng hiện đại, nhưng hiện rất phổ biến trong các biểu diễn âm nhạc "phi cổ điển" như [[Jazz|nhạc Jazz]], [[Pop|nhạc Pop]], [[nhạc đồng quê]], nhạc gypsy, v.v. và cả nhạc dân gian ở nhiều nước, thường phối hợp với các nhạc cụ điện khác như [[Dương cầm điện tử|piano điện tử]], organ điện tử, guitar điện tử cùng [[dàn trống]].
== Các dạng vĩ cầm thường gặp ==
<gallery>
Tập tin:Violon carré.png|Đàn truyền thống hay vĩ cầm cổ điển (classical violin)
Tập tin:Electric Violin handmade by violinmaker CJK.jpg|Đàn "cắm điện" hay vĩ cầm có khuyếc đại (amplified violin)
Tập tin:Yamaha Silent Violine SV 255 - 0825.jpg|Đàn vĩ cầm thanh âm điện tử (electro-acoustic violin) với bộ xử lí rời
</gallery>
== Nguyên lí phát & truyền âm ==
[[Tập tin:Electric violin.png|nhỏ|Nguyên lí chung của vĩ cầm điện tử]]
=== Pickup (bộ cảm ứng) ===
Để phát ra thanh âm như tiếng vĩ cầm cổ điển, đồng thời để truyền âm đi xa (đến bộ khuyếch đại và ra loa), loại đàn này bắt buộc phải dùng một thiết bị điện tử gọi là [[:en:Pickup_(music_technology)|Pickup]] (tạm dịch là bộ cảm ứng) kết nối với với bộ xử lí. Bộ cảm ứng bắt buộc phải gắn liền với đàn, có chức năng biến đổi âm thanh của dây đàn khi rung động (nhờ cọ [[Cây vĩ (âm nhạc)|cây vĩ]] hoặc búng tay) thành tín hiệu giống như âm thanh đã được cộng hưởng trong hộp gỗ của đàn cổ điển, nhưng là sóng vô tuyến tạo thành thanh âm khô (dry sound). Sóng truyền đến cổng vào của bộ xử lí, được điều chỉnh thành âm thanh ướt (wet sound) rồi truyền theo đường vô tuyến (hoặc hữu tuyến - tùy nhà sản xuất) đến bộ khuyếch đại.<ref>{{cite web|url=http://www.barberatransducers.com|title=Barbera ultra high performance pickups for stringed instruments|website=Barberatransducers.com|access-date=2016-07-09}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.jordanmusic.com/|title=Jordan Electric Violins|website=Jordanmusic.com|access-date=2016-07-09}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.electricviolinlutherie.com/|title=Electric Violin Lutherie|publisher=Electric Violin Lutherie|access-date=2016-07-09}}</ref>
=== Khuyếch đại ===
Về cơ bản, bộ khuếch đại âm thanh chính là hệ thống [[Khuếch đại điện tử|khuyếch đại điện tử]] như các thiết bị khuyếch đại cho đàn guitar, chuyển âm thanh thành amp hoặc PA.<ref>{{cite web|url=http://www.vectorinstruments.com/violins/faq.html|title=Vector Electric Instruments – Frequently Asked Questions About Electric Violins|website=Vectorinstruments.com|access-date=2016-07-09}}</ref>
== Sử dụng ==
Tuy vĩ cầm là nhạc cụ được sử dụng rất nhiều trong lĩnh vực nhạc cổ điển, nhưng vĩ cầm điện nói chung không có trong biên chế của dàn nhạc giao hưởng hiện đại, mà chỉ sử dụng trong biểu diễn nhạc hiên đại ở các thể loại: [[Heavy metal music|metal]], [[Rock music|rock]], [[Hip hop music|hip hop]], [[electronic music]], [[Pop music|pop]], [[jazz]]/[[jazz fusion]], [[Country music|country]], [[New-age music|new-age]], [[experimental music]].
== Các nghệ sĩ vĩ cầm điện tử nổi tiếng ==
* [[Noel Webb (musician)|Noel Webb]]
* [[Urban Blitz]] of [[Doctors of Madness]]
* [[Ed Alleyne-Johnson]]
* [[Emilie Autumn]]
* [[Jenny Bae]]
* [[Deni Bonet]]
* [[Taylor Davis (violinist)|Taylor Davis]]
* [[Papa John Creach]]
* [[David Cross (musician)|David Cross]] (with [[King Crimson]])
* [[Billy Currie]] (on recordings and live performances with [[Ultravox]], [[Gary Numan]], and solo)
* [[Jerald Daemyon]]
* [[Joe Deninzon]] (with [[Stratospheerius]])
* [[Warren Ellis (musician)|Warren Ellis]] of [[Nick Cave and the Bad Seeds]]
* [[Jerry Goodman]]
* [[Don "Sugarcane" Harris]]
* [[Lili Haydn]]
* [[Simon House]] of [[Hawkwind]] and [[High Tide (band)|High Tide]]
* [[Christian Howes (American)|Christian Howes]]
* [[Eddie Jobson]] (with [[U.K. (band)|U.K.]], [[King Crimson]], [[Curved Air]], [[Frank Zappa]], and [[Roxy Music]])
* [[Mik Kaminski]] of [[Electric Light Orchestra]]
* [[Carla Kihlstedt]] of [[Sleepytime Gorilla Museum]]
* [[Henry Lau]]
* [[David LaFlamme]]
* [[Jim Lea (musician)|Jim Lea]] of [[Slade]]
* [[Ben Lee (violinist)]]
* [[Michael A. Levine]]
* [[Didier Lockwood]]
* [[Sean Mackin (musician)|Sean Mackin]] of [[Yellowcard]]
* [[Vanessa Mae]]
* [[Mat Maneri]]
* [[Ben Mink]] (solo and with [[FM (Canadian band)|FM]])
* [[Hugh Marsh]] (solo and with [[Loreena McKennitt]])
* [[Stephen Nachmanovitch]]
* [[Nash the Slash]] (solo and with [[FM (Canadian band)|FM]])
* [[Jean-Luc Ponty]]
* [[Charlie Bisharat]]
* [[Lorenza Ponce]]
* [[Jerry Goodman]] của [[Mahavishnu Orchestra]]
* [[David Ragsdale]] và [[Robby Steinhardt]] của [[Kansas]]
* [[Ric Sanders]] của [[Fairport Convention]]
* [[Ray Shulman]] (với [[Gentle Giant]])
* [[String Driven Thing|Graham Smith]] (với [[Van der Graaf Generator]])
* [[Geoffrey Richardson (nhạc sĩ)|Geoff Richardson]] (với [[Caravan (band)|Caravan]])
* [[Tracy Silverman]]
* [[Michelle Lambert]]
* [[Sue Son]] (cho [[Britain's Got Talent]], năm 2009)
* [[Lindsey Stirling]]
* [[Linzi Stoppard]]
* [[L. Subramaniam]]
* [[L. Shankar]]
* [[Ganesh Kumaresh]]
* [[Embar Kannan]]
* [[Balabhaskar]]
* [[Sugizo]]
* [[Dave Swarbrick]]
* [[Adam Taubitz]]
* [[Blaine L. Reininger]]
* [[Yann Tiersen]]
* [[Boyd Tinsley]] của ban nhạc [[Dave Matthews Band]].
* [[Olli Vänskä]] of [[Turisas]]
* [[Darryl Way]]
* [[Mark Wood (violinist)|Mark Wood]]
* [[Joel Zifkin]] của [[Kate & Anna McGarrigle]] và [[Richard Thompson (nhạc sĩ)|Richard Thompson]]
* [[Doug Kershaw]]
* Tim Charles của ban nhạc [[Ne Obliviscaris)]]
* [[Kennette "Yujin" Wong]] ở [[Taiwan]])
== Các nhà soạn nhạc và nhạc phẩm cho vĩ cầm điện tử ==
* [[Igor Krivokapič]]
* ''Concerto for electric violin and orchestra'' (1993, rev. 2019)
* [[John Adams (Composer)|John Adams]]
* ''[[The Dharma at Big Sur]]'', for electric violin and orchestra, inspired by the talents of (and written for) electric violinist [[Tracy Silverman]].
* [[Terry Riley]]
* "Palmian Chord Riddle", bản hòa tấu cho sáu vĩ cầm, của Nashville Symphony for electric violinist Tracy Silverman.<ref>{{cite web|url=http://www.capitalnewyork.com/article/culture/2012/05/5891363/terry-riley-giving-self-publishing-and-his-new-concerto-electric-vio|title=Terry Riley on giving up self-publishing and his new concerto for electric violin, being performed this weekend|last=Colter|first=Seth|date=2012-12-05|website=Capitalnewyork.com|access-date=2016-07-09}}</ref>
* [[Charles Wuorinen]]
* ''Concerto for Amplified Violin and Orchestra'' — 1972
* [[Nico Muhly]]
* ''Seeing is Believing'', for six-string electric violin and chamber orchestra, written for Thomas Gould, Nicholas Collon, and the Aurora Orchestra<ref>{{cite web|url=http://nicomuhly.com/projects/2008/seeing-is-believing/|title=Seeing is Believing|date=2008-01-07|publisher=Nico Muhly|access-date=2016-07-09}}</ref>
* [[Ed Wright (composer)|Ed Wright]]
* ''Crosswire'' for electric violin and live processing. Written for Electroacoustic Wales.<ref>{{cite web|url=http://www.bangor.ac.uk/music/studios/eaw/concerts.html|title=Electroacoustic Wales|website=Bangor.ac.uk|access-date=2016-07-09}}</ref>
== Xem thêm ==
* Vĩ cầm
* Guitare điện
Hàng 18 ⟶ 116:
== Liên kết ngoài ==
* [https://web.archive.org/web/20040409185107/http://www.lightbubble.com/bowed/ Bowed Electricity] — website linking many electric violin players, makers, equipment, and other resources. Not updated since 2001
* [https://web.archive.org/web/20050809013635/http://www2.bowed.org/ Bowed Radio] — podcast focusing on new music for bowed string instruments (particularly electric ones)
| |||