Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hiệp định Hòa bình Paris 1991”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→‎top: clean up, general fixes using AWB
Dòng 40:
* Tuyên bố về Phục hồi và Tái thiết Campuchia<ref>{{chú thích web|url=http://www.cambodia.org/facts/?page=1991+Paris+Peace+Agreements|title=1991 Paris Peace Agreements - Government, Constitution, National Anthem and Facts of Cambodia Cambodian Information Center|website=www.cambodia.org|access-date = ngày 29 tháng 3 năm 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140923163627/http://www.cambodia.org/facts/?page=1991+Paris+Peace+Agreements|archive-date=ngày 23 tháng 9 năm 2014|url-status=dead}}</ref>
==Bối cảnh==
Vào ngày 25/12/1978, sau nhiều năm [[Xung đột biên giới Việt Nam–Campuchia (1975–1978)|xung đột biên giới]], [[Quân đội Nhân dân Việt Nam|quân đội Việt Nam]] quyết định chọn một cuộc [[Chiến tranh biên giới Tây Nam|tổng phản công]] vào lãnh thổ Campuchia trong đó sẽ lật đổ chế độ Khmer Đỏ. Trong vòng ba tuần, quân đội Kampuchea Dân chủ được trang bị và huấn luyện yếu kém đã bị đẩy lùi vào những khu rừng rậm ở [[Biên giới Campuchia-Thái Lan|biên giới Thái Lan]], mà từ đó rất khó để tiêu diệt được hoàn toàn. TrênCuộc mặt đất, cuộc xung đột đã đượcchiến giằng co trong vài năm, quân đội Việt Nam tấn công vào mùa khô chiếm các vịcăn trícứ của Khmer Đỏ, sau đó buộc phải rút quân ngayvào khi có những cơnmùa mưa đầu mùa, thời tiết làm cho đường vàođi khó tiếp cận, để lực lượng Khmer Đỏ chiếm lại một số phần đất đã mất.
 
Nhưng xungXung đột cũng diễn ra ở cấp độ ngoại giao, nơi mỗi bên đóng vai trò liên minh của mình. Kể từ ngày 11 tháng 1, Việt Nam thành lập chính phủ mới ở [[Phnom Penh]], chủ yếu gồm những người Khmer tham gia [[Việt Minh]], những người Cộng sản Campuchia đã tị nạn ở Hà Nội từ những năm 1950 và các cựu quan chức Khmer Đỏ chạy trốn khỏi cuộc thanh trừng của [[Pol Pot]]. Về phần mình, các quan chức Khmer Đỏ tiếp tục được [[Cộng hòa Nhân dân Trung]] Hoa hỗ trợ, để trả đũa Trung Quốc đã [[Chiến tranh biên giới phía Bắc|gây chiến]] với các tỉnh miền Bắc Việt Nam. Thái Lan không hoan nghênh những lực lượng nàyViệt Nam áp sát biên giới của mình và lo ngại rằng một hiệu ứng domino, theo đó Thái Lan sẽ trở thành mục tiêu tiếp theo của "cơnViệt Nam "khát khao bành trướng" của Việt Nam. Do đó, Thái Lan đưa ra một phản ứng thuận lợi đối với yêu cầu đàm phán của Bắc Kinh, dẫn đến việc Trung Quốc ngừng ủng hộ cuộc nổi dậy Maoxit[[Chủ củanghĩa Mao|Maoxít]] ở Thái Lan để đổi lấy sự hỗ trợ của Bangkok cho quân du kích Khmer Đỏ. Cần kéo theo sự đánhủng thứchộ của các quốc gia [[ASEAN]] khác, các quốc gia này sẽ tham gia vớihỗ sựtrợ siêngtích năngcực với sự khác nhau tùy thuộc vào quốcmỗi gianước. Singapore, quốc gia đã có quan hệ lâu dài với Trung Quốc, nhanh chóng làm theo, nhưng Indonesia, nơi SoehartoSuharto đã loại bỏ những người ủng hộ và đồng tình với Cộng sản mười lăm15 năm trước để nắm quyền, lạiđã miễn cưỡng hợp tác với Bắc Kinh hơn. Về phần mình, Hoa Kỳ không thể không đánh đồng sự can thiệp của Việt Nam với một hình ảnh đại diện mới củavề sự bành trướng của Liên Xô trên thế giới, sẽđây là một trong những chủ đề chính của chiến dịch sẽ cho phép [[Ronald Reagan]] được bầu làm tổng thống. Sẽ không mất nhiều thời gian để họ xếp hàng phía sau một khu trại đã bao gồm các đồng minh ASEAN trung thành của họ và không gặp khó khăn gì khi kéo theo sau họ là các nước phương Tây khác vốn không muốn nổi giận với Trung Quốc vào thời điểm nước này mở cửa thị trường khổng lồ. Về phần mình, Đại hội đồng Liên hợp quốc "lấy làm tiếc sâu sắc về sự can thiệp vũ trang của các lực lượng bên ngoài vào công việc nội bộ của Kampuchea", từ chối công nhận chính phủ do quân đội Hà Nội cài đặt ở Phnom Penh và giữ cho những người ủng hộ Pol Pot có quyền đại diện cho đất nước của họ trước các cơ quan quốc tế trong khi họ chỉ trị vì một vài khu rừng. Về phần mình, Việt Nam phải bù đắp sự mất mát thu nhập từ phương Tây bằng quan hệ hợp tác với các nước COMECON và gia tăng sự phụ thuộc vào viện trợ của Liên Xô.
 
Nhưng xung đột cũng diễn ra ở cấp độ ngoại giao, nơi mỗi bên đóng vai trò liên minh của mình. Kể từ ngày 11 tháng 1, Việt Nam thành lập chính phủ mới ở Phnom Penh, chủ yếu gồm những người Khmer tham gia Việt Minh, những người Cộng sản Campuchia đã tị nạn ở Hà Nội từ những năm 1950 và các cựu quan chức Khmer Đỏ chạy trốn khỏi cuộc thanh trừng của Pol Pot. Về phần mình, các quan chức Khmer Đỏ tiếp tục được Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa hỗ trợ, để trả đũa đã gây chiến với các tỉnh miền Bắc Việt Nam. Thái Lan không hoan nghênh những lực lượng này ở biên giới của mình và lo ngại rằng một hiệu ứng domino, sẽ là mục tiêu tiếp theo của "cơn khát bành trướng" của Việt Nam. Do đó, Thái Lan đưa ra một phản ứng thuận lợi đối với yêu cầu đàm phán của Bắc Kinh, dẫn đến việc Trung Quốc ngừng ủng hộ cuộc nổi dậy Maoxit của Thái Lan để đổi lấy sự hỗ trợ của Bangkok cho quân du kích Khmer Đỏ. Cần có sự đánh thức của các quốc gia ASEAN khác sẽ tham gia với sự siêng năng khác nhau tùy thuộc vào quốc gia. Singapore, quốc gia đã có quan hệ lâu dài với Trung Quốc, nhanh chóng làm theo, nhưng Indonesia, nơi Soeharto đã loại bỏ những người ủng hộ và đồng tình với Cộng sản mười lăm năm trước để nắm quyền, lại miễn cưỡng hợp tác với Bắc Kinh hơn. Về phần mình, Hoa Kỳ không thể không đánh đồng sự can thiệp của Việt Nam với một hình đại diện mới của sự bành trướng của Liên Xô trên thế giới sẽ là một trong những chủ đề chính của chiến dịch sẽ cho phép Ronald Reagan được bầu làm tổng thống. Sẽ không mất nhiều thời gian để họ xếp hàng phía sau một khu trại đã bao gồm các đồng minh ASEAN trung thành của họ và không gặp khó khăn gì khi kéo theo sau họ là các nước phương Tây khác vốn không muốn nổi giận với Trung Quốc vào thời điểm nước này mở cửa thị trường khổng lồ. Về phần mình, Đại hội đồng Liên hợp quốc "lấy làm tiếc sâu sắc về sự can thiệp vũ trang của các lực lượng bên ngoài vào công việc nội bộ của Kampuchea", từ chối công nhận chính phủ do quân đội Hà Nội cài đặt ở Phnom Penh và giữ cho những người ủng hộ Pol Pot có quyền đại diện cho đất nước của họ trước các cơ quan quốc tế trong khi họ chỉ trị vì một vài khu rừng. Về phần mình, Việt Nam phải bù đắp sự mất mát thu nhập từ phương Tây bằng quan hệ hợp tác với các nước COMECON và gia tăng sự phụ thuộc vào viện trợ của Liên Xô.
== Xem thêm ==
*[[Cơ quan chuyển tiếp Liên Hiệp Quốc tại Campuchia]]