|
}}
}}
'''Hydro iodide''' là một chất khí được hình thành do kết hợp của hydro và iotiod thuộc nhóm hidro halide. Khi hòa tan trong nước nó tạo thành '''axit iothydriciodhydric''', là axit mạnh có công thức là '''HI'''. Hai chất này có thể chuyển hóa cho nhau. HI dùng để tổng hợp các chất [[vô cơ (định hướng)|vô cơ]] và [[hữu cơ (định hướng)|hữu cơ]] với vai trò là nguồn [[iốtiod]] chính và là một [[chất khử]]
== Đặc điểm của Hidro iodide==
HI là khí không màu, phản ứng với [[ôxy|oxi]] tạo ra [[nước]] và [[iốt|iotiod]]. Trong khí ẩm, HI là dạng hơi (khói) của axit iodhyric. HI tan nhiều trong nước, tạo ra axit iothydriciodhydric. Một lít nước sẽ hòa tan 425 lít HI, tức là chỉ có 4 phân tử nước cho mỗi phân tử HI.
===Axit iothydriciodhydric===
Axit iothydriciodhydric là hỗn hợp hydro iodide và nước. Dung dịch HI bão hòa thường có nồng độ 48% - 57%. HI có tính [[axít|axit]] mạnh, do sự phân tán của điện tích [[ion]] trên các [[ion|anion]]. Ion [[iốt|iotiod]] lớn hơn nhiều so với các halide phổ biến khác vì vậy, điện tích âm được phân tán trên một không gian lớn. Ngược lại, ion [[clo]] nhỏ hơn nhiều, có nghĩa là điện tích âm của nó là tập trung nhiều hơn, dẫn đến một sự tương tác mạnh mẽ hơn giữa [[proton]] và ion [[clo]]. Sự tương tác H<sup>+</sup>---I<sup>−</sup> yếu tạo điều kiện cho [[sự phân ly]] của proton từ anion, vì vậy, HI là axit mạnh nhất trong các axit halogenhydric.
HI<sub>(g)</sub> + H<sub>2</sub>O<sub>(l)</sub> → H<sub>3</sub>O<sup><sub>(aq)</sub>+</sup> + I<sup>-</sup><sub>(aq)</sub> [[Axít|K<sub>a</sub>]]≈ 10<sup>10</sup>
2NaI + Br<sub>2</sub> -> 2[[Natri bromide|NaBr]] + I<sub>2</sub>
Do muối của [[bạc]] với iotiod nói riêng và các [[halogen]] [trừ [[Flo]]] khác nói chung đều không tan và có màu đặc trưng nên các muối tan của bạc được dùng để nhận biết các hợp chất của [[halogen]]: [[Bạc chloride|AgCl]] màu trắng, [[Bạc bromide|AgBr]] màu vàng nhạt, [[Bạc iodide|AgI]] màu vàng.
HI được sử dụng trong hóa hữu cơ để biển đổi [[alcohol|alcohol bậc 1]] thành [[Dẫn xuất halogen]]. Phản ứng này là [[Phản ứng thế SN2|phản ứng thế S<sub>N</sub>2]], trong đó các ion iođua thay thế nhóm hydroxyl "linh động" (nước). HI phản ứng tốt hơn hydro halide khác bởi vì các ion [[iốtiod]] là một tác nhân [[nucleophin]] mạnh hơn nhiều hơn [[brôm|brom]] hoặc [[clo]], do đó, phản ứng có thể xảy ra mạnh mà không cần nhiệt độ cao. Phản ứng này cũng xảy ra đối với rượu bậc 2 và bậc 3, nhưng là phản ứng thế S<sub>N</sub>1.
[[Hình:HIsubstitution.gif|600px]]
HI (hoặc HBr) cũng có thể được sử dụng để tách [[ete]] thành ankyl iốttuaiodtua và tượu, tương tự như phản ứng thế của rượu. Phản ứng tách này rất quan trọng bởi vì nó có thể chuyển đổi một [[ete]] trơ và bền về mặt hóa học thành chất linh động. Ví dụ đietyl ete được tách thành etanol và etyl iodide.
[[Hình:DEEcleavage.gif|550px]]
==Tham khảo==
{{tham khảo|2}}{{Hợp chất iotiod}}{{sơ khai hóa học}}
[[Thể loại:Acid vô cơ|I]]
| 