'''Tiếng Phạn Vệ Đà''' là một ngôn ngữ cổ thuộc [[ngữ chi Ấn-Arya]] của [[ngữ hệ Ấn-Âu]]. Nó được lưu giữ trong [[Kinh Vệ-đà]], một tập hợp văn bản tích góp từ giữa thiên niên kỷ 2 TCN đến giữa thiên niên kỷ 1 TCN.<ref name="Mair2006p160">{{chú thích sách|author=Michael Witzel|authorlink=Michael Witzel|editor=Victor H. Mair|title=Contact And Exchange in the Ancient World|url=https://books.google.com/books?id=8-OilJCX1moC&pg=PA160|year=2006|publisher=University of Hawaii Press|isbn=978-0-8248-2884-4|page=160}}</ref>
Nền văn học tiếng Phạn Vệ Đà đồ sộ thời cổ đại vẫn được lưu giữ đến ngày nay, và là một nguồn thông tin hết sức quan trọng trong việc phục dựng [[ngôn ngữ Ấn-Âu nguyên thuỷthủy]] và [[ngôn ngữ Ấn-Iran nguyên thuỷthủy]].<ref name="Baldi1983p51"/><ref name=beckwith366/> Từ thời tiền sử xa xưa, tiếng Phạn đã tách khỏi nhóm Iran (trong đó, [[tiếng Avesta]], một ngôn ngữ Iran Đông, là đại diện cổ nhất). Thời điểm phân tách chưa rõ, nhưng chắc chắn là trước 1800 TCN.<ref name="Baldi1983p51">{{chú thích sách|author=Philip Baldi|author-link=Philip Baldi|title=An Introduction to the Indo-European Languages|url=https://books.google.com/books?id=lq-mkL23oh8C&pg=PA51 |year=1983|publisher=Southern Illinois University Press|isbn=978-0-8093-1091-3|pages=51–52}}</ref><ref name=beckwith366>{{chú thích sách|author=Christopher I. Beckwith|title=Empires of the Silk Road: A History of Central Eurasia from the Bronze Age to the Present|url=https://books.google.com/books?id=5jG1eHe3y4EC |year=2009|publisher=Princeton University Press|isbn=0-691-13589-4|pages=363–368}}</ref> Tiếng Avesta phát triển ở Ba Tư cổ đại, từng là ngôn ngữ phụng vụ của [[Hoả giáo]], song đã trở thành tử ngữ vào [[đế quốc Sasan|thời Sasan]].<ref>{{chú thích sách|author1=Ahmad Hasan Dani|author2=B. A. Litvinsky|title=History of Civilizations of Central Asia: The crossroads of civilizations, A.D. 250 to 750|url=https://books.google.com/books?id=883OZBe2sMYC&pg=PA85|year= 1996| publisher=UNESCO|isbn=978-92-3-103211-0|page=85}}; Quote: "The oldest extant manuscript of the Avesta dates back to 1258 or 1278. In the Sasanian period, Avestan was considered a dead language."</ref><ref>{{chú thích sách|author=Hamid Wahed Alikuzai|title=A Concise History of Afghanistan in 25 Volumes|url=https://books.google.com/books?id=YZJcAQAAQBAJ&pg=PA44 |year=2013|publisher=Trafford|isbn=978-1-4907-1441-7|page=44}};Quote "The Avestan language is called Avestan because the sacred scriptures of Zoroastrianism, Avesta, were written in this old form. Avestan died out long before the advent of Islam and except for scriptural use not much has remained of it."</ref> Tiếng Phạn Vệ Đà phát triển độc lập ở Ấn Độ, trở thành [[tiếng Phạn|tiếng Phạn cổ điển]] sau thời [[Pāṇini]],<ref>{{chú thích sách|author=Rens Bod|title=A New History of the Humanities: The Search for Principles and Patterns from Antiquity to the Present |url=https://books.google.com/books?id=321oAgAAQBAJ&pg=PA14 |year=2013|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-164294-4|pages=14–18}}</ref> rồi sau đó nữa trở thành nhiều ngôn ngữ trên tiểu lục địa Ấn Độ. Ngôn ngữ này đóng vai trò quan trọng trong nền văn học Ấn Độ giáo, Phật giáo và Jain giáo.<ref name="Baldi1983p51"/><ref>{{chú thích sách|author=William J. Frawley|title=International Encyclopedia of Linguistics: AAVE-Esperanto. Vol. 1|url=https://books.google.com/books?id=sl_dDVctycgC |year=2003|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-513977-8|page=269}}</ref>
