Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tri phủ”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
'''Tri Phủ''' ([[Hán Việt]]: 知府), hay '''Tri Châu''' ([[Hán Việt]]: 知州), là một chức quan văn trong hệ thống quan chế các triều đình phong kiến Trung Quốc, [[Quan chế các triều đại quân chủ Việt Nam|hệ thống quan chế triều đình Việt Nam]] và Triều Tiên. Tri phủ là người đứng đầu một [[phủ (đơn vị hành chính)|phủ]] hoặc [[châu (đơn vị hành chính)|châu]], có quyền cao nhất cả về dân sự lẫn quân sự trong địa hạt. Thời [[Nhà Nguyễn|Nguyễn]], Tri Phủ là chức quan văn thuộc [[Bộ Lại]], trật Tòng Ngũ Phẩm.<ref>{{Chú thích web|url=https://vi.wikipedia.org/wiki/Quan_chế_các_triều_đại_quân_chủ_Việt_Nam|title=Quan chế các triều đại quân chủ Việt Nam}}</ref>
 
==Trung Quốc==
Chức tri phủ thay đổi theo từng thời kỳ trong [[lịch sử Việt Nam]]. Thời [[Nhà Lê sơ|Lê sơ]], đất nước được chia thành 5 đạo. Dưới đạo là trấn, dưới trấn là lộ, dưới lộ là châu và huyện và dưới châu, huyện là xã. Đứng đầu chính quyền các đạo là chức hành khiển (phụ trách cả dân sự lẫn quân sự). Đứng đầu các trấn là các an phủ sứ, các lộ là tuyên phủ sứ, các châu, huyện là tri châu hay tri huyện, các xã là xã quan.<ref>{{Chú thích web|url=https://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0nh_ch%C3%ADnh_Vi%E1%BB%87t_Nam_th%E1%BB%9Di_L%C3%AA_s%C6%A1#Ch.C3.ADnh_quy.E1.BB.81n_.C4.91.E1.BB.8Ba_ph.C6.B0.C6.A1ng|title=Hành chính Việt Nam thời Lê sơ}}</ref> Tháng 6 năm Bính Tuất (1466), các lộ, trấn đều được bãi bỏ và đặt lại thành phủ. An phủ sứ đổi làm Tri phủ, trật Tòng Lục Phẩm. Trấn phủ sứ đổi làm Đồng Tri phủ. Thời [[Nhà Nguyễn|Nguyễn]] năm Minh Mạng thứ 4 (1823), chuẩn Tri Phủ trật Tòng Ngũ Phẩm. Còn các nơi đặt Đồng Tri Phủ chuẩn trật Chánh Lục Phẩm.<ref>''Từ điển Chức Quan Việt Nam'', Đỗ Văn Ninh, nhà xuất bản Thanh Niên (2002) 1543. Tri Phủ trang 752▼
 
==Việt Nam==
▲Chức tri phủ thay đổi theo từng thời kỳ trong [[lịch sử Việt Nam]]. Thời [[Nhà Lê sơ|Lê sơ]], đất nước được chia thành 5 đạo. Dưới đạo là trấn, dưới trấn là lộ, dưới lộ là châu và huyện và dưới châu, huyện là xã. Đứng đầu chính quyền các đạo là chức hành khiển (phụ trách cả dân sự lẫn quân sự). Đứng đầu các trấn là các an phủ sứ, các lộ là tuyên phủ sứ, các châu, huyện là tri châu hay tri huyện, các xã là xã quan.<ref>{{Chú thích web|url=https://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A0nh_ch%C3%ADnh_Vi%E1%BB%87t_Nam_th%E1%BB%9Di_L%C3%AA_s%C6%A1#Ch.C3.ADnh_quy.E1.BB.81n_.C4.91.E1.BB.8Ba_ph.C6.B0.C6.A1ng|title=Hành chính Việt Nam thời Lê sơ}}</ref> Tháng 6 năm Bính Tuất (1466), các lộ, trấn đều được bãi bỏ và đặt lại thành phủ. An phủ sứ đổi làm Tri phủ, trật Tòng Lục Phẩm. Trấn phủ sứ đổi làm Đồng Tri phủ. Thời [[Nhà Nguyễn|Nguyễn]] năm Minh Mạng thứ 4 (1823), chuẩn Tri Phủ trật Tòng Ngũ Phẩm. Còn các nơi đặt Đồng Tri Phủ chuẩn trật Chánh Lục Phẩm.<ref>''Từ điển Chức Quan Việt Nam'', Đỗ Văn Ninh, nhà xuất bản Thanh Niên (2002) 1543. Tri Phủ trang 752
</ref>
 
Trong lịch sử triềuThời [[Nhà Nguyễn|Nguyễn]], vịTri Phủ là chức quan văn thuộc [[Bộ Lại]], trật Tòng Ngũ Phẩm. Vị Tri Phủ nổi tiếng đứcnhất độthời nhà Nguyễn là Nghi Biểu Hầuhầu [[Nguyễn Cư Trinh]] đã đóng góp rất nhiều trong công cuộc mở rộng đất đai miền Nam. Tại miền Tây [[Nghệ An]] huyện [[Con Cuông]] xã [[Đôn Phục]], còn có dòng họ Lang Vi ba đời làm "Thổ Tri Phủ", được ban tặng sắc chế và còn lưu giữ lại các di sản người Thái xưa.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.facebook.com/notes/b%C3%B9i-quang-anh-t%C3%BA/m%E1%BB%99t-d%C3%B2ng-h%E1%BB%8D-th%E1%BB%95-tri-ph%E1%BB%A7-v%C3%A0-nh%E1%BB%AFng-di-s%E1%BA%A3n-q%C3%BAy-b%C3%A1u/830973683585654/|title=Một dòng họ "Thổ Tri Phủ" và những di sản qúy báu}}</ref>
 
 
Dưới thời [[Pháp thuộc]] ở [[Nam Kỳ]] có chức quan [[Đốc phủ sứ]], đây là vị trí cao cấp nhất của người Việt trong cơ quan hành chính ở Nam Kỳ thuộc địa, chỉ đứng sau quan chủ tỉnh người Pháp. Những viên quan Tri phủ hạng nhất có 3 năm thâm niên trở lên sẽ được tuyển chọn và bổ nhiệm vô vị trí này. Đốc phủ sứ sẽ đứng đầu một trung tâm hành chính hoặc một đại lí lớn. <ref>Từ điền Luật học, trg 163</ref>
 
==Triều Tiên==
 
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
 
{{sơ khai Đông Á}}
 
[[Thể loại:Chức quan phong kiến]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Tri_phủ”