Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cải cách kinh tế Trung Quốc”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Đã lùi lại sửa đổi của Thophat (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của InternetArchiveBot Thẻ: Lùi tất cả |
Thẻ: Đã bị lùi lại |
||
Dòng 7:
==Quá trình của cải cách==
Năm 1978, Đảng Cộng sản Trung Quốc đưa ra phương châm “giải phóng tư tưởng, thực sự cầu thị”, chuyển trọng tâm công tác từ “lấy đấu tranh giai cấp làm cương lĩnh” sang “lấy xây dựng kinh tế làm trung tâm”. Giai đoạn đầu thực hiện “khoán ruộng đất”, “phát triển xí nghiệp hương trấn” ở nông thôn, sau đó mở rộng thí điểm quyền tự chủ kinh doanh của xí nghiệp quốc hữu ở thành phố, xây dựng đặc khu kinh tế, xây dựng các loại thị trường. Các đặc khu kinh tế (SEZs) ở Trung Quốc đóng vai trò “cửa sổ” và “cầu nối” có ảnh hưởng tích cực đối với nền kinh tế. Tiểu Chu Giang với nòng cốt là Quảng Châu, Thâm Quyến với 4 đặc khu Thâm Quyến, Chu Hải, Sán Đầu, Hạ Môn được coi là cực tăng trưởng thứ nhất của Trung Quốc. Từ năm 1984, Trung Quốc tiến hành mở cửa 14 thành phố ven biển, ven sông, ven biên giới. Từ năm 1990, Trung Quốc đẩy mạnh xây dựng Phố Đông, coi đây là “đầu tàu” lôi kéo và kết nối các điểm tăng trưởng hạ lưu sông Trường Giang và ven biển Đông Hải. Giai đoạn 1984 - 1991, cải cách xí nghiệp quốc hữu và cải cách giá cả giữ vai trò quan trọng trong toàn bộ cuộc cải cách.<ref>https://tcnn.vn/news/detail/41652/Trung-Quoc-Nhin-lai-qua-trinh40-nam-cai-cach-mo-cua.html</ref>
Đại hội XIV của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đặc biệt là Hội nghị Trung ương 3 khóa XIV (năm 1993) thông qua “''Quyết định về một số vấn đề xây dựng thể chế kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa''”, trong đó chỉ rõ: “''lấy chế độ công hữu làm chủ thể, nhiều thành phần kinh tế khác cùng phát triển,... xây dựng chế độ phân phối thu nhập, lấy phân phối theo lao động làm chính, ưu tiên hiệu quả, quan tâm tới công bằng, khuyến khích một số vùng, một số người giàu có lên trước, đi con đường cùng giàu có''”. Đại hội XV Đảng Cộng sản Trung Quốc (năm 1997) đã xác định mục tiêu xây dựng Nhà nước pháp trị xã hội chủ nghĩa.<ref>https://tcnn.vn/news/detail/41652/Trung-Quoc-Nhin-lai-qua-trinh40-nam-cai-cach-mo-cua.html</ref>
Năm 2001 Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Giai đoạn 2002 - 2012, Trung Quốc cải cách nền kinh tế theo chiều sâu. Ngày 6-6-2006, Chính phủ Trung Quốc đã công bố “Ý kiến về mấy vấn đề thúc đẩy mở cửa phát triển Khu mới Tân Hải Thiên Tân”, đánh dấu việc chủ trương đưa Thiên Tân vươn lên trở thành cực tăng trưởng thứ ba của Trung Quốc, gắn liền các điểm tăng trưởng xoay quanh vịnh Bột Hải. Tiếp đó, vùng Thành Đô - Trùng Khánh (Xuyên Du), Khu kinh tế Vịnh Bắc Bộ (Quảng Tây), Khu kinh tế bờ Tây (Phúc Kiến) cũng phấn đấu trở thành cực tăng trưởng tiếp theo ở Trung Quốc. Năm 2008, Quốc vụ viện Trung Quốc đã phê chuẩn “Cương yếu quy hoạch Khu kinh tế Vịnh Bắc Bộ”, thể hiện quyết tâm của Trung Quốc trong xây dựng cực tăng trưởng mới - cực tăng trưởng kết nối giữa Trung Quốc và ASEAN.<ref>https://tcnn.vn/news/detail/41652/Trung-Quoc-Nhin-lai-qua-trinh40-nam-cai-cach-mo-cua.html</ref>
Quy mô tổng sản phẩm nội địa của Trung Quốc theo giá hiện hành từ chỗ xấp xỉ 305,4 tỷ USD năm 1980 tăng 44 lần lên 13.457,2 tỷ USD năm 2018. Năm 2010, GDP của Trung Quốc đứng thứ hai thế giới. GDP ngang giá sức mua của Trung Quốc đã vượt Mỹ từ năm 2014. Tỷ trọng của kinh tế Trung Quốc trong kinh tế toàn cầu cùng thời gian tăng xấp xỉ 5,8 lần, từ chỉ khoảng 2,7% lên gần 15,9%<ref>[https://vass.gov.vn/nghien-cuu-khoa-hoc-xa-hoi-va-nhan-van/mot-so-danh-gia-ve-40-nam-cai-cach-mo-cua-o-trung-quoc-70 Một số đánh giá về 40 năm cải cách mở cửa ở Trung Quốc]</ref>. Trung Quốc đã phát triển thành một nền kinh tế có mức độ đa dạng hóa cao và là một trong những nước đóng vai trò quan trọng nhất trong thương mại quốc tế. Trung Quốc có ba trong số mười [[sàn giao dịch chứng khoán]] lớn nhất trên thế giới gồm [[Thượng Hải]], [[Hồng Kông]] và [[Thâm Quyến]] với tổng giá trị [[vốn hóa thị trường]] hơn 15,9 nghìn tỷ đô la, tính đến tháng 10 năm 2020; bốn trong số mười trung tâm tài chính cạnh tranh nhất thế giới <ref>{{chú thích báo|date=ngày 13 tháng 10 năm 2020|title=China's Stock Market Tops $10 Trillion First Time Since 2015|work=Bloomberg.com|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-10-13/china-s-stock-market-tops-10-trillion-for-first-time-since-2015|access-date=ngày 28 tháng 10 năm 2020}}</ref><ref>{{chú thích web|date=ngày 19 tháng 2 năm 2019|title=Top 10 Largest Stock Exchanges in the World By Market Capitalization|url=https://www.valuewalk.com/2019/02/top-10-largest-stock-exchanges/|access-date=ngày 28 tháng 11 năm 2019|website=ValueWalk}}</ref><ref name="GFCI2">{{chú thích web|date=September 2020|title=The Global Financial Centres Index 28|url=https://www.longfinance.net/media/documents/GFCI_28_Full_Report_2020.09.25_v1.1.pdf|access-date=ngày 26 tháng 9 năm 2020|publisher=Long Finance}}</ref>.
Một số học giả cũng cho rằng mô hình Trung Quốc sau cải cách và mở cửa vẫn là một hệ thống độc tài, thiếu tự do, dẫn đến khả năng đổi mới hoặc sáng tạo xã hội thấp, do đó không thể đạt được sự phát triển bền vững độc lập. <ref>{{chú thích web|title= Các học giả Đại học Bắc Kinh cho rằng, ngụy biện rằng "mô hình Trung Quốc" đã giúp 40 năm phát triển kinh tế là "tự làm sai lệch bản thân và hủy hoại tương lai của mình" |url=http://www.rfi.fr/cn/%E4%B8%AD%E5%9B%BD/20181102-%E5%8C%97%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E8%80%85%E8%BD%B0%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E6%A8%A1%E5%BC%8F%E5%8A%A940%E5%B9%B4%E7%BB%8F%E6%B5%8E%E5%8F%91%E5%B1%95%E8%B0%AC%E8%AE%BA%E6%98%AF%E8%AF%AF%E5%AF%BC%E8%87%AA%E5%B7%B1%E8%87%AA%E6%AF%81%E5%89%8D%E7%A8%8B|accessdate=2019-12-08|date=2018-11-02|work=RFI - Đài phát thanh quốc tế Pháp |language=zh-Hans|archive-url=https://web.archive.org/web/20191208221905/http://www.rfi.fr/cn/%E4%B8%AD%E5%9B%BD/20181102-%E5%8C%97%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E8%80%85%E8%BD%B0%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E6%A8%A1%E5%BC%8F%E5%8A%A940%E5%B9%B4%E7%BB%8F%E6%B5%8E%E5%8F%91%E5%B1%95%E8%B0%AC%E8%AE%BA%E6%98%AF%E8%AF%AF%E5%AF%BC%E8%87%AA%E5%B7%B1%E8%87%AA%E6%AF%81%E5%89%8D%E7%A8%8B|archive-date=2019-12-08|url-status=live}}</ref><ref>{{chú thích web|title= Tôi thấy "mô hình Trung Quốc" |url=http://www.yhcqw.com/31/8183.html|accessdate=2019-12-08|author=|date=|format=|work=|publisher= Yanhuang Chunqiu |language=|archive-url=https://web.archive.org/web/20191208221855/http://www.yhcqw.com/31/8183.html|archive-date=2019-12-08|url-status=live}}</ref><ref>{{chú thích web|title= Diễn đàn công dân-Ding Xueliang: Ý tưởng cốt lõi của mô hình Trung Quốc không phải là tự do cá nhân |url=http://www.rfi.fr/cn/%E4%B8%AD%E5%9B%BD/20181225-%E4%B8%81%E5%AD%A6%E8%89%AF%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E6%A8%A1%E5%BC%8F%E6%A0%B8%E5%BF%83%E7%90%86%E5%BF%B5%E4%B8%8D%E6%98%AF%E4%B8%AA%E4%BA%BA%E8%87%AA%E7%94%B1|accessdate=2019-12-08|date=2018-12-18|work=RFI - Đài phát thanh quốc tế Pháp |language=zh-Hans|archive-url=https://web.archive.org/web/20191208231925/http://www.rfi.fr/cn/%E4%B8%AD%E5%9B%BD/20181225-%E4%B8%81%E5%AD%A6%E8%89%AF%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E6%A8%A1%E5%BC%8F%E6%A0%B8%E5%BF%83%E7%90%86%E5%BF%B5%E4%B8%8D%E6%98%AF%E4%B8%AA%E4%BA%BA%E8%87%AA%E7%94%B1|archive-date=2019-12-08|url-status=live}}</ref><ref>{{chú thích báo|title= Mô hình Trung Quốc đã thách thức các mô hình phương Tây, và bây giờ nó đã đi đến ngã ba đường |url=https://www.nytimes.com/zh-hans/interactive/2018/11/25/world/asia/china-economy-strategy.html|newspaper= Thời báo New York |date=2018-11-25|accessdate=2019-12-08|issn=0362-4331|language=zh|author=|work=|publisher=|format=|archive-url=https://web.archive.org/web/20191031053946/https://www.nytimes.com/zh-hans/interactive/2018/11/25/world/asia/china-economy-strategy.html|archive-date=2019-10-31|url-status=live}}</ref><ref>{{chú thích web|title= Phỏng vấn sâu: Vấn đề lớn nhất với mô hình Trung Quốc là nó không thể thay thế các giá trị phổ quát |url=http://news.dwnews.com/global/news/2018-08-10/60076830_all.html|accessdate=2019-12-08|author=|date=|format=|work=|publisher=DWNEWS.COM|language=|archive-url=https://web.archive.org/web/20190526113033/http://news.dwnews.com/global/news/2018-08-10/60076830_all.html|archive-date=2019-05-26|url-status=dead}}</ref> Cải cách và mở cửa đã trải qua những thay đổi thiết yếu trong thời kỳ Tập Cận Bình. <ref>{{chú thích web|title= Carl Minzner on China’s Post-Reform Era Discussing one-man rule, the re-Partyization of the bureaucracy, and the end of China’s reform era. |url=https://thediplomat.com/2018/04/carl-minzner-on-chinas-post-reform-era/ }}</ref><ref>{{chú thích web|title= The End of Reform in China |url=https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2015-06-04/end-reform-china}}</ref><ref>{{chú thích web|title= China: Deng Xiaoping era ends with start of Xi era |url=https://www.ejinsight.com/eji/article/id/1934592/20180906-china-deng-xiaoping-era-ends-with-start-of-xi-era }}</ref> Ông phản đối một phần chính sách cải cách và thoái lui nhiều cải cách của thời Đặng Tiểu Bình theo cách thức thấp kém. <ref>{{chú thích web |title= Chinese enterprises write Communist Party's role into charters. At least 288 make revisions as Xi seeks firmer grip ahead of leadership reshuffle |url= https://asia.nikkei.com/print/article/287096 |ngày truy cập= 2020-11-10 |archive-date= 2017-08-18 |archive-url= https://web.archive.org/web/20170818133405/https://asia.nikkei.com/print/article/287096 |url-status= bot: unknown }}</ref><ref>{{chú thích web|title= Xin Jinping’s turn away from the market puts Chinese growth at risk|url= https://www.ft.com/content/3e37af94-17f8-11e9-b191-175523b59d1d|ngày truy cập= 2020-11-10|archive-date= 2019-08-23|archive-url= https://web.archive.org/web/20190823113636/https://www.ft.com/content/3e37af94-17f8-11e9-b191-175523b59d1d|url-status= bot: unknown}}</ref> <ref>{{chú thích web|title= Chinese state tightens grip 40 years after Deng's reforms. Companies face headwinds amid trade war, cooling growth |url=https://asia.nikkei.com/Spotlight/The-Big-Story/Chinese-state-tightens-grip-40-years-after-Deng-s-reforms }}</ref>，Bởi vì Đảng Cộng sản Trung Quốc tái khẳng định quyền kiểm soát của họ đối với tất cả các khía cạnh của xã hội Trung Quốc, bao gồm cả nền kinh tế. Có một số quan điểm cho rằng cải cách và mở cửa của Việt Nam cuối cùng sẽ đi theo con đường tương tự.<ref name=":12">{{chú thích web|title=China Is Not a Garden-Variety Dictatorship. It is far more ruthless and determined to protect its power.|url=https://www.theatlantic.com/international/archive/2018/03/china-xi-jinping-president/554795/|ngày truy cập=2020-11-10|archive-date=2019-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190823113636/https://www.theatlantic.com/international/archive/2018/03/china-xi-jinping-president/554795/|url-status=bot: unknown}}</ref> <ref>{{chú thích web |title= Commentary: Why Chinese state companies are getting the Communist party's attention |url= http://www.channelnewsasia.com/news/asiapacific/commentary-why-chinese-state-companies-are-getting-the-communist-9133736 |ngày truy cập= 2020-11-10 |archive-date= 2017-08-18 |archive-url= https://web.archive.org/web/20170818024848/http://www.channelnewsasia.com/news/asiapacific/commentary-why-chinese-state-companies-are-getting-the-communist-9133736 |url-status= bot: unknown }}</ref><ref>{{chú thích web|title= China sparked an economic miracle -- now there's a fight over its legacy|url= https://edition.cnn.com/2018/12/16/asia/deng-xiaoping-xi-jinping-reform-and-opening-china-intl/index.html|ngày truy cập= 2020-11-10|archive-date= 2019-01-02|archive-url= https://web.archive.org/web/20190102050548/https://edition.cnn.com/2018/12/16/asia/deng-xiaoping-xi-jinping-reform-and-opening-china-intl/index.html|url-status= bot: unknown}}</ref> Vào năm 2018, nhà Hán học Pei Minxin tin rằng kể từ khi bắt đầu thời kỳ cải cách vào những năm 1980, Nền kinh tế Trung Quốc hiện đang kém mở nhất.<ref name=":12" /> Một nhà bình luận Hồng Kông coi tự do hóa dân chủ là một phần trong các mục tiêu của cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ. <ref>{{chú thích web |title= China sparked an economic miracle -- now there's a fight over its legacy |url= https://edition.cnn.com/2018/12/16/asia/deng-xiaoping-xi-jinping-reform-and-opening-china-intl/index.html |ngày truy cập= 2020-11-10 |archive-date= 2019-01-02 |archive-url= https://web.archive.org/web/20190102050548/https://edition.cnn.com/2018/12/16/asia/deng-xiaoping-xi-jinping-reform-and-opening-china-intl/index.html |url-status= bot: unknown }}</ref> Hoa Kỳ cho rằng chính phủ Trung Quốc đang cung cấp các lợi thế cạnh tranh không công bằng và phân biệt đối xử cho các doanh nghiệp nhà nước và công ty tư nhân của Trung Quốc.
| |||