Đế quốc Ashanti
Đế quốc Asante (Asante Twi: Asanteman) là một đế chế và vương quốc Akan từ năm 1701 đến năm 1957, ở khu vực ngày nay là Ghana. Nó mở rộng từ Ashanti để bao gồm Khu vực Brong-Ahafo, Khu vực Trung tâm, Khu vực phía Đông và Khu vực phía Tây của Ghana ngày nay. Do sức mạnh quân sự, sự giàu có, kiến trúc, hệ thống cấp bậc và văn hóa phức tạp của đế chế này, Vương quốc Ashanti đã được nghiên cứu sâu rộng và có nhiều sách được các tác giả châu Âu, chủ yếu là người Anh viết về nó, hơn bất kỳ nền văn hóa bản địa nào khác của châu Phi cận Sahara.[4]
Đế chế Ashanti
|
|||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên bản ngữ
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Bản đồ của Đế chế Ashanti | |||||||||||||
Tổng quan | |||||||||||||
Vị thế | Liên minh Nhà nước | ||||||||||||
Thủ đô | Kumasi | ||||||||||||
Ngôn ngữ thông dụng | Ashanti (Twi) (Ngôn ngữ chính thức) | ||||||||||||
Tôn giáo chính | Ban đầu là Đạo Akan, sau là Cơ Đốc giáo | ||||||||||||
Chính trị | |||||||||||||
Chính phủ | Chế độ quân chủ | ||||||||||||
• 1670–1717 (Vị vua đầu tiên) | Osei Tutu | ||||||||||||
• 1888–1896 (vị vua thứ 13 của Vương quốc Ashanti) | Prempeh I | ||||||||||||
• 1931–1957 (vị vua cuối cùng của vương quốc Ashanti) | Prempeh II | ||||||||||||
• 1999–nay (Vùng Ashanti Quốc gia dân tộc Quân chủ chuyên chế ở Ghana) | Osei Tutu II | ||||||||||||
Lập pháp | Asante Kotoko (Hội đồng Kumasi)[1] và Asantemanhyiamu (Quốc hội) | ||||||||||||
Lịch sử | |||||||||||||
Lịch sử | |||||||||||||
• Thành lập | 1701 | ||||||||||||
• Giành độc lập từ Denkyira | 1701 | ||||||||||||
• Được sát nhập để tạo thành thuộc địa của Anh tên là Ashanti | 1901[2] | ||||||||||||
• Quyền tự trị | 1935 | ||||||||||||
• Liên bang với Ghana thành Vùng Ashanti | 1957 | ||||||||||||
Nay | |||||||||||||
Địa lý | |||||||||||||
Diện tích | |||||||||||||
• [3] | 259.000 km2 (100.000 mi2) | ||||||||||||
Dân số | |||||||||||||
• [3] | 3,000,000 | ||||||||||||
Kinh tế | |||||||||||||
Đơn vị tiền tệ | |||||||||||||
| |||||||||||||
Hiện nay là một phần của | Ghana
Bờ Biển Ngà Togo |
Bắt đầu từ cuối thế kỷ 17, vua Ashanti Osei Tutu (k. 1695 – 1717) và cố vấn của ông là Okomfo Anokye thành lập Vương quốc Ashanti, với Chiếc ghế vàng của Asante là biểu tượng thống nhất duy nhất. Osei Tutu giám sát việc mở rộng lãnh thổ Ashanti khổng lồ, xây dựng quân đội bằng cách giới thiệu tổ chức mới và biến một đội quân hoàng gia và bán quân sự có kỷ luật thành một cỗ máy chiến đấu hiệu quả.[4] Năm 1701, quân đội Ashanti chinh phục Denkyira, cho phép người Ashanti tiếp cận Vịnh Guinea và giao thương ven biển Đại Tây Dương với người châu Âu, đặc biệt là người Hà Lan.[4]
Đế quốc Ashanti đã có một số cuộc chiến tranh với các vương quốc láng giềng và các bộ lạc có tổ chức kém hơn như Fante. Người Ashanti đã đánh bại các cuộc xâm lược của Đế quốc Anh trong hai trong số bốn cuộc Chiến tranh Anglo-Ashanti đầu tiên, giết và giữ hộp sọ của tướng quân đội Anh là Sir Charles MacCarthy làm cốc uống nước viền vàng vào năm 1824. Do những cải tiến của Anh trong công nghệ vũ khí, họ đã đốt cháy và cướp bóc thủ đô Kumasi và với thất bại cuối cùng trong Chiến tranh Anh-Ashanti lần thứ năm, đế chế Ashanti trở thành một phần của thuộc địa Gold Coast vào ngày 1 tháng 1 năm 1902.
Ngày nay, Vương quốc Ashanti tồn tại với tư cách là một quốc gia truyền thống tiểu quốc được bảo vệ theo hiến pháp [5] nằm bên trong Cộng hòa Ghana. Vị vua hiện tại của Vương quốc Ashanti là Otumfuo Osei Tutu II Asantehene. Vương quốc Ashanti là nơi có Hồ Bosumtwi, hồ tự nhiên duy nhất của Ghana. Doanh thu kinh tế hiện tại của tiểu vương quốc này chủ yếu đến từ hoạt động kinh doanh vàng miếng, ca cao, hạt kola và nông nghiệp.[6]
Tham khảo
sửa- ^ Edgerton, Robert B. Fall of the Asante Empire: The Hundred Year War for Africa's Gold Coast. Free Press, 1995.
- ^ Ashanti Order in Council 1901
- ^ a b Lỗi chú thích: Thẻ
<ref>
sai; không có nội dung trong thẻ ref có tênObeng, J. Pashington page 20
- ^ a b c Collins and Burns (2007), p. 140.
- ^ Roeder, Philip (2007). Where Nation-States Come From: Institutional Change in the Age of Nationalism. Princeton: Princeton University Press. tr. 281. ISBN 978-0691134673.
- ^ Collins and Burns (2007), p. 139.
Liên kết ngoài
sửa- the Ashanti Kingdom Encyclopedia - Britannica Online Encyclopedia
- UC San Diego - Asante Language Program - Directed Study
- BBC News | Africa | Funeral rites for Ashanti king
- the Ashanti Kingdom Osei Tutu Encyclopedia - Britannica Online Encyclopedia
- Asante Catholicism at Googlebooks
- Ashanti Page at the Ethnographic Atlas, maintained at Centre for Social Anthropology and Computing, University of Kent
- Ashanti Kingdom at the Wonders of the African World, at PBS
- Ashanti Culture contains a selected list of Internet sources on the topic, especially sites that serve as comprehensive lists or gateways
- The Story of Africa: Asante — BBC World Service
- Web dossier about the Asante Kingdom: Afrika-Studiecentrum Leiden, Leiden
- Encyclopædia Britannica, Country Page - the Ashanti Kingdom
- Slavery in the Asante Empire of West Africa, Mises Institute