Chakravarti Rajagopalachari (10 tháng 12 năm 1878 - 25 tháng 12 năm 1972), thường được gọi là Rajaji hoặc gọi tắt là CR, còn được gọi là Mootharignar Rajaji [1] (Rajaji, Học giả danh dự), là một chính khách, nhà văn, luật sư và nhà hoạt động độc lập người Ấn Độ.[2] Rajagopalachari là Toàn quyền cuối cùng của Ấn Độ, khi đất nước này trở thành một nước Cộng hòa vào năm 1950. Ông cũng là Toàn quyền Ấn Độ đầu tiên sinh ra ở Ấn Độ, vì tất cả những người giữ chức vụ này trước đây đều là người Anh.[3]

C. Rajagopalachari
Bức chân dung, k. 1973
Chức vụ
Nhiệm kỳ21 tháng 6 năm 1948 – 26 tháng 1 năm 1950
Tiền nhiệmLouis Mountbatten
Kế nhiệmVị trí bị bãi bỏ
Rajendra Prasad as the Tổng thống Ấn Độ
Nhiệm kỳ26 tháng 12 năm 1950 – 5 tháng 11 năm 1951
Tiền nhiệmVallabhbhai Patel
Kế nhiệmKailash Nath Katju
Nhiệm kỳ15 tháng 7 năm 1950 – 26 tháng 12 năm 1950
Nhiệm kỳ15 tháng 8 năm 1947 – 21 tháng 6 năm 1948
Tiền nhiệmVị trí đầu tiên được thiết lập
Frederick Burrows as Governor of Bengal Presidency
Kế nhiệmKailash Nath Katju
Nhiệm kỳ10 tháng 4 năm 1952 – 13 tháng 4 năm 1954
Tiền nhiệmP. S. Kumaraswamy Raja
Kế nhiệmK. Kamaraj
Vị tríLãnh đạo của Hội đồng Lập pháp Bang
Nhiệm kỳ14 tháng 7 năm 1937 – 9 tháng 10 năm 1939
Tiền nhiệmKurma Venkata Reddy Naidu
Kế nhiệmTanguturi Prakasam
Vị tríLãnh đạo của Hội đồng Lập pháp Bang
Thông tin cá nhân
Quốc tịchBritish Raj
Ấn Độ
Sinh(1878-12-10)10 tháng 12 năm 1878
Thorapalli, Madras Presidency, British Raj
(now Thorapalli, Tamil Nadu, Ấn Độ)
Mất25 tháng 12 năm 1972(1972-12-25) (94 tuổi)
Madras, Tamil Nadu, Ấn Độ
(present-day Chennai)
Nơi an nghỉMootharignar Rajaji Ninaivaalayam
Đảng chính trịĐảng Swatantra
Đảng khácĐảng Quốc Đại Ấn Độ (cho đến năm 1957)
Đại hội Dân chủ Quốc gia Ấn Độ (1957–1959)
Con cái5, bao gồm C. R. Narasimhan
Alma materĐại học Bangalore
Đại học Presidency, Chennai
Chữ kýTập tin:Rajagopalachari sign.jpg
Tặng thưởngBharat Ratna (1954)
Sự nghiệp viết lách
Ngôn ngữ
Giải thưởng nổi bậtGiải thưởng Sahitya Akademi

Rajagopalachari sinh ra ở làng Thorapalli của Hosur taluk thuộc quận Krishnagiri của Tamil Nadu và được học tại Đại học Trung ương, Bangalore và Đại học Presidency, Madras. Vào những năm 1900, ông bắt đầu hành nghề luật sư tại tòa án Salem. Khi bước vào chính trường, ông trở thành thành viên của hội đồng và sau đó là Chủ tịch của Thành phố Salem. Ông tham gia Đảng Quốc Đại Ấn Độ và tham gia vào các cuộc kích động chống lại Đạo luật Rowlatt, tham gia phong trào Bất hợp tác, Vaikom Satyagraha và phong trào Bất tuân dân sự.

Năm 1930, Rajagopalachari đã mạo hiểm vào tù khi dẫn đầu cuộc tuần hành Vedaranyam Salt Satyagraha để hưởng ứng Phong trào Dandi March. Năm 1937, Rajagopalachari được bầu làm Thủ tướng của Thuộc địa Madras (Madras Presidency) và phục vụ cho đến năm 1940, khi ông từ chức do Anh tuyên chiến với Đức. Sau đó, ông ủng hộ sự hợp tác trong nỗ lực chiến tranh của Anh và phản đối Phong trào Thoát Ấn.

Ông ủng hộ các cuộc đàm phán với cả Muhammad Ali JinnahLiên đoàn Hồi giáo toàn Ấn và đề xuất cái mà sau này được gọi là Công thức C. R. Năm 1946, Rajagopalachari được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Công nghiệp, Cung ứng, Giáo dục và Tài chính trong Chính phủ Lâm thời Ấn Độ, và sau đó là Thống đốc Tây Bengal từ năm 1947 đến năm 1948, Toàn quyền Ấn Độ từ năm 1948 đến năm 1950, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Liên minh từ năm 1951 đến năm 1952 và là Thủ hiến bang Madras từ năm 1952 đến năm 1954.

Năm 1959, ông rời bỏ Đảng Quốc Đại Ấn Độ và thành lập Đảng Swatantra, đảng này đã đối đầu với Đảng Quốc Đại trong các cuộc bầu cử các năm 1962, 1967 và 1971. Rajagopalachari là người có công trong việc thành lập một mặt trận thống nhất đối đầu với Đảng Quốc Đại ở bang Madras dưới thời C. N. Annadurai. Ông mất ngày 25/12/1972 ở tuổi 94.

Rajagopalachari là một nhà văn xuất sắc, người đã có những đóng góp lâu dài cho nền văn học tiếng Anh của Ấn Độ và cũng được ghi nhận là người đã sáng tác ra bài hát Kurai Onrum Illai trên nền Nhạc Carnatic. Ông đã bị chỉ trích vì đề xuất việc học tiếng Hindi bắt buộc và Đề án Giáo dục Tiểu học Madras gây tranh cãi ở Bang Madras. Các nhà phê bình thường cho rằng sự nổi tiếng của ông trong lĩnh vực chính trị là do ông được cả Mahatma GandhiJawaharlal Nehru yêu thích. Rajagopalachari được Gandhi mô tả là "người canh giữ lương tâm của tôi".

Chú thích

sửa
  1. ^ Raman, Mohan V. (ngày 25 tháng 11 năm 2013). “All's in a letter”. The Hindu (bằng tiếng Anh). ISSN 0971-751X. Truy cập ngày 31 tháng 7 năm 2021.
  2. ^ “C. Rajagopalachari: The icon India needs today”. ngày 8 tháng 12 năm 2016. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 12 năm 2016.
  3. ^ “How Rajendra Prasad (and not Rajaji) became India's first president”. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2016.

Tham khảo

sửa

Đọc thêm

sửa

Vasanthi Srinivasan, Gandhi's Conscience Keeper: C Rajagopalachari and Indian Politics (Permanent Black 2009)

Liên kết ngoài

sửa