Wikipedia

Hạt của România

bài viết danh sách Wikimedia
(Đổi hướng từ Hạt của Romania)

Romania được phân chia hành chính thành 41 hạt (tiếng Romania: județe), cùng thành phố Bucharest. Chúng đại diện cho các phân khu thống kê NUTS-3 ( Danh pháp Đơn vị Lãnh thổ cho Thống kê – Cấp 3) của quốc gia trong Liên minh Châu Âu, và mỗi phân khu này đóng vai trò là cấp chính quyền địa phương trong phạm vi ranh giới. Các hạt được đặt tên theo một sông lớn, một số hạt được đặt tên theo các thành phố đáng chú ý trong hạt, chẳng hạn như thủ phủ.

Hạt của Romania
tiếng Romania: Județele României
Thể loạiNhà nước đơn nhất
Vị tríRomania
Thành lập1995 (dạng hiện tại, 41 + Bucharest)
1859 (33)
1926 (71)
1941 (73)
1968 (38 + Bucharest + Ilfov)
Bãi bỏ1950–1968
Số lượng còn tồn tại41 (tính đến 1995)
Dân số193.355 (TL) – 760.774 (IS)/1.716.983 (B)
Diện tích228 km2 (88 dặm vuông Anh) (B)/1.583 km2 (611 dặm vuông Anh) (IF) – 8.697 km2 (3.358 dặm vuông Anh) (TM)
Hình thức chính quyềnHội đồng hạt và Chủ tịch Hội đồng hạt

Tổ chức sớm nhất là județe của các thân vương quốc Wallachia và Moldavia (nơi chúng được gọi là ținuturi) có niên đại ít nhất là vào cuối thế kỷ 14. Phần lớn thời gian kể từ khi Romania hiện đại được thành lập vào năm 1859, hệ thống phân chia hành chính tương tự như hệ thống các tỉnh của Pháp. Kể từ đó, hệ thống đã thay đổi nhiều lần và số lượng hạt cũng thay đổi theo thời gian, từ 71 județe tồn tại trước Thế chiến thứ hai đến chỉ còn 39 sau năm 1968. Định dạng hiện tại phần lớn được áp dụng từ năm 1968 vì chỉ có những thay đổi nhỏ được thực hiện sau năm này, lần cuối cùng là vào năm 1997.

Theo dữ liệu điều tra dân số năm 2021 từ Viện Thống kê Quốc gia, dân số trung bình của 41 hạt của Romania là khoảng 423.000 người, với hạt Iași là đông dân nhất (760.000) và hạt Tulcea (193.000) là ít dân nhất. Diện tích trung bình của mỗi hạt là 5.809 km², trong khi hạt Timiș (8.697 kilômét km²) là lớn nhất và hạt Ilfov (1.583 km²) là nhỏ nhất. Thành phố Bucharest có cùng cấp hành chính với hạt, vừa đông dân hơn vừa nhỏ hơn nhiều so với bất kỳ hạt nào, với 1.716.983 người và 228 km².

Lịch sử sửa

 
71 hạt của Romania từ 1925 đến 1940
 
Các hạt hiện tại được áp lên trên các hạt thời giữa hai thế chiến.

Tổ chức sớm nhất là județe (đối với Wallachia) và ținuturi (đối với Moldavia), có từ ít nhất là vào cuối thế kỷ 14.[note 1][1][2][3] Lấy cảm hứng từ tổ chức của Đế quốc Byzantine xưa, mỗi județ được cai trị bởi một jude (hoặc pârcălab cho mỗi ținut), một người được bổ nhiệm chính thức với các chức năng hành chính và tư pháp.[3][4] Transylvania được chia thành các hạt hoàng gia đứng đầu là comes (bá tước hoàng gia) với các chức năng hành chính và tư pháp.[3]

Sau khi Romania hiện đại được thành lập vào năm 1859 thông qua sự hợp nhất của Wallachia và Moldavia, bộ máy hành chính được hiện đại hóa bằng cách sử dụng hệ thống hành chính của Pháp làm hình mẫu, với județ là đơn vị hành chính cơ bản.[5][6] Ngoài giai đoạn 1950–1968, hệ thống này vẫn được duy trì cho đến ngày nay. Kể từ năm 1864, đối với mỗi județ tồn tại một prefect, thuộc cấp của Bộ Nội vụ và là đại diện của chính phủ trong hạt; đồng thời là người đứng đầu chính quyền địa phương đối với những lĩnh vực không giao cho nhà chức trách địa phương.[5][6] Cho đến năm 1948, mỗi județ tiếp tục được chia thành nhiều plăși, mỗi plăși được quản lý bởi một pretor.[7]

Sau khi thông qua Hiến pháp mới vào năm 1923, các hệ thống hành chính địa phương truyền thống của các vùng Transylvania , Bukovina và Bessarabia mới sáp nhập được đã được thống nhất vào năm 1925 với hệ thống của Vương quốc Romania trước đó. Biên giới các hạt phần lớn được giữ nguyên vẹn, ít điều chỉnh, và tổng số hạt được nâng lên 71; điều này kéo dài cho đến khi bắt đầu Thế chiến II.[6]

Năm 1938, Vua Carol II sửa đổi luật quản lý lãnh thổ Romania theo mô hình phát xít.[8] Mười ținuturi (dịch gần đúng là "vùng đất") được tạo ra, do Rezidenți Regali (công sứ hoàng gia) cai quản, do Quốc vương trực tiếp bổ nhiệm. Các ținuturi đại diện cho một lớp quản lý khác nằm giữa các hạt và quốc gia, vì biên giới hạt không bị xóa bỏ.[5][9]

Do những thay đổi về lãnh thổ trong Thế chiến thứ hai, kiểu hành chính này không tồn tại lâu và chính quyền ở cấp județ được áp dụng lại sau chiến tranh.[5] Từ năm 1941 đến năm 1944, Romania quản lý lãnh thổ giữa sông Dniester và sông Nam Bug được gọi là Transnistria, bao gồm 13 hạt riêng biệt.[10]

Sau khi nắm quyền điều hành đất nước vào năm 1945, Đảng Cộng sản Romania thay đổi mô hình hành chính theo mô hình của Liên Xô (các khu vực và các raion) vào năm 1950, nhưng đã thay đổi lại vào năm 1968.[11] Tuy nhiên, biên giới các hạt được thiết lập sau đó hoàn toàn khác với những hạt có từ trong thời kỳ giữa hai thế chiến, vì chỉ có 39 hạt được thành lập từ 56 hạt còn lại sau thế chiến.[12]

Năm 1981, các hạt Giurgiu và Călărași được tách khỏi hạt Ialomița và hạt Ilfov cũ,[12] trong khi vào năm 1997, hạt Ilfov đã được phục hồi, nó từng là một phần phụ thuộc của thành phố Bucharest trong gần hai thập kỷ.[13][14] Ranh giới các hạt được thiết lập năm 1968 phần lớn vẫn duy trì đến hiện nay, nhưng chức năng của các cơ quan khác nhau đã thay đổi do cải cách hành chính trong những năm 1990.[5][6]

Hiện tại, Romania được chia thành 41 hạt và một đô thị (Bucharest); chúng được chỉ định là phân khu thống kê mã địa lý NUTS-3 của Romania trong Liên minh Châu Âu.[15] Mỗi hạt được chia thành các thành phố (một số trong đó có tình trạng đô khu tự quản) và các xã. Lãnh đạo hạt là prefect, họ và chính quyền của họ có các đặc quyền hành pháp trong giới hạn của hạt, trong khi các quyền lập pháp hạn chế được giao cho một hội đồng hạt được bầu bốn năm một lần trong các cuộc bầu cử địa phương.[16] Các khu lãnh thổ của hệ thống tư pháp Romania chồng lấn với biên giới hạt, do đó tránh được sự phức tạp hơn nữa trong việc phân chia quyền lực.[5]

Danh sách sửa

Huy hiệu Hạt Thủ phủ Nguồn gốc tên gọi
[note 2][17]
 Vùng Mã ISO
[note 3]
 Mã bưu chính
[note 4][18]
 Mã vùng
[note 5][19]
 Mã NUTS
[note 6][20]
 Dân số
(1 tháng 12 năm 2021)[21]
 Diện tích[22]
 Bản đồ
  Alba
Alba Iulia Alba Iulia Trung tâm AB 51 58 RO121 325.941 6.250 km2 (2.410 dặm vuông Anh)  
  Arad Arad thủ phủ hạt Tây AR 31 57 RO421 410.143 7.746 km2 (2.991 dặm vuông Anh)  
  Argeș Pitești sông Argeș Nam-Muntenia AG 11 48 RO311 569.932 6.822 km2 (2.634 dặm vuông Anh)  
  Bacău Bacău thủ phủ hạt Đông-Bắc BC 60 34 RO211 601.387 6.622 km2 (2.557 dặm vuông Anh)  
  Bihor Oradea Biharia (xã) Tây-Bắc BH 41 59 RO111 551.297 7.539 km2 (2.911 dặm vuông Anh)  
  Bistrița-Năsăud Bistrița sông Bistrița và thành phố Năsăud Tây-Bắc BN 42 63 RO112 295.988 5.358 km2 (2.069 dặm vuông Anh)  
  Botoșani Botoșani thủ phủ hạt Đông-Bắc BT 71 31 RO212 392.821 4.987 km2 (1.925 dặm vuông Anh)  
  Brașov Brașov thủ phủ hạt Trung tâm BV 50 68 RO122 546.615 5.361 km2 (2.070 dặm vuông Anh)  
  Brăila Brăila thủ phủ hạt Đông-Nam BR 81 39 RO221 281.452 4.766 km2 (1.840 dặm vuông Anh)  
  Bucharest[note 7] last name Bucur[23] Bucharest-Ilfov B 01–06
[note 8] 		1x
[note 9] 		RO321 1.716.983 240 km2 (93 dặm vuông Anh)  
  Buzău Buzău sông Buzău Đông-Nam BZ 12 38 RO222 404.979 6.101 km2 (2.356 dặm vuông Anh)  
  Caraș-Severin Reșița các hạt Caraș và Severin Tây CS 32 55 RO422 246.588 8.532 km2 (3.294 dặm vuông Anh)  
  Călărași Călărași thủ phủ hạt Nam-Muntenia CL 91 42 RO312 283.458 5.087 km2 (1.964 dặm vuông Anh)  
  Cluj Cluj-Napoca thủ phủ hạt Tây-Bắc CJ 40 64 RO113 679.141 6.672 km2 (2.576 dặm vuông Anh)  
  Constanța Constanța thủ phủ hạt Đông-Nam CT 90 41 RO223 655.997 7.104 km2 (2.743 dặm vuông Anh)  
  Covasna Sfântu Gheorghe sông Covasna Trung tâm CV 52 67 RO123 200.042 3.707 km2 (1.431 dặm vuông Anh)  
  Dâmbovița Târgoviște sông Dâmbovița Nam-Muntenia DB 13 45 RO313 479.404 4.056 km2 (1.566 dặm vuông Anh)  
  Dolj Craiova sông Jiu[note 10] Nam-Tây Oltenia DJ 20 51 RO411 599.442 7.425 km2 (2.867 dặm vuông Anh)  
  Galați Galați thủ phủ hạt Đông-Nam GL 80 36 RO224 496.892 4.465 km2 (1.724 dặm vuông Anh)  
  Giurgiu Giurgiu thủ phủ hạt Nam-Muntenia GR 08 46 RO314 262.066 3.544 km2 (1.368 dặm vuông Anh)  
  Gorj Târgu Jiu sông Jiu[note 11] Nam-Tây Oltenia GJ 21 53 RO412 314.684 5.572 km2 (2.151 dặm vuông Anh)  
  Harghita Miercurea Ciuc dãy núi Harghita Trung tâm HR 53 66 RO124 291.950 6.637 km2 (2.563 dặm vuông Anh)  
  Hunedoara Deva Thành phố Hunedoara Tây HD 33 54 RO423 361.657 7.072 km2 (2.731 dặm vuông Anh)  
  Ialomița Slobozia sông Ialomița Nam-Muntenia IL 92 43 RO315 250.816 4.455 km2 (1.720 dặm vuông Anh)  
  Iași Iași thủ phủ hạt Đông-Bắc IS 70 32 RO213 760.774 5.477 km2 (2.115 dặm vuông Anh)  
  Ilfov Bucharest sông Ilfov Bucharest-Ilfov IF 07 1x
[note 9] 		RO322 542.686 1.564 km2 (604 dặm vuông Anh)  
  Maramureș Baia Mare vùng lịch sử Maramureș Tây-Bắc MM 43 62 RO114 452.475 6.303 km2 (2.434 dặm vuông Anh)  
  Mehedinți Drobeta-Turnu Severin Mehadia (xã) Nam-Tây Oltenia MH 22 52 RO413 234.339 4.942 km2 (1.908 dặm vuông Anh)  
  Mureș Târgu Mureș sông Mureș Trung tâm MS 54 65 RO125 518.193 6.705 km2 (2.589 dặm vuông Anh)  
  Neamț Piatra Neamț sông Neamț Đông-Bắc NT 61 33 RO214 454.203 5.897 km2 (2.277 dặm vuông Anh)  
  Olt Slatina sông Olt Nam-Tây Oltenia OT 23 49 RO414 383.280 5.503 km2 (2.125 dặm vuông Anh)  
  Prahova Ploiești sông Prahova Nam-Muntenia PH 10 44 RO316 695.117 4.715 km2 (1.820 dặm vuông Anh)  
  Satu Mare Satu Mare thủ phủ hạt Tây-Bắc SM 44 61 RO115 330.668 4.420 km2 (1.710 dặm vuông Anh)  
  Sălaj Zalău sông Sălaj Tây-Bắc SJ 45 60 RO116 212.224 3.867 km2 (1.493 dặm vuông Anh)  
  Sibiu Sibiu thủ phủ hạt Trung tâm SB 55 69 RO126 388.325 5.432 km2 (2.097 dặm vuông Anh)  
  Suceava Suceava sông Suceava Đông-Bắc SV 72 30 RO215 642.551 8.553 km2 (3.302 dặm vuông Anh)  
  Teleorman Alexandria sông Teleorman Nam-Muntenia TR 14 47 RO317 323.544 5.788 km2 (2.235 dặm vuông Anh)  
  Timiș Timișoara sông Timiș Tây TM 30 56 RO424 650.533 8.692 km2 (3.356 dặm vuông Anh)  
  Tulcea Tulcea thủ phủ hạt Đông-Nam TL 82 40 RO225 193.355 8.484 km2 (3.276 dặm vuông Anh)  
  Vaslui Vaslui sông Vaslui Đông-Bắc VS 73 35 RO216 374.700 5.317 km2 (2.053 dặm vuông Anh)  
  Vâlcea Râmnicu Vâlcea hạt Trung cổ Vîlcea[1][note 12] Nam-Tây Oltenia VL 24 50 RO415 341.861 5.764 km2 (2.225 dặm vuông Anh)  
  Vrancea Focșani hạt Trung cổ Vrancha[24][note 13] Đông-Nam VN 62 37 RO226 335.312 4.854 km2 (1.874 dặm vuông Anh)  

Ghi chú sửa

  1. ^ Județ bắt nguồn từ tiếng Latin judicium và ținut có lẽ từ tiếng Latin tenutum.
  2. ^ Hầu hết tên của các hạt hiện nay bắt nguồn từ một trong những sông lớn chảy qua hạt. Trong một số trường hợp, tên của thủ phủ hoặc tên của một thành phố lớn khác trong hạt cũng được dùng để đặt tên cho hạt.
  3. ^ Đây là các mã ISO 3166-2:RO trùng với biển số xe; chúng cũng được sử dụng như những từ viết tắt thông thường, chẳng hạn như trong địa chỉ gửi thư.
  4. ^ Định dạng mã bưu chính thuộc loại xxyzw, với xx là số liên quan đến hạy; các chữ số y, z và w cho biết thành phố, đường phố, một phần của đường phố hoặc thậm chí là tòa nhà của địa chỉ.
  5. ^ Số điện thoại cố định thuộc loại +40-abb-xxx-xxx, trong đó 40 là mã quốc gia, bb là mã vùng và a là một chữ số chỉ nhà vận hành: 2 cho nhà vận hành quốc gia cũ là Romtelecom và 3 cho các mạng điện thoại mặt đất khác. Tuy nhiên, số điện thoại di động chỉ bắt đầu bằng chữ số 7 (đối với a) và không theo ranh giới hạt.
  6. ^ Mã vùng phát triển tuân theo định dạng ROxyz, trong đó x là số siêu vùng, y đại diện cho vùng phát triển và là 1 hoặc 2, và z là số hiệu hạt trong vùng.
  7. ^ Bucharest không phải là một hạt, mà là một khu tự quản có địa vị hành chính giống với tất cả 41 hạt khác.
  8. ^ Do dân số lớn hơn đáng kể của Bucharest, nó có mã bưu chính khác nhau cho mỗi một trong sáu khu vực của nó.
  9. ^ a b Bucharest và hạt Ilfov có cùng mã. Do dân số đông, các số điện thoại chỉ có hậu tố "1" (không giống như hậu tố hai chữ số cho các hạt) theo sau là bảy chữ số (nơi khác có sáu chữ số).
  10. ^ Dolj là dạng rút gọn của Dolu (tiếng Slav có nghĩa là "thung lũng") Jiu, liên quan đến vị trí của quận ở hạ lưu sông Jiu.
  11. ^ Gorj là dạng rút gọn của Gora (tiếng Slav có nghĩa là "núi") Jiu, liên quan đến vị trí của quận ở thượng nguồn sông Jiu.
  12. ^ Vâlcea là từ tiếng Romania để chỉ một thung lũng hẹp.
  13. ^ Vran là một từ nền được cho là có nghĩa là "rừng" hoặc "núi".

Tham khảo sửa

  1. ^ a b “Primele atestari documentare ale judetului Valcea (First Historical Mentions of Vâlcea County)” (bằng tiếng Romania). National Institute of Statistics (Romania). Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 23 tháng 1 năm 2010.
  2. ^ Cornel Șomâcu (9 tháng 9 năm 2009). “De la sat la județ în istoria Olteniei (From Village to County in the History of Oltenia)” (bằng tiếng Romania). Vertical. ISSN 1841-6063. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2010. Chú thích journal cần |journal= (trợ giúp)
  3. ^ a b c Cosmin Dariescu (2008). “21: Organizarea administrativ-teritorială a Țării Românești și a Moldovei în evul mediu (21: Administrative Divisions in Wallachia and Moldavia in the Middle Ages)”. Istoria statului și dreptului românesc din antichitate până la Marea Unire (History of Romanian State and Law from Antiquity until the Unification) (bằng tiếng Romania). C.H. Beck. tr. 47–51. ISBN 978-973-115-337-7.
  4. ^ Cosmin Dariescu (2008). “16: Domnia în Țările Române medievale (16: Rulers in the Romanian Principalities in the Middle Ages)”. Istoria statului și dreptului românesc din antichitate până la Marea Unire (History of Romanian State and Law from Antiquity until the Unification) (bằng tiếng Romania). C.H. Beck. tr. 35–39. ISBN 978-973-115-337-7.
  5. ^ a b c d e f “Scurtă privire istorică (Short View on History)” (bằng tiếng Romania). Instituția Prefectului județul Argeș. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 5 năm 2012. Truy cập ngày 22 tháng 1 năm 2010.
  6. ^ a b c d 2003–2005 National Human Development Report: Local Governance in Romania (PDF) (Bản báo cáo). United Nations Development Programme. tr. 35.
  7. ^ Valeriu Nicolescu. “Un ținut de legendă, județul Buzău (A legendary Land, Buzau County)” (bằng tiếng Romania). Buzau.com. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 2 năm 2009. Truy cập ngày 22 tháng 1 năm 2010.
  8. ^ Günther H. Tontsch (2000). “Juristische Literatur zur rumänischen Verwaltungsgeschichte im 19. und 20. Jahrhundert (Law Literature on the Romanian Administrative History in the 19th and 20th Centuries)”. Jahrbuch für Europäische Verwaltungsgeschichte (Yearbook of European Administrative History) (bằng tiếng Đức). 12. Baden-Baden: Nomos Verlag. tr. 285. ISSN 0937-7107.
  9. ^ Ioan Scurtu; Theodora Stănescu-Stanciu; Georgiana Margareta Scurtu (2002). “8.7. Decret-lege pentru reforma electorală (Law Decree for electoral reform)”. Istoria românilor între anii 1918–1940 (The History of the Romanians in 1918–1940) (bằng tiếng Romania). University of Bucharest. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 3 năm 2015. Truy cập ngày 13 tháng 7 năm 2014.
  10. ^ Anatol Petrenci (2006). Basarabia în timpul celui de-al doilea război mondial: 1939–1945 (Bessarabia During the Second World War: 1939–1945) (bằng tiếng Romania). Chișinău, Moldova: Ed. Prut Internațional. ISBN 978-9975-69-049-2.
  11. ^ “Istoria Banatului – În linii mari (History of Banat – A Quick View)” (bằng tiếng Romania). Vestul.ro. 10 tháng 9 năm 2008. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 5 năm 2013. Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2010.
  12. ^ a b Petre Mihai Bacanu (11 tháng 3 năm 2010). “Cum ar trebui să arate harta redesenată a României? (How Should Romania's Redrawn Map Look Like?)”. România Liberă (bằng tiếng Romania). Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 4 năm 2010. Truy cập ngày 29 tháng 8 năm 2010.
  13. ^ “Prezentarea Judetului Ilfov (Overview of Ilfov County)” (PDF) (bằng tiếng Romania). National Institute of Statistics (Romania). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 23 tháng 6 năm 2007. Truy cập ngày 1 tháng 8 năm 2010.
  14. ^ “Istoria Ilfov (History of Ilfov)” (bằng tiếng Romania). Camera de Comert si Industrie a Judetului Ilfov. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 23 tháng 8 năm 2010.
  15. ^ “Nomenclature of territorial units for statistics – Introduction”. Eurostat. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2010.
  16. ^ “CEMR – Members – Romania”. Council of European Municipalities and Regions. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2010.
  17. ^ “Istoria numelor județelor din România. De unde provine denumirea regiunii în care locuiți” (bằng tiếng Romania). Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2013.
  18. ^ “Postal code search” (bằng tiếng Romania). Compania Nationala Posta Romania SA. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2010.
  19. ^ “List of the county prefixes in Romania” (bằng tiếng Romania). National Regulatory Authority for Communications and Information Technology (Romania). 26 tháng 4 năm 2005. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2010.
  20. ^ “Publications Office, European Union, EU”. Simap – Information about European public procurement. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 29 tháng 8 năm 2010.
  21. ^
    Primele date provizorii pentru Recensământul Populației și Locuințelor, runda 2021 (PDF) (Bản báo cáo) (bằng tiếng Romania). National Institute of Statistics (Romania). 2022. tr. 8. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2023.
  22. ^ Romanian Statistical Yearbook 2017 (PDF) (Bản báo cáo). National Institute of Statistics (Romania). 2018. tr. 17. Truy cập ngày 7 tháng 6 năm 2018.
  23. ^ “DEX online – Search: "bucura"”. Romanian Etymological Dictionary 1958–1966 (bằng tiếng Romania). Dexonline.ro. Truy cập ngày 23 tháng 8 năm 2010.
  24. ^ “Județul Vrancea (Vrancea County)” (bằng tiếng Romania). National Institute of Statistics (Romania). Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 11 năm 2010. Truy cập ngày 23 tháng 8 năm 2010.

Liên kết ngoài sửa

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hạt_của_România&oldid=71280677”