Cá vàng đầu lân

Cá 3 đuôi vàng đầu lân hay còn gọi là Cá vàng Oranda là một giống cá vàng được lai tạo để nuôi làm cá cảnh. Trong số chúng có loài cá đầu đỏ (Hạc đỉnh hồng-Redcap Oranda) là dòng cá được ưa chuộng. Chúng được đặt tên theo hình dáng khối u trên đầu và màu sắc thân của nó. Đây là một loại cá cảnh khá phổ biến ở Việt Nam cũng như các nước châu Á, thường được nuôi trong các bể cá để bàn, bể cá mini. Oranda có lẽ là dòng cá vàng phổ biến nhẩt trên thế giới nhờ sự kết hợp của nhiều đặc điểm như kích thước lớn, đầu mũ, bộ vây và màu sắc. Thức ăn của chúng bao gồm cám viên, trùn chỉ, giun, cơm,...

Một con cá 3 đuôi vàng

Nguồn gốc

Oranda vốn được cho là dòng cá lai giữa cá vàng Lan Thọ-Ranchu với cá vàng đuôi quạt hay cá vàng Lưu kim. Matsui đã lai tạo hàng loạt bầy, đặc biệt là giữa ranchu/lan thọ với lưu kim nhật để cố gắng tạo ra dạng cá vàng Oranda. Ngay sau đó, Matsui cho rằng cá vàng Oranda là một đột biến tự nhiên từ dòng Lưu kim nhật hay cá vàng đuôi quạt khiến bướu nổi trên đầu như chúng ta thấy ở cá vàng Oranda ngày nay. Các bầy lai Ranchu/lan thọ với Lưu kim nhật của Matsui cho ra cá có thân ngắn cũn cỡn và đầu nhiều bướu trông như cá Lan thọ nhưng lại có vây lưng. Vây lưng cá lai lùi về phía sau rất xa và trông không được cân xứng. Đây là hình một con cá lai, nó không phải là dạng cá vàng Oranda đạt chuẩn.

Đặc điểm

Một con cá vàng đầu lân

Cá vàng đầu lân cam

Cá vàng oranda có thân tròn, với đuôi kép và bướu trên đỉnh đầu. Độ rộng thân phải hơn 2/3 chiều dài thân. Cá vàng Oranda giống như cá vàng mắt lồi, cũng có nhiều dạng thân và vây khác nhau. Tất cả cá vàng Oranda đều to con. Cá vàng Oranda đạt từ 20 đến 25 cm với bộ vây dài gần 10 cm. Có cả loại cá vàng oranda gọi là "Jumbo" mà chúng to đến 45 cm. Loại Oranda "Jumbo" có thân tương đối dài. Cá vàng Oranda có ba loại vảy là ánh kim, bán kim và phi kim. Vảy ánh kim gồm tất cả các thể loại đơn và nhị sắc hiện diện ở cá vàng. Vảy bán kim gồm nhị sắc, tam sắc, đỏ đơn sắc và vải hoa (có hay không có các đốm). Vảy phi kim gồm tím, nhị sắc và tam sắc.

Đuôi phải là dạng đuôi kép, dài từ 3/4 đến 3/2 chiều dài thân và các phần đuôi tách biệt trên 90%. Các thùy đuôi phải hơi nhọn. Kích thước vây lưng khoảng từ 1/3 đến 5/8 độ rộng thân. Vây ngực và vây bụng phải có kích thước trung bình, tròn và tương ứng với đuôi. Vây hậu môn có hai thùy, hình dạng tương ứng với đuôi, vây ngực và vây bụng. Vây lưng dường như dính với đuôi. Vây ở cá vàng Oranda bao gồm từ dạng vây mỏng (còn gọi là đuôi ribbon, đuôi nĩa hay đuôi kép cơ bản) cho đến dạng vây xòe trông tương tự như đuôi voan. Cũng có những dạng vây oranda nằm giữa dạng đuôi ribbon và đuôi voan. Dạng đuôi ribbon có vây lưng kém phát triển trong khi dạng đuôi voan có vây lưng cao và trương thẳng hơn.

Điểm đặc trưng của dòng cá này đó là sự hiện diện của bướu; có ba loại bướu: "toàn đầu" bao gồm đỉnh đầu, mặt và nắp mang, "cao đầu" chỉ bao gồm đỉnh đầu và "thiếu đầu" gồm đỉnh đầu và mặt. Dạng đầu ở oranda rất đa dạng, có ba vùng mà bướu có thể xuất hiện. Vùng đầu tiên trên đỉnh đầu, vùng thứ hai ở mặt và vùng thứ ba trên nắp mang. Một cách lý tưởng, cá nên có bướu trên cả ba vùng. Cá vàng oranda thường chỉ có bướu trên một hay hai vùng, và bướu thường phát triển không đều giữa các vùng. Cá có bướu giữa các vùng phát triển không đều coi như không đạt.

Các biến thể:

• Đỏ hoàn toàn: Đỏ rực hoàn toàn từ vẩy vây đến bướu trên đầu
• Đỏ trắng: sự kết hợp 2 màu đỏ và trắng. Màu đỏ đậm rực rỡ, màu trắng sáng
• Đen hoàn toàn: một màu đen tuyền từ vẩy vây đến bướu trên đầu, tuy nhiên rất khó giữ màu đen này lâu ở một số cả thể, khi đến một điều kiện nhất định vẩy sẽ đổi thành màu đồng vàng.
• Ngũ hoa: vẩy là sự pha trộn màu sắc rất đa dạng trên thân cá. Đây có thể xem là một biến hóa đẹp về màu sắc cá vàng

Tham khảo

• Andrews, Chris. An Interpet Guide to Fancy Goldfish, Interpet Publishing, 2002. - ISBN 1-902389-64-6
• Johnson, Dr. Erik L., D.V.M. and Richard E. Hess. Fancy Goldfish: A Complete Guide to Care and Collecting, Weatherhill, Shambala Publications, Inc., 2006. - ISBN 0-8348-0448-4
• Koko's Goldfish World: Oranda, KokosGoldfishWorld.com, retrieved on: ngày 3 tháng 6 năm 2007.

Liên kết ngoài

• Varieties of Goldfish -About Oranda
• Varieties of Goldfish -About Calico Oranda
• Varieties of Goldfish -About Blue Oranda(Seibun)
• Varieties of Goldfish -About Chocolate Oranda
• Varieties of Goldfish -About Redcap Oranda