Sancho I của Bồ Đào Nha

Sancho I (phát âm tiếng Bồ Đào Nha[ˈsɐ̃ʃu]), biệt danh "Người cư trú" (tiếng Bồ Đào Nha: "o Povoador"), Vua Bồ Đào Nha (11 tháng 11, 115426 tháng 3, 1212) là người con trai hợp pháp thứ hai còn sống và là đưa con thứ tư của Afonso I của Bồ Đào Nha với người vợ là Maud xứ Savoy. Sancho kế vị cha mình vào năm 1185. Ông đã sử dụng danh hiệu Vua thành Silves từ năm 1189 cho đến khi ông để mất vùng này vào tay của quân Almohad vào năm 1191.

Sancho I của Bồ Đào Nha
Vua Bồ Đào Nha
Tại vị6 tháng 12, 1185 – 26 tháng 3, 1212
Đăng quang9 tháng 12, 1185
Tiền nhiệmAfonso I
Kế nhiệmAfonso II
Vua thành Silves
Tại vị1189 - 1191
Kế nhiệmAfonso III của Bồ Đào Nha
Vua xứ Algarve
Thông tin chung
Sinh(1154-11-11)11 tháng 11 năm 1154
Coimbra, Vương quốc Bồ Đào Nha
Mất26 tháng 3, 1212 (57 tuổi)
Coimbra, Vương quốc Bồ Đào Nha
An tángTu viện Santa Cruz, Coimbra, Quận Coimbra, Bồ Đào Nha
Phối ngẫuDulce xứ Aragon
Hậu duệTheresa, Nữ hoàng Léon
Infanta Sancha
Afonso II của Bồ Đào Nha
Peter I, Bá tước Urgell
Ferdinand, Bá tước Flanders
Infanta Branca, Phu nhân Guadalajara
Berengaria, Nữ hoàng Đan Mạch
Mafalda, Nữ hoàng Castile
Hoàng tộcNhà Burgundy
Thân phụAfonso I của Bồ Đào Nha
Thân mẫuMaud xứ Savoy
Tôn giáoCông giáo La Mã

Tiểu sử sửa

Thiếu thời sửa

 
Ngôi mộ của Sancho

Vào năm 1170, vua Afonso I đã phong tước hiệp sĩ cho con mình là Sancho, kể từ đó ông trở thành người thứ hai đảm nhiệm trọng trách lãnh đạo cả hành chính và quân sự của vương quốc. Vào lúc này, nền độc lập của Bồ Đào Nha (tuyên bố vào năm 1139) vẫn chưa thực sự vững chắc. Các vua của LeónCastile chỉ trực chờ mang quân tái sáp nhập Bồ Đào Nha và Giáo hội Công giáo La Mã còn chậm trễ trong việc ban ơn và công nhận vị thế của vương quốc. Do vậy mà Afonso I đã phải tìm kiếm các đồng minh khác trên bán đảo Iberia. Bồ Đào Nha liền tiến hành liên minh với Vương quốc Liên hiệp Aragon và họ cùng nhau chống lại Castile và León. Để củng cố mối quan hệ này, hai bên đã tổ chức hôn lễ giữa Infante[1] Sancho của Bồ Đào Nha với Infanta[2] Dulce xứ Aragon, em gái vua Alfonso II của Aragon vào năm 1174. Như vậy Aragon là vương quốc Iberia đầu tiên công nhận nền độc lập của Bồ Đào Nha.

Kế vị sửa

Sau khi vua Afonso I mất vào năm 1185, Sancho I nối ngôi trở thành vị vua thứ hai của Bồ Đào Nha. Coimbra vẫn đóng vai trò là trung tâm của vương quốc và ông đã chấm dứt các cuộc chiến tranh dai dẳng và vô nghĩa đối với các nước láng giềng của mình để giành quyền kiểm soát các vùng đất biên giới Galicia. Thay vào đó, ông chuyển tất cả mọi sự quan tâm của mình về phía nam, nhắm vào các tiểu quốc của người Moor (gọi là Taifa) vẫn phát triển mạnh. Nhờ sự giúp đỡ của Thập tự quân mà Sancho đã chiếm được Silves vào năm 1191. Silves là một thành phố quan trọng ở miền Nam, đóng vai trò là trung tâm hành chính và thương mại với dân số khoảng 20.000 người. Sancho còn ra lệnh củng cố thành phố và xây dựng một lâu đài mà ngày nay một di tích quan trọng của di sản Bồ Đào Nha. Tuy nhiên, sự chú ý về mặt quân sự đã sớm chuyển hướng về phía Bắc, nơi tuyến biên giới của Bồ Đào Nha vẫn còn chịu sự đe dọa từ phía León và Castile. Silves ít lâu sau bị người Hồi giáo tái chiếm.

Di sản sửa

Sancho I đã dành nhiều thời gian dưới thời trị vì của mình cho việc tổ chức chính trị và hành chính của vương quốc mới. Ông cho tích góp tiền của vào ngân khố quốc gia, hỗ trợ các ngành công nghiệp mới và tầng lớp trung lưu gồm các thương gia. Ngoài ra, ông còn cho lập một số thị trấn và làng mạc mới (như Guarda năm 1199) và rất mực chăm lo cho các vùng sâu vùng xa thưa thớt dân cư ở các khu vực Kitô giáo tại phía bắc Bồ Đào Nha, đặc biệt là với FlemingsBurgundy do đó được mệnh danh là "Người cư trú". Nhà vua cũng được biết đến với niềm đam mê văn học và ham học hỏi. Sancho I có viết một số tập thơ riêng và dùng ngân quỹ triều đình để gửi sinh viên Bồ Đào Nha tới học tại các trường đại học ở châu Âu.

Tổ tiên sửa

Con cháu sửa

Sancho kết hôn với Dulce xứ Aragon, con gái của Raymond Berengar IV, Bá tước xứ BarcelonaPetronilla, Nữ hoàng Aragon.

Tên Sinh Mất Notes
Với Dulce xứ Aragon (1152–1198; kết hôn năm 1175)
Teresa (Theresa) 1181 1250 Đương kim Hoàng hậu của LeónGalicia kết hôn với Vua Alfonso IX của León.[3]
Raimundo (Raymond) c. 1180 1189  
Sancha 1182 13 tháng 3, 1229 Trưởng Tu viện Lorvão.[3]
Constança (Constance) 1182 3 tháng 8, 1202  
Afonso 23 tháng 4, 1185 25 tháng 3, 1223 Kế vị cha vương hiệu Afonso II, Vua Bồ Đào Nha thứ ba.[3]
Pedro (Peter) 23 tháng 2, 1187 2 tháng 6, 1258 Chồng của Bá tước Urgell, và sau là Bá tước Urgell và Chúa quần đảo Balearic trên danh nghĩa. Ông sống ở León và kết hôn với Aurembiaix, Nữ Bá tước Urgell.[3]
Fernando (Ferdinand) 24 tháng 3, 1188 ngày 4 tháng 3 năm 1233 Chồng Bá tước Flanders. Sống ở Pháp và kết hôn với Jeanne xứ Flanders.
Henrique (Henry) 1189 1189  
Branca (Blanche) 1192 1240 Phu nhân Guadalajara.
Berengária 1195 1221 Đương kim Hoàng hậu Đan Mạch kết hôn với Vua Valdemar II của Đan Mạch.[3]
Mafalda 1197 1256 Đương kim Hoàng hậu Castile kết hôn với Vua Henry I xứ Castile.[3]
Với Maria Aires de Fornelos (1180-?)
Martim Sanches 1175 1229 Con trai ngoài giá thú và Bá tước Trastámara.[3]
Urraca Sanches 1175 1256 Con gái ngoài giá thú.[3]
Với Maria Pais Ribeira (Ribeirinha) (c. 1170-b. 1258)
Rodrigo Sanches 1200 1245 Con trai ngoài giá thú.
Gil Sanches 1200 1236 Con trai ngoài giá thú.
Nuno Sanches 1200 ? Con trai ngoài giá thú.
Teresa Sanches 1205 1230 Con gái ngoài giá thú, kết hôn và là người vợ thứ hai của Alfonso Téllez de Meneses "el Viejo"
Constança Sanches 1210 1269 Con gái ngoài giá thú.
Maior Sanches ? ? Con gái ngoài giá thú.
Sancho I của Bồ Đào Nha
Nhánh thứ của Nhà Capet
Sinh: 11 tháng 11, 1154 Mất: 26 tháng 3, 1212
Tước hiệu
Tiền nhiệm
Afonso I
Vua Bồ Đào Nha
1185–1212
Kế nhiệm
Afonso II

Chú thích sửa

  1. ^ Infante là Hoàng tử không nối ngôi ở Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha
  2. ^ Infanta là Công chúa cả không nối ngôi ở Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha
  3. ^ a b c d e f g h Carvalho Correia 2008, tr. 187.

Tham khảo sửa

  • Carvalho Correia, Francisco (2008). O Mosteiro de Santo Tirso de 978 a 1588: a silhueta de uma entidade projectada no chao de uma história milenária (bằng tiếng Bồ Đào Nha). Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela: Servizo de Publicacións e Intercambio Científico. ISBN 978-84-9887-038-1. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 1 tháng 12 năm 2013.
  • Sotto Mayor Pizarro, José Augusto (1987). Os Patronos do Mosteiro de Grijó (bằng tiếng Bồ Đào Nha). Oporto. ISBN 978-0883-1886-37.