Tổ Canh (chữ Hán: 祖庚, trị vì: 1265 TCN1259 TCN[1]), tên thật Tử Diệu (子曜), là vua thứ 23 nhà Thương trong lịch sử Trung Quốc.

Tổ Canh
祖庚
Vua Trung Quốc
Vua nhà Thương
Trị vì1265 TCN1259 TCN
Tiền nhiệmVũ Đinh
Kế nhiệmTổ Giáp
Thông tin chung
Mất1259 TCN
Thụy hiệu
Bình Vương
Triều đạiNhà Thương
Thân phụVũ Đinh

Thân thế sửa

Tổ Canh là con của Vũ Đinh (武丁) - vua thứ 22 nhà Thương Khoảng năm 1266 TCN, Vũ Đinh qua đời, Tổ Canh lên nối ngôi.

Trị vì sửa

Tổ Canh noi theo gương của vua cha Vũ Đinh, tôn miếu hiệu cho cha là Cao Tông. Đại thần Tổ Kỷ soạn những bài "Cao Tông đồng nhật""Cao Tông chi huấn", ghi lại những lời dạy của Vũ Đinh.

Vào năm thứ 12 sau khi lên ngôi, ông phái quân tấn công người Tây Lệ (西戎) ở phía tây cho đến khi mùa đông đến. Năm thứ 13, Tây Lệ phái sứ giả đến Thương và trong cùng năm đó ông đã ra lệnh chư hầu của Mân (邠) thiết lập quân đội tại Cam (绀).

Năm thứ 24, ông cho dùng lại các hình phạt được sử dụng bởi Thành Thang để dẹp yên một cuộc nổi loạn.

Vào năm thứ 27, ông đặt tên cho hai người con trai sinh đôi của ông là hoàng tử Tử Ngao (子嚣) và Tử Lương (子良).

Khoảng năm 1259 TCN, ông qua đời, ở ngôi tất cả bảy năm. Em ông là Tổ Giáp (祖甲) lên nối ngôi

Hạ Thương Chu đoạn đại công trình - dự án nghiên cứu của các sử gia hiện đại Trung Quốc - xác định thời gian trị vì của ông bắt đầu từ năm 1191 TCN, tức là muộn hơn số kể trên khoảng 74 năm.

Giáp cốt văn khai quật tại Ân Khư ghi ông là vua thứ 22 của nhà Thương [2][3][4][5].

Xem thêm sửa

Tham khảo sửa

  • Sử ký Tư Mã Thiên - Những điều chưa biết, Bùi Hạnh Cẩn và Việt Anh dịch (2007), Nhà xuất bản Văn hóa thông tin, thiên:
    • Ân bản kỷ
  • Trình Doãn Thắng, Ngô Trâu Cương, Thái Thành (1998), Cố sự Quỳnh Lâm, Nhà xuất bản Thanh Hoá

Chú thích sửa

  1. ^ Trình Doãn Thắng, Ngô Trâu Cương, Thái Thành, sách đã dẫn, tr 18
  2. ^ Bai, Shouyi (2002). An Outline History of China. Beijing: Foreign Language Press. ISBN 7-119-02347-0.
  3. ^ “Emperor Table of Shang Dynasty”. Travel China Guide. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2008.
  4. ^ “The Shang Dynasty Rulers”. China Knowledge. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2007.
  5. ^ “Shang Kingship And Shang Kinship” (PDF). Đại học Indiana. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 9 tháng 4 năm 2008. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2007.
Tiền nhiệm:
Vũ Đinh
Vua nhà Thương
1265 TCN1259 TCN
Kế nhiệm:
Tổ Giáp