Zeno xứ Cititum (tiếng Hy Lạp: Ζήνων ὁ Κιτιεύς, Zēnōn ho Kitieus, 334 TCN-262 TCN) là nhà triết học người Hy Lạp. Ông là người sáng lập ra chủ nghĩa khắc kỷ.[1]

Zeno xứ Citium
Thời kỳThời kỳ Hậu Aristotle
VùngTriết gia phương Tây
Trường pháiChủ nghĩa khắc kỷ
Đối tượng chính
Logic học, Vật lý học, Đạo đức học
Ảnh hưởng tới

Cuộc đời

sửa

Zeno xứ Citium luôn sống theo câu châm ngôn nổi tiếng:

Ông chết bằng cách tự bóp cổ mình sau một lần vấp ngã mà ông cho rằng đó là điêm báo trước.[1]

Những quan niệm đáng chú ý

sửa

Triết học nói chung

sửa

Zeno xứ Citium đã định hình ra thứ triết học mà sau này bất kỳ nhà khắc kỷ nào cũng đều đi theo. Ông có viết như thế này:

[2]

Hay ông cũng ví von:

[3]

Khi đọc các đoan văn trên, ta thấy rõ ràng ông phân định triết học gồm 3 bộ phận: logic học, vật lý học và đạo đức học.

Quan niệm trong nhận thức luận

sửa

Khác với những người đi trước, hoặc là khẳng định nhận thức cảm tính và phủ nhận nhận thức lý tính, hoặc là ngược lại, Zeno đã khẳng định:

[4]

Quan điểm về khái niệm

sửa

Zeno cho rằng "các khái niệm không phải là kết quả thỏa thuận giữa mọi người về việc đặt tên cho các sự vật mà ngược lại bản thân các khái niệm được quy định bởi các vật và bản chất của các vật."[4]

Zeno xứ Citium là người viết nhiều. Các tác phẩm chính của ông bao gồm:[1]

Câu nói nổi tiếng

sửa

Chú thích

sửa