Delta Capricorni (δ Capricorni, viết tắt Del Cap, Cap) là một hệ đa sao cách Trái Đất khoảng 39 năm ánh sáng trong chòm sao Ma Kết ( biển). Ngôi sao chính trong hệ thống là một sao khổng lồ trắng và ánh sáng kết hợp của các thành viên khiến nó trở thành ngôi sao sáng nhất trong chòm sao.

δ Capricorni
Vị trí của δ Capricorni (khoanh tròn)
Dữ liệu quan sát
Kỷ nguyên J2000      Xuân phân J2000
Chòm sao Ma Kết
Xích kinh 21h 47m 02.44424s[1]
Xích vĩ −16° 07′ 38.2335″[1]
Cấp sao biểu kiến (V) 2.81[2] (2.81 (- 2.90) - 3.05)[3]
Các đặc trưng
Kiểu quang phổA7m III[2] (kA5hF0mF2III)[4]
Chỉ mục màu U-B+0.07[5]
Chỉ mục màu B-V+0.31[5]
Kiểu biến quangsao đôi lu mờ (Algol-type)[3]
Trắc lượng học thiên thể
Vận tốc xuyên tâm (Rv)−6.3[6] km/s
Chuyển động riêng (μ) RA: +261.70[1] mas/năm
Dec.: -296.70[1] mas/năm
Thị sai (π)84.27 ± 0.19[1] mas
Khoảng cách38.7 ± 0.09 ly
(11.87 ± 0.03 pc)
Cấp sao tuyệt đối (MV)+2.48[7]
Các đặc điểm quỹ đạo[8]
Chu kỳ (P)1.0227683 days
Độ lệch tâm (e)0 (assumed)
Độ nghiêng (i)72.5°
Kỷ nguyên điểm cận tinh (T)2,448,105.793 ± 0.003 HJD
Bán biên độ (K1)
(sơ cấp)
75.3 ± 1.0 km/s
Chi tiết
δ Cap A
Khối lượng2.0[8] M
Bán kính1.91[8] R
Độ sáng8.5[7] L
Hấp dẫn bề mặt (log g)3.66[9] cgs
Nhiệt độ7,301[9] K
Độ kim loại [Fe/H]–0.13[9] dex
Tốc độ tự quay (v sin i)105[10] km/s
δ Cap B
Khối lượng0.73[8] M
Bán kính0.9[8] R
Nhiệt độ4,500[8] K
Tên gọi khác
Deneb Algedi (or Deneb Algiedi), Scheddi, δ Cap, 49 Capricorni, ADS 15314, BD−16 5943, FK5 819, GCTP 5258.00, GJ 837, HD 207098, HIP 107556, HR 8322, SAO 164644, WDS 21470-1608.[11]
Cơ sở dữ liệu tham chiếu
SIMBADdữ liệu

Hệ thống này bao gồm một hệ sao đôi che khuất,[12] Delta Capricorni A được chỉ định và hai ngôi sao đồng hành là BC. [13] Hai thành phần của A được chỉ định là Delta Capricorni Aa (còn có tên là Deneb Algedi [14]) và Ab.

Vì nằm gần hoàng đạo, Delta Capricorni có thể bị Mặt trăng che khuất và cũng (hiếm khi) bị các hành tinh che khuất.

Danh pháp sửa

δ Capricorni (được Latin hóa thành Delta Capricorni) là tên gọi của hệ thống. Tên gọi của ba thành phần là Delta Capricorni A, BC, và các thành phần của A - Delta Capricorni AaAb - xuất phát từ quy ước được sử dụng bởi Danh mục Đa quốc gia Washington (WMC) cho nhiều hệ thống sao và được Quốc tế thông qua Liên minh thiên văn (IAU).[15]

Hệ thống này có tên truyền thống là Deneb Algedi, có nguồn gốc từ tiếng Ả Rập ذنب اليدي (ðanab al-jady), có nghĩa là "đuôi dê", ám chỉ cái đuôi giống như con cá của loài chim biển CapricornScheddi.[16][17] Vào năm 2016, Liên minh Thiên văn Quốc tế đã tổ chức một Nhóm làm việc về Tên Sao (WGSN) [18] để lập danh mục và chuẩn hóa tên riêng cho các ngôi sao. WGSN quyết định gán tên thích hợp cho từng ngôi sao thay vì toàn bộ nhiều hệ thống.[19] Nó đã phê duyệt tên Deneb Algedi cho thành phần Delta Capricornii Aa vào ngày 1 tháng 2 năm 2017 và hiện tại nó đã được đưa vào Danh sách Tên sao được IAU phê duyệt.[14]

Trong thiên văn học Trung Quốc, Delta Capricorni được gọi là 壘壁陣四 (Lěi Bì Zhèn sì), có nghĩa là 'Ngôi sao thứ tư của dòng Ramparts'.[20] Điều này nói đến sự hiện diện của nó trong một asterism gọi là ' The Line của Ramparts ', mà còn bao gồm Kappa Capricorni, Epsilon Capricorni, Gamma Capricorni, Iota Aquarii, Lambda Aquarii, Sigma Aquarii, Phi Aquarii, 27 Piscium, 29 Piscium, 33 Piscium30 Piscium.[21] (tiếng Trung)

Lịch sử quan sát sửa

Năm 1906, nhà thiên văn học Vesto Slodes thuộc Đài thiên văn Lowell đã phát hiện ra rằng Delta Capricorni A là một sao đôi quang phổ.[22] Quỹ đạo được xác định vào năm 1921 bởi Clifford Crump bằng cách sử dụng 69 phép đo vận tốc hướng tâm thu được tại Đài thiên văn Yerkes.[23] Tuy nhiên, bản chất sao đôi lu mờ của hệ thống không được phát hiện cho đến năm 1956 bởi Olin J. Eggen tại Đài thiên văn Lick.[24]

Sự kiện Mặt Trăng che khuất sao này đã được quan sát vào năm 1951, 1962 và 1988.[25][26][27]

Delta Capricorni được công nhận là một ngôi sao kim loại vào năm 1957 và được đưa vào một danh mục năm 1958 của các ngôi sao từ tính.[28][29] Nó cũng đã được liên kết với các nguồn cực tím và vô tuyến, được cho là từ hoạt động của vành trong ngôi sao thứ cấp.[30]

Tham khảo sửa

  1. ^ a b c d e van Leeuwen, F. (tháng 11 năm 2007), “Validation of the new Hipparcos reduction”, Astronomy and Astrophysics, 474 (2): 653–664, arXiv:0708.1752, Bibcode:2007A&A...474..653V, doi:10.1051/0004-6361:20078357
  2. ^ a b Malkov, O. Yu.; và đồng nghiệp (tháng 2 năm 2006), “A catalogue of eclipsing variables” (PDF), Astronomy and Astrophysics, 446 (2): 785–789, Bibcode:2006A&A...446..785M, doi:10.1051/0004-6361:20053137
  3. ^ a b Samus, N. N.; Durlevich, O. V.; và đồng nghiệp (2009). “VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007-2013)”. VizieR On-line Data Catalog: B/GCVS. Originally Published in: 2009yCat....102025S. 1. Bibcode:2009yCat....102025S.
  4. ^ Gray, R. O.; và đồng nghiệp (tháng 10 năm 2003), “Contributions to the Nearby Stars (NStars) Project: Spectroscopy of Stars Earlier than M0 within 40 Parsecs: The Northern Sample. I.”, The Astronomical Journal, 126 (4): 2048–2059, arXiv:astro-ph/0308182, Bibcode:2003AJ....126.2048G, doi:10.1086/378365
  5. ^ a b Feinstein, A. (tháng 11 năm 1974), “Photoelectric UBVRI observations of AM stars”, Astronomical Journal, 79: 1290, Bibcode:1974AJ.....79.1290F, doi:10.1086/111675
  6. ^ Wilson, Ralph Elmer (1953). “General Catalogue of Stellar Radial Velocities”. Carnegie Institute Washington D.c. Publication. Washington: Carnegie Institution of Washington. Bibcode:1953GCRV..C......0W.
  7. ^ a b Anderson, E.; Francis, Ch. (2012), “XHIP: An extended hipparcos compilation”, Astronomy Letters, 38 (5): 331, arXiv:1108.4971, Bibcode:2012AstL...38..331A, doi:10.1134/S1063773712050015.
  8. ^ a b c d e f Batten, A. H.; Fletcher, J. M. (tháng 4 năm 1992), “A new spectroscopic orbit for Delta Capricorni”, Journal of the Royal Astronomical Society of Canada, 86 (2): 99–109, Bibcode:1992JRASC..86...99B
  9. ^ a b c Trilling, D. E.; và đồng nghiệp (tháng 4 năm 2007), “Debris disks in main-sequence binary systems”, The Astrophysical Journal, 658 (2): 1264–1288, arXiv:astro-ph/0612029, Bibcode:2007ApJ...658.1289T, doi:10.1086/511668. See p. 33.
  10. ^ Royer, F.; và đồng nghiệp (tháng 10 năm 2002), “Rotational velocities of A-type stars in the northern hemisphere. II. Measurement of v sin i”, Astronomy and Astrophysics, 393 (3): 897–911, arXiv:astro-ph/0205255, Bibcode:2002A&A...393..897R, doi:10.1051/0004-6361:20020943
  11. ^ “del Cap -- Eclipsing binary of Algol type”, SIMBAD, Centre de Données astronomiques de Strasbourg, truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2012
  12. ^ Eggleton, P. P.; Tokovinin, A. A. (tháng 9 năm 2008). “A catalogue of multiplicity among bright stellar systems”. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 389 (2): 869–879. arXiv:0806.2878. Bibcode:2008MNRAS.389..869E. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13596.x.
  13. ^ “Washington Double Star Catalog”. United States Naval Observatory. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 2 năm 2011. Truy cập ngày 2 tháng 1 năm 2018.
  14. ^ a b “Naming Stars”. IAU.org. Truy cập ngày 16 tháng 12 năm 2017.
  15. ^ Hessman, F. V.; Dhillon, V. S.; Winget, D. E.; Schreiber, M. R.; Horne, K.; Marsh, T. R.; Guenther, E.; Schwope, A.; Heber, U. (2010). "On the naming convention used for multiple star systems and extrasolar planets". arΧiv:1012.0707 [astro-ph.SR]. 
  16. ^ Allen, Richard Hinckley (1963). Star Names: Their Lore and Meaning. Dover. tr. 141. ISBN 0-486-21079-0. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2015.
  17. ^ Bakich, Michael E (1995). The Cambridge Guide to the Constellations. Cambridge University Press. tr. 116. ISBN 0-521-44921-9. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2015.
  18. ^ “International Astronomical Union | IAU”. www.iau.org. Truy cập ngày 1 tháng 4 năm 2017.
  19. ^ “WG Triennial Report (2015-2018) - Star Names” (PDF). tr. 5. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2018.
  20. ^ 香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表 Lưu trữ 2009-09-29 tại Wayback Machine , Hong Kong Space Museum. Truy cập on line ngày 23 tháng 11 năm 2010.
  21. ^ (tiếng Trung) 中國星座神話, written by 陳久金. Published by 台灣書房出版有限公司, 2005, ISBN 978-986-7332-25-7.
  22. ^ Slipher, V. M. (1906). “Variable radial velocity of delta Capricorni”. The Astrophysical Journal. 24: 361. Bibcode:1906ApJ....24..361S. doi:10.1086/141403.
  23. ^ Crump, C. C. (1921). “The orbit of 49 delta Capricorni”. The Astrophysical Journal. 54: 127–132. Bibcode:1921ApJ....54..127C. doi:10.1086/142630.
  24. ^ Eggen, Olin J. (1956). “Two New Bright Variable Stars: δ Delphini and δ Capricorni”. Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 68 (405): 541–544. Bibcode:1956PASP...68..541E. doi:10.1086/126996.
  25. ^ Novák, K (1954). “Observations of Occultations in the Years 1951 and 1952”. Bulletin of the Astronomical Institute of Czechoslovakia. 5: 42. Bibcode:1954BAICz...5...42N.
  26. ^ Antal, M (1964). “Observations of occultations at the observatory Skalnaté Pleso in the year 1962”. Bulletin of the Astronomical Institute of Czechoslovakia. 15: 77. Bibcode:1964BAICz..15...77A.
  27. ^ Schmidtke, P. C; Africano, J. L (2011). “KPNO Lunar Occultation Summary. III”. The Astronomical Journal. 141 (1): 10. Bibcode:2011AJ....141...10S. doi:10.1088/0004-6256/141/1/10.
  28. ^ Jaschek-Corvalan, M; Jaschek, C. O (1957). “Absolute magnitudes, colors, masses and duplicity of the metallic-line stars”. Astronomical Journal. 62: 343. Bibcode:1957AJ.....62..343J. doi:10.1086/107549.
  29. ^ Babcock, Horace W (1958). “A Catalog of Magnetic Stars”. Astrophysical Journal Supplement. 3: 141. Bibcode:1958ApJS....3..141B. doi:10.1086/190035.
  30. ^ Lloyd, C.; Wonnacott, D. (tháng 1 năm 1994), “Is the ROSAT Wide Field Camera EUV source and AM eclipsing binary, Delta Capricorni, also a Delta Scuti variable?”, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 266: L13–L16, Bibcode:1994MNRAS.266L..13L, doi:10.1093/mnras/266.1.l13