Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trịnh Li công”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
n Robot: Sửa đổi hướng |
||
Dòng 7:
| cỡ hình =
| ghi chú hình =
| chức vị = Vua [[trịnh (nước)|nước Trịnh]]
| tại vị =[[570 TCN]]-[[566 TCN]]<timeline>
ImageSize = width:200 height:50
Dòng 33:
| thông tin con cái = ẩn
| con cái = [[Trịnh Giản công]]
| hoàng tộc = [[trịnh (nước)|nước Trịnh]]
| kiểu hoàng tộc =
| tên đầy đủ = Cơ Khôn Ngoan hay Cơ Uẩn
Dòng 47:
| nơi mất = [[Trung Quốc]]
}}
'''Trịnh Li công''' hay '''Trịnh Hi công''' ([[chữ Hán]]: 鄭釐公 hay 鄭僖公; trị vì: [[570 TCN]]-[[566 TCN]]<ref name="Sử ký, Trịnh thế gia">Sử ký, Trịnh thế gia</ref><ref>Phương Thi Danh, sách đã dẫn, tr 25</ref>), tên thật là '''Cơ Uẩn''' (姬恽)<ref name="Sử ký, Trịnh thế gia">Sử ký, Trịnh thế gia</ref>, hay còn gọi là '''Cơ Khôn Ngoan''' (姬髡顽), là vị vua thứ 15 của [[trịnh (nước)|nước Trịnh]], [[chư hầu nhà Chu]] trong [[lịch sử Trung Quốc]].
Cơ Uẩn là con trai của [[Trịnh Thành công]] vị vua thứ 11 của [[trịnh (nước)|nước Trịnh]].
==Làm vua lần thứ nhất==
Theo Tả truyện, năm [[582 TCN]], vua cha Trịnh Thành công đã theo [[Sở (nước)|Sở]] nhưng vẫn muốn giữ quan hệ với [[tấn (nước)|nước Tấn]] bèn sang triều kiến [[Tấn Cảnh công]], bị vua Tấn bắt giữ. Đại phu Bá Quyên đến xin giảng hòa, cũng bị giết, Tấn Cảnh công lại cử Loan Thư đi đánh Trịnh. Đầu năm 582 TCN, quân Tấn tiến đến nước Trịnh. Trước tình hình đó, công tử Ban lập chú ông là [[công tử Nhu]] làm vua, tức [[Trịnh quân Nhu]] để nước Tấn thả Trịnh Thành công. Tuy nhiên tháng sau, người nước Trịnh giết công tử Nhu, lập Khôn Ngoan làm vua, tức Trịnh Hi công. Công tử Ban trốn sang [[hứa (nước)|nước Hứa]].
Theo kế hoạch của Công Tôn Thân, Trịnh bèn mang quân vây [[hứa (nước)|nước Hứa]]. Tháng 5 năm [[582 TCN]], [[tấn (nước)|nước Tấn]] tập hợp liên minh Tề, [[Tống (nước)|Tống]], [[Tào (nước)|Tào]] đi đánh Trịnh. [[Loan Thư]] thấy Trịnh đã tân quân bèn bàn nên trả lại Trịnh Thành công. [[Trịnh (nước)|Nước Trịnh]] sai công tử Hãn mang đồ quý là chuông Tương Chung đi hối lộ cho nước Tấn, công tử Nhiên đi hội thề với [[tấn (nước)|nước Tấn]] ở đất Vu Trạch, công tử Tứ đi làm con tin, Tấn Lệ công bèn thả Trịnh Thành công về nước, Khôn Ngoan phải nhường lại ngôi vua.
Tuy nhiên theo ghi chép trong Sử kí-Trịnh thế gia thì sau khi nghe tin [[trịnh (nước)|nước Trịnh]] lập [[Trịnh quân Nhu]], [[Tấn Cảnh công]] thả [[Trịnh Thành công]]. Sau người nước Trịnh giết Trịnh Nhu để đón Thành công, không nhắc tới lần lên ngôi này của Trịnh Hi công<ref name="Sử ký, Trịnh thế gia">Sử ký, Trịnh thế gia</ref>.
==Làm vua lần thứ 2==
Năm [[571 TCN]], [[Trịnh Thành công]] qua đời. Người [[trịnh (nước)|nước Trịnh]] lại lập Khôn Ngoan lên ngôi lần thứ hai. Tháng 7 năm đó, [[tấn (nước)|nước Tấn]] hội minh tại đất Thích của [[vệ (nước)|nước Vệ]] bàn kế phạt Trịnh. Khanh sĩ [[lỗ (nước)|nước Lỗ]] là [[Trọng Tôn Miệt]] muốn đắp thành Hổ Lao để khống chế [[trịnh (nước)|nước Trịnh]], Trịnh Hi công phải xin hòa, thần phục nước Tấn.
Năm sau, [[570 TCN]], Trịnh Hi công đến dự hội chư hầu với các nước [[Tấn (nước)|Tấn]], [[Tống (nước)|Tống]], [[Vệ (nước)|Vệ]], [[Lỗ (nước)|Lỗ]], [[Cử (nước)|Cử]], [[Trâu (nước)|Chu]] ở Tiêu Ngư<ref>Nay là Hứa Xương, Hà Nam</ref>, tha hết tù binh của nước Trịnh, rút hết quân đội khỏi nước Trịnh. Nước Trịnh lại theo Tấn.
Dòng 68:
Trịnh Li công không coi trọng lễ. Khi còn là thế tử nước Trịnh đi dự hội chư hầu ông đã nhiều lần vô lễ, vì vậy các công tử trong nước không bằng lòng. Có người can ngăn bị ông giết chết<ref>Xuân Thu tam truyện, tập 4, tr 43</ref>.
Năm [[566 TCN]], [[tể tướng]] [[trịnh (nước)|nước Trịnh]] là [[Tử Tứ]] đến triều kiến [[Trịnh Li công|Trịnh Hi công]], Trịnh Hi công cũng không giữ lễ.
Tử Tứ tực giận bèn bí mật đầu độc giết chết ông, rồi tuyên cáo với [[chư hầu]] rằng Hi công bị bệnh mất. Tử Tứ lập con ông là công tử Gia mới 5 tuổi lên nối ngôi, tức [[Trịnh Giản công]].
| |||