Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giáo hoàng Nicôla I”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n clean up, replaced: giáo hoàng → Giáo hoàng (28) using AWB
Hoangdat bot (thảo luận | đóng góp)
n clean up, replaced: giám mục → Giám mục (15) using AWB
Dòng 14:
'''Nicôla I''' ([[Latinh]]: Nicolaus I) là vị [[giáo hoàng]] thứ 105 của giáo hội [[Công giáo]]. Là người kế nhiệm [[Giáo hoàng Biển Đức III|Giáo hoàng Benedict III]], Giáo hoàng Nicolau I được giáo hội suy tôn là [[thánh (định hướng)|thánh]] sau khi qua đời. Ông là người đã đưa quyền Giáo hoàng trở lại độc lập và nhiều khi còn vượt lên cả quyền lực trần thế.
 
Giáo hoàng Nicolaus I sinh tại Roma. Ông là vị Giáo hoàng oai hùng nhất ở khoảng giữa [[Gregory I]] và [[Gregory VII]]. Theo niên giám tòa thánh năm 1806 thì ông đắc cử Giáo hoàng năm 858 và cai quản Giáo hội trong 9 năm 6 tháng 20 ngày<ref>[http://books.google.com.vn/books?id=NB5Slx3OwHcC&pg=PA95&dq=Annuario+Pontificio&hl=vi&sa=X&ei=590QUuTWLsjs2wXOhoDwAg&ved=0CEUQ6AEwAw#v=onepage&q=Annuario%20Pontificio&f=false Annuario pontificio 1806, Google sách]</ref>. Niên giám tòa thánh năm 2003 xác định triều đại của ông bắt đầu vào ngày 24 tháng 4 năm 858 và kết thúc khi ông qua đời ngày 13 tháng 11 năm 867. Ông mở đầu ý tưởng quyền lực thần quyền chính trị. Ông cư xử như một một nhà chuyên chế tuyệt đối ra luật pháp và điều kiện cho các [[giámGiám mục]], [[hồng y]] và [[hoàng đế]]. Nicôla là người rất mạnh mẽ với cái bề ngoài khiêm tốn. Ông đầy nghị lực, can đảm và hết sức khôn ngoan. Mục đích của ông rất rõ: thiết lập quyền Giáo hoàng trên hết mọi quyền bính dưới đất.
==Trong nội bộ giáo hội==
Ông làm hết sức để quyền Giáo hoàng được kính trọng. Ông duy trì quyền kiểm soát của tòa thánh ở khắp nơi.
 
* Tại Ý, Tổng Giám mục Gioan thành [[Ravenna]] đòi tự trị, tịch thu các địa phận chung quanh và áp bức thần dân của Quốc Gia Giáo hoàng, liền bị mời trình diện Roma. Gioan thành Ravenna định tránh né, liền bị Nicôla ra lệnh lên án! Lu-y can thiệp, Đức Giáo hoàng nói với những người Hoàng Đế phái đến “quý vị dám bảo vệ một kẻ bị tuyệt thông ư?” rồi đích thân người đến Ravenna, trục xuất Tổng Giám mục Gioan, sửa lại những bất công do ông gây ra, một cách rất can đảm, khiến Tổng Giám Mụcmục phải nhượng bộ.
 
* Tại Pháp, Ông đưa ra thượng quyền Toà Thánh để chống lại chủ trương quyền của các công đồng tỉnh và các Tổng Giám Mụcmục Pháp.Tổng Giám mục có thế lực nhất ở [[xứ Gaule]] người Francs là [[Hincmarô]] thành Reims bãi chức giámGiám mục dưới quyền là Rothade thành Soissons mà không cho ông ta được khiếu nại với Pháp Luật La mã. Đức Nicôla I phản đối và dọa treo chức (a divinis) tổng giámGiám mục của Hincmarô. Ông triệu Rothade đến Rôma và quyết định phục chức cho ông này.
==Vụ ly dị của Lôthariô II==
Giáo hoàng Nicolau I cứng rắn với các vua chúa. Ông can thiệp vào vụ li dị của [[Hoàng Đế Lôthariô II]]. Lôthariô đã sống chung nhiều năm với một cung phi, tên là Walđrađa (mà ông ban cho một Đan viện… nam để làm Đức Viện Mẫu) có nhiều mặt con. Vì lý do chính trị, Hoàng Đế lại kết hôn với Thêuberga, em một công tước. Ông này cũng là Đan viện trưởng… thường dân của Đan viện Thánh Mauriciô-ở-Valais, mất phẩm chất.
Dòng 26:
Mấy tháng sau Waldrada nổi cơn ghen với Hoàng Hậu chánh thức, sui Hoàng Đế bỏ bà ấy đi. Lôthariô cũng kiếm được mấy Giám mục dễ bảo cho vụ này. Hoàng hậu Thêuberga “thú nhận” nhiều tội lỗi, mà bà quả quyết đã phạm với ông anh gian ác, và hôn nhân bị huỷ bỏ. Nhưng khi tỉnh trí lại, bà liền phản cung, khiếu nại lên Đức Giáo hoàng.
 
Trong vụ này, bà được Đức Tổng Giám mục [[Reims]], là [[Hincmarô]] ủng hộ. Đức Nicôla cũng ủng hộ hoàng hậu bị truất phế; trước mặt Lôthariô ngài khẳng định, hôn nhân bất khả phân, và buộc Lôthariô buộc phải nhận hoàng hậu trở lại. Ông cũng truất quyền hai giámGiám mục bênh vực việc hoàng đế li dị. Nhưng, đồng thời vụ này trở thành gút mắt trong chính trị Tây Phương, vì nếu Lôthariô không có con với Thêuberga, chết không hoàng tử nối ngôi, thì hàng xóm sẽ chia quyền kế vị của ông.
 
Nhưng Nicôla vẫn ngoan cường, dã man tàn bạo không làm ông sợ, có đêm một mình ông chèo thuyền qua sông Tibrô, để thoát tay kẻ thù và trốn vào đền Thánh Phêrô. Cuối cùng Lôthariô phải nhận lại hoàng hậu, và không bao giờ dám đưa đức Đan Viện Mẫu Waldrada của ông lên ngôi. Tại công đồng Roma 865 Đức Giáo hoàng là trọng tài Âu Châu, người ta phải nhận các phán quyết của ngài.
Dòng 44:
Công việc không dễ dàng gì. Các thừa sai Latinh, nghĩa là người Nhật Nhĩ Man, gây khó dễ và việc các vua Carôlô người Đức can thiệp không ngừng bằng vũ lực vào xứ này rất nguy hiểm cho Cyrillô và Mêthôđiô. Bất chấp tất cả, và nhờ biết tiếng, hai ông đã đạt được nhiều tiến bộ nhanh chóng: quần chúng bắt đầu lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội. Việc này làm người Tây Phương đâm lo – đối với họ việc dùng tiếng Slavia trong Phụng vụ có vẻ phạm thượng và họ tố cáo lên Đức Giáo hoàng rằng, những người đang cạnh tranh với họ kia là những kẻ rối đạo nguy hiểm.
 
Năm 868, trong khi hai anh em chờ tàu ở Vênêzia để đưa mấy môn đệ của họ về Byzancia xin chịu chức, bản thân hai ông chưa phải là Giám Mụcmục. Đúng lúc này thì cho họ nhận được lệnh Đức Nicôla I mời đến Roma để biện minh. Khi hai đấng đến Roma, trong hành lý có một món quà đẹp nhất mà người ta có thể dâng lên Đức Giáo hoàng là hài cốt Thánh Clêmentê. Thế là mọi sự êm xuôi.
 
==Vụ Photinus==
Dòng 60:
Môn đệ hai thánh Cyrillô và Mêthôđiô di tản đến Bulgaria, đã gặp thấy nơi đây một cộng đồng Kitô giáo vững mạnh. Khoảng vài chục năm trước, vua Bôrisô đã lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội, năm 863 hoặc 864 và người đã bắt hàng quí tộc phải noi gương người. Nhưng người lại sợ theo đạo rồi Vương Quốc người sẽ lọt vào quỹ đạo Byzancia, nên người xin thành lập một toà Thượng Phụ độc lập cho Giáo Hội Bulgaria.
 
Thượng Phụ Constantinôpôli, Photinus, chỉ trả lời bằng những trang tư duy siêu hình. Bôrisô, lúc đó liền quay về Giáo hoàng Nicôla I, xin ông ban cho ơn ấy, đồng thời hỏi ông về nhiều điều vua còn thắc mắc, như Rửa Tội rồi người còn được phép mặc quần theo kiểu truyền thống của dân tộc người chăng ? Còn được lấy đuôi ngựa làm cờ chăng ? Còn được lấy nhiều vợ chăng? Đức Nicôla I trả lời vô cùng khôn ngoan và hứa ban cho một [[Toà Giám Mụcmục]], gửi cho vua nhiều sách Latinh và cho hai giámGiám mục Paulus thánh Populonia (Piombin) và Formosus thành Porto sang Bulgaria, khiến Bôrisô thích trí, xua đuổi hết thừa sai Byzancia khỏi Vương Quốc của ông.
 
Việc đuổi các thừa sai [[Hy lạp]] ra khỏi nước Bulgaria đã là dư luận Byzancia bất mãn và Đức Thượng Phụ đã khai thác ngay sự việc này. Một phái bộ Giáo hoàng được gửi sang Constantinôpôli để cho Hoàng đế biết rằng nước Bulgaria từ nay thuộc về Lamã. Phái bộ bị ngược đãi bỏ tù một thời gian rồi lại bị trục xuất. Năm 866 đức Nicolas I cử hai giámGiám mục Formosus và Paulus, đặt tòa ở Bungari.
 
Photinus biết được những khó khăn Nicôla lúc đó đang gặp phải, như việc ông vừa cách chức các Tổng Giám Mụcmục đã chấp thuận việc ly dị của Vua Lôthariô II 1, ông ta liền lãnh đạo cuộc tiến công chống Đức Nicôla I, tố cáo người nuôi dưỡng các “ý đồ không thể biện minh được” và đã có những sáng kiến nguy hiểm về tín điều.
 
Ông liền họp các giámGiám mục đế đô năm 865 đòi cách chức Giáo hoàng, tuyên bố Giáo hội độc lập, bác bỏ nhiều tập tục Tây phương như vấn đề giữ chay, việc dâng lễ với [[bánh không men]], luật [[độc thân giáo sĩ]], việc thêm Filioque vào [[Kinh Tin Kính]] (Chúa Thánh Thần bởi Chúa Cha và Chúa Con mà ra).
 
Giáo Hội Byzancia tuyên bố truất phế Đức Giáo hoàng. Tháng 11 năm 876 bầu khí Roma – Byzancia, đang căng tới cực điểm, thì dùng một cái, cách nhau có 10 ngày, cả hai đều qua đời. Đức Nicôla I qua đời ngày 13 và Photinus bị hạ bệ ngày 23.
Dòng 73:
Nicoola I qua đời ngày 13 tháng 10 năm 867.
 
Chỉ trong 9 năm, vị Giáo hoàng đã đặt Toà Thánh Phêrô vào một địa vị chưa từng có. Thoát khỏi sự thống trị của Byzancia, thoát ách chư hầu Đế Quốc Carôlô, Giáo hoàng Chế quả đã lên đến thượng đỉnh thế giới Kitô giáo. Ông tuyên bố: các đặc quyền của Giáo hoàng đã được đức Kitô ban cho Hội thánh này, chứ không phải do các thượng hội đồng giámGiám mục ban cho nhưng đơn thuần chúng được các thượng hội đồng giámGiám mục công bố và tôn vinh” (Ep. Ad Michaelem Imp.” Trong P.L. CXIX, 948).
Nicôla I là vị Giáo Hoàng đầu tiên được nền văn minh Âu châu nhìn nhận là vị lãnh đạo của mình, là vị Giáo Hoàng Trung Cổ đầu tiên, tổ tiên trực tiếp của các Đức Grêgôriô VII và Innôcentê III. Ông ấn định [[lễ Đức Mẹ Lên Trời]] vào ngày 15-8.Ông cũng là Giáo hoàng đầu tiên đội mũ triều thiên.
Dòng 83:
{{Commonscat|Nicolaus I}}
* 265 Đức Giáo hoàng, Thiên Hựu Nguyễn Thành Thống, NXB Văn Hóa Thông tin, xuất bản tháng 5 năm 2009.
* Các vị Giáo hoàng của giáo hội toàn cầu, hội đồng giámGiám mục Việt Nam [http://v3.hdgmvietnam.org/Default.aspx?tabid=66&error=Object+reference+not+set+to+an+instance+of+an+object.]
* Tóm lược tiểu sử các Đức Giáo hoàng, Đà Nẵng 2003,Jos. TVT chuyển ngữ từ Tiếng Anh.
* Cuộc lữ hành đức tin, lịch sử Giáo hội Công giáo, Lm Phanxicô X. Ðào Trung Hiệu OP Hiệu đính tháng 9/2006, Đa Minh Việt Nam, Tỉnh dòng Nữ vương các thánh tử đạo.