Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Sumatra”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n →‎Nguồn gốc tên gọi: replaced: địa lí → địa lý using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Infobox islands
'''Sumatra''' (phiên âm [[tiếng Việt]]: '''Xu-ma-tơ-ra''') là hòn đảo [[Danh sách đảo theo diện tích|lớn thứ 6 thế giới]] và là hòn đảo lớn nhất có lãnh thổ thuộc [[Indonesia]] (hai hòn đảo lớn hơn [[Borneo]] và [[New Guinea]] chỉ có một phần thuộc Indonesia. Diện tích của Sumatra là 470 000&nbsp;km<sup>2</sup>.
|name =Sumatra
|image name = Sumatra Topography.png
|image caption = Địa đồ Sumatra
| map = LocationSumatra.svg
| map_caption =
|native name = <br>Sumatera<br><span style="font-weight:normal;">سومترا</span> ([[Chữ Jawi|Jawi]])
|native name link =
|location = Indonesia
 
|coordinates = {{Coord|00|N|102|E|region:ID_type:isle_scale:5000000|display=inline,title}}
== Nguồn gốc tên gọi ==
|archipelago = [[Quần đảo Sunda lớn]]
Sumatra đã được biết tới từ thời cổ đại với cái tên trong [[tiếng Phạn]] là ''Swarnadwīpa'' ("Hòn đảo vàng") hoặc ''Swarnabhūmi'' ("Vùng đất vàng"), do trên các cao nguyên của đảo có [[vàng]].<ref>{{chú thích sách|title=A Kingdom of Words: Language and Power in Sumatra (''Một vương quốc của từ: ngôn ngữ và quyền lực ở Sumatra'')|last=Drakard|first=Jane|publisher=Oxford University Press|date=1999|isbn=983560035X}}</ref> Các nhà địa lý Ả Rập gọi hòn đảo này với cái tên ''Lamri'' (hoặc các biến thể là Lamuri, Lambri hoặc Ramni) trong khoảng thế kỉ X đến XIII, lấy tên một vương quốc ngày nay gần [[Banda Acheh|Banda Aceh]], nơi đầu tiên có sự thông thương bằng đường biển ở đây. Cuối thế kỉ XIV tên gọi Sumatra trở nên phổ biến, lấy tên từ vương quốc [[Pasai|Samudra]] đang thời kì thịnh vượng ở đây. Các tác giả châu Âu thế kỉ XIX phát hiện ra rằng dân bản địa ở đây không đặt tên cho hòn đảo <ref>{{chú thích sách| title=An Indonesian Frontier: Acehnese and Other Histories of Sumatra (''Biên giới Indonesia: Người Aceh và các vấn đề lịch sử khác của Sumatra'')| last=Reid| first=Anthony| isbn=9971692988| date=2005 |publisher=National University of Singapore Press}}</ref>.
|area km2 = 473481
|highest mount = [[Núi Kerinci|Kerinci]]
|elevation m = 3,805
|population = ~50 triệu
|population as of = 2014
|country = Indonesia
|country admin divisions title = Các tỉnh
|country admin divisions = [[Aceh]], [[Bengkulu]], [[Jambi]], [[Lampung]], [[Riau]], [[Tây Sumatera]], [[Nam Sumatera]], [[Bắc Sumatera]]
|country largest city= [[Medan]] (dân số 2.097.610)
|density km2 = 105
|ethnic groups = [[Người Aceh]], [[người Batak]], [[người Minangkabau]], [[người Mã Lai]], [[người Indonesia gốc Hoa|người Trung Quốc]]
}}
 
'''Sumatra''' ({{lang-id|Sumatera}}) là một đảo lớn ở miền tây [[Indonesia]] thuộc [[quần đảo Sunda lớn]]. Đây là đảo lớn nhất hoàn toàn thuộc về Indonesia (hai đảo lớn hơn, [[Borneo]] và [[New Guinea]], được chia ra giữa Indonesia và các quốc gia khác), và là [[danh sách đảo theo diện tích|đảo lớn thứ sáu trên thế giới]] với diện tích 473,481&nbsp;km<sup>2</sup> (tính cả những đảo lân cận thuộc quần đảo Riau và Bangka Belitung).
== Các đơn vị hành chính ==
[[Tập tin:Sumatra admin.jpg|phải|300px|Districts|nhỏ]]
Trên đảo này có các đơn vị cấp tỉnh như sau (bao gồm các đảo nhỏ xung quanh):
* [[Aceh]] - thủ phủ: [[Banda Acheh|Banda Aceh]]
* [[Quần đảo Bangka-Belitung|Bangka-Belitung]] - thủ phủ: [[Pangkal Pinang|Pangkalpinang]]
* [[Bengkulu]] - thủ phủ: [[Bengkulu (thành phố)|Bengkulu]]
* [[Jambi]] - thủ phủ: [[Jambi (thành phố)|Jambi]]
* [[Lampung]] - thủ phủ: [[Bandar Lampung]]
* [[Riau]] - thủ phủ: [[Pekanbaru]]
* [[Quần đảo Riau]] - thủ phủ: [[Tanjung Pinang]]
* [[Tây Sumatera|Sumatera Barat]] (Tây Sumatra) - thủ phủ: [[Padang, Indonesia|Padang]]
* [[Nam Sumatera|Sumatera Selatan]] (Nam Sumatra) - thủ phủ: [[Palembang]]
* [[Bắc Sumatera|Sumatera Utara]] (Bắc Sumatra) - thủ phủ: [[Medan]]
 
Sumatra nằn theo chiều tây bắc-động nam. Nó giáp với [[Ấn Độ Dương]] cũng như với các đảo lân cận [[Simeulue]], [[Nias]] và [[quần đảo Mentawai|Mentawai]] về phía tây. Ở phía đông bắc là [[eo biển Malacca]] chia tách hòn đảo khỏi [[bán đảo Mã Lai]]. Ở phía đông nam là [[eo biển Sunda]] chia tách Sumatra khỏi [[Java]]. Bắc của Sumatra gần với [[quần đảo Andaman]], Bangka và Belitung. Dãy núi [[Bukit Barisan]], gồm nhiều núi lửa đang hoạt động, tạo nên phần trung tâm Sumatra, còn phần đông bắc là vùng đất thấp với đầm lầy, rừng ngập mặn và các hệ thống sống chằng chịt. [[Xích đạo]] đi ngang hòn đảo ở khoảng giữa, tại các tỉnh [[Tây Sumatera]] và [[Riau]]. Sumatra có khí hậu [[nhiệt đới]], nóng và ẩm với những khu rừng mưa nhiệt đới.
== Dân cư ==
Trên đảo Sumatra có 50.365.538 người cư trú (tính đến năm 2010). Các dân tộc bản địa chính ở Sumatra là Aceh, Mandailing, Minangkabau, và Malay.
 
Sumatra có một hệ động thực vật đa dạng, những 50% rừng mưa nhiệt đới trên đảo đã bị tàn phá trong 35 qua, và nhiều loài đang bị đe dọa nghiêm trọng như [[phướn đất Sumatra]], [[hổ Sumatra]], [[voi Sumatra]], [[tê giác Sumatra]], và [[đười ươi Sumatra]].
Người Java đến cư trú ở tất cả các tỉnh của Sumatra, và tập trung nhiều hơn ở [[Lampung]], [[Bắc Sumatera|Sumatera Utara]], [[Nam Sumatera|Sumatera Selatan]], [[Riau]].
[[Sự phá rừng]] trên đảo cũng đã gây ảnh hưởng nghiêm trong đến các nước láng giềng, như vụ [[khói mù Đông Nam Á 2013]] gây tác động đáng kể đến [[Malaysia]] và [[Singapore]].<ref>{{cite web|url=http://www.cnn.com/2013/06/19/world/asia/singapore-haze/index.html|title=Singapore shrouded in haze from Sumatran forest fires - CNN.com|first=By Peter Shadbolt|last=CNN|website=CNN}}</ref>
 
== Lịch sử ==
{{Chính|Srivijaya}}
 
== Chú thích ==
Hàng 30 ⟶ 35:
 
== Liên kết ngoài ==
{{portal|Indonesia}}▼
{{wikivoyage|Sumatra}}
{{thể loại Commons|Sumatra}}▼
* [http://www.nature-conservation.or.id/sumatra/ http://www.nature-conservation.or.id/sumatra/]
* [http://indahnesia.com/indonesia.php?page=SUM indahnesia.com - Sumatra]
 
▲{{portal|Indonesia}}
{{Tỉnh của Indonesia}}
 
{{coor title dm|0|00|N|102|00|E|region:ID_type:isle}}
▲{{thể loại Commons|Sumatra}}
 
[[Thể loại:Đảo Indonesia]]
[[Thể loại:Sumatra]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Sumatra”