Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Khôn dư vạn quốc toàn đồ”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Thử dịch lời đầu |
||
Dòng 14:
==Nội dung==
[[Tập tin:Ricci1602North&CentralAmerica.jpg|nhỏ|phải|240px|Bắc Mỹ và Trung Mỹ trên bản đồ năm 1602]]
Năm 1938, một tác phẩm do Pasquale d'Elia viết và [[Thư viện Tòa Thánh]] làm chủ bút được xuất bản với chú thích, lời giải thích, và bản dịch tất cả bản đồ.<ref name="d'Elia">{{cite book|author=Matteo Ricci|first=Matteo|last=Ricci|others=Dịch giả Pasquale M. d'Elia|title=Il mappamondo cinese del P Matteo Ricci, S.I. (3. ed., Pechino, 1602) conservato presso la Biblioteca Vaticana, commentato tradotto e annotato dal p. Pasquale M. d'Elia, S. I. ... Con XXX tavole geografiche e 16 illustrazioni fuori testo ...|year=1938|publisher=Thư viện Tòa Thánh|location=[[Thành Vatican]]|accessdate=2010-01-14|oclc=84361232|url=http://searchworks.stanford.edu/view/1840821|language=tiếng Ý}}</ref>
Bản đồ gồm có hình ảnh và chú thích miêu tả những miền khác nhau trên thế giới. Một chú thích cho biết rằng châu Phi có nút cao nhất và sông dài nhất của thế giới. Lời miêu tả ngắn về Bắc Mỹ chỉ đến "con bò gù lưng" tức [[bison]] (駝峰牛, "đà phong ngưu"), [[ngựa hoang]] (野馬, "da mã"), và vùng có tên [[Canada|Gia Nã Đại]] (加拿大). Bản đồ gọi [[Florida]] là "Hoa Địa" (花地). Một số địa danh Trung và Nam Mỹ được ghi xuống, như là [[Guatemala]] (哇的麻剌, "Oa Đích Ma Lạt"), [[Yucatan]] (宇革堂, "Vũ Cách Đường"), và [[Chile]] (智里, "Trí Lý").<ref name="CBC" />
Người vẽ bản đồ, Matteo Ricci, giới thiệu về sự khám phá châu Mỹ: "Ngày xưa, không ai biết rằng những nơi như Bắc và Nam Mỹ hoặc [[Terra Australis|Magellanica]] [tên cũ của [[Australia]] và [[châu Nam Cực]]], nhưng cách đây một trăm năm, những người châu Âu đã lái tàu thủy đến những phần bờ biển, và bằng cách đó khám phá nó."<ref name="CBC" />
Bản đồ chứa nhiều lời chỉ dẫn sử dụng và hình ảnh các dụng cụ được sử dụng trong việc vẽ bản đồ, cũng như lời giải thích "các hệ thống của thế giới về trái đất và vũ trụ".<ref name="Battistini">{{Chú thích web|title=65. Geographical map by Matteo Ricci|author=Pierluigi Battistini|last=Battistini|first=Pierluigi|work=Museo della Specola, Catalogue, maps|publisher=[[Đại học Bologna]]|location=[[Bologna]]|date=1997-08-26|accessdate=2010-01-14|url=http://www.bo.astro.it/dip/Museum/english/car_65.html|language=tiếng Anh}}</ref> Matteo Ricci đã ghi lời tựa dài ở giữa bản đồ, trên Thái Bình Dương. Bản dịch của D'Elia:
{{quotation|"Once I thought learning was a multifold experience and I would not refuse to travel [even] ten thousand Li to be able to question wise men and visit celebrated countries. But how long is a man’s life? It is certain that many years are needed to acquire a complete science, based on a vast number of observations: and that’s where one becomes old without the time to make use of this science. Is this not a painful thing? And this is why I put great store by [geographical] maps and history: history for fixing [these observations], and maps for handing them on [to future generations].
Respectfully written by the European Matteo Ricci on 17 August 1602."}}
Tạm dịch:
{{quotation|"Trước đây tôi tưởng tìm hiểu là một điều muôn vẻ và tôi không từ chối được một cơ hội đi [ngay cả] vạn lý để đố những người có kinh nghiệm và thăm các nước nổi tiếng. Nhưng người ta sống bao lâu? Chắc chắn cần nhiều năm để giành được kiến thức đầy đủ, dựa trên số quan sát rất lớn: thế là người ta già đi mà không có thì giờ nào để lợi dụng kiến thức này. Đây là điều khó khăn phải không? Bởi vậy tôi chú trọng về bản đồ và lịch sử: lịch sử để lưu giữ [các quan sát này], và bản đồ để trao tay cho [đời sau].
Kính trọng, người Tây Matteo Ricci ngày 17 tháng Tám năm 1602."}}
==Tham khảo==
| |||