Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Can thiệp của Ả Rập Xê Út ở Yemen”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n stub sorting, replaced: Ả Rập Saudi → Ả Rập Xê Út (3), vùng Vịnh → Vùng Vịnh (4), Saudi Arabia → Ả Rập Xê Út (29) using AWB
Dòng 13:
|result=Đang diễn ra
|combatant1=
{{flag|Hội đồng Hợp tác vùngVùng Vịnh}}<ref>{{chú thích báo|url=http://www.spa.gov.sa/english/viewphotonews.php?id=1342680|title=Bahraini Air Force Participates in "Operation Decisive Storm"|publisher=[[Saudi Press Agency]]|date=ngày 26 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 27 tháng 3 năm 2015}}</ref><ref>{{chú thích báo|url=http://gulfnews.com/news/gulf/yemen/statement-of-gcc-countries-on-latest-developments-in-yemen-1.1479396|title=
Statement of GCC countries on latest developments in Yemen|publisher=[[Gulf News]]|date=ngày 26 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 27 tháng 3 năm 2015}}</ref>
*{{flag|Saudi ArabiaRập Xê Út}}<ref>{{chú thích báo|agency=The New York Times|url=http://www.nytimes.com/2015/03/26/world/middleeast/al-anad-air-base-houthis-yemen.html|title=Saudi Arabia Begins Air Assault in Yemen|date=ngày 25 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 25 tháng 3 năm 2015}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.wsj.com/articles/yemens-houthi-militants-take-al-anad-air-base-1427275251?mod=e2tw|title=Saudi Arabia Launches Military Operations in Yemen|author=Felicia Schwartz, Hakim Almasmari and Asa Fitch|date=ngày 26 tháng 3 năm 2015|work=WSJ}}</ref>
*{{flag|Bahrain}}<ref name="offensive"/>
*{{flag|Kuwait}}<ref name="offensive"/>
Dòng 41:
*{{flag|Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên}}
*{{flag|Nga}}
|commander1={{flagicon|Gulf Cooperation Council}} [[Abdullatif bin Rashid Al Zayani]]<br>{{flagicon|Saudi ArabiaRập Xê Út}} [[Salman ofcủa Ả Rập Saudi ArabiaÚt|KingVua Salman]]
----
{{flagicon|Yemen}} [[Abd Rabbuh Mansur Hadi]]
|commander1={{flagicon|Gulf Cooperation Council}} [[Abdullatif bin Rashid Al Zayani]]<br>{{flagicon|Saudi ArabiaRập Xê Út}} [[Salman of Saudi ArabiaRập Xê Út|King Salman]]<br>{{flagicon|SaudiẢ Rập Xê ArabiaÚt}} [[Mohammad bin Salman Al Saud]]<br>{{flagicon|Egypt}} [[Abdel Fattah el-Sisi]]
----
{{flagicon|Yemen}} [[Abd Rabbuh Mansur Hadi]]
Dòng 50:
{{flagicon image|Yemeni Republican Guard Flag.svg}} [[Ali Abdullah Saleh]]
{{flagicon image|Yemeni Republican Guard Flag.svg}} [[Ahmed Ali Saleh]] <small>(con trai của Ali Abdullah Saleh)</small><ref>{{chú thích web|url=http://www.dailystar.com.lb/News/Middle-East/2015/Mar-27/292330-decisive-storm-besieges-houthis.ashx|title=‘Decisive Storm’ besieges Houthis|work=The Daily Star Newspaper - Lebanon|accessdate=ngày 28 tháng 3 năm 2015}}</ref>
|strength1={{flagicon|Saudi ArabiaRập Xê Út}} 100 máy bay chiến đấu và 150.000 binh sĩ (claim)<ref>{{chú thích báo|url=http://edition.cnn.com/2015/03/25/middleeast/yemen-unrest/|work=CNN|title=Saudi Arabia launches airstrikes in Yemen|date=ngày 26 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 26 tháng 3 năm 2015}}</ref><br>{{flagicon|UAE}} 30 máy bay chiến đấu<ref name="repel"/><br>{{flagicon|Bahrain}} 15 máy bay chiến đấu<ref name="repel"/><br>{{flagicon|Kuwait}} 15 máy bay chiến đấu<ref name="repel"/><br>{{flagicon|Qatar}} 10 máy bay chiến đấu<ref name="repel"/><br>{{flagicon|Jordan}} 6 máy bay chiến đấu<ref name="repel"/><br>{{flagicon|Morocco}} 6 máy bay chiến đấu<ref name="repel"/><br>{{flagicon|Sudan}} 4 máy bay chiến đấu<ref name="sudan">{{chú thích báo|url=http://www.worldbulletin.net/todays-news/157087/sudan-denies-plane-shot-down-by-yemens-houthis|agency=World Bulletin|title=Sudan denies plane shot down by Yemen's Houthis|date=ngày 28 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 28 tháng 3 năm 2015}}</ref><br>{{flagicon|Egypt}} 4 tàu chiến<ref>{{chú thích báo|title=Four Egyptian warships en route to Gulf of Aden|url=http://english.ahram.org.eg/NewsContent/1/64/126145/Egypt/Politics-/Four-Egyptian-warships-en-route-to-Gulf-of-Aden.aspx|accessdate=ngày 26 tháng 3 năm 2015|work=Ahram Online|date=ngày 26 tháng 3 năm 2015}}</ref> và chưa rõ số lượng máy bay chiến đấu<ref>{{chú thích báo|title=Egypt navy and air force taking part in military intervention in Yemen: Presidency|url=http://english.ahram.org.eg/NewsContent/1/64/126179/Egypt/Politics-/UPDATED-Egypt-navy-and-air-force-taking-part-in-mi.aspx|accessdate=ngày 26 tháng 3 năm 2015|work=Ahram Online|date=ngày 26 tháng 3 năm 2015}}</ref>
|strength2 = 100.000 chiến sĩ Houthi<ref name="Yemen post">{{chú thích báo|url=http://yemenpost.net/Detail123456789.aspx?ID=3&SubID=1749&MainCat=2|title=Thousands Expected to die in 2010 in Fight against Al-Qaeda|publisher=Yemen post|accessdate=ngày 23 tháng 1 năm 2013}}</ref> và chưa rõ số lượng binh lính Yemeni.
|casualties1 = '''Ground losses:'''<br>{{flagicon|SaudiẢ Rập Xê ArabiaÚt}} 6 binh sĩ thiệt mạng<ref>{{chú thích web|url=http://www.channelnewsasia.com/news/world/houthi-mortar-shell-kills/1779156.html|title=Houthi mortar shell kills three Saudi officers on Yemen border - Saudi ministry|work=Reuters}}</ref><br> 12 người bị thương<ref>{{chú thích web|url=http://uk.reuters.com/article/2015/04/02/uk-yemen-security-saudi-death-idUKKBN0MT18R20150402|title=Saudi border guard killed by gunfire from Yemen - SPA agency|work=Reuters UK}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://susris.com/2015/04/12/operation-decisive-storm-day-18-military-briefing/|title=Operation "Decisive Storm" – Day 18 Military Briefing|work=SUSRIS - Saudi - U.S Relations Information Service}}</ref><br>'''Aerial losses:'''<br>{{flagicon|SaudiẢ Rập Xê ArabiaÚt}} 1 [[McDonnell Douglas F-15E Strike Eagle#F-15S and SA|F-15S]] bị rơi <small>(phi cơ chiến đấu)</small><ref>{{chú thích web|url=http://www.nbcnews.com/news/world/u-s-rescues-two-saudi-fighter-pilots-after-splashdown-near-n331711|title=U.S. Rescues Two Saudi Fighter Pilots After Splashdown Near Yemen|work=NBC News|accessdate=ngày 28 tháng 3 năm 2015}}</ref>
|casualties2 = '''According to military sources:''' 136 bị giết<br><ref>{{chú thích web|url=http://www.thestar.com/news/world/2015/03/27/in-yemen-warships-sent-to-sea-passage-saudi-led-strikes-target-rebels.html|title=In Yemen, warships sent to sea passage, Saudi-led strikes target rebels|date=ngày 27 tháng 3 năm 2015|work=thestar.com|accessdate=ngày 28 tháng 3 năm 2015}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.9news.com.au/world/2015/03/29/20/26/raids-cripple-yemens-main-airport-kill-15-rebel-troops|title=Raids cripple Yemen's main airport, kill 15 rebel troops|work=news|accessdate=ngày 1 tháng 4 năm 2015}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.dailymail.co.uk/wires/afp/article-3025507/Coalition-bombards-Yemen-rebels-drops-arms.html|title=Coalition bombards Yemen rebels, drops more arms|work=Mail Online}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.business-standard.com/article/pti-stories/red-cross-says-situation-catastrophic-in-yemen-s-aden-115040800053_1.html|title=Red Cross says situation 'catastrophic' in Yemen's Aden|author=AFP|date=ngày 8 tháng 4 năm 2015|work=business-standard.com}}</ref><ref>[http://news.xinhuanet.com/english/2015-04/10/c_134138269.htm 20 Houthi fighters killed in Saudi-led airstrikes in Yemen]</ref>
|casualties3 = 311 dân thường thiệt mạng<ref>{{chú thích web|url=http://www.bellinghamherald.com/2015/04/13/4239097/advocacy-group-asks-saudi-arabia.html|title=Advocacy group asks Saudi Arabia, U.S. to protect civilians in Yemen|publisher=Bellingham Herald|date=ngày 13 tháng 4 năm 2015|accessdate=ngày 14 tháng 4 năm 2015}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://www.hrw.org/news/2015/04/13/saudi-coalitionus-curb-civilian-harm-yemen|title=Saudi Coalition/US: Curb Civilian Harm in Yemen|publisher=Human Rights Watch|date=ngày 13 tháng 4 năm 2015|accessdate=ngày 14 tháng 4 năm 2015}}</ref> (88 tại Sana'a)
}}
[[Ả Rập SaudiXê Út]] đã bắt đầu không kích nước láng giềng [[Yemen]] vào ngày [[25 tháng 3]] năm [[2015]], báo trước sự khởi đầu của '''sự can thiệp quân sự ở Yemen''', có tên mã '''Operation ''Decisive Storm'''''<ref name="repel">{{chú thích báo|url=http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2015/03/26/GCC-states-to-repel-Houthi-aggression-in-Yemen-statement-.html|agency=Al Arabiya|title=Saudi máy bay chiến đấu bomb Houthi positions in Yemen|date=ngày 25 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 25 tháng 3 năm 2015}}</ref> ([[Arabic]]: '''عملية عاصفة الحزم''') bởi liên minh của một số [[Quốc gia Ả Rập]].
 
Theo Reuters, các máy bay từ [[Ai Cập]], [[Maroc]], [[Jordan]], [[Sudan]], [[Kuwait]], [[Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất]], [[Qatar]] và [[Bahrain]] cũng tham gia vào các hoạt động này. Ngoài ra, [[Ai Cập]], [[Pakistan]], Jordan và Sudan cũng đã sẵn sàng để tham gia vào các cuộc tấn công bằng đường bộ.<ref name="offensive">{{chú thích báo|url=http://www.theglobeandmail.com/news/world/saudi-arabia-has-150000-troops-for-yemen-operation-report/article23628188/|agency=the globe and mail|title=Egypt, Jordan, Sudan and Pakistan ready for ground offensive in Yemen: report|date=ngày 26 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 26 tháng 3 năm 2015}}</ref>
 
==Bối cảnh==
Trong [[mùa xuân Ả Rập]], người Jemen đã thành công lật đổ chính phủ độc tài Ali Abdullah Saleh 2012. Tuy nhiên tổng thống mới Hadi không thành công trong công cuộc đoàn kết người dân, trong một nước có nhiều chia rẽ sâu đậm. [[Houthis]] (hay Ansar Allah), một phong trào và nhóm quân sự [[Hồi giáo Shia|Shia]] [[Zaidiyyah|Zaidi]] [[Shia Islam|Shia]] ở miền Bắc nước này, mà đã hình thành những lực lượng vũ trang từ 1994, cảm thấy là trong những quá trình chính trị quyết định bị đẩy ra ngoài lề. Họ, được cho là có hậu thuẫn của [[Iran]], hội nhập với nhóm trong quân đội trung thành với cựu tổng thống Saleh [[đảo chính Yemen 2014–15|giành quyền kiểm soát chính quyền Yemen]] thông qua một loạt hành động vào năm 2014 và 2015, mà Saudi ArabiaRập Xê Út và nhiều quốc gia khác lên án là [[coup d'état]] vi hiến. Đến ngày 25/3/2015, tổng thống được quốc tế công nhận [[Abd Rabbuh Mansur Hadi]] phải trốn ở [[Aden]], [[Nam Yemen]], nơi ông tuyên bố là thủ đô tạm thời. Các lực lượng Shia nổi dậy đang di chuyển đến thành phố cảng này, nơi mà hàng ngàn quân đội chính phủ đang phòng thủ. Một phần của phe tấn công được lãnh đạo bởi Ahmed Saleh, con trai của cựu tổng thống Ali Abdullah Saleh, đã bị hạ bệ năm 2012, mong muốn là sẽ dành lại quyền lực.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.yementimes.com/en/1871/news/4999/Al-Subaihi-captured-and-Lahj-falls-as-Houthis-move-on-Aden.htm|agency=Yemen Times|title=AL-SUBAIHI CAPTURED AND LAHJ FALLS AS HOUTHIS MOVE ON ADEN|date=ngày 25 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 26 tháng 3 năm 2015}}</ref>
 
Stephen Seche, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Yemen, cho là các nước vùngVùng vịnhVịnh đã phóng đại vai trò của Iran đối với lực lượng Houthis và thêm vào: "Với cuộc can thiệp quân sự này, thế giới Sunni muốn nói với Iran: hãy rời khỏi sân sau của chúng tôi.” Các viên chức Saudi cho là, Iran đã đứng đằng sau các cuộc tấn công về quân sự của nhóm Houthi để họ có thể dành thêm ảnh hưởng tại một thủ đô khác ở Trung Đông và làm mất ổn định biên giới miền Nam của Ả Rập SaudiXê Út.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.nytimes.com/2015/03/27/world/middleeast/a-policy-puzzle-of-us-goals-and-alliances-in-the-middle-east.html?hp&action=click&pgtype=Homepage&module=first-column-region&region=top-news&WT.nav=top-news|agency=NYT|title=A Policy Puzzle of U.S. Goals and Alliances in the Middle East|date=ngày 26 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 27 tháng 3 năm 2015}}</ref>
 
Trong cuộc tấn công miền nam của Houthis, Saudi ArabiaRập Xê Út đã bắt đầu tập trung quân sự tại biên giới với Yemen.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.reuters.com/article/2015/03/24/us-yemen-security-usa-saudi-idUSKBN0MK2S120150324|agency=Reuters|title=Exclusive: Saudi Arabia building up military near Yemen border - U.S. officials|date=ngày 24 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 25 tháng 3 năm 2015}}</ref> Để đáp trả lại, một chỉ huy Houthi khoe rằng quân đội của ông sẽ trả đũa bất kỳ sự xâm lăng nào của Ả Rập SaudiXê Út và sẽ không dừng lại cho đến khi họ đã chiếm được Riyadh, thủ đô Saudi.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.wsj.com/articles/yemen-protests-against-militants-leave-one-dead-17-injured-1427193838|agency=The Wall Street Journal|title=Yemen’s Houthi Militants Extend Push Southward|first=Hakim|last=Almasmari|date=ngày 24 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 25 tháng 3 năm 2015}}</ref>
 
Ngoại trưởng Yemen, [[Riad Yassin]], đã yêu cầu sự trợ giúp quân sự của khối [[Liên đoàn Ả Rập]] vào ngày 25/3/2015, giữa các tường thuật rằng Hadi đã chạy trốn khỏi thủ đô tạm thời.<ref>{{chú thích báo|url=https://news.vice.com/article/with-a-bounty-on-his-head-yemens-president-flees-as-rebels-advance|agency=VICE News|title=Saudi Arabia Launches Airstrikes in Yemen as President Flees Amid Rebel Advance|date=ngày 25 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 25 tháng 3 năm 2015|first=John|last=Beck}}</ref><ref>{{vi}} [http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=204942&zoneid=5#.VRQ7yvnF-zE Phiến quân Shiite tấn công, tổng thống Yemen bỏ chạy]. 2015-03-25. Truy cập Mar 26 2015</ref> Một quan chức [[UAE]] đã bày tỏ quan ngại của các quốc gia Ả Rập vùngVùng Vịnh về mối ảnh hưởng ngày càng tăng của Iran (đối thủ khu vực của Saudi ArabiaRập Xê Út) tain Yemen thông qua Houthis.<ref name="mobile.reuters.com">{{chú thích web|url=http://mobile.reuters.com/article/idUSKBN0ML0YC20150326?irpc=932|title=Saudi Arabia leads air strikes against Yemen's Houthi rebels|work=reuters.com}}</ref>
 
Ngày 26/3/2015, đài truyền hình của Saudi [[Al-Ekhbariya TV]] đưa tin rằng Hadi đã đến một căn cứ không quân [[Al-Riyadh]] và được tiếp đón bởi bộ trưởng quốc phòng [[Saudi ArabiaRập Xê Út|Saudi]] [[Mohammad bin Salman Al Saud]]. Không rõ ông ta đi từ Aden đến Riyadh bằng con đường nào.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.cbc.ca/news/world/yemeni-s-abed-rabbo-mansour-hadi-arrives-in-saudi-capital-1.3010698|agency=CBC news|title=Yemeni's Abed Rabbo Mansour Hadi arrives in Saudi capital|date=ngày 26 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 26 tháng 3 năm 2015}}</ref>
 
==Chiến dịch oanh kích==
Theo một quan chức Saudi, 10 quốc gia đã đồng ý can thiệp quân sự để chống lại Houthis, bắt đầu vào tối ngày [[25 tháng 3]] và tiếp tục vào đên ngày [[26 tháng 3]], với việc [[không quân Royal Saudi]] ném bom nhiều vị trí khắp Sana'a và nơi khác ở Yemen. Trong một tuyên bố chung, các quốc gia thuộc [[Hội đồng Hợp tác vùngVùng Vịnh]] (ngoại trừ [[Oman]]) nói rằng họ đã quyết định can thiệp chống lại Houthis ở Yemen theo đề nghị của chính phủ Hadi.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2015/03/saudi-ambassador-announces-military-operation-yemen-150325234138956.html|agency=Al Jazeera|title=Saudi and Arab allies bomb Houthi positions in Yemen|date=ngày 26 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 25 tháng 3 năm 2015}}</ref> Theo thông tấn xã Saudi, [[Al Arabiya]], SaudiẢ Rập Xê ArabiaÚt đã gửi 100 máy bay chiến đấu và 150.000 binh sĩ tham gia hoạt động ở Yemen. Theo Reuters, các máy bay [[Ai Cập]], [[Maroc]], [[Jordan]], [[Sudan]], [[Kuwait]], [[Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất]], [[Qatar]] và [[Bahrain]] cũng đã tham gia vào các hoạt động quân sự này. Ngoài ra, [[Ai Cập]], [[Pakistan]], Jordan và Sudan đã sẵn sàng tham gia vào một cuộc tấn công bằng đường bộ.<ref name="offensive"/> Kuwait đã gửi 3 phi đội [[F/A-18 Hornet]] đến SaudiẢ Rập Xê ArabiaÚt để tham gia vào cuộc tấn công [[Yemen]]. UAE, Bahrain, và Morocco, đã tham gia với gần 44 máy bay phản lực<ref>{{chú thích web|url= http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2015/03/saudi-ambassador-announces-military-operation-yemen-150325234138956.html|title= Saudi and Arab allies bomb Houthi positions in Yemen|date= ngày 26 tháng 3 năm 2015 |accessdate=ngày 26 tháng 3 năm 2014}}</ref>
 
Liên minh do Saudi dẫn đầu đã tuyên bố không phận Yemen là khu vực hạn chế, và [[Salman của Saudi ArabiaRập Xê Út|vua Salman]] tuyên bố RSAF kiểm soát hoàn toàn khu vực. Al Arabiya nói rằng đợt oanh kích đầu tiên nhắm vào một căn cứ không quân ở Sana'a và phá hủy phần lớn phòng không của Yemen.<ref name="repel"/> Theo các quan chức Saudi, các cuộc không kích cũng đã phá hủy một số máy bay chiến đấu Yemen trên mặt đất.<ref name="cnn"/>
 
[[Al-Masirah TV]], do lực lượng Houthi kiểm soát, đã phát đi tin tức cho thấy một cuộc không kích vào các cư dân phía bắc Sana'a, làm hàng chục người thương vong trong đó có trẻ em.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.reuters.com/article/2015/03/26/us-yemen-security-idUSKBN0ML0YC20150326|agency=Reuters|title=Saudi Arabia, allies launch air strikes in Yemen against Houthi fighters|date=ngày 26 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 26 tháng 3 năm 2015}}</ref> [[PressTV]] và ''[[Al-Alam]]'' cũng dẫn lời của trẻ em trong số các nạn nhân.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.almanar.com.lb/english/adetails.php?fromval=1&cid=23&frid=23&eid=202882|title=Gulf States Launch War on Yemen|newspaper=Al-Alam|date=ngày 25 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 26 tháng 3 năm 2015}}</ref><ref>{{chú thích báo|url=http://www.presstv.ir/Detail/2015/03/25/403386/Saudi-Arabia-launches-war-in-Yemen|title=Saudis announce onset of military intervention in Yemen|date=ngày 25 tháng 3 năm 2015|accessdate=ngày 26 tháng 3 năm 2015|newspaper=PressTV}}</ref>