Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cường quốc”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 5:
==Ngữ nghĩa==
'''Cường quốc''' là từ [[Hán-Việt]], có nghĩa là "nước hùng mạnh", nhưng trong lịch sử các nước Phương Đông người ta dùng nhiều hơn từ "đại quốc", nghĩa là "nước lớn", chỉ khi nào sử dụng trong bàn luận chính sự thì mới dùng nhiều đến từ "phú cường","quốc gia hưng thịnh","quốc gia phú cường" như khái niệm để chỉ tình trạng đất nước. Trong tiếng Anh người ta dùng nhiều từ "'''Power'''" (nhất là từ sau chiến tranh Napoleon), với hàm nghĩa "cường quốc" (đại từ), "sức mạnh" (tính từ chỉ tình trạng), hay hàm nghĩa "quyền hạn" hoặc "quyền lực" (vừa là đại từ vừa là tính từ). Vì vậy, cách sử dụng có thể có sự khác biệt. Hơn nữa, vốn dĩ không có một định nghĩa "cường quốc" thống nhất.
Từ nguyên "Power" trong tiếng Anh được sử dụng chính xác hơn từ "cường quốc". Bởi "cường quốc" chỉ mô tả tình trạng sức mạnh của quốc gia, nhưng "Power" (tạm gọi là '''quốc gia quyền lực''') không chỉ mô tả tình trạng sức mạnh mà còn hàm nghĩa sự ảnh hưởng của sức mạnh đó ra bên ngoài.
Dòng 36:
Các nhà chiến lược Trung Quốc đã chỉ ra rằng sức mạnh quốc gia có thể được đo lường định lượng bằng cách sử dụng một chỉ số được gọi là [[sức mạnh tổng hợp quốc gia]].
== Đặc điểm cường quốc ==
[[Danilovic]] nêu bật ba đặc điểm trung tâm của cường quốc, mà bà gọi là "sức mạnh, không gian và trạng thái", những đặc điểm phân biệt cường quốc với các quốc gia khác.<ref>{{cite book|title=When the Stakes Are High – Deterrence and Conflict among Major Powers|last=Danilovic|first=Vesna|publisher=University of Michigan Press|year=2002|isbn=978-0-472-11287-6}} [https://www.press.umich.edu/16953/when_the_stakes_are_high]</ref>
===Năng lực sức mạnh===
Năng lực sức mạnh là tiêu chí cơ bản của một nước được xem là cường quốc: <ref>{{Cite journal|last=Waltz|first=Kenneth N.|date=1993|title=The Emerging Structure of International Politics|url=http://www.ir.rochelleterman.com/sites/default/files/Waltz%201993.pdf|journal=International Security|volume=18|issue=2|pages=50|via=International Relations Exam Database|doi=10.2307/2539097|jstor=2539097}}</ref>
_Diện tích
_Dân số
_Tài nguyên và kinh tế
_Ổn định chính trị
_Quân sự
Nhà sử học người Pháp Jean-Baptiste Duroselle nói về cường quốc trong môi trường chính trị thế giới đa cực: "đại cường là khả năng duy trì độc lập của riêng mình chống lại bất kỳ quyền lực nào khác".<ref>contained on page 204 in: Kertesz and Fitsomons (eds) – ''Diplomacy in a Changing World'', University of Notre Dame Press (1960)</ref>
===Phạm vi không gian===
Sức mạnh của một cường quốc và khả năng ảnh hưởng của nó có một không gian địa lý xác định. Đây là yếu tố quan trọng phân biệt các cường quốc với nhau, giữa những cường quốc có khả năng ảnh hưởng toàn cầu và những cường quốc chỉ có khả năng ảnh hưởng trong một khu vực.
Arnold J. Toynbee chỉ ra rằng: "Quyền lực lớn có thể được định nghĩa là một lực lượng chính trị tạo ra một hiệu ứng đồng bộ với phạm vi rộng nhất của xã hội mà nó hoạt động. Xã hội phương Tây gần đây đã trở thành 'toàn thế giới'."<ref>{{cite book|title=The World After the Peace Conference|last=Toynbee|first=Arnold J|publisher=Humphrey Milford and Oxford University Press|year=1926|page=4|url=https://archive.org/details/TheWorldAfterThePeaceConference|accessdate=2016-02-24}}</ref>
===Chính sách hành vi===
Một tiêu chí quan trọng để xem xét một quốc gia có phải cường quốc hay không là hành vi chính sách. Một cường quốc phải có hoạt động chủ động mang tính chính sách tham gia vào đời sống chính trị quốc tế. Quốc gia đó không thể thụ động trong quan hệ quốc tế, nó phải thể hiện khả năng dẫn đầu, lãnh đạo, chi phối trong cộng đồng các quốc gia. Chính sách có chủ định và khả năng thực tế gây ảnh hưởng trong quan hệ với các nước khác là khía cạnh của một cường quốc.
Trong suốt lịch sử các cường quốc lớn ảnh hưởng đến thảo luận các vấn đề chính trị và ngoại giao đương đại, họ ảnh hưởng đối với giải pháp cuối cùng, thực thi và kết quả đối với các sự kiện. Khi các vấn đề chính trị lớn cần được giải quyết, một số cường quốc lớn đã gặp nhau để thảo luận về chúng.
==Danh mục quyền lực ==
| |||