Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lâm Quang Ky”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
'''Lâm Quang Ky''' (1839 - ngày [[1 tháng 71839]] năm- [[1868]]), tên cũ là '''Lâm Văn Ky''', tự ''Hưng Thái'', là Phó tướng của [[Nguyễn Trung Trực]] trong phong trào kháng pháp vào nửa cuối [[thế kỷ 19]] ở [[Nam Bộ]], [[Việt Nam]].
 
Năm 1868, sau khi bị quân Pháp phản công trong [[trận đồn Kiên Giang]], ông bị bắt và bị chém chết.
Dòng 8:
 
Theo sách ''Hỏi đáp về cuộc khởi nghĩa Nguyễn Trung Trực'' <ref>Nhiều người soạn, ''Hỏi đáp về cuộc khởi nghĩa Nguyễn Trung Trực'', Nxb Quân đội Nhân dân, 2008, tr. 55.</ref> thì sau khi thành [[Hà Tiên]] thất thủ ngày [[23 tháng 6]] năm [[1867]], ông không theo lệnh triều đình rút quân ra [[Bình Thuận]] mà đưa quân đến lập căn cứ ở Hòn Chông (nay thuộc xã Bình An, huyện [[Kiên Lương]], tỉnh Kiên Giang. Rồi có lần, nhờ người giới thiệu, ông Trực đến Tà Niên tìm gặp Lâm Quang Ky. Do tương đồng chí hướng, Nguyễn Trung Trực nhận ông Ky cùng 4 người bạn của ông, đó là: Trịnh Văn Tư, Hồng Văn Ngàn, Ngô Văn Búp và Nguyễn Văn Niên;<ref>Sau [[trận đồn Kiên Giang]], Ông Tư, ông Búp bị Pháp chém chết cùng lúc với Lâm Quang Ky. Ông Niên bị Pháp đày ra [[Côn Đảo]] 12 năm, sau khi thả về ông bị mù và chết tại làng Vĩnh Hòa Hiệp. Riêng ông Ngàn, sách ''Lược sử Đình thần Vĩnh Hòa Hiệp'' (do Ban Bảo vệ di tích Lịch sử - Văn hóa Đình thần Vĩnh Hòa Hiệp tổ chức biên soạn và xuất bản 2008) không cho biết gì.</ref> vào đội ngũ kháng Pháp.
 
Ngoài tinh thần chống ngoại xâm cao, Lâm Quang Ky còn khá tinh thông võ nghệ, có uy tín nên ông chiêu mộ được nhiều người nữa cùng tham gia vào đội nghĩa quân, suốt từ vùng [[An Biên]] đến Rạch Giá. Do vậy, Lâm Quang Ky được Nguyễn Trung Trực phong làm Phó tướng.
 
Tờ mờ sáng ngày [[16 tháng 6]] năm [[1868]], nghĩa quân Nguyễn Trung Trực, trong đó có Lâm Quang Ky, đã tổ chức tấn công chiếm lấy đồn Kiên Giang, và làm chủ nơi đó được 5 ngày.
 
Hai ngày sau, (ngày [[18 tháng 6]] năm [[1868)]], Trung tá hải quân A. Léonard Ansart, [[Trần Bá Lộc]], [[Tổng Đốc Phương]] mang binh từ [[Vĩnh Long]] sang tiếp cứu. Ngày 21 tháng 6 năm 1868, quân Pháp phản công dữ dội khiến Nguyễn Trung Trực phải cho lui quân về lại Hòn Chông. Trong cuộc rút chạy này, Lâm Quang Ky, Trịnh Văn Tư, Ngô Văn Búp... đều bị bắt.
 
== Sự tích về cái chết của Lâm Quang Ky==
Hàng 22 ⟶ 23:
Khi tới đầu thú, ông tự xưng là Nguyễn Trung Trực. Quân Pháp cả tin, không một chút nghi ngờ. Nhưng hôm đó có Lượm, một người lính nghĩa quân đào ngũ đã chuyển sang làm việc cho Pháp và cung cấp thông tin để Pháp bắt được nhiều nghĩa quân, nên được thăng tới chức "đội". Lượm mách nhỏ cho Pháp biết người đầu thú là Lâm Quang Ky, rằng viên thuộc tướng giả danh này cũng cực kỳ nguy hiểm.
Biết rõ chuyện, Pháp rất tức giận, liền ra lệnh đóng gông vào cổ ông cùng 2 cận vệ là Ngô Văn Búp và Trịnh Văn Tư, rồi sai người dẫn tất cả ra chợ Rạch Giá chém chết ngay. Hôm ấy nhằm ngày 12 tháng 5 năm Mậu Thìn (tức [[1 tháng 7]] năm [[1868]]).
 
*Theo bài viết ''Làng Vĩnh Hòa Đông'' của Nguyễn Thị Diệp Mai:
Hàng 28 ⟶ 29:
 
Chuyện kể rằng, sau khi quân Nguyễn Trung Trực hạ thành Rạch Giá, Pháp điều quân từ [[Vĩnh Long]] đến giải nguy và để chiếm lại thành. Do nghĩa quân thế cô, vũ khí kém, nên thành không giữ được.
 
Trong tình thế hiểm nghèo, Lâm Quang Ky cùng một số nghĩa quân cảm tử tự nguyện ở lại cầm chân quân Pháp, để Nguyễn Trung Trực rút lực lượng chính về Hòn Chông. Lâm Quang Ky mặc chiến bào của Nguyễn Trung Trực, cầm cờ lệnh, cố tình chiến đấu kéo dài thời gian. Cuối cùng, quân Pháp bắt được ông cùng với sáu nghĩa binh khác.
 
Hàng 34 ⟶ 36:
==Tưởng nhớ==
[[Tập tin: Mộ Lâm Quang Ky.jpg|nhỏ|phải|200px| Mộ Lâm Quang Ky và vợ]]
Sau này, khi Nguyễn Trung Trực bị bắt và cũng bị xử chém tại Rạch Giá, người dân làng Vĩnh Thanh Vân đã bí mật thờ hai ông ở đình thờ [[Cá Ông]] (''Nam Hải đại vương''), nay là ngôi [[Đình thần Nguyễn Trung Trực (Rạch Giá)]], tỉnh Kiên Giang. Nơi Đình thần xã Vĩnh Hòa Hiệp, tức làng Tà Niên xưa cũng có bài vị thờ ông. Và tên ông cũng như tên của Nguyễn Trung Trực đều được đặt cho hai đường phố lớn, hai ngôi trường học khang trang và danh tiếng của tỉnh này.
Và tên ông cũng như tên của Nguyễn Trung Trực đều được đặt cho hai đường phố lớn, hai ngôi trường học khang trang và danh tiếng của tỉnh này.
 
Tại làng Vĩnh Hòa Đông thuộc tổng Kiên Định, huyện Kiên Giang, vốn là làng Vĩnh Hòa Đông xưa, hiện còn mộ phần vợ chồng ông<ref>Từ Đình thần Vĩnh Hòa Hiệp nhìn sang bờ bên kia con rạch Tà Niên nhỏ, là khu mộ dòng họ Lâm (Lâm môn mộ sở). Mộ Lâm Quang Ky và vợ là bà Nguyễn Thị Thạnh ở hàng cuối cùng trong khu mộ ấy. Mộ ông bà Lâm Quang Ky đã được dán gạch men thời hiện đại, riêng bia mộ ông Lâm Quang Ky còn bị xóa những dòng [[chữ Hán]] để thay vào đó những dòng chữ Việt, khiến mất hết dáng vẻ cổ xưa (xem ảnh).</ref>
Hàng 44 ⟶ 45:
{{reflist}}
== Liên kết ngoài==
* [http://www.hdvietnam.net/vanhoa/suviet/lamquangky.html Lâm Quang Ky] trên web Hướng đạo.
[[Thể loại:Người Kiên Giang]]
[[Thể loại:Người Việt gốc Hoa]]