Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đam mỹ”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Đã lùi lại sửa đổi của 183.80.32.186 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của TaiwaneseWaveVN Thẻ: Lùi tất cả |
Sửa đổi lại thông tin chính xác, đúng với thực tế, loại bỏ thông tin quá cũ, sai sự thật |
||
Dòng 1:
'''Đam mỹ''' <ref>{{Chú thích web|url=https://baike.baidu.com/item/%E8%80%BD%E7%BE%8E/98052|tựa đề=Đam mỹ|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref> ({{zh|t=耽美|s=耽美|p=Dānměi}}) là thưởng thức cái đẹp, đam mê cái đẹp. "Đam mỹ" nghĩa là đắm chìm, mê mẩn, ám chỉ những thứ đẹp đẽ và lãng mạn. Nó bắt nguồn từ xu hướng văn học và nghệ thuật tư sản được gọi là [[:en:Aestheticism|chủ nghĩa thẩm mỹ phổ biến]] ở Tây Âu vào cuối thế kỷ 19 .
Thuật ngữ "Đam mỹ" (たんび) xuất phát từ [[Nhật Bản]] <ref name=":3">{{Chú thích web|url=A Review of Boys Love Manga and Beyond: History, Culture, and Community in Japan|tựa đề=A Review of Boys Love Manga and Beyond: History, Culture, and Community in Japan|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>, ban đầu đề cập đến chủ nghĩa thẩm mỹ. Sau đó, nó chủ yếu được sử dụng để thể hiện tình yêu của [[Người đồng tính nam|những người đồng tính nam]] ở Trung Quốc.
Khi du nhập vào [[Đài Loan]], dòng tiểu thuyết này được gọi là "[[Boys Love|Boy's Love]]". Ngày nay tại [[Nhật Bản]], "June" mới là tên gọi cho thể loại [[tiểu thuyết]] này.<ref name=":0" /> Cùng với sự xuất hiện và bùng nổ của [[văn học mạng]] nói chung, tiểu thuyết đam mỹ được đăng vô số kể trên mạng [[Internet]] [[Trung Quốc]], trong đó có tới hàng nghìn tác phẩm được dịch sang [[tiếng Việt]] bao gồm nhiều [[thể loại]] con khác nhau như cổ trang, hiện đại, tương lai... Hầu hết độc giả của dòng tiểu thuyết này là các [[Con gái|cô gái]] hoặc [[phụ nữ]] trẻ, ngoài ra còn có một số ít [[Con trai|nam thanh niên]], họ được gọi với cái tên là [[hủ nữ]] và hủ nam.▼
▲Khi du nhập vào [[Đài Loan]], dòng tiểu thuyết này được gọi là "[[Boys Love|Boy's Love]]". Ngày nay tại [[Nhật Bản]], "June" mới là tên gọi cho thể loại [[tiểu thuyết]] này.<ref name=":0" /> Cùng với sự xuất hiện và bùng nổ của [[văn học mạng]] nói chung, tiểu thuyết đam mỹ được đăng vô số kể trên mạng [[Internet]] [[Trung Quốc]], trong đó có tới hàng nghìn tác phẩm được dịch sang [[tiếng Việt]] bao gồm nhiều [[thể loại]] con khác nhau như cổ trang, hiện đại, tương lai... Hầu hết độc giả của dòng tiểu thuyết này là các [[Con gái|cô gái]] hoặc [[phụ nữ]]
Đam mỹ cũng được sử dụng trong việc phân loại thể loại [[truyện tranh]] [[Trung Quốc]]; tuy vậy, không như [[yaoi]] trong [[tiếng Nhật]], đam mỹ không được sử dụng để chỉ [[phim hoạt hình]] và [[Người đóng|phim người đóng]] chuyển thể từ các tác phẩm đam mỹ. Vì những điều kiện kiểm duyệt ngặt nghèo ở [[Trung Quốc]], các yếu tố tình yêu đồng giới trong các bộ phim chuyển thể thường được chuyển thành tình cảm huynh đệ, bạn bè.<ref name=":2" />▼
▲Đam mỹ cũng được sử dụng trong việc phân loại thể loại [[truyện tranh]] [[Trung Quốc]]; tuy vậy, không như [[yaoi]] trong [[tiếng Nhật]], đam mỹ không được sử dụng để chỉ [[phim hoạt hình]] và [[Người đóng|phim người đóng]] chuyển thể từ các tác phẩm đam mỹ. Vì những điều kiện kiểm duyệt ngặt nghèo và khắt khe ở [[Trung Quốc]], các yếu tố tình yêu đồng giới trong các bộ phim chuyển thể thường được chuyển thành tình cảm huynh đệ, bạn bè.<ref name=":2" />
Đã có những ý kiến lo ngại về tác hại của dòng truyện này, bởi chúng có nội dung sáo mòn, vô bổ, thậm chí thô tục, phản cảm.<ref>{{Chú thích web|url=http://haiduong.tintuc.vn/van-hoa/trao-luu-doc-tieu-thuyet-dam-my-gioi-tre-dang-bi-dau-doc.html|tựa đề=Trào lưu đọc tiểu thuyết đam mỹ: Giới trẻ đang bị đầu độc|tác giả=Việt Quỳnh|họ=|tên=|ngày=2017-08-21|website=Tin tức Việt Nam|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref> Do ảnh hưởng tâm lý bởi dòng truyện này, nhiều bạn trẻ đắm chìm vào những câu chuyện tình yêu ảo tưởng, trở nên phi thực tế, có cái nhìn tiêu cực trước thực tại. Thậm chí có những cô gái trở nên mê muội, lý tưởng hóa tình yêu đồng tính, dẫn tới tôn thờ chủ nghĩa độc thân (không muốn kết hôn với nam giới) hoặc có những hành vi lệch lạc giới tính (muốn gần gũi người đồng giới để bắt chước theo truyện)<ref>[https://anninhthudo.vn/giai-tri/canh-giac-voi-truyen-ve-tinh-yeu-dong-gioi/568381.antd Cảnh giác với truyện về tình yêu đồng giới]</ref>.
Hàng 14 ⟶ 16:
Ngoài ra còn có "[[Trên, dưới và linh hoạt|hỗ công/thụ]]", vừa đóng vai trò là công và thụ trong [[Tình yêu|mối quan hệ]].
Các nhân vật trong đam mỹ luôn đẹp trai, nồng nhiệt và táo bạo. Các câu chuyện thường có cốt truyện hay và khung cảnh đẹp kỳ lạ. Dòng truyện này được những độc giả nữ trẻ ưa thích vì nó làm thoả mãn tâm lý "nửa mơ mộng nửa nổi loạn", muốn được làm những việc táo bạo mà các bậc phụ huynh của họ không chấp nhận.<ref name="Gay Star News">{{chú thích web|url=https://www.gaystarnews.com/article/truth-about-danmei240912/|tiêu đề=The truth about Danmei (Sự thật về Đam mỹ)|tác giả=Anna Leach|ngày=24 tháng 9 năm 2012|ngày truy cập=ngày 6 tháng 3 năm 2018}}</ref>
==Lịch sử==
Đam mỹ ([[tiếng Nhật]]: たんび, ''tanbi''), tên đầy đủ là "''Tanbishugi''" (耽美主義, "đam mỹ chủ nghĩa"), một phái [[văn học]] sớm xuất hiện từ những năm 1909-1913 của thế kỉ XX cùng với sự xuất hiện của cơ quan ngôn luận là nguyệt san tạp chí ''Subaru'' (“Sao Mão”, còn có thể gọi là “Tao Đàn”), trong giai đoạn nền văn học hiện đại Nhật Bản hưng thịnh với sự nở rộ của nhiều trường phái, khuynh hướng chống [[chủ nghĩa tự nhiên]]. Trường phái này "vị nghệ thuật, đề cao thẩm mỹ và nhục cảm theo phong cách chủ nghĩa tượng trưng và chủ nghĩa duy mỹ phương Tây", được xem là một phân hệ của [[chủ nghĩa lãng mạn]] và thường được định danh là khuynh hướng tân lãng mạn Nhật Bản hay trường phái duy mỹ. Một lượng lớn [[tiểu thuyết]] thời kỳ này chịu ảnh hưởng, nhưng đến sau năm 1960, từ "đam mỹ" dần dần thoát ly ý nghĩa ban đầu, biến thành đại từ xưng hô thống nhất cho một lớp [[tiểu thuyết]].
[[Manga]] [[Đồng tính luyến ái|đồng tính]] du nhập vào [[Trung Quốc đại lục]] sớm nhất là khoảng những năm 1991 - 1992;<ref name=":0">{{chú thích web|url=
Những tiểu thuyết đam mỹ đầu tiên du nhập vào [[Trung Quốc đại lục]] là vào năm 1997<ref name=":0" /> và lần đầu tiên được phổ biến ở các vùng duyên hải phía Nam.<ref name="Gay Star News"/> Năm 1999, đam mỹ ở [[Trung Quốc đại lục]] phát triển đến giai đoạn cao trào, [[tạp chí]] "Mùa đam mỹ" do AYA chủ biên được xuất bản, đây là tạp chí đầu tiên tại [[Trung Quốc]] chuyên về đam mỹ, chuyên giới thiệu về [[manga]] [[Đồng tính luyến ái|đồng tính]] và tiểu thuyết đam mỹ. Đồng thời [[manga]] [[Đồng tính luyến ái|đồng tính]] cũng được xuất bản với số lượng lớn chưa từng có.<ref name=":0"/>
Hàng 28 ⟶ 30:
Năm 2016, tại Trung Quốc, nơi xuất phát của dòng truyện đam mỹ, chính phủ nước này đã ban hành một loạt văn bản cấm đối với các nội dung “nguy hiểm về mặt đạo đức”, bao gồm cảnh khiêu dâm hoặc các mối quan hệ [[đồng tính luyến ái]]. Ngoài đài truyền hình quốc gia và các đài địa phương không được phát sóng các bộ phim này, các video trên các kênh xem phim trực tuyến cũng bị gỡ. Đây được coi là sự kết thúc của dòng phim chuyển thể từ truyện đam mỹ tại Trung Quốc.<ref name=":2">{{Chú thích web|url=https://baophapluat.vn/giai-tri/bi-cam-tai-trung-quoc-phim-dong-tinh-nham-nhi-van-chieu-o-viet-nam-264978.html|tựa đề=Bị cấm tại Trung Quốc, phim đồng tính nhảm nhí vẫn chiếu ở Việt Nam|tác giả=Trân Trân|họ=|tên=|ngày=2016-03-10|website=Pháp luật|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>
== Thuật ngữ thường dùng trong Đam mỹ ==
* Công (top, seme): đóng vai trò phái mạnh, người cho đi và là người nằm trên. Công thường có ngoại hình cao to, mạnh mẽ hơn so với thụ.
* Thụ (bot, uke): đóng vai trò phái yếu, người nhận và là người nằm dưới. Thụ thường có ngoại hình dễ thương, đáng yêu, mong manh và yếu ớt.
* [[Fujoshi|Hủ nữ]]: Bị thu hút bởi các anh chàng gay, những câu chuyện về tình yêu giữa nam và nam luôn khiến họ thích thú <ref>{{Chú thích web|url=https://www.yan.vn/giai-ma-hu-nu-ho-la-ai-24133.html|tựa đề=Giải mã "Hủ nữ" - Họ là ai?|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>.
* Hủ nam: Tương tự như hủ nữ, là những chàng trai cũng rất thích và bị hấp dẫn bởi tình yêu giữa những chàng trai khác. Họ luôn tự nhận mình là “thẳng” và cực kỳ mê đắm những chuyện đồng tính nam <ref name=":4" />.
* Hủ nửa mùa, hủ đú, hủ phong trào: Là thuật ngữ để chỉ cả những chàng trai và cô gái, thường có độ tuổi rất nhỏ nhưng lại có "thâm niên" thậm chí lớn hơn tuổi thực sự của mình. Thường cố biểu hiện mình là một người yêu thích, am hiểu đam mỹ, [[yaoi]], các chủ đề liên quan tới mối [[Đồng tính luyến ái|quan hệ đồng tính]] để khiến mình trở nên nổi bật, nhưng thật ra không hiểu, không thích, thậm chí là ghét bỏ, dùng những từ ngữ không chính xác thậm chí kinh tởm khi nói chuyện về chủ đề này. Đây là những người làm xấu đi hình ảnh hủ thực sự và những người đồng tính trong mắt mọi người.
* Tác giả nửa mùa, tác giả đú, tác giả phong trào: Tương tự như hủ "nửa mùa", hủ "đú", hủ "phong trào", là thuật ngữ chỉ những tác giả không yêu thích, am hiểu đam mỹ, [[yaoi]], các chủ đề liên quan tới mối [[Đồng tính luyến ái|quan hệ đồng tính]] nhưng cố gắng viết truyện về chủ đề này. Điểm chung những câu truyện của tác giả này thường đi sai thực tế, lối hành văn ấu trĩ, cẩu thả, cách dùng từ ngữ sai, lời văn thường bị đánh giá là không đúng thậm chí là dơ bẩn. Đây là những tác giả làm xấu đi hình các thể loại truyện, các mối tình của những người đồng tính trong mắt người đọc.
== Đam mỹ và Ngôn tình ==
Đam mỹ không phải là biến thể ngôn tình, mà là dòng tiểu thuyết độc lập nổi lên ở [[Trung Quốc đại lục]] từ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 <ref>{{Chú thích web|url=https://baike.baidu.com/item/%E8%80%BD%E7%BE%8E/98052|tựa đề=Thời gian xuất hiện đam mỹ ở Trung Quốc|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>, sau khi càn quét thị trường Đài Loan và Hongkong những năm 90. Ra đời dưới ảnh hưởng của Yaoi (dòng văn học Boys’ Love – BL – truyện tình đồng tính nam Nhật Bản ra đời giai đoạn 70-80 <ref name=":3" />, hướng đến sự giải phóng tình dục, giải phóng bản ngã), thời kì sơ khai của đam mỹ với trung tâm là Đài Loan cũng chủ yếu nhấn mạnh các vấn đề tự do yêu đương, tự do tình dục, giải thoát khỏi các cấm kị; và tập trung khai thác các khía cạnh tâm lý, tình cảm của các mối tình đồng tính <ref>{{Chú thích web|url=https://huphongtrao.wordpress.com/2017/10/07/su-that-ve-dam-my-chung-ta-da-co-lap-va-bien-con-em-minh-thanh-nan-nhan-cua-bat-nat-internet-nhu-the-nao/|tựa đề=MISCELLANY
SỰ THẬT VỀ ĐAM MỸ: CHÚNG TA ĐÃ CÔ LẬP VÀ BIẾN CON EM MÌNH THÀNH NẠN NHÂN CỦA BẮT NẠT INTERNET NHƯ THẾ NÀO?|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>.
Đam mỹ đi sâu vào việc thể hiện, khai thác tâm lý, tình cảm, tình yêu, các mối tình [[Đồng tính luyến ái|đồng tính]] trong khi ngôn tình lại khai thác các mối quan hệ [[Dị tính luyến ái|dị tính]]. Nhưng hiện nay, trong giới trẻ vẫn còn rất nhiều người hiểu lầm hai dòng truyện này, thường gộp đam mỹ và ngôn tình là một, coi đam mỹ là một bộ phận nhỏ của ngôn tình.
==Đam mỹ và phong trào LGBT==
Hầu hết [[fan]] của truyện đam mỹ đều [[Dị tính luyến ái|dị tính]], họ đọc dòng truyện này để thỏa mãn trí tưởng tượng chứ không quan tâm nhiều đến cộng đồng [[LGBT]] trong cuộc sống thực. Một vài fan đam mỹ hầu như không biết mỗi chữ cái trong "LGBT" có nghĩa là gì. Họ không quan tâm cụ thể về việc cải thiện các quyền của cộng đồng [[LGBT]]. Một số ít những fan đam mỹ ủng hộ các quyền của gay nhưng lại nói là họ không có hứng thú tham gia vào các sự kiện [[Diễu hành đồng tính|Pride]].<ref name="Gay Star News"/>
▲==Đam mỹ Trung Quốc tại Việt Nam==
[[Tiểu thuyết]] Đam mỹ [[Trung Quốc]] lần đầu xuất hiện tại [[Việt Nam]] vào khoảng năm 2007, tính đến hiện tại hầu hết Đam mỹ được dịch và đăng trên mạng [[Internet]] [[Việt Nam]], được [[Dịch thuật|dịch]] từ những người không biết [[Tiếng Trung Quốc|tiếng Trung]]. Họ dịch dựa vào [[phần mềm]] Quick Translator, phần mềm nhận đầu vào là đoạn văn bản [[Tiếng Trung Quốc|tiếng Trung]] và xuất ra đoạn văn bản [[Phiên âm Hán-Việt|Hán-Việt]], bản VietPhrase một nghĩa và bản VietPhrase nhiều nghĩa. Nhờ phần mềm này, người dịch truyện không nhất thiết phải biết [[Tiếng Trung Quốc|tiếng Trung]], song do là bản dịch thô của phần mềm nên nó đòi hỏi người dịch phải cẩn thận kiểm tra lại câu chữ để đảm bảo không mắc lỗi dịch sai.
Hàng 42 ⟶ 57:
Đam mỹ Việt là một thể loại [[tiểu thuyết]] đồng tính do các tác giả người [[Việt Nam]] viết (thường là các [[hủ nữ]]: các bạn nữ yêu thích tình yêu đồng tính nam) mang văn phong [[Trung Quốc]], bị ảnh hưởng sâu bởi [[Văn hóa Trung Quốc|văn hóa]] và [[Tiếng Trung Quốc|ngôn ngữ Trung Quốc]],{{fact}} lạm dụng [[từ Hán-Việt]] và kết cấu câu tương tự [[Tiếng Trung Quốc|tiếng Trung]], làm mất đi sự trong sáng của [[tiếng Việt]]. Cũng có nhiều truyện do các [[Người hâm mộ|fan nữ]] của các [[nhóm nhạc nam]] (thường là nhóm nhạc thần tượng [[Hàn Quốc]], [[Trung Quốc]] và [[Đài Loan]]<ref>Ví dụ như couple (cặp đôi) DongLun trong nhóm nhạc [[Phi Luân Hải]]</ref>) viết về [[thần tượng]] của họ. Thể loại này gọi là [[Fan fiction|fan-fiction]].
Bên cạnh những cuốn tiểu thuyết đam mỹ được du nhập từ [[Trung Quốc]], ở [[Việt Nam]] cũng có nhiều cuốn truyện gay được tự viết ra,
===Xuất bản===
Hàng 53 ⟶ 68:
Trước đó, cũng có một số truyện gay do tác giả [[Việt Nam]] sáng tác được xuất bản như: ''Không lạc loài'' (Lê Hoài Anh), ''Đời Callboy'' (Nguyễn Ngọc Thạch), ''Tôi là gay'' (Angry Chuột), ''Mẹ ơi, con đồng tính'' (Nguyễn Ngọc Thạch, Võ Chí Dũng)...<ref name=":1" />
Gần đây, chủ đề đam mỹ đang được nhiều nhà làm phim khai thác và cũng nhận được sự đón nhận tích cực của đông đảo khán giả. Một số bộ phim có thể kể đến như "My sky - Bầu trời của Khánh", "Tao không xa mày", "Mẹ chồng chàng dâu",... hay gần đây nhất, bộ phim đam mỹ "[https://tuoitre.vn/neo-duoc-vao-long-khan-gia-la-thua-me-con-di-20190816094907905.htm Thưa Mẹ Con Đi]" của tác giả Nhi Bùi, được đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh đã được công chiếu ở [[Việt Nam]] và chiếu thương mại ở [[Đài Loan]] từ ngày 14/3 <ref>{{Chú thích web|url=https://vnexpress.net/thua-me-con-di-chieu-o-dai-loan-4055353.html|tựa đề="Thưa mẹ con đi" chiếu ở Đài Loan|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>.
==Xem thêm==
{{div col
* [[Hủ nữ]]
* [[Truyện slash]] - thể loại tương tự của Mỹ
| |||