Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đại dịch COVID-19”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Đã lùi lại sửa đổi của 113.183.43.3 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của Keo010122 Thẻ: Lùi tất cả |
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao |
||
Dòng 4:
| name = Đại dịch COVID‑19
| map1 = COVID-19 Outbreak World Map Total Deaths per Capita.svg{{!}}upright=1.5
| legend1 = {{Center|Xác nhận tử vong trên
kể từ {{collapsed infobox section begin|div=y|{{nowrap|Số ca nhiễm trên đầu người}}}}
| map2 = COVID-19 Outbreak World Map per Capita.svg{{!}}upright=1.46
| legend2 = {{Center|
kể từ ngày 10 tháng 5 năm 2021}}
{{div col |colwidth=8em |gap=0 |style=padding-left:3em; |content= {{ubl |item_style=margin: 0;
|{{legend inline|#290000|>10
|{{legend inline|#510000|
|{{legend inline|#900000|
|{{legend inline|#c80200|
|{{legend inline|#ee7070|
|{{legend inline|#ffc0c0|
|{{legend inline|#ffdfe0|
|{{legend inline|#e0e0e0|Không có
}}}}
{{collapsed infobox section end|div=y}}
| image = COVID-19_Nurse.jpg
| image_upright = 1.5
▲* Y tá điều trị một bệnh nhân COVID‑19 tại đơn vị [[chăm sóc đặc biệt]] trên [[USNS Comfort (T-AH-20)|USNS ''Comfort'']], [[tàu bệnh viện]] Hoa Kỳ
| disease = [[Bệnh virus corona 2019]] (COVID-19)
| virus_strain = [[SARS-CoV-2|Virus corona gây hội chứng hô hấp cấp tính nặng 2]] (SARS-CoV-2){{Efn|name=fn1|group=|Tóm lại, bài viết này nói về ''đại dịch'' virus corona, nguyên nhân gây ra bởi ''bệnh'' COVID-19, do ''virus '' SARS‑CoV‑2 gây ra.<ref name="WHO name" />}}
| location = [[Đại dịch COVID-19 theo quốc gia và vùng lãnh thổ|Toàn cầu]]
| origin = Có
| first_case = [[Vũ Hán]], [[Hồ Bắc]], [[Trung Quốc]]<br />{{coord|30|37|11|N|114|15|28|E|type:adm2nd_region:CN-42}}
| first_outbreak = Vũ Hán, Trung Quốc<ref name="auto"/>
| date = {{Start date|2019|
| confirmed_cases = {{Số trường hợp trong đại dịch COVID-19|confirmed|editlink=}}<ref name="JHU CSSE ArcGis">{{chú thích web |title=COVID-19 Dashboard by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University (JHU) |url=https://www.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6 |publisher=[[Johns Hopkins University]] |access-date = ngày 12 tháng 7 năm 2020}}</ref>
| suspected_cases = Có thể là 10% dân số toàn cầu, hay 780 triệu người (WHO ước tính vào đầu tháng 10 năm 2020)<ref name="IyW9b">{{Cite web|date=5 October 2020|title=WHO: 10% of world's people may have been infected with virus|url=https://apnews.com/article/virus-outbreak-archive-united-nations-54a3a5869c9ae4ee623497691e796083|access-date=12 November 2020|website=AP NEWS}}</ref>
| active_cases =
| deaths = {{Số trường hợp trong đại dịch COVID-19|deaths|editlink=}}
| recovery_cases = {{Số trường hợp trong đại dịch COVID-19|recovered|editlink=}}
Hàng 57 ⟶ 39:
}}
{{Thanh bên đại dịch COVID-19}}
'''Đại dịch COVID-19''',<ref name=":5">[https://vnexpress.net/suc-khoe/who-tuyen-bo-covid-19-la-dai-dich-4067935.html WHO tuyên bố Covid-19 là đại dịch]. ''VnExpress''. Ngày 11 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2020.</ref><ref name="who11-3">[https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/events-as-they-happen Rolling updates on coronavirus disease (COVID-19)] (Update: WHO characterizes COVID-19 as a pandemic). ''[[Tổ chức Y tế Thế giới]]''. Ngày 11 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2020.</ref> còn được gọi là '''đại dịch coronavirus''', là một [[đại dịch]] [[bệnh truyền nhiễm]] với tác nhân là [[virus]] [[SARS-CoV-2]], đang diễn ra trên phạm vi [[Thế giới|toàn cầu]].<ref>{{Chú thích web|url=https://ncov.moh.gov.vn/|tựa đề=Thống kê tình hình dịch bệnh COVID-19|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=ngày 11 tháng 2 năm 2020}}</ref> Khởi nguồn vào cuối tháng 12 năm 2019{{Efn|Thời điểm Trung Quốc phát hiện bệnh.}} với tâm dịch đầu tiên được ghi nhận tại [[Thành phố phó tỉnh|thành phố]] [[Vũ Hán]] thuộc [[Địa lý Trung Quốc|miền Trung Trung Quốc]], bắt nguồn từ một nhóm người mắc [[viêm phổi]] không rõ nguyên nhân. Giới chức [[y tế]] địa phương xác nhận rằng trước đó họ đã từng tiếp xúc, chủ yếu với những [[Thương gia|thương nhân]] buôn bán và làm việc tại [[chợ bán buôn hải sản Hoa Nam]]. Các nhà khoa học Trung Quốc đã tiến hành [[nghiên cứu]] và phân lập được một chủng [[coronavirus]] mới, được [[Tổ chức Y tế Thế giới]] lúc đó tạm thời gọi là [[2019-nCoV]],{{efn|Ngày 11 tháng 2 năm 2020, [[Ủy ban Quốc tế về Phân loại Virus]] (ICTV) đã đặt tên chính thức cho chủng virus corona mới này là [[SARS-CoV-2]].}} có [[Bộ gen|trình tự gen]] giống với [[Virus SARS|SARS-CoV]] trước đây với mức tương đồng lên tới 79,5%.<ref name=Hui14Jan2020>{{Chú thích tạp chí|last=Hui|first=David S.|last2=Azhar|first2=Esam EI|last3=Madani|first3=Tariq A.|last4=Ntoumi|first4=Francine|last5=Kock|first5=Richard|last6=Dar|first6=Osman|last7=Ippolito|first7=Giuseppe|last8=Mchugh|first8=Timothy D.|last9=Memish|first9=Ziad A.|last10=Drosten|first10=Christian|last11=Zumla|first11=Alimuddin|date=ngày 14 tháng 1 năm 2020|title=The continuing epidemic threat of novel coronaviruses to global health - the latest novel coronavirus outbreak in Wuhan, China|url= https://www.ijidonline.com/article/S1201-9712(20)30011-4/pdf |journal=International Journal of Infectious Diseases|language=Anh|volume=0|issue=0|pages=|doi=10.1016/j.ijid.2020.01.009|issn=1201-9712|via=}}</ref><ref name=promedmail>{{chú thích web|title=Undiagnosed pneumonia - China (HU) (01): wildlife sales, market closed, RFI Archive Number: 20200102.6866757 |url=https://promedmail.org/promed-post/?id=6866757|website=Pro-MED-mail|publisher=International Society for Infectious Diseases|access-date =ngày 13 tháng 1 năm 2020}}</ref><ref name=Pinghui15Jan2020>{{chú thích web|url=https://www.scmp.com/news/china/society/article/3046233/wuhan-pneumonia-how-search-source-mystery-illness-unfolded|title=Wuhan pneumonia: how search for source unfolded|last=Pinghui|first=Zhuang|last2=Wu|first2=Jerry|date=ngày 15 tháng 1 năm 2020|website=South China Morning Post|language=en||archive-url=|archive-date=|access-date =ngày 16 tháng 1 năm 2020}}</ref>▼
▲'''Đại dịch COVID-19'''<ref name=":5">[https://vnexpress.net/suc-khoe/who-tuyen-bo-covid-19-la-dai-dich-4067935.html WHO tuyên bố Covid-19 là đại dịch]. ''VnExpress''. Ngày 11 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2020.</ref><ref name="who11-3">[https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/events-as-they-happen Rolling updates on coronavirus disease (COVID-19)] (Update: WHO characterizes COVID-19 as a pandemic). ''[[Tổ chức Y tế Thế giới]]''. Ngày 11 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 12 tháng 3 năm 2020.</ref> là một [[đại dịch]] [[bệnh truyền nhiễm]] với tác nhân là [[virus]] [[SARS-CoV-2]], đang diễn ra trên phạm vi [[Thế giới|toàn cầu]].<ref>{{Chú thích web|url=https://ncov.moh.gov.vn/|tựa đề=Thống kê tình hình dịch bệnh COVID-19|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=ngày 11 tháng 2 năm 2020}}</ref> Khởi nguồn vào cuối tháng 12 năm 2019{{Efn|Thời điểm Trung Quốc phát hiện bệnh.}} với tâm dịch đầu tiên được ghi nhận tại [[Thành phố phó tỉnh|thành phố]] [[Vũ Hán]] thuộc [[Địa lý Trung Quốc|miền Trung Trung Quốc]], bắt nguồn từ một nhóm người mắc [[viêm phổi]] không rõ nguyên nhân. Giới chức [[y tế]] địa phương xác nhận rằng trước đó họ đã từng tiếp xúc, chủ yếu với những [[Thương gia|thương nhân]] buôn bán và làm việc tại [[chợ bán buôn hải sản Hoa Nam]]. Các nhà khoa học Trung Quốc đã tiến hành [[nghiên cứu]] và phân lập được một chủng [[coronavirus]] mới, được [[Tổ chức Y tế Thế giới]] lúc đó tạm thời gọi là [[2019-nCoV]],{{efn|Ngày 11 tháng 2 năm 2020, [[Ủy ban Quốc tế về Phân loại Virus]] (ICTV) đã đặt tên chính thức cho chủng virus corona mới này là [[SARS-CoV-2]].}} có [[Bộ gen|trình tự gen]] giống với [[Virus SARS|SARS-CoV]] trước đây với mức tương đồng lên tới 79,5%.<ref name=Hui14Jan2020>{{Chú thích tạp chí|last=Hui|first=David S.|last2=Azhar|first2=Esam EI|last3=Madani|first3=Tariq A.|last4=Ntoumi|first4=Francine|last5=Kock|first5=Richard|last6=Dar|first6=Osman|last7=Ippolito|first7=Giuseppe|last8=Mchugh|first8=Timothy D.|last9=Memish|first9=Ziad A.|last10=Drosten|first10=Christian|last11=Zumla|first11=Alimuddin|date=ngày 14 tháng 1 năm 2020|title=The continuing epidemic threat of novel coronaviruses to global health - the latest novel coronavirus outbreak in Wuhan, China|url= https://www.ijidonline.com/article/S1201-9712(20)30011-4/pdf |journal=International Journal of Infectious Diseases|language=Anh|volume=0|issue=0|pages=|doi=10.1016/j.ijid.2020.01.009|issn=1201-9712|via=}}</ref><ref name=promedmail>{{chú thích web|title=Undiagnosed pneumonia - China (HU) (01): wildlife sales, market closed, RFI Archive Number: 20200102.6866757 |url=https://promedmail.org/promed-post/?id=6866757|website=Pro-MED-mail|publisher=International Society for Infectious Diseases|access-date =ngày 13 tháng 1 năm 2020}}</ref><ref name=Pinghui15Jan2020>{{chú thích web|url=https://www.scmp.com/news/china/society/article/3046233/wuhan-pneumonia-how-search-source-mystery-illness-unfolded|title=Wuhan pneumonia: how search for source unfolded|last=Pinghui|first=Zhuang|last2=Wu|first2=Jerry|date=ngày 15 tháng 1 năm 2020|website=South China Morning Post|language=en||archive-url=|archive-date=|access-date =ngày 16 tháng 1 năm 2020}}</ref>
Các ca nghi nhiễm đầu tiên ở Vũ Hán được báo cáo vào ngày 31 tháng 12 năm 2019. Trường hợp tử vong do SARS-CoV-2 đầu tiên xảy ra ở Vũ Hán vào ngày 9 tháng 1 năm 2020.<ref name="Kyodo16Jan2020" /> Các ca nhiễm virus đầu tiên được xác nhận bên ngoài Trung Quốc bao gồm hai người phụ nữ ở [[Thái Lan]] và một người đàn ông ở [[Nhật Bản]].<ref name="Walter16Jan2020" /><ref name="Wee17Jan2020" /><ref name="WHO14Jan2020" /> Sự lây nhiễm virus từ người sang người đã được xác nhận cùng với [[tỷ lệ]] bùng phát dịch tăng nhanh vào giữa tháng 1 năm 2020.<ref>[https://www.cnbc.com/2020/01/24/chinas-hubei-province-confirms-15-more-deaths-due-to-coronavirus.html China's Hubei Province confirms 15 more deaths due to coronavirus]. ''cnbc.com.''</ref> Ngày 23 tháng 1 năm 2020, [[chính phủ Trung Quốc]] quyết định [[Phong tỏa Hồ Bắc 2020|phong tỏa]] Vũ Hán, toàn bộ hệ thống [[giao thông công cộng]] và hoạt động xuất - nhập khẩu đều bị tạm ngưng.<ref>{{Chú thích web|url=https://qz.com/1789856/wuhan-quarantined-as-china-fights-coronavirus-outbreak/|tựa đề="China has locked down Wuhan, the epicenter of the coronavirus outbreak"|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|ngày truy cập=}}</ref>. Nhiều thông tin cho rằng việc Virus Sars-Cov-2 bắt nguồn từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán nhưng đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có thông tin chính thức, cũng có thể dịch covid -19 đã bùng phát ở một quốc gia nào đó sau đó vào Trung Quốc và lan ra thành dịch.
Ngày 11 tháng 3 năm 2020, [[Tổ chức Y tế Thế giới]] (
[[Chính phủ]] các quốc gia trên thế giới đã tiến hành phản ứng đáp trả nhằm bảo vệ [[sức khỏe]] người dân cũng như các nhóm cộng đồng trên toàn cầu, bao gồm: [[Hạn chế đi lại liên quan đến đại dịch COVID-19|hạn chế đi lại]], [[Phong tỏa dịch bệnh|phong tỏa kiểm dịch]], ban bố [[tình trạng khẩn cấp]], sử dụng [[lệnh giới nghiêm]], tiến hành [[Cách ly xã hội (dịch bệnh)|cách ly xã hội]], hủy bỏ các sự kiện đông người, đóng cửa trường học và những cơ sở [[dịch vụ]], [[kinh doanh]] ít quan trọng, khuyến khích người dân tự nâng cao ý thức phòng bệnh, đeo khẩu trang, hạn chế ra ngoài khi không cần thiết, đồng thời chuyển đổi mô hình hoạt động kinh doanh, học tập, làm việc từ truyền thống sang [[Internet|trực tuyến]]. Một số ví dụ tiêu biểu có thể kể đến như: phong tỏa để kiểm dịch toàn bộ tại [[Phong tỏa Ý 2020 do đại dịch COVID-19|Ý]] và tỉnh [[Phong tỏa Hồ Bắc 2020|Hồ Bắc]] của [[Trung Quốc]]; các biện pháp giới nghiêm khác nhau ở [[Trung Quốc]] và [[Hàn Quốc]]; phương pháp sàng lọc tại các sân bay và nhà ga; hạn chế hoặc hủy bỏ các hoạt động du lịch tới những khu vực, vùng, quốc gia có nguy cơ nhiễm dịch bệnh ở mức cao. Ngoài ra, các [[trường học]] cũng đã phải đóng cửa trên toàn quốc hoặc ở một số vùng tại hơn 160 quốc gia, ảnh hưởng đến 87% học sinh, sinh viên trên toàn thế giới, tính đến ngày 28 tháng 3 năm 2020.<ref name="UNESCO2020">{{Chú thích web|url=https://en.unesco.org/themes/education-emergencies/coronavirus-school-closures|tựa đề=Coronavirus impacts education|ngày=ngày 4 tháng 3 năm 2020|website=UNESCO|ngôn ngữ=en|ngày truy cập=ngày 7 tháng 3 năm 2020}}</ref>
| |||