Beta Pictoris (β Pic, β Pictoris) là ngôi sao sáng thứ hai trong chòm sao Hội Giá (Pictor). Sao này nằm cách Hệ Mặt Trời 63,4 năm ánh sáng và có khối lượng lớn gấp 1,75 lần và sáng gấp 8,7 lần so với Mặt Trời. Hệ thống sao Beta Pictoris là rất trẻ, chỉ 20-26.000.000 tuổi,[10] mặc dù nó đã nằm trong chuỗi chính của tiến hóa.[7] Beta Pictoris là thành viên mẫu của nhóm di chuyển Beta Pictoris, một hiệp hội của những ngôi sao trẻ có cùng chuyển động trong không gian và có cùng độ tuổi.[11] Beta Pictoris cho thấy sự phát xạ hồng ngoại vượt mức [12] so với các ngôi sao bình thường cùng loại, nguyên nhân là do một lượng lớn bụi và khí (bao gồm cả carbon monoxit) [13][14] gần ngôi sao này. Quan sát chi tiết cho thấy một đĩa lớn bụi và khí quay quanh ngôi sao, đó là đĩa sao đầu tiên được chụp xung quanh một ngôi sao khác.[15] Ngoài sự hiện diện của nhiều vi thể hành tinh vành đai [16]sao chổi hoạt động,[17] có dấu hiệu cho thấy hành tinh đã hình thành trong đĩa này và rằng các quá trình hình thành hành tinh vẫn có thể tiếp diễn.[18] Vật liệu từ đĩa sao Beta Pictoris được cho là nguồn chủ yếu của các thiên thạch liên sao trong Hệ Mặt trời.[19]

β Pictoris
Vị trí của β Pictoris (khoanh tròn)
Dữ liệu quan sát
Kỷ nguyên J2000      Xuân phân J2000
Chòm sao Hội Giá
Xích kinh 05h 47m 17.1s[1]
Xích vĩ −51° 03′ 59″[1]
Cấp sao biểu kiến (V) 3.861[1]
Các đặc trưng
Kiểu quang phổA6V[2]
Chỉ mục màu U-B0.10[3]
Chỉ mục màu B-V0.17[3]
Kiểu biến quangSao biến quang Delta Scuti[4]
Trắc lượng học thiên thể
Vận tốc xuyên tâm (Rv)+20.0 ± 0.7[5] km/s
Chuyển động riêng (μ) RA: +4.65[6] mas/năm
Dec.: +83.10[6] mas/năm
Thị sai (π)51.44 ± 0.12[6] mas
Khoảng cách63.4 ± 0.1 ly
(19.44 ± 0.05 pc)
Cấp sao tuyệt đối (MV)2.42[note 1]
Chi tiết
Khối lượng1.75[7] M
Bán kính1.8[8] R
Độ sáng (nhiệt xạ)8.7[7] L
Hấp dẫn bề mặt (log g)4.15[2] cgs
Nhiệt độ8052[2] K
Độ kim loại112% solar[2][note 2]
Tốc độ tự quay (v sin i)130[9] km/s
Tuổi23±3[10] Myr
Tên gọi khác
GJ 219, HR 2020, CD −51°1620, HD 39060, GCTP 1339.00, SAO 234134, HIP 27321
Cơ sở dữ liệu tham chiếu
SIMBADdữ liệu
ARICNSdữ liệu
Chuỗi video này dựa trên tưởng tượng của một nghệ sĩ về các sao chổi xa quay quanh ngôi sao Beta Pictoris.

Đài thiên văn Nam châu Âu (ESO) đã xác nhận sự hiện diện của một hành tinh, Beta Pictoris b, phù hợp với các dự đoán trước đó, thông qua việc sử dụng hình ảnh trực tiếp, quay quanh mặt phẳng của các mảnh vỡ xung quanh ngôi sao. Hành tinh này hiện là hành tinh ngoài hệ mặt trời gần nhất với ngôi sao của nó từng được chụp: khoảng cách quan sát được gần giống như khoảng cách giữa Sao Thổ và Mặt Trời.[20]

Vị trí và tầm nhìn sửa

Beta Pictoris là một ngôi sao trong chòm sao phía nam Pictor, Easel, và nằm ở phía tây của ngôi sao sáng Canopus.[21] Theo truyền thống, nó đánh dấu đường âm thanh của con tàu Argo Navis, trước khi chòm sao bị chia cắt.[22] Ngôi sao có cấp sao biểu kiến là 3.861,[1] vì vậy có thể nhìn thấy được bằng mắt thường trong điều kiện tốt, mặc dù ô nhiễm ánh sáng có thể khiến các ngôi sao mờ hơn cường độ 3 nên quá mờ để nhìn thấy. Nó là sao sáng thứ hai trong chòm sao của nó, chỉ kém sao Alpha Pictoris, có cường độ sáng là 3,30.[23]

Hệ hành tinh Beta Pictoris
Thiên thể đồng hành
(thứ tự từ ngôi sao ra)
Khối lượng Bán trục lớn
(AU)
Chu kỳ quỹ đạo
(ngày)
Độ lệch tâm Độ nghiêng Bán kính
c MJ 2.7 1200 0.24
Inner belt 6.4 AU ~89°
b 12+4
−3
 MJ
9.2+0.4
−1.5
7890 ± 1000 ~0.1 89.01 + 0.36° 1.65 RJ
secondary disk 130+ AU 89 ± 1°
main disk 16–1450/1835 AU 89 ± 1°

Chú thích sửa

  1. ^ The absolute magnitude MV of the star can be calculated from its apparent magnitude mV and distance d using the following equation:  
  2. ^ Calculated from [M/H]: relative abundance = 10[M/H]

Tham khảo sửa

  1. ^ a b c d “* bet Pic—Star”. SIMBAD. Truy cập ngày 6 tháng 9 năm 2008.
  2. ^ a b c d Gray, R. O.; và đồng nghiệp (2006). “Contributions to the Nearby Stars (NStars) Project: Spectroscopy of Stars Earlier than M0 within 40 pc—The Southern Sample”. The Astronomical Journal. 132 (1): 161–170. arXiv:astro-ph/0603770. Bibcode:2006AJ....132..161G. doi:10.1086/504637. S2CID 119476992.
  3. ^ a b Hoffleit D. & Warren Jr W.H. (1991). “HR 2020”. Bright Star Catalogue (ấn bản 5). Truy cập ngày 6 tháng 9 năm 2008.
  4. ^ Koen, C. (2003). “δ Scuti pulsations in β Pictoris”. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 341 (4): 1385–1387. Bibcode:2003MNRAS.341.1385K. doi:10.1046/j.1365-8711.2003.06509.x.
  5. ^ Gontcharov G.A. (2006). “HIP 27321”. Pulkovo radial velocities for 35493 HIP stars. Truy cập ngày 6 tháng 9 năm 2008.
  6. ^ a b c van Leeuwen, F. (2007). “HIP 27321”. Hipparcos, the New Reduction. Truy cập ngày 6 tháng 9 năm 2008.
  7. ^ a b c Crifo, F.; và đồng nghiệp (1997). “β Pictoris revisited by Hipparcos. Star properties”. Astronomy & Astrophysics. 320: L29–L32. Bibcode:1997A&A...320L..29C.
  8. ^ Kervella, P. (2003). “VINCI/VLTI Observations of Main Sequence Stars”. Trong A.K. Dupree; A.O. Benz (biên tập). Proceedings of the 219th symposium of the International Astronomical Union. IAUS 219: Stars as Suns: Activity, Evolution and Planets. Sydney, Australia: Astronomical Society of the Pacific. tr. 80. Bibcode:2003IAUS..219E.127K.
  9. ^ Royer F.; Zorec J. & Gomez A.E. (2007). “HD 39060”. Rotational velocities of A-type stars. III. List of the 1541 B9- to F2-type stars, with their vsini value, spectral type, associated subgroup and classification. Truy cập ngày 7 tháng 9 năm 2008.
  10. ^ a b Mamajek, Eric E.; Bell, Cameron P. M. (2014). “On the age of the beta Pictoris moving group”. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 445 (3): 2169–2180. arXiv:1409.2737. Bibcode:2014MNRAS.445.2169M. doi:10.1093/mnras/stu1894. S2CID 119114364.
  11. ^ Zuckerman, B.; và đồng nghiệp (2001). “The β Pictoris Moving Group”. Tạp chí Vật lý thiên văn. 562 (1): L87–L90. Bibcode:2001ApJ...562L..87Z. doi:10.1086/337968.
  12. ^ J. Coté (1987). “B and A type stars with unexpectedly large colour excesses at IRAS wavelengths”. Astronomy & Astrophysics. 181: 77–84. Bibcode:1987A&A...181...77C.
  13. ^ Khan, Amina. “Did two planets around nearby star collide? Toxic gas holds hints”. Los Angeles Times. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2014.
  14. ^ Dent, W.R.F.; Wyatt, M.C.; Roberge, A.; Augereau,J.-C.; Casassus, S.; Corder, S.; Greaves, J.S.; de Gregorio-Monsalvo, I.; Hales, A.; Jackson, A.P.; Hughes, A. Meredith; Lagrange, A.-M.; Matthews, B.; Wilner, D. (ngày 6 tháng 3 năm 2014). “Molecular Gas Clumps from the Destruction of Icy Bodies in the β Pictoris Debris Disk”. Science. 343 (6178): 1490–1492. arXiv:1404.1380. Bibcode:2014Sci...343.1490D. doi:10.1126/science.1248726. PMID 24603151. S2CID 206553853.
  15. ^ Smith, B. A. & Terrile, R. J. (1984). “A circumstellar disk around Beta Pictoris”. Science. 226 (4681): 1421–1424. Bibcode:1984Sci...226.1421S. doi:10.1126/science.226.4681.1421. PMID 17788996. S2CID 120412113.
  16. ^ Wahhaj, Z.; và đồng nghiệp (2003). “The Inner Rings of β Pictoris”. Tạp chí Vật lý thiên văn. 584 (1): L27–L31. arXiv:astro-ph/0212081. Bibcode:2003ApJ...584L..27W. doi:10.1086/346123. S2CID 119419340.
  17. ^ Beust, H.; Vidal-Madjar, A.; Ferlet, R. & Lagrange-Henri, A. M. (1990). “The Beta Pictoris circumstellar disk. X—Numerical simulations of infalling evaporating bodies”. Astronomy & Astrophysics. 236 (1): 202–216. Bibcode:1990A&A...236..202B.
  18. ^ Freistetter, F.; Krivov, A. V. & Löhne, T. (2007). “Planets of β Pictoris revisited”. Astronomy & Astrophysics. 466 (1): 389–393. arXiv:astro-ph/0701526. Bibcode:2007A&A...466..389F. doi:10.1051/0004-6361:20066746. S2CID 15265292.
  19. ^ Baggaley, W. Jack (2000). “Advanced Meteor Orbit Radar observations of interstellar meteoroids”. Journal of Geophysical Research. 105 (A5): 10353–10362. Bibcode:2000JGR...10510353B. doi:10.1029/1999JA900383.
  20. ^ “Exoplanet Caught on the Move”. ngày 10 tháng 6 năm 2010. Truy cập ngày 10 tháng 6 năm 2010.
  21. ^ Kaler, Jim. “Beta Pictoris”. STARS. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 8 tháng 9 năm 2008.
  22. ^ Knobel, E. B. (1917). “On Frederick de Houtman's Catalogue of Southern Stars, and the Origin of the Southern Constellations”. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 77 (5): 414–32 [423]. Bibcode:1917MNRAS..77..414K. doi:10.1093/mnras/77.5.414.
  23. ^ Darling, David. “Pictor (abbr. Pic, gen. Pictoris)”. The Internet Encyclopedia of Science. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 9 năm 2004. Truy cập ngày 8 tháng 9 năm 2008.

Liên kết ngoài sửa