Bor, Nam Sudan
Bor là thủ phủ bang Jonglei của Nam Sudan. Thành phố nằm trên bờ đông sông Nin Trắng (Bahr al Jabal), phía nam vùng sudd, vùng đất ngập nước rộng lớn của Nam Sudan. Vào năm 2008, dân số của Bor là 61.716 người.[1]
| Bor Mading Bor | |
|---|---|
| — Thành phố — | |
 Thành phố Bor | |
  Bor | |
| Quốc gia |  Nam Sudan |
| Bang | Jonglei |
| Thị trưởng | Akim Ajieth Buny |
| Độ cao | 407 m (1,335 ft) |
| Dân số (2010) | |
| • Tổng cộng | 315,351 |
| Múi giờ | EAT (UTC+3) |
| Khí hậu | Aw |
Lịch sử sửa
Tiền thân của Bor là một làng chài trên sông Nin Trắng, nơi một kho buôn bán ngà voi và nô lệ được thành lập vào những năm 1860.[2] Năm 1874, tướng lĩnh và quan chức Anh Charles George Gordon đã thành lập một chính quyền thuộc địa tại đây.[2] Trong những năm đầu của thời kỳ Sudan thuộc Anh-Ai Cập, Bor là một trạm chở gỗ cho các tàu hơi nước đi dọc sông Nin Trắng. Đến năm 1905, nơi này trở thành trung tâm hành chính của quận Bor-Duk.[2]
Ở Kolnyang, một khu định cư nhỏ cách Bor khoảng 19 km (12 mi) về phía nam, một trong những cơ sở truyền đạo Thiên chúa đầu tiên ở Nam Sudan đã được Archibald Shaw thành lập vào năm 1906.[3]
Shaw mở trường tiểu học đầu tiên ở Malek. Giám mục Anh giáo bản địa đầu tiên được thánh hiến trong vùng, Daniel Deng Atong, đã học tập tại đây. John Aruor trở thành người đầu tiên được rửa tội tại Bor, vào năm 1914.[4]
Bor là tâm điểm của Nội chiến Sudan lần thứ hai. Tiến sĩ John Garang de Mabior, một sĩ quan trong Quân đội Sudan đã lãnh đạo cuộc nổi dậy ở thành phố Bor vào tháng 5 năm 1983, dẫn đến sự ra đời của Phong trào Giải phóng Nhân dân Sudan và Quân Giải phóng Nhân dân Sudan (SPLM/SPLA). Bor cũng là hiện trường của vụ thảm sát năm 1991,[5] nơi có khoảng 2.000 người thiệt mạng.[6]
Sau vụ đảo chính bất thành tại Nam Sudan năm 2013, Bor là địa điểm của các cuộc giao tranh giữa quân đội chính phủ và phiến quân do Riek Machar lãnh đạo.[7] Một phần của Bạch quân Nuer cũng tham gia cuộc giao tranh.[8]
Địa lý sửa
Thành phố Bor là thủ phủ của bang Jonglei ở miền trung Nam Sudan, cách thủ đô Juba khoảng 190 km về phía bắc.[9] Nó nằm trên bờ đông của sông Nin Trắng.
Khí hậu sửa
Bor có khí hậu xavan (phân loại khí hậu Köppen Aw).[10]
| Dữ liệu khí hậu của Bor, Nam Sudan | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tháng | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Năm |
| Trung bình cao °C (°F) | 36 (97) |
36.6 | 36.6 | 34.9 | 33 (91) |
31.8 | 30.3 | 30.5 | 31.5 | 33.1 | 34.4 | 35.1 | 33,7 |
| Trung bình ngày, °C (°F) | 27.9 | 28.6 | 29.6 | 28.6 | 27.4 | 26.6 | 25.5 | 25.5 | 26.2 | 27.2 | 27.6 | 27.3 | 27,33 |
| Trung bình thấp, °C (°F) | 19.9 | 20.6 | 22.6 | 22.4 | 21.8 | 21.5 | 20.8 | 20.6 | 21 (70) |
21.3 | 20.9 | 19.5 | 21,08 |
| Giáng thủy mm (inch) | 2 (0.08) |
5 (0.2) |
32 (1.26) |
80 (3.15) |
119 (4.69) |
112 (4.41) |
126 (4.96) |
150 (5.91) |
124 (4.88) |
105 (4.13) |
32 (1.26) |
4 (0.16) |
891 (35,08) |
| Nguồn: Climate-Data.org (độ cao 430m)[10] | |||||||||||||
Kinh tế sửa
Ngân hàng Thương mại Kenya (Nam Sudan) có một chi nhánh hoạt động tại Bor.[11]
Giáo dục sửa
Đại học Tưởng niệm John Garang, một trong bảy trường đại học công lập trong cả nước, nằm ở Bor. Trường đại học mang tên John Garang de Mabior (23 tháng 6 năm 1945 - 30 tháng 7 năm 2005), người sáng lập Nam Sudan hiện đại và lãnh đạo Phong trào Giải phóng Nhân dân Sudan. Đại học Tưởng niệm John Garang được thành lập bởi cựu thống đốc bang Jonglei, Philip Thon Leek.
Giao thông sửa
Thành phố có sân bay Bor và bao gồm ba tuyến đường bộ lớn. Người dân cũng sử dụng sông Nin Trắng để đi lại.
Xem thêm sửa
Tham khảo sửa
- ^ National Bureau of Statistics, Sudan (2013). 2008 Census Population Distribution by Age Group by Sex by Payam, Main Release, Volume Two Part One: the Greater Upper Nile. National Bureau of Statistics (Sudan). tr. 69. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 24 tháng 12 năm 2016.
- ^ a b c Tuttle, Brendan R. (2014). Life is Prickly. Narrating history, belonging, and common place in Bor, South Sudan (PhD Dissertation). Temple University. tr. 61-65.
- ^ Tuttle, Brendan (2015). “South Sudan”. Trong Riggs, Thomas (biên tập). Worldmark Encyclopedia of Religious Practices: Religions and Denominations. Global Issues In Context (bằng tiếng Anh). 4 (ấn bản 2). Gale. tr. 225–232.
- ^ Guarak, Mawut Achiecque Mach (2011). Integration and Fragmentation of the Sudan: An African Renaissance. Bloomington: AuthorHouse. tr. 319. ISBN 9781456723576.
- ^ Richard Cockett Sudan: Darfur and the failure of an African state. 2010. Hobbs the Printers Ltd, Totton, Hampshire. ISBN 978-0-300-16273-8
- ^ “Tangled web of South Sudan politics spells bleak future”. bbcnews.com. ngày 19 tháng 12 năm 2013. Truy cập ngày 20 tháng 12 năm 2013.
- ^ “South Sudan rebels control Jonglei state capital, says military”. The Guardian. ngày 19 tháng 12 năm 2013. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2013.
- ^ Straziuso, Jason (ngày 30 tháng 12 năm 2013). “South Sudan: 'White Army' militia marches to fight”. West Hawaii Today. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 1 năm 2014. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2014.
- ^ “Map Showing Bor And Juba With Distance Marker”. Distancecalculator.globefeed.com. Truy cập ngày 27 tháng 12 năm 2013.
- ^ a b “Climate: Bor - Climate graph, Temperature graph, Climate table”. Climate-Data.org. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2013.
- ^ Branches of KCB South Sudan Lưu trữ 2013-12-25 tại Wayback Machine