Human (album của Tùng Dương)

album phòng thu thứ năm của Tùng Dương

Human (cách điệu là HUMVN) là album phòng thu thứ năm của Tùng Dương, được phát hành ngày 28 tháng 11 năm 2020 bởi Hãng đĩa Thời Đại. Với sự tham gia sáng tác của Sa Huỳnh, Bùi Caroon, Nguyễn Duy Hùng và phần hòa âm do Nguyễn Hữu Vượng, Lưu Quang Minh cùng Quân Nguyễn đảm nhận, album đánh dấu sự chuyển biến trong âm nhạc của Tùng Dương khi khai thác thể loại progressive rock, với nhiều yếu tố âm nhạc thể nghiệm của một album chủ đề. Human là những chiêm nghiệm của Tùng Dương về triết lý nhân sinh, vòng đời của con người, những ý niệm về sự tái sinh và cuộc sống của loài người trong kỉ nguyên công nghệ. Album còn là một phần trong liveshow Con người của Tùng Dương diễn ra tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô vào cuối tháng 11 năm 2020.

Human
Album phòng thu của Tùng Dương
Phát hành28 tháng 11 năm 2020
Thu âm2020
Thể loạiProgressive rock
Thời lượng61:03
Hãng đĩaHãng đĩa Thời Đại
Sản xuất
  • Nguyễn Hữu Vượng
  • Lưu Quang Minh
Thứ tự album phòng thu của Tùng Dương
Độc đạo
(2013)
Human
(2020)

Human được cho là một tác phẩm thành công của Tùng Dương khi nhận được nhiều ý kiến đánh giá tích cực từ giới chuyên môn cũng như người hâm mộ và được một số trang tin tại Việt Nam xếp vào danh sách album xuất sắc của nhạc Việt trong năm 2020. Tại Lễ trao giải Cống hiến lần thứ 16, Human giúp Tùng Dương giành ba trong số chín hạng mục giải thưởng, bao gồm "Album của năm", "Ca sĩ của năm" và "Chương trình của năm", qua đó trở thành nghệ sĩ đoạt nhiều Giải Cống hiến nhất trong lịch sử. Album đồng thời cũng giúp hai nhạc sĩ Bùi Caroon và Sa Huỳnh có tên trong đề cử "Nhạc sĩ của năm" và đưa Nguyễn Hữu Vượng cùng Lưu Quang Minh lọt đề cử "Nhà sản xuất của năm" tại giải thưởng âm nhạc này.

Hoàn cảnh ra đời

sửa

Ý tưởng

sửa
 
Tùng Dương biểu diễn bài hát "Mang thai" (Sa Huỳnh) trên một sân khấu vào năm 2017. Đây là bài hát nằm trong dự án Rễ cây. Sau này, nó cũng trở thành một trong số những bài hát nằm trong album chính thức Human và được Tùng Dương biểu diễn trên sân khấu liveshow Con người.

Sau khi thành công với nhiều dòng nhạc khác nhau như nhạc điện tử, nhạc thế giới, dân gian đương đại, Tùng Dương bắt đầu nghĩ về việc xây dựng một album nhạc rock, đặc biệt là thể loại progressive rock.[1] Với một số ca khúc như "Nỗi khát", "Nhức nhối" (album Những ô màu khối lập phương); "Trời cho" (album Li ti) và ca khúc "Chiếc khăn piêu", nhiều khán giả cho rằng Tùng Dương cần có một album nhạc rock.[2][3] Đối với anh, "rock là chất xúc tác có thể tiếp thêm cảm hứng sống mãnh liệt" khi tâm trạng con người không được tốt.[4] Ý tưởng về một album mới đã nhen nhóm sau dự án Độc đạo, mặc dù tên gọi chính thức của album mới này lúc ấy vẫn còn chưa cố định. Trong quá trình đó, Tùng Dương liên tục có những ý tưởng mới.[5][6] Theo Tùng Dương, một dự án âm nhạc với ca từ nhiều ẩn ý, nhiều lớp nghĩa mới giúp anh truyền tải hết những thông điệp của mình.[7]

Sau Lễ hội Âm nhạc Quốc tế Gió Mùa cuối năm 2016, Tùng Dương chính thức hé lộ với báo giới về một dự án âm nhạc mới với tên gọi là Rễ cây[8] – là sự cộng tác giữa Tùng Dương với hai nhạc sĩ Sa Huỳnh và Quốc Trung.[9][10] Trong dự án mới này, Tùng Dương dự kiến sẽ trình làng công chúng những sáng tác mới nhất của Sa Huỳnh như "Oa oa", "Mang thai",[11] "Mắt đêm"...[12] Trong khi "Mang thai" là một sự ẩn dụ về kiếp sống khác, mang ý nghĩa luân hồi, phản ánh sự sinh sôi theo quan niệm Phật giáo, thì "Oa oa" là mơ ước của con người lúc chào đời, được khóc thoải mái, được sống vô tư lự.[13] Riêng bài hát "Mang thai" được chọn làm tên ban đầu của dự án;[14] tuy nhiên, theo nhạc sĩ Sa Huỳnh, Tùng Dương sau đó lại thích tên gọi Rễ cây hơn nên anh đã chọn tên đó.[15] Đến năm 2019, Tùng Dương tuyên bố mình không tiếp tục hợp tác với nhạc sĩ Quốc Trung trong Rễ cây. Tên dự án sau đó cũng được đổi thành Biểu bì.[16] Chia sẻ về lý do tiếp tục đổi tên, Tùng Dương cho biết cái tên cũ có sự tương đồng nhất định với một số hội nhóm như The Roots, Community... Sau một thời gian, vì nhận thấy Biểu bì cũng "khó gần với số đông" nên anh quyết định không sử dụng tên này.[17]

Một thời gian sau, nhạc sĩ Bùi Caroon liên lạc với Tùng Dương, ngỏ ý tham gia dự án bằng việc gửi cho anh một số tác phẩm của mình. Theo Tùng Dương, anh đã gắn bó với Sa Huỳnh, với những sản phẩm âm nhạc của cô quá lâu, nên nếu dự án có thêm nhân tố mới thì đồng nghĩa với việc sẽ "có thêm nhiều dư vị" hơn.[18] Chia sẻ về ý tưởng sáng tác một số bài hát trong album, Bùi Caroon cho biết, bài "S.O.S" được lấy cảm hứng từ cảm nhận của anh trước sự thờ ơ của con người khi xe cứu thương chạy qua, báo hiệu một sự sống sắp sửa ra đi, trong khi hình ảnh con mèo "yếu đuối nhưng mạnh mẽ" được anh nhân hóa thành hình tượng người phụ nữ trong hai bài "Con mèo nghèo" và "Bi ca", riêng "Người mù" và "Mục rã" chính là những suy tư của chính anh trước cuộc đời, còn về phần "Trí tuệ nhân tạo", bài hát lại là sự khao khát của một cá thể, với hy vọng được sống tự do, biệt lập giữa dòng đời.[13]

Sang năm 2020, Tùng Dương cho biết album nhạc mới của anh sẽ có tên là Human.[13][19] Đây là album chủ đề thứ năm của Tùng Dương.[20][21] Theo đó, Human là những chiêm nghiệm của Tùng Dương về triết lý nhân sinh, vòng đời của con người từ lúc sinh ra cho đến khi mất đi và sự tái sinh,[22] về cuộc sống con người trong kỉ nguyên công nghệ phát triển, trong một thế giới ngập tràn máy móctrí tuệ nhân tạo.[23][24] Đối với Tùng Dương, Human vừa là mảnh ghép hoàn thiện trên tiến trình âm nhạc mà anh đang theo đuổi,[19] vừa mang những suy tưởng, suy ngẫm của chính con người anh khi sắp bước vào tuổi trung niên.[25] Chưa kể, đây cũng là cơ hội để anh giới thiệu đến công chúng một album progressive rock với những yếu tố âm nhạc thể nghiệm.[26]

Phát triển

sửa
Tôi thai nghén đĩa nhạc này trong những ngày cách ly vì dịch bệnh COVID-19. Nhìn vào hoàn cảnh thực tại, chưa bao giờ loài người trải qua một thảm kịch kinh khủng như vậy. Nhưng cũng chưa bao giờ chúng ta có một cơ hội chiêm nghiệm một cách sâu sắc nhất về hai chữ "con người", về tình thương, về số phận, về nhân quả... Như chính tên gọi của album, đó là những trăn trở và suy tư về con người.

Tùng Dương, báo điện tử VietNamNet, 3 tháng 12 năm 2020.[27]

Từ những bài hát mà nhạc sĩ Sa Huỳnh và chồng là Nguyễn Duy Hùng gửi cho anh để tham khảo, Tùng Dương bắt đầu củng cố thêm ý tưởng cho album của mình, cho phép anh tiếp cận dòng nhạc industrial rock[a] dựa trên các ca khúc bằng tiếng Việt. Bên cạnh đó, những bài hát do nhạc sĩ Bùi Caroon gửi đến cũng góp phần thỏa mãn những đòi hỏi của anh trong quá trình xây dựng album.[6][28] Đối với Tùng Dương, sự kết hợp giữa Sa Huỳnh và Bùi Caroon chính là "sự hài hòa giữa âm và dương".[29] Sau nhiều lần thử qua các bản demo khác nhau, Tùng Dương tìm đến hai nhà sản xuất âm nhạc Nguyễn Hữu Vượng và Lưu Quang Minh để xây dựng ý tưởng cũng như phần âm nhạc cho album.[30] Anh cũng mời ca sĩ Hà Trần góp giọng cùng mình trong bài hát "Bão hòa" do Sa Huỳnh sáng tác.[31][32] Bên cạnh đó, dự án còn có sự tham gia của nghệ sĩ guitar Trần Thắng (ban nhạc Ngũ Cung) với vai trò solo guitar cho bài hát "Mục rã".[33]

Ngoài ra, những trải nghiệm của chính Tùng Dương với đại dịch COVID-19 và những chuyến đi từ thiện tại miền Trung đã góp thêm mạch cảm xúc cho anh trong quá trình hoàn thiện album.[34] Theo chia sẻ của Tùng Dương, sự ra đời của con trai chính là nguồn động lực cho quá trình sáng tạo nghệ thuật của anh; do đó, album Human chính là tác phẩm nghệ thuật anh dành tặng con trai mình.[35] Trong lời tựa album, Tùng Dương cũng xác nhận: "Xin dành tặng Mạc Lam yêu dấu của bố. Con đã mang tới sức mạnh không tưởng và nguồn năng lượng vô tận để bố được tung bay đầy kiêu hãnh trên hành tinh của riêng mình".[36][37]

Thu âm và sản xuất

sửa

Album Human của Tùng Dương là sự kết hợp giữa nhiều nghệ sĩ và nhiều loại nhạc cụ, được thực hiện trong nhiều tháng.[38] Trong suốt thời gian đó, anh đều bỏ ra khoảng tám tiếng mỗi ngày để làm việc tại phòng thu.[4] Album gồm 12 bài hát do ba nhạc sĩ Sa Huỳnh, Bùi Caroon và Nguyễn Duy Hùng lần lượt sáng tác, với phần hòa âm của ba nhạc sĩ Nguyễn Hữu Vượng, Lưu Quang Minh và sự cộng tác của Quân Nguyễn.[1] Theo nhạc sĩ Nguyễn Hữu Vượng, Tùng Dương đòi hỏi âm nhạc trong album "phải nặng, phải điên, phải trừu tượng", vì vậy mà anh và nhạc sĩ Lưu Quang Minh gặp chút khó khăn trong việc bắt nhịp ở giai đoạn đầu. Về sau, nhạc sĩ Nguyễn Hữu Vượng sử dụng điện tử, trống, dàn dây, trong khi nhạc sĩ Lưu Quang Minh "sử dụng những cái không bình thường, ít viết trong nhạc rock hiện đại để đánh liều". Họ dần trở nên bắt nhịp và đồng bộ hơn sau thời gian hợp tác.[39] Ngoài ra, Tùng Dương cũng hợp tác với nghệ sĩ trống người Bỉ Stephane Galland và kỹ sư âm thanh Christian Wright, người đang làm việc tại hãng đĩa Abbey Road Studios ở Anh đảm nhiệm khâu master[b] cho album.[40][41] Vì những ý tưởng mới liên tục nảy sinh, cùng với phong cách làm nhạc đặc trưng, đòi hỏi sự khác biệt của Tùng Dương,[42] nên với những bản thu chưa ưng ý, anh đều hủy bỏ và thu lại từ đầu.[4]

Việc thiết kế thời trang và kĩ xảo 3D cho album do nhà thiết kế Jaydee Nguyễn Đạt thực hiện.[39][43] Tùng Dương bị ấn tượng với những tác phẩm của nhà thiết kế này nên đã mời anh hợp tác và thiết kế một bức tranh futuristic[c] cho album Human.[44] Vốn chỉ là người chuyên về mảng thời trang, nên khi được Tùng Dương giao thêm nhiệm vụ thiết kế đồ họa 3D, anh tiết lộ mình đã bị "sốc". Theo Jaydee, anh vừa phải làm trang phục, vừa lên ý tưởng cho những trang lookbook,[d] làm sao cho chúng tương xứng với từng bài hát trong album. Cũng theo Jaydee, trong quá trình hợp tác, anh và Tùng Dương đôi khi bất đồng quan điểm, tuy nhiên sau đó hai người sẽ xem xét lại, ý tưởng của ai hợp lý hơn thì sẽ triển khai theo hướng của người đó.[45]

Danh sách bài hát

sửa
STTNhan đềSáng tácThời lượng
1."Oa oa"Sa Huỳnh5:04
2."Adam (Con người)"Bùi Caroon5:20
3."Người mù"Bùi Caroon5:41
4."Mắt đêm"Sa Huỳnh5:23
5."Bão hòa" (song ca cùng Hà Trần)Sa Huỳnh5:32
6."Biểu bì"Sa Huỳnh4:06
7."Con mèo nghèo"Bùi Caroon4:10
8."Bi ca"Bùi Caroon6:07
9."S.O.S"Bùi Caroon5:00
10."Mục rã" (kết hợp với Trần Thắng của ban nhạc Ngũ Cung)Sa Huỳnh4:49
11."Trí tuệ nhân tạo"Duy Hùng4:31
12."Mang thai"Sa Huỳnh5:20
Tổng thời lượng:1:01:03

Ra mắt

sửa

Liveshow Con người

sửa
 
Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô, nơi diễn ra liveshow Con người.

Trong buổi gặp gỡ báo chí diễn ra vào ngày 5 tháng 11 năm 2020, Tùng Dương cho biết anh sẽ tổ chức liveshow Con người tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô vào hai ngày 28 và 29 tháng 11, đồng thời tiết lộ sẽ cho ra mắt album Human vào thời gian trên, bất chấp trước đó, anh từng tuyên bố bản thân chưa có dự định hay kế hoạch gì trong năm.[46] Ngày 25 tháng 11 năm 2020, Tùng Dương có buổi tổng duyệt cuối cùng cho liveshow.[47] Kể từ vụ cháy năm 2019, đây là lần đầu tiên địa điểm này tổ chức một chương trình ca nhạc.[48] Theo chia sẻ của Tùng Dương, ban đầu anh định sử dụng một cái tên khác cho liveshow này, tuy nhiên, khi chứng kiến những sự kiện trải qua trong năm 2020 như đại địch COVID-19, lũ lụt miền Trung, anh nhận thấy thời điểm này là lúc thích hợp để "đưa ra thông điệp nhân văn, con người để mọi người cùng suy ngẫm".[49] Con người cũng là liveshow thứ 12 trong suốt sự nghiệp ca hát của Tùng Dương.[50]

Liveshow có sự tham gia của hai nhà sản xuất âm nhạc Nguyễn Hữu Vượng và Lưu Quang Minh cùng 20 nghệ sĩ của dàn nhạc Maius Philharmonic.[51] Bên cạnh nhạc phẩm của các nhạc sĩ Nguyễn Đức Cường, Dương Thụ, Trần Tiến, Phó Đức Phương, Tùng Dương cũng đem đến liveshow của mình tất cả các ca khúc trong album Human.[52] Đêm diễn chia làm ba phần,[53][54] phần thứ nhất có tên là Tôn vinh, phần thứ hai có tên là Tùng Dương và những khách mời đặc biệt và phần thứ ba là Tùng Dương & Human.[55] Liveshow là sự kết hợp của Tùng Dương với ban nhạc Ngọt, các ca sĩ Hà Trần, Bùi Lan HươngGDucky.[56][57] Ngoài ra, anh cũng có màn hòa giọng đặc biệt với cố nhạc sĩ Trần Lập trong bài hát "Cơn mưa tháng năm".[e][59]

So với những chương trình âm nhạc trước đây, Tùng Dương tạo ra sự khác biệt khi mời nhiều ca sĩ trẻ tham gia thay vì những ca sĩ lớn tuổi hoặc các diva nhạc Việt. Theo Tùng Dương, anh tỏ ra đồng cảm với con đường âm nhạc của những người trẻ, đồng thời thể hiện "sự trẻ hóa" trong cá tính âm nhạc của mình.[54][60] Sự xuất hiện của GDucky, á quân Rap Việt mùa 1 cũng là một điều bất ngờ. Theo Tùng Dương, sức hút của rap trong năm 2020 cùng sự ấn tượng có sẵn khiến anh quyết định mời GDucky tham gia liveshow. Anh cũng bày tỏ sự tiếc nuối khi album Human không có sự tham gia của rapper này.[61][62]

Phát hành

sửa

Ngày 28 tháng 11 năm 2020, Tùng Dương công bố album Human tại Hà Nội, cùng thời điểm diễn ra liveshow Con người.[29] Tùng Dương chỉ in ra 2.000 đĩa so với số tiền hàng tỉ đồng mà anh bỏ ra để thực hiện album và chấp nhận chịu lỗ.[63] Anh còn tuyên bố dành toàn bộ số tiền bán đĩa tại Hà Nội cho công việc từ thiện tại Quảng Trị.[64] Cùng thời điểm, album cũng lần lượt được ra mắt trên hai nền tảng âm nhạc trực tuyến trả phí là SpotifyiTunes.[65][66] Giải thích cho việc phát hành album trên các nền tảng số, Tùng Dương cho rằng "việc nghe album phòng thu hiện nay khó hơn so với việc nghe trên các nền tảng công nghệ" vì xu hướng âm nhạc chung của thế giới khiến cho quá trình bán album vật lý trở nên khó khăn.[67] Đến ngày 2 tháng 12 năm 2020, Tùng Dương vào Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức họp báo ra mắt album tại thành phố này.[68] Ngày 8 tháng 3 năm 2021, Tùng Dương tiếp tục ra mắt phiên bản DVD của liveshow Con người, với mục đích bày tỏ sự tri ân với những người phụ nữ quan trọng trong cuộc đời anh.[69][70]

Đón nhận

sửa

Đánh giá chuyên môn

sửa

Nhận xét về album, nhạc sĩ Huy Tuấn đánh giá Human là "một album progressive rock có vẻ nặng nhưng lại rất dễ nghe, đầy tính tư tưởng mà không quá xa lạ".[71] Quang Đức của trang web Zing News cho rằng mỗi ca khúc trong album đóng vai trò biểu đạt khác nhau nhưng lại gắn kết với nhau, từ đó "tạo thành thông điệp xuyên suốt, [...] luồn lách vào mạch nguồn cảm xúc của người nghe".[72] Trang web này cũng xếp Human vào danh sách bốn album nhạc Việt xuất sắc nhất năm 2020 bên cạnh Ở trọ (Hà Lê), DreAMEE (Amee), Ai mang cô đơn đi (K-ICM và APJ).[73] Viết cho báo Tuổi Trẻ, tác giả Hiền Trang ví Human như phiên bản âm nhạc của phim điện ảnh Blade Runner, khi "tìm mọi cách để phân biệt giá trị người đích thực và sự giả làm người". Cô cũng đánh giá đây là một trong những album đáng nghe nhất của nhạc Việt trong năm 2020.[74]

Hà Thu của báo điện tử VnExpress cho rằng tác phẩm mang tinh thần quốc tế khi "tìm về bản nguyên của con người", khiến khán giả liên tưởng tới những sản phẩm âm nhạc của Peter Gabriel, Bjork hay Nine Inch Nails. Về phần hòa âm, nhà báo này đánh giá cao hai nhạc sĩ Nguyễn Hữu Vượng và Lưu Quang Minh khi góp phần giúp cho mỗi bài hát trong album có được sự "lắng đọng ở phần đầu, bùng nổ ở điệp khúc và trở lại nhịp chậm ở phần cuối".[4] Trên báo Thanh Niên, Thiên Anh khẳng định "những âm thanh rock mạnh mẽ kết hợp với phần trình diễn của dàn nhạc giao hưởng đem lại một không gian khoáng đạt, rộng lớn hơn nhiều cho mỗi bài hát", đồng thời "liên kết với nhau mở ra những cánh cửa mới để người nghe có thể theo đó mà thả tâm hồn và suy tư của mình, để rồi từ đó có sự đồng điệu với nghệ sĩ, đồng cảm được với câu chuyện mình đang được nghe kể".[38] Trong khi đó, tác giả Hoàng Cương trên tạp chí điện tử Nghe nhìn Việt Nam lại có cái nhìn khác hơn khi cho rằng nhiều ca khúc trong Human khá "nặng đô với người nghe" và cần thời gian để cảm thụ. Tác giả này cũng cho rằng Tùng Dương "hơi tham lam" khi đưa "Người mù", "Trí tuệ nhân tạo" vào trong album, vì trong tổng thể toàn bộ tác phẩm, hai ca khúc này tỏ ra có phần "thừa thãi".[75]

Giải thưởng

sửa

Với album Human, Tùng Dương đã giành chiến thắng tại ba trên chín hạng mục của Giải thưởng âm nhạc Cống hiến lần thứ 16, bao gồm một giải cá nhân ở hạng mục "Ca sĩ của năm", một giải "Album của năm" cho Human và một giải "Chương trình của năm" cho liveshow Con người,[76] qua đó trở thành nghệ sĩ thắng nhiều Cúp Cống hiến nhất từ trước đến nay.[77][78] Cả ba hạng mục mà Tùng Dương đoạt giải đều có số phiếu từ 50 trở lên trên tổng số 96 phiếu của ban giám khảo.[79] Album cũng góp phần giúp nhạc sĩ Bùi Caroon và Sa Huỳnh có tên trong đề cử "Nhạc sĩ của năm",[80] đồng thời giúp Nguyễn Hữu Vượng và Lưu Quang Minh có tên trong đề cử "Nhà sản xuất của năm" tại giải thưởng âm nhạc này.[81]

Chú thích

sửa

Ghi chú

sửa
  1. ^ Thể loại alternative rock kết hợp giữa những yếu tố của nhạc công nghiệp và nhạc rock.
  2. ^ Bước chỉnh sửa cuối cùng trong quá trình sản xuất một sản phẩm âm nhạc.
  3. ^ Bức tranh mang phong cách của trường phái vị lai.
  4. ^ Bộ ảnh thời trang được thiết kế theo chủ đề của sản phẩm.
  5. ^ Nhạc sĩ Trần Lập thực tế đã qua đời vào năm 2016. Màn song ca giữa Tùng Dương và cố nhạc sĩ này được thực hiện bằng công nghệ 3D mapping, cho phép tái hiện hình ảnh và giọng hát của nhân vật một cách chân thực. Đây là một phần trong dự án của Tùng Dương nhằm song ca với Trần Lập từng được thực hiện vào cuối tháng 5 năm 2020.[58]

Tham khảo

sửa
  1. ^ a b Phan Cao Tùng (7 tháng 12 năm 2020). “Tùng Dương ra mắt album nhạc rock 'Human - Con người'. Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  2. ^ Thảo Nhi (6 tháng 10 năm 2020). “Tùng Dương: Con người trưởng thành hơn, âm nhạc theo đó cũng 'tiến hoá' hơn”. Thể thao & Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  3. ^ V. Hà (7 tháng 10 năm 2020). “Tùng Dương "chín chắn, sáng tạo" với album mới”. Nhân Dân. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2021.
  4. ^ a b c d Hà Thu (16 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương: 'An toàn là chết'. VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  5. ^ Mai Linh (6 tháng 10 năm 2020). “Tùng Dương lại 'quái' trong album nhạc rock”. VietNamNet. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  6. ^ a b Thanh Vân (6 tháng 10 năm 2020). “Ca sĩ Tùng Dương: "Áp lực bon chen và ăn thua với nghề không quan trọng nữa". Đài Tiếng nói Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  7. ^ Thủy Lê (27 tháng 11 năm 2020). “Ca sĩ Tùng Dương: "Tôi có quyền ngang ngược với chính mình". Lao Động. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2021.
  8. ^ Thùy Trang (6 tháng 12 năm 2016). “Phân khúc mùa album cuối năm”. Người lao động. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  9. ^ Nhóm phóng viên (9 tháng 10 năm 2016). “Tùng Dương: "Quốc Trung luôn là người tiên phong". Dân trí. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  10. ^ Kim Chi (21 tháng 3 năm 2021). “Nhạc sĩ Sa Huỳnh: 'Sống với Tùng Dương trong âm nhạc bằng thời gian sống với chồng'. Thể thao & Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  11. ^ Hạnh Nguyên (3 tháng 1 năm 2017). “Thôi thúc của sáng tạo”. Nhân Dân. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  12. ^ N. M. Hà (14 tháng 12 năm 2015). “Tùng Dương - làm cha, hát có gì khác”. Tiền Phong. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  13. ^ a b c Hà Thu (28 tháng 11 năm 2020). 'Human': Tùng Dương chiêm nghiệm cuộc đời qua âm nhạc”. VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  14. ^ Đậu Dung (18 tháng 3 năm 2017). “Tình yêu đã mang cho ta bao nhiêu thể đơn bào”. Công an nhân dân. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  15. ^ Đậu Dung (12 tháng 2 năm 2017). “Trải nghiệm để cảm nhận và thấu hiểu”. Nhân Dân. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  16. ^ Quách Đắc Thành (26 tháng 9 năm 2019). “Ca sĩ Tùng Dương: 'Nếu tranh cãi về Tùng Dương thì chắc hẳn phải có gì đặc biệt lắm'. Thể thao & Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2021.
  17. ^ Bí Mật Vbiz (2020), 2:00–2:20.
  18. ^ Bí Mật Vbiz (2020), 2:20–2:50.
  19. ^ a b Nhóm phóng viên (29 tháng 9 năm 2020). “Tùng Dương sắp ra album mới, hứa hẹn "rất lồng lộn". Đài Truyền hình Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  20. ^ Nhóm phóng viên (7 tháng 10 năm 2020). “Tùng Dương hóa rocker kể chuyện về loài người”. Tiền Phong. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  21. ^ “Divo's newest concept album tells humanity's journey” [Album chủ đề mới nhất của Divo [Tùng Dương] kể về hành trình của nhân loại]. Việt Nam News (bằng tiếng Anh). 20 tháng 11 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  22. ^ Hoàng Lân (8 tháng 10 năm 2020). “Tùng Dương trở lại với album rock "Human". Hà nội mới. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2021.
  23. ^ An An (9 tháng 10 năm 2020). “Ca sĩ Tùng Dương: Hết quái' đến 'khéo'. Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2021.
  24. ^ Bình Nguyên Trang (30 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương: Tìm thấy thế gian trong chính mình”. Công an nhân dân. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2021.
  25. ^ Gia Bảo (17 tháng 9 năm 2020). “Tùng Dương: Nghệ sĩ trích dẫn kiến thức sai là hơi liều!”. VietNamNet. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  26. ^ Đức Chi (6 tháng 11 năm 2020). “Ca sĩ Tùng Dương: 'Tôi chỉ là bản sao của chính mình'. Thể thao & Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  27. ^ Thúy Ngọc (3 tháng 12 năm 2020). “Tùng Dương: "Con trai dù hơn 5 tuổi nhưng thuộc 12 bài trong album của tôi". VietNamNet. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  28. ^ Đức Chi (10 tháng 11 năm 2020). “Ca sĩ Tùng Dương và album 'Human': Không 'liều mạng' không phải Tùng Dương”. Thể thao & Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2021.
  29. ^ a b Độc Cầm (30 tháng 11 năm 2020). “Không ngừng biến hóa mới là Tùng Dương”. Tuổi Trẻ. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2021.
  30. ^ Hoàng Linh Lan (17 tháng 1 năm 2021). “Ca sĩ Tùng Dương - Kẻ "tham lam" trong âm nhạc”. Phụ nữ Thành phố Hồ Chí Minh. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  31. ^ Doãn Phong (4 tháng 12 năm 2020). “Hà Trần, Bùi Lan Hương nể phục sức sáng tạo, niềm đam mê của Tùng Dương”. VietNamNet. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2021.
  32. ^ Hiền Hà (7 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương: 'Rap lên ngôi vì khán giả đã chán các game show'. Zing. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2021.
  33. ^ Trâm Anh (3 tháng 12 năm 2020). “Con người 4.0 và con người 0.0 qua album mới đầy triết lý của Tùng Dương”. Người Đô Thị. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  34. ^ Đông Du (3 tháng 12 năm 2020). “Tùng Dương: "Người ta nghĩ tôi dị, nhưng có lúc tôi cũng chỉn chu lắm". Lao Động. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  35. ^ Hương Giang (3 tháng 12 năm 2020). “Tùng Dương: 'Khoảnh khắc đưa vợ đi đẻ như phim hài'. Ngôi sao. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  36. ^ M. T (3 tháng 12 năm 2020). “Tùng Dương tiết lộ con trai hơn 5 tuổi hát thuộc lòng album mới của bố”. Dân Việt. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  37. ^ Minh Tuấn (3 tháng 12 năm 2020). “Con trai tiếp nguồn năng lượng vô tận để Tùng Dương tung bay trong nghệ thuật”. Phụ nữ Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  38. ^ a b Thiên Anh (3 tháng 12 năm 2020). “Tùng Dương hát về 'con người'. Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2021.
  39. ^ a b Vũ Liên (4 tháng 12 năm 2020). “Tùng Dương: Album 'Human' là những mảnh ghép về hành trình của một đời người”. Thế giới điện ảnh. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2021.
  40. ^ Ngọc An (9 tháng 12 năm 2020). “Điểm sáng giữa thị trường album nhạc Việt”. Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2021.
  41. ^ Nguyên Minh (5 tháng 12 năm 2020). "Human", Tùng Dương và hành trình của một Con-Người”. Doanh nhân Sài Gòn. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  42. ^ Phương Hoa (11 tháng 11 năm 2020). “Ca sĩ Tùng Dương: 'Tôi quan tâm đến 'tinh chất' nhiều hơn... '. Đài Tiếng nói Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2021.
  43. ^ Nguyên An (17 tháng 12 năm 2020). “NTK mất 6 tháng làm hình ảnh 'quái' cho Tùng Dương”. Ngôi sao. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  44. ^ Mi Ty (17 tháng 12 năm 2020). “NTK Nguyễn Đạt mất 6 tháng để làm hình ảnh độc lạ cho album 'Human' của Tùng Dương”. Thế giới điện ảnh. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2021.
  45. ^ Thạch Anh (16 tháng 12 năm 2020). “NTK Nguyễn Đạt: Tôi hạnh phúc khi gặp được nghệ sĩ cùng 'độ điên' với mình”. Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2021.
  46. ^ Nhóm phóng viên (6 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương sẽ làm "live concert to nhất năm COVID-19". Đài Truyền hình Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2021.
  47. ^ Thanh Vân (25 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương say mê tập nhạc bên Hà Trần, Ngọt và Bùi Lan Hương”. Đài Tiếng nói Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2021.
  48. ^ Thanh Thanh (29 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương "rock" đầy lửa trong liveshow "Con người": Khán giả bật thốt "Hay quá!". Đài Tiếng nói Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  49. ^ Linh Anh (6 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương giải thích lý do chọn chủ đề liveshow là "Con người". Kinh tế & Đô thị. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 3 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  50. ^ Tùng Đoàn; Hiền Hà (29 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương cởi bỏ chiếc áo choàng kỳ dị trên sân khấu”. Zing. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  51. ^ Mai Linh (25 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương trêu đùa Hà Trần, Bùi Lan Hương hậu trường tập concert”. VietNamNet. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  52. ^ Hà Thu (6 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương mời Hà Trần, Ngọt hát trong liveshow”. VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  53. ^ Viết Thịnh (6 tháng 11 năm 2020). “Ca sĩ Tùng Dương: Dịch bệnh, thiên tai càng quý giá tình người”. Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  54. ^ a b Sơn Hà; Huy Phúc; Đức Yên; Bạt Tuấn (10 tháng 11 năm 2020). “Ca sĩ Tùng Dương: 'Vợ tôi cân bằng giữa truyền thống và hiện đại'. VietNamNet. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2021.
  55. ^ An An (6 tháng 11 năm 2020). “Hà Trần từ Mỹ về, hết cách ly phòng Covid-19 sẽ hát trong live concert của Tùng Dương”. Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  56. ^ Hà Thu (29 tháng 11 năm 2020). “Liveshow Tùng Dương kể chuyện con người”. VnExpress. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  57. ^ An An (29 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương: 'Không sợ chết, chỉ sợ sống chưa đủ'. Thanh Niên. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  58. ^ Ngọc Diệp (29 tháng 5 năm 2020). “Dự án đặc biệt Tùng Dương 'song ca' với cố nhạc sĩ Trần Lập”. Tuổi Trẻ. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  59. ^ Hoài Điệp (30 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương song ca cùng Trần Lập trong liveshow Human”. VnEconomy. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  60. ^ Hà Chi (30 tháng 11 năm 2020). “Live concert 'Con Người': Âm nhạc 'made by' Tùng Dương”. Thể thao & Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  61. ^ P. N (3 tháng 12 năm 2020). “Lý do gì khiến Tùng Dương "bắt tay" với Á quân Rap Việt GDucky?”. Dân Việt. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  62. ^ Nghiêm Ngọc (3 tháng 12 năm 2020). “Vì sao Tùng Dương chọn GDucky?”. Zing. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  63. ^ Minh Khang (7 tháng 1 năm 2021). “Tùng Dương đại thắng tại Giải Âm nhạc Cống hiến 2021”. Công lý. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2021.
  64. ^ Nhóm phóng viên (15 tháng 11 năm 2020). “Tùng Dương quyên một phần tiền bán album Human cho Quảng Trị”. Đài Truyền hình Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  65. ^ “Human (Tùng Dương)”. Spotify. 28 tháng 11 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  66. ^ “Human (Tùng Dương)”. iTunes. 28 tháng 11 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  67. ^ Hội Quân (9 tháng 11 năm 2020). “Tin tưởng hợp tác với nghệ sĩ trẻ”. Thời Nay. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2021.
  68. ^ Thường Đoan; Thanh Tú (12 tháng 12 năm 2020). “Ca sĩ Tùng Dương giới thiệu album Human tại Thành phố Hồ Chí Minh”. Tuần báo Văn nghệ Thành phố Hồ Chí Minh. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  69. ^ Mai An (8 tháng 3 năm 2021). “3 người phụ nữ đặc biệt truyền cảm hứng trong cuộc đời Tùng Dương”. Sài Gòn Giải Phóng. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  70. ^ Phạm Thương (8 tháng 3 năm 2021). “Tùng Dương tiết lộ về 3 người phụ nữ đặc biệt nhất đời mình”. Tuổi Trẻ. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2021.
  71. ^ Thùy Trang (3 tháng 12 năm 2020). “Cận cảnh Tùng Dương "biến dạng". Người lao động. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  72. ^ Quang Đức (20 tháng 12 năm 2020). “Giải mã 'Con người' Tùng Dương”. Zing. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 3 năm 2021. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2021.
  73. ^ Quang Đức (22 tháng 12 năm 2020). “4 album nhạc Việt xuất sắc năm 2020”. Zing. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2021.
  74. ^ Hiền Trang (6 tháng 12 năm 2020). “Rock thực sự đã chết?”. Tuổi Trẻ. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 21 tháng 11 năm 2021.
  75. ^ Hoàng Cương (7 tháng 12 năm 2020). “Human: hành trình nhân sinh trong màu âm progressive rock”. Nghe nhìn Việt Nam. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2021.
  76. ^ Minh Thu (7 tháng 1 năm 2021). “Ca sỹ Tùng Dương thắng lớn tại Giải thưởng âm nhạc Cống hiến”. VietnamPlus. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2021.
  77. ^ “Giải thưởng Âm nhạc Cống hiến lần thứ 16 - 2021: Tùng Dương thắng lớn ở 3 hạng mục quan trọng”. Thông tấn xã Việt Nam. 7 tháng 1 năm 2021. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 30 tháng 11 năm 2021.
  78. ^ Hoàng Lân (7 tháng 1 năm 2021). “Ca sĩ Tùng Dương thắng lớn tại giải thưởng Âm nhạc Cống hiến 2021”. Hà nội mới. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 20 tháng 11 năm 2021.
  79. ^ Hữu Trịnh (8 tháng 1 năm 2021). “Tùng Dương lập hat-trick: 'Con người' – Tiếng ấy vang lên kiêu hãnh...”. Thể thao & Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2021.
  80. ^ Nguyên An (5 tháng 1 năm 2021). “Tùng Dương 'chiếm lĩnh' đề cử Cống hiến”. Ngôi sao. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2021.
  81. ^ Thu Trang; Mộng Thìn (24 tháng 1 năm 2021). “Nhà sản xuất âm nhạc Nguyễn Hữu Vượng và một năm 2020 nhiều dấu ấn”. Thể thao & Văn hóa. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2021.

Khác

sửa

Liên kết ngoài

sửa