Kīlauea
Kīlauea (/kiːlaʊˈeɪ.ə/; tiếng Hawaii: [ˈkiːlɔuˈwɛjə]) là một núi lửa hình khiên hiện đang hoạt động tại quần đảo Hawaii, và là núi lửa tích cực nhất trong số năm núi lửa tạo nên đảo Hawaiʻi. Kīlauea tọa lạc tại bờ nam của đảo, có tuổi từ 300.000 đến 600.000 và nổi lên trên mặt biển khoảng 100.000 năm trước. Đây là đảo trẻ thứ nhì được tạo ra từ điểm nóng Hawaii và hiện là trung tâm phun trào của chuỗi núi ngầm Hawaii-Emperor.
Kīlauea | |
---|---|
Kīlauea, một núi lửa hình khiên trên đảo Hawaiʻi | |
Độ cao | 4.091 ft (1.247 m)[1] |
Vị trí | |
Tọa độ | 19°25′16″B 155°17′12″T / 19,421097472°B 155,286762433°T[1] |
Địa chất | |
Kiểu | Núi lửa hình khiên, núi lửa điểm nóng |
Tuổi đá | 300.000 tới 600.000 năm tuổi[2] |
Cung/vành đai núi lửa | Chuỗi núi ngầm Hawaii-Emperor |
Phun trào gần nhất | Ngày 3 tháng 1 năm 1983— 30/09/2021 |
Núi lửa Kīlauea là một trong những núi lửa có hoạt động liên tục và lâu dài nhất trên thế giới. Đỉnh của Kīlauea thường không có đỉnh núi rộng và phẳng.
Các rãnh dung nham (caldera) của núi lửa giữa mặt đỉnh có tên là Kīlauea Caldera.
Kīlauea có một hệ thống rãnh dung nham phong phú, nơi nó tạo ra những dòng lava chảy ra khỏi đỉnh hoặc các khe nứt ở các khu vực khác trên đồng bằng núi lửa.
Một số rãnh dung nham quan trọng bao gồm Rãnh Dung Nham East Rift và Rãnh Dung Nham Southwest Rift.
Chú thích
sửa- ^ a b “4088”. Tờ dữ liệu NGS. Cục Đo đạc Quốc gia Hoa Kỳ (NGS).
- ^ “Kīlauea – Perhaps the World's Most Active Volcano”. Hawaiian Volcano Observatory—United States Geological Survey. ngày 7 tháng 5 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 27 tháng 1 năm 2012.
Liên kết ngoài
sửa- Hawaii residents flee after Kilauea volcano eruptions trên YouTube CNN Published on ngày 5 tháng 5 năm 2018
- Kilauea tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
- Hawaii Groundwater & Geothermal Resources Center by the University of Hawaii at Manoa
- The Geothermal Collection by UH Manoa
- Hawaiʻi Volcanoes National Park website
- Hawaiian Volcano Observatory's Kīlauea website Lưu trữ 2013-03-01 tại Wayback Machine
- Hawaiian Volcano Observatory's Kīlauea eruption update website (updated daily)
- “Kilauea”. Global Volcanism Program. Viện Smithsonian.
- Live webcam of Halema`uma`u Crater
- Littoral lava fountains at ocean entry 18 and 21 Aug 2008
- Kilauea Visitor Center
- Video footage of the March 2011 Kamoamoa Fissure Eruption and the collapse of Puʻu ʻŌʻō crater