Anrê Tông đồ

Sứ đồ Anh-rê
Sứ đồ Anh-rê
	Một hình vẽ về Sứ đồ Anh-rê
Tông đồ
Sinh	Bethsaida
Mất	Patras, thế kỷ thứ 1
Tôn kính	Hầu hết các giáo phái Kitô giáo
Đền chính	Nhà thờ Thánh An-rê ở Patras
Lễ kính	30 tháng 11
Quan thầy của	Scotland, Nga, Sicilia, Hy Lạp, România, Amalfi, Luqa (Malta) and Phổ

Sứ đồ Anh-rê hay An-rê (tiếng Hy Lạp: Ανδρέας, Andreas, tiếng Anh: Andrew) là một trong mười hai sứ đồ của Chúa Giê-su. Một số loại tôn giao tôn Anh-rê làm Thánh giống các sứ đồ khác, tuy nhiên các sứ đồ không bao giờ tự thừa nhận điều này (Công-vụ 10:24-25). Theo Tân Ước, ông là người em ruột của Sứ đồ Phê-rô, cụ thể hơn, ông là con của ông Giô-na cũng gọi là Gioan (Mát-thêu 16:17, John 1:42). Ông sinh ra tại Bethsaida, biển Galilee (John 1:44). Cả hai ông và các anh em của Phê-rô đều là ngư phủ chài lưới cá. Phúc âm John viết rằng, Anh-rê là một môn đệ của Gioan Tẩy giả, là người đầu tiên theo Giê-su khi được Gioan Tẩy giả tuyên xưng Giêsu (Gioan 1:35-40). An-rê cũng đã tuyên xưng Giêsu là Messiah (Đấng cứu thế), và nói điều này với Phê-rô - anh của mình (Gioan 1:41).

Theo truyền thống của Công giáo, Thượng phụ thành Constantinopolis chính là tông truyền của Thánh Anrê.^[1]

Cuộc đờiSửa đổi

Lời gọi Sứ đồ Phi-e-rơ và Anh-rê bởi Caravaggio (1603–1606)

Sự đóng đinh sứ đồ Anh-rê, bởi Juan Correa de Vivar (1540–1545)

Cái tên "Andrew" (tiếng Hy Lạp: nam tính, dũng cảm, từ ἀνδρεία, Andreia, "trưởng thành, dũng cảm"), giống như nhiều tên Hy Lạp khác, tên của An-rê là tên phổ biển trong cộng đồng người Do Thái cũng như người dân Giu-đê. An-rê không có tên tiéng Do Thái nào được ghi nhận.

Sứ đồ Anh-rê sinh khoảng năm 5 đến 10 SCN^[2] tại Bethsaida, thuộc Galilee.^[3] Các bản dịch tiếng Việt của sách Tân Ước nói rằng Anh-rê là em trai của Simon Phêrô,^[4] và là con của Giô-na. "Điều nổi bật đầu tiên của Anh-rê là tên của ông. Nó không phải là tên Do Thái như nhiều người mong đợi mà lên tiếng Hy Lạp"^[5]. Điều này cũng dễ hiểu về Galilee từ khoảng những năm 800 TCN thì đã bị các đế quốc hùng mạnh phía bắc đánh chiếm và không giữ được sự thuần chủng vốn được người Do Thái rất coi trọng. Đây cũng là lý do người Giude rất kỳ thị người Samari và Galilee dù cũng là người Do Thái.

Cả Anh-rê và Phê-rô đều là những người làm nghê đánh cá, cho nên khi Chúa Giê-su gọi họ làm môn đồ thì Ngài đã nói rằng ngài sẽ biến họ thành "tay đánh lưới người"^[6] Vào những năm họ đi cùng với Chúa Giê-su, được được cho là đã ở cùng một ngôi nhà tại thành Ca-bê-na-um.

Trong Phúc âm Ma-thi-ơ và Phúc âm Mác thì Simon Phi-e-rơ và Anh-rê đều cùng được gọi trở thành môn đồ của Chúa Giê-su và được trở nên "tay đánh lưới người". Trong các sách này ghi chép rằng khi Chúa Giê-su đang đi dọc theo mé biển Galilee, thấy Si-môn và Anh-rê đang đánh cá thì ngài gọi họ trở nên môn đồ. Sau đó hai anh em đã bỏ thuyền và cha mình mà theo ngài.

Eusebius trong sách Sử giáo hội (Eusebius) đã trích lời Origen và nói rằng Anh-rê đã giảng đạo ở Scythia. Sách biên niên sử sơ cấp của Nestor nói thêm rằng ông đã giảng đạo dọc theo biển Đen và đến vùng Kiev, sau đó đã đến Novgorod. Sau đó, ông đã được người dân tôn lên làm thánh bảo hộ của Ukraina, Romania và Nga. Theo sách Hippolytus of Rome, Anh-rê đã giảng đạo tại Thrace, và sự hiện diện của ông tại Byzantium được đề cập đến trong sách Acts of Andrew. Theo truyền thống, Anh-rê đã lập ra Hội thánh tại Byzantium vào năm 38 SCN, và đặt Stachys làm giám mục.

Anh-rê được cho là đã tử vì đạo khi bị đóng đinh tại thành phố Patras (Patræ) in Achaea, vào năm 60 SCN. Một số tài liệu cho rằng Anh-rê chỉ bị buộc lên thập tự giá chứ không bị đóng đinh; nhưng sau đó người ta cho rằng Anh-rê đã bị đóng đinh trên thập tự giá có hình chữ X - được cho là theo yêu cầu của ông, vì ông cho rằng mình không xứng đáng được chết giống như Chúa Giê-su. Sau này hình ảnh đó dường như đã được tiêu chuẩn hóa cho đến thời Trung Cổ sau này.