Toluen

Toluen
Tổng quan
Danh pháp IUPAC	Metylbenzen
Tên khác	Toluen Phenylmêtan Toluol
Công thức hóa học	C7H8
SMILES	Cc1ccccc1
Phân tử gam	92,14 g/mol
Bề ngoài	Chất lỏng không màu
số CAS	[108-88-3]
Thuộc tính
Tỷ trọng và pha	0,8669 g/cm³, lỏng
Độ hoà tan trong nước	0,053 g/100 mL (20-25 °C)
Trong etanol, aceton, hexan, diclomêtan	Có thể trộn lẫn hoàn toàn
Nhiệt độ nóng chảy	−93 °C (180 K)/(-135,4 °F)
Nhiệt độ sôi	110.6 °C (383,8 K)/ 231.08 °F
Nhiệt độ tới hạn	320 °C (593 K)/ 608 °F
Độ nhớt	0,590 cP ở 20 °C/ 68 °F
Mômen lưỡng cực	0,36 D
Nguy hiểm
MSDS	ScienceLab.com
Nguy hiểm chính	Rất dễ cháy
Điểm bốc cháy	4 °C/ 39,2 °F
Nguy hiểm	R11, R38, R48/20, R63, R65, R67
An toàn	S2, S36/37, S29, S46, S62
Số RTECS	XS5250000
Dữ liệu bổ sung
Cấu trúc và tính chất	n, εr, v.v..
Tính chất nhiệt động	Pha Rắn, lỏng, khí
Phổ	UV, IR, NMR, MS
Hóa chất liên quan
hyđrocacbon thơm	benzen xylen naphtalen
Hợp chất liên quan	metylcyclohexan
Ngoại trừ có thông báo khác, các dữ liệu được lấy ở 25°C, 100 kPa Thông tin về sự phủ nhận và tham chiếu

Toluen, hay còn gọi là metylbenzen hay phenylmetan, là một chất lỏng trong suốt, không hòa tan trong nước. Toluen là một hyđrocacbon thơm được sử dụng làm dung môi rộng rãi trong công nghiệp.

Tên gọi

Tên toluene bắt nguồn từ tên toluol, viết tắt "TOL." - nhựa cây balsam ở vùng Nam Mỹ. Tên do Jöns Jakob Berzelius đặt.

Tính chất hóa học

Là một hyđrocacbon thơm, toluene có khả năng tham gia phản ứng thế ái điện tử. Nhờ có nhóm mêtyl mà độ hoạt động hóa học của toluene trong phản ứng này lớn gấp 25 lần so với benzen.

Vì vòng thơm khá bền nên cần áp suất cao khi tiến hành phản ứng hyđro hóa toluen thành mêtylcyclohexan.

Điều chế

C₆H₆ + Cl₂ --> C₆H₅Cl + HCl
C₆H₅Cl + CH₃Cl + 2Na --> C₇H₈ + 2NaCl
Cách khác là:
C₆H₆ + CH₃Cl-->C₇H₈ +HCl (xúc tác AlCl₃)

Tinh chế

Toluen có thể tinh chế bằng cách sử dụng các hợp chất như CaCl₂, CaH₂, CaSO₄, P₂O₅ hay natri để tách nước. Ngoài ra, kỹ thuật chưng cất chân không cũng được sử dụng phổ biến. Trong kỹ thuật này, người ta thường sử dụng benzophenon và natri để tách không khí và hơi ẩm trong toluen,

Ứng dụng

Toluen chủ yếu được dùng làm dung môi hòa tan nhiều loại vật liệu như sơn, các loại nhựa tạo màng cho sơn, mực in, chất hóa học, cao su, mực in, chất kết dính,...

Trong ngành hóa sinh, người ta dùng toluen để tách hemoglobin từ tế bào hồng cầu. Toluen còn nổi tiếng vì từ nó có thể điều chế TNT:

C₇H₈ + 3HNO₃ -> C₇H₅(NO2)₃ + 3H₂O (xúc tác H₂SO₄ đặc)

Độc tính

Nếu tiếp xúc với toluen trong thời gian đủ dài, có thể bị bệnh ung thư.

NFPA 704 "Biểu đồ cháy"
3 2

Liên kết ngoài

• Tính tan của Toluen