Uusimaa
Uusimaa (tiếng Thụy Điển: Nyland,nghĩa là "vùng đất mới") là một khu vực của Phần Lan. Nó giáp với các khu vực Tây Nam Phần Lan, Kanta-Häme, Päijät-Häme và Kymenlaakso. Thủ đô và là thành phố lớn nhất của Phần Lan, Helsinki, cùng với vùng đô thị Helsinki xung quanh cũng nằm trong địa bàn khu vực, khiến Uusimaa trở thành vùng đông dân nhất Phần Lan (1.638.469 người).
| Uusimaa Uudenmaan maakunta landskapet Nyland | |
|---|---|
| — Khu vực — | |
 Hiệu kỳ  Huy hiệu | |
| Hiệu ca: Uusimaalaisten laulu | |
 Uusimaa trong lãnh thổ Finland | |
.svg)  Uusimaa | |
| Country | Phần Lan |
| Tỉnh | Uusimaa |
| Capital | Helsinki |
| Chính quyền | |
| • Regional Mayor | Ossi Savolainen |
| • President of the Council | Eero Heinäluoma |
| Diện tích | |
| • Tổng cộng | 9.567,99 km2 (369,422 mi2) |
| Dân số (31.12.2016) | |
| • Tổng cộng | 1,638,469 |
| • Mật độ | 180,1/km2 (4,660/mi2) |
| Tên cư dân | uusmaalainen (Finnish) nylänning (Swedish) |
| Múi giờ | EET (UTC+2) |
| • Mùa hè (DST) | EEST (UTC+3) |
| Mã ISO 3166 | FI-18 |
| NUTS | 181 |
| - Nominal GDP(2016) | €87 billion(~US$100 billion) |
| - Nominal GDP Per capita(2017) | €52,700(~US$60,000)[1] |
| - HDI (2017) | 0.936[2] very high |
| Regional bird | Blackbird |
| Regional fish | Zander |
| Regional flower | Windflower |
| Regional animal | European hedgehog |
| Regional stone | Hornblende |
| Trang web | uudenmaanliitto.fi |
Lịch sửSửa đổi
Thời cổ đại, những tộc người Sami bắt đầu định cư tại vùng duyên hải Uusimaa, sau đó lần lượt được người Phần Lan và người Tavastia tới sống lâu dài. Một số địa điểm vẫn còn lưu lại vết tích của tiếng Tavastia cổ, ví dụ như Konhola (nay là Konala). Người Estonia cũng sống tại khu vực này nhưng không nhiều, chủ yếu để đánh cá theo mùa.
Vào thế kỷ XIII, người Thụy Điển phát động một cuộc chinh phục Phần Lan và bắt đầu đưa người Thụy Điển vào sinh sống, với mục đích biến những khu vực theo đạo Pagan sang Cơ Đốc giáo. Thực dân Thụy Điển bắt đầu chuyển số dân rất đông vào thị trấn Porvoo, sau đó tới các thị trấn tại các vùng phía tây Uusimaa. Cuộc thực dân hóa này được hậu thuẫn bởi Vương quốc Thụy Điển và người dân di cư sẽ được ban phát hạt giống và gia súc, cũng như được miễn thuế 4 năm. Các địa danh tiếng Thụy Điển tại Uusimaa cũng được đặt tại thời điểm này.
Cái tên Uusimaa hay Nyland trong tiếng Thụy Điển có từ thời kỳ Thụy Điển thuộc, và có thể thấy trong những tài liệu ghi chép từ thế kỉ XIV. Trong quyển kinh Tân Ước do Mikael Agricola dịch sang tiếng Phần Lan vào năm 1548 có nhắc tới cái tên Wsimaa, về sau viết là Uusimaa.
Lãnh thổ của Phần Lan bị sáp nhập vào Đế quốc Nga trong chiến tranh Phần Lan vào năm 1809, và tỉnh Uusimaa được thành lập trên nền tảng thị trấn Uusimaa cũ theo hệ thống đơn vị hành chính Lääni của Thụy Điển. Từ năm 1997 đến năm 2010, Uusimaa là một phần của Tỉnh Nam Phần Lan, theo đó bao gồm cả Uusimaa và Đông Uusimaa đã bị tách. Vào năm 2011, 2 khu vực được sáp nhập trở lại. [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (February 2017)">cần dẫn nguồn</span> ]
Ngôn ngữSửa đổi
Uusimaa là một khu vực song ngữ, với các thành phố dùng cả tiếng Phần Lan và tiếng Thụy Điển hoặc chỉ dùng tiếng Phần Lan. Các khu vực ven biển của Uusimaa có xu hướng dùng tiếng Thụy Điển. Các phương ngữ Thụy Điển truyền thống (nyländska) hiện nay chủ yếu được dùng ở Đông Uusimaa, trong khi phần còn lại thì phương ngữ Thụy Điển đã trở nên phổ biến hơn.
Dân số nói tiếng Phần Lan bắt đầu tăng lên khi thủ đô của Đại công quốc Phần Lan được Sa Hoàng Alexander I chuyển từ Turku về Helsinki vào năm 1812 và khu vực này đã thu hút dân đến định cư từ các vùng khác của Phần Lan. Tiếng lóng của Helsinki phát triển vào cuối thế kỷ 19. 8,5% dân số trong khu vực nói tiếng Thụy Điển như tiếng mẹ đẻ. [cần dẫn nguồn][ <span title="This claim needs references to reliable sources. (November 2012)">cần dẫn nguồn</span> ]
Hội đồng khu vựcSửa đổi
Hội đồng khu vực là cơ quan chính quyền của khu vực và tập trung chủ yếu vào việc quy hoạch đô thị. Giống như tất cả các hội đồng khu vực, Hội đồng khu vực được ủy quyền bởi pháp luật.
Thành phốSửa đổi
Vùng Uusimaa gồm 26 thị trấn, trong đó có 13 thành phố (được in đậm).[4]
|
Tiểu khu Helsinki
|
Tiểu khu Raseborg Tiểu khu Loviisa
Tiểu khu Porvoo
|
ẢnhSửa đổi
Nhà thờ Helsinki - biểu tượng của thủ đô
Phố cổ porvoo
Nhà thờ Nurmijärvi
Phố cổ Ekenäs
Quang cảnh trung tâm Helsinki với Ga xe lửa
Sân bay Helsinki-Vantaa ở Vantaa là sân bay lớn nhất Phần Lan
Một góc của thị trấn Hanko nằm ở cực nam Phần Lan
Tuusula, nơi Aleksis Kivi qua đời. Đây cũng là một ví dụ về nhà ở cuối thế kỷ XIX trong khu vực.
Trang viên Fagervik, Ingå; có rất nhiều ngôi nhà trong khu vực
Nhà thờ Lohja vào thế kỷ XV thời trung cổ, là một trong những nhà thờ lớn nhất ở Phần Lan
Tapiola, Espoo
Hvitträsk, một nơi cư trú theo phong cách lãng mạn quốc gia ở Kirkkonummi, nay là một bảo tàng
Một góc của Fiskars, Pohja; công ty được thành lập như một xưởng sắt trong làng
Nội thất nông dân thế kỷ 19 nông thôn trong Bảo tàng Lohilampi, Sammatti
Ainola, Nhà của Jean Sibelius, ở Järvenpää
Tòa thị chính Loviisa
Quang cảnh vịnh Phần Lan ở quần đảo Porvoo với ngọn hải đăng Söderkär
Lâu đài Raseborg từ thế kỷ 14 nay đã bị huỷ hoại phần nào
Nhà thờ St. Lawrence ở Vantaa và là công trình lâu đời nhất ở thủ đô
Nhà thờ Hyvinkää mang phong cách nhà thờ Phần Lan hiện đại
Quang cảnh nông thôn ở Pusula với hồ Hiidenvesi
Khối tháp trung tâm thị trấn Kerava
Trang trại Hirvihaara, Mäntsälä
Karkkila, một thị trấn nhỏ ở phía bắc Uusimaa
Pháo đài Suomenlinna với thành phố Helsinki trong nền
Vườn quốc gia Nuuksio, Espoo
Leppävaara, một trong những trung tâm của Espoo
_in_Tammisaari_Finland.jpg)
Truyền thôngSửa đổi
BáoSửa đổi
Tờ báo có lượng độc giả lớn trong khu vực là Helsingin Sanomat và Hufvudstadsbladet ở Helsinki, Aamuposti ở Hyvinkää, Lansi-Uusimaa ở Lohja, Loviisan Sanomat và Östra Nyland ở Loviisa, Uusimaa và Borgåbladet tại Porvoo, Västra Nyland ở Raseborg, và Keski-Uusimaa ở Tuusula. Ngoài ra hai tờ báo lá cải phổ biến, Iltalehti và Ilta-Sanomat, được xuất bản ở đó.
Đài phát thanhSửa đổi
YLE đài phát thanh địa phương 's ở phía tây của khu vực là Phần Lan-ngôn ngữ Ylen läntinen và Thụy Điển-ngôn ngữ YLE Vega Västnyland, trong Vùng Thủ đô Phần Lan-ngôn ngữ YLE Đài phát thanh Suomi Helsinki và Thụy Điển-ngôn ngữ YLE Vega Huvudstadsregionen, và ở phía đông một phần tiếng Yle Đài phát thanh tiếng Ý Itä-Uusimaa và tiếng Thụy Điển Yle Vega stnyland.
Chính trịSửa đổi
Kết quả của cuộc bầu cử quốc hội Phần Lan năm 2019 tại Uusimaa (bao gồm hai khu vực bầu cử, được đặt tên là Helsinki và Uusimaa):
- Đảng Liên minh Quốc gia 21,28%
- Đảng Xanh lục17,62%
- Đảng Dân chủ Xã hội 16,04%
- Đảng Nhân dân Phần Lan 14,37%
- Đảng Nhân dân Thụy Điển 7,51%
- Đồng minh cánh Tả 7,42%
- Đảng Trung dung 4,97%
- Phong trào Hành động ngay 4,11%
- Đảng Dân chủ Công giáo 2,38%
- Đảng Xanh dương 1,24%
- Phong trào Bảy sao 0,43%
- Các đảng khác 2,63%
Huy hiệuSửa đổi
Huy hiệu của khu vực cho thấy một chiếc thuyền màu vàng - biểu tượng cho khu vực duyên hải và hai đường sóng bạc tượng trưng cho các dòng sông.
Uusimaa đã tiếp nhận huy hiệu vào cuối thế kỷ 16. Có một hình ảnh của huy hiệu được thiết kế vào năm 1599. Năm 1997, huy hiệu truyền thống trở thành huy hiệu chính thức của khu vực.
Xem thêmSửa đổi
- Danh sách các khu vực châu Âu theo GDP
Tham khảoSửa đổi
- ^ “2014 GDP per capita in 281 EU regions” (PDF) (bằng tiếng Đức). Eurostat. 2017. Truy cập ngày 3 tháng 11 năm 2016.
- ^ “Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab”. hdi.globaldatalab.org (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 13 tháng 9 năm 2018.
- ^ “2014 GDP per capita in 276 EU regions” (PDF) (bằng tiếng Đức). Eurostat. 2014. Truy cập ngày 3 tháng 11 năm 2016.
- ^ “Regional Council – Uudenmaan liitto”. www.uudenmaanliitto.fi (bằng tiếng Anh). Ngày 5 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2017.