Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Văn minh Maya”

{{Maya}}

'''Nền văn minh Maya''' là nền văn minh cổ đặc sắc bên cạnh [[nền văn minh Andes]], được xây dựng bởi [[người Maya]], một bộ tộc [[thổ dân châu Mỹ]] mà từ 2000 năm trước đây đã từng sinh sống ở bán đảo [[Yucatán]] của [[Trung Mỹ]], thuộc đông nam [[México]], Bắc [[Guatemala]] và [[Honduras]] ngày nay.

 

 

=== Khởi đầu ===

[[Khảo cổ học]] chứng minh rằng người Maya có những công trình xây dựng đầu tiên có niên đại vào khoảng năm [[1000 TCN]]. Có một vài bất đồng quan điểm về ranh giới văn hóa và địa lý của Maya cổ với những nền [[văn minh Trung Mỹ tiền cổ điển]] lân cận, bởi vì có rất nhiều nền văn hóa có những khu vực trùng lấp và ảnh hưởng lẫn nhau, nhưng về sau có sự phát triển riêng và tạo ra văn hóa đặc sắc riêng của mình.

 

 

=== Sự xâm lược của Tây Ban Nha ===

 

[[Tây Ban Nha]] xâm lược Yucatán bắt đầu năm [[1511]] và sau 170 năm thì hoàn thành việc chinh phục. Người Maya không có các lãnh tụ tập trung như [[đế chế Inca|người Inca]] ở [[Peru]], nhưng họ lại sống tập trung đông đảo trong một quốc gia, mà một số kháng cự mãnh liệt sự thống trị của người ngoại quốc. Tuy vậy, vùng đất này không có nhiều [[vàng]] hay [[bạc]] để thu hút sự quyết tâm và quan tâm của thực dân Tây Ban Nha như trung tâm [[México]] hay Peru. Quốc gia sau này của Maya, [[Vương quốc Itza]], không chịu sự quấy nhiễu của Tây Ban Nha đến tận [[1697]].

 

=== Tôn giáo của người Maya ===

[[Tập tin:Altunha.jpg|nhỏ|phải|200px|Một kim tự tháp của người Maya]]

Tương tự như người [[Aztec]] và [[Đế chế Inca|Inca]], là nhưng phát triển muộn hơn, người Maya tin tưởng vào một [[chu kỳ]] tự nhiên của thời gian. Những nghi thức và nghi lễ là những sự kết hợp tỷ mỉ của chu kỳ [[vũ trụ]]/[[Trái Đất]], thành một đối tượng nghiên cứu quan sát và ghi chép như một cuốn lịch riêng biệt. Các thầy pháp Maya có nhiệm vụ phân tích các [[chu kỳ]] này và đưa ra những tiên đoán cho tương lai hoặc cơ sở của quá khứ trên những con số tương quan của tất cả các loại lịch của họ.

 

=== Chữ viết của người Maya ===

[[Tập tin:Palenque glyphs.jpg|nhỏ|200px|Nét chạm khắc Maya (''chữ viết'') ở trên tường ở Palenque, Mexico]]

 

 

=== Kiến trúc xây dựng ===

[[Tập tin:Chichen itza ballcourt.jpg|trái|nhỏ|200px|Bức tường ''sân bóng'' khổng lồ ở [[Chichen Itza]]]]

 

 

=== Công nghệ của người Maya ===

Nền văn minh Maya có nhiều thành tựu trong lĩnh vực kĩ thuật công nghệ. Những thời kỳ đầu, thuộc thời đại đồ đá, người Maya đã sử dụng và chế tác thành thạo các dụng cụ cắt gọt từ đá núi lửa (''obsidian''), về sau người Maya đã biết đến [[kim loại]] khá sớm. Một vấn đề đã được giải thích khá sáng tỏ về các con đường lớn tại sao không được xây dựng ở đây, đó là do ở châu Mỹ không có các loại gia súc như [[bò]], [[ngựa]] hay [[la]] để phục vụ cho việc kéo xe.