Gia tộc Battenberg

Gia tộc Battenberg (tiếng Đức: Haus Battenberg; tiếng Anh: Battenberg family) là một nhánh của Nhà Hessen-Darmstadt, cai trị Đại Công quốc Hessen cho đến năm 1918. Thành viên đầu tiên là Julia Hauke, người có anh rể là Đại Công tước Ludwig III của Hessen đã phong bà làm Nữ bá tước của Battenberg vào năm 1851, với kính ngữ Illustrious Highness (H.l.H.) lúc bà kết hôn với em trai của Đại công tước là Đại Công tử Alexander của Hessen và Rhein. Tước vị đề cập đến thị trấn Battenberg ở Hessen. Năm 1858, tước hiệu của nữ bá tước được nâng lên thành Nữ thân vương của Battenberg, với kính ngữ là Serene Highness (H.S.H.).

Battenberg
Phù hiệu cánh tay của Battenberg
Huy hiệu của Alexander của Battenberg, người cai trị Thân vương quốc Bulgaria từ 1879 đến 1886
Gia đồng trước đây	Hessen-Darmstadt nhánh của Vương tộc Hessen
Nguồn gốc	Đại công quốc Hessen
Thành viên	Nữ thân vương Julia của Battenberg, Thân vương nữ Marie của Battenberg, Thân vương tử Louis của Battenberg
Thành viên liên quan	Vương nương Andreas của Hy Lạp và Đan Mạch, Thân vương nữ Louise của Battenberg, Thân vương tử George của Battenberg
Gia tộc liên quan	Vương tộc Windsor
Nhánh gia đình	Gia tộc Mountbatten

Tên Battenberg được sử dụng lần cuối bởi Thân vương tử Franz Joseph của Battenberg, con trai út của Nữ thân vương của Battenberg, người đã chết không con vào năm 1924. Năm 1917, hầu hết các thành viên trong gia đình đã cư trú tại Đế quốc Anh và đã từ bỏ tước vị Hessen của họ, do tình cảm chống Đức đang gia tăng của người Anh trong Chiến tranh thế giới thứ nhất. Vào thời điểm đó, họ đã đổi họ thành Mountbatten, tên Battenberg trong tiếng Anh. Tuy nhiên, các con của Vương hậu Victoria Eugenie của Tây Ban Nha, mang họ Borbón y Battenberg cho đến khi qua đời.

Hậu duệ của Gia tộc Battenberg được tạo ra từ một cuộc hôn nhân quý tiện kết hôn, nên không được mang tước vị hoàng gia và thừa kế ngai vàng của Nhà Hessen ở Đức, tuy nhiên, trong suốt lịch sử của mình, họ đã hôn phối với Vương thất Anh, Hoàng gia Hy Lạp, Hoàng gia Tây Ban Nha và cũng từng có một nhân vật của gia tộc này được bầu lên ngai vàng của Thân vương quốc Bulgaria.

Nguồn gốc

Gia tộc Battenberg có nguồn gốc từ Đức, với một lịch sử lâu dài và mối quan hệ sâu sắc với các gia tộc quý tộc và hoàng gia châu Âu. Nguồn gốc của họ có thể được truy trở lại từ thế kỷ 17, khi gia tộc này bắt đầu sử dụng tên gọi Battenberg, đặt theo tên của một thị trấn ở bang Hessen, miền trung nước Đức. Ban đầu, gia tộc Battenberg thuộc nhánh Hessen-Kassel của Vương tộc Hessen, một gia đình hoàng gia nổi bật ở Đức. Vương tộc Hesse, với tước hiệu Phong địa bá tước, đã phân chia thành nhiều nhánh khác nhau trong suốt thời kỳ Trung Cổ, mỗi nhánh kiểm soát một lãnh thổ riêng biệt ở Đức. Các thành viên trong dòng họ Hessen thường chọn tước hiệu từ tên của vùng đất hoặc lâu đài mà họ sở hữu, và gia tộc Battenberg cũng không ngoại lệ khi lấy tên từ thị trấn Battenberg, nơi họ cư trú và có tài sản.

Từ thế kỷ 17, một số thành viên trong vương tộc Hesse-Kassel đã sử dụng tên Battenberg để chỉ về quê hương của họ. Cái tên này trở thành tước hiệu chính thức của gia tộc Battenberg, đã được nâng lên thành địa vị của một công quốc. Không bao giờ có một công quốc Battenberg tương ứng; danh hiệu này là một danh hiệu không có chủ quyền trong giới quý tộc của Đại công quốc Hessen. Một gia đình bá tước Battenberg trước đây đã tuyệt tự vào thế kỷ 14. Cùng với sự phát triển của vương tộc Hesse-Kassel, gia tộc Battenberg cũng đã xây dựng một ảnh hưởng nhất định trong giới quý tộc Đức, mặc dù vẫn được xem là một nhánh phụ trong Vương tộc Hessen rộng lớn hơn. Những năm tiếp theo, gia tộc Battenberg dần có những bước tiến quan trọng, đặc biệt là vào thế kỷ 19, khi một số thành viên của họ bắt đầu gia nhập các gia đình hoàng gia châu Âu.

Sau năm 1858, con cái của cuộc hôn nhân này được cấp tước hiệu Vương tôn (tiếng Đức: Prinz) hoặc Vương tôn nữ (tiếng Đức: Prinzessin), kèm theo tước vị Hoàng thân cao quý (tiếng Đức: Durchlaucht). Do đó, Battenberg trở thành tên của một nhánh quý tiện trong gia đình Đại công tước, một nhánh phụ không có quyền kế thừa.

Thành viên

Julia Hauke, Thân vương xứ Battenberg (1825–1895), kết hôn với Đại Công tử Alexander của Hessen và Rhein, con trai thứ ba của Ludwig II, Đại Công tước của Hessen, và Wilhelmina của Baden

• Thân vương nữ Marie của Battenberg (1852–1923), kết hôn với Thân vương xứ Erbach-Schönberg vào năm 1871
• Thân vương tử Ludwig xứ Battenberg (1854–1921), từ bỏ tước vị vào năm 1917 và được tạo thành Hầu tước xứ Milford Haven — kết hôn với Victoria của Hessen và Rhein, con gái của anh họ ông là Ludwig IV của Hessen và Rhein, và Alice của Liên hiệp Anh
  • Thân vương tôn nữ Alice của Battenberg (1885–1969), kết hôn với Vương tử Andreas của Hy Lạp và Đan Mạch in 1903
  • Thân vương tôn nữ Louise của Battenberg (1889–1965), từ bỏ tước vị vào năm 1917 và trở thành Quý cô Louise Mountbatten, kết hôn với Gustaf Aldolf, Vương thái tử của Thụy Điển vào năm 1923
  • Thân vương tôn George của Battenberg (1892–1938), từ bỏ tước vị vào năm 1917 và được phong tước vị phụ của cha mình là Bá tước xứ Medina, sau này trở thành Hầu tước xứ Milford Haven
  • Thân vương tôn Louis của Battenberg (1900–1979), từ bỏ tước vị năm 1917 và trở thành Huân tước Louis Mountbatten (sau này được tạo thành Bá tước Mountbatten của Miến Điện)
• Thân vương tử Alexander của Battenberg (1857–1893), vào năm 1879 được bầu làm Thân vương của Bulgaria, sau này là Bá tước xứ Hartenau sau khi thoái vị.
  • Asen xứ Hartenau (1890–1965)
  • Tsvetana xứ Hartenau (1893–1935)
• Thân vương tử Heinrich xứ Battenberg (1858–1896) — kết hôn với Vương nữ Beatrice của Liên hiệp Anh, con gái út của Victoria của Anh và Albrecht xứ Sachsen-Coburg và Gotha
  • Thân vương tôn/Vương tôn Alexander của Battenberg (1886–1960), từ bỏ tước vị vào năm 1917 và được tạo thành Hầu tước xứ Carisbrooke
  • Thân vương tôn nữ/Vương tôn nữ Victoria Eugenie của Battenberg (1887–1969), kết hôn với Alfonso XIII của Tây Ban Nha vào năm 1906
  • Thân vương tôn/Vương tôn Leopold của Battenberg (1889–1922), từ bỏ tước vị năm 1917 và trở thành Huân tước Leopold Mountbatten
  • Thân vương tôn Maurice của Battenberg (1891–1914)
• Thân vương tử Franz Joseph của Battenberg (1861–1924), kết hôn với Thân vương nữ Anna của Montenegro

Mối quan hệ với các gia đình vương thất

Một trong những con trai của cặp vợ chồng đầu tiên, Thân vương Alexander xứ Battenberg, đã được phong làm Thân vương của Bulgaria vào năm 1879, nhưng ông buộc phải thoái vị vào năm 1886.

Một con trai khác, Heinrich xứ Battenberg, kết hôn với Vương nữ Beatrice, con gái út của Nữ vương Victoria. Con gái của họ, Victoria Eugenia Julia Ena, sau này trở thành Vương hậu Tây Ban Nha. Bác của bà, Vua Edward VII, đã nâng tước hiệu của bà lên Royal Highness, để đảm bảo bà có đủ địa vị khi kết hôn với vương thất Tây Ban Nha.

Con trai trưởng của Alexander và Julia, Thân vưong Louis xứ Battenberg, đã trở thành Đô đốc Hải quân Hoàng gia Anh. Do làn sóng bài Đức đang lan rộng ở Anh trong suốt Chiến tranh thế giới và dưới sự yêu cầu của vua George V, yêu cầu tất cả các thành viên gốc Đức đang sống ở Anh phải thay đổi và từ bỏ hết các tước hiệu Đức của mình, ông đã thay đổi họ thành "Mountbatten", một quyết định cũng được áp dụng cho các con của ông và các cháu trai của Thân vuơng Heinrich và Vuơng nữ Beatrice.

Một trong bốn người con trai của cặp vợ chồng này, cũng như một trong những cháu trai của họ, đã từ bỏ các tước hiệu Hessen và được vua George V phong tước hầu tước. Thân vưong Louis trở thành Hầu tước đầu tiên của xứ Milford Haven, trong khi Thân vương Alexander, con trai trưởng của Vương tử Henry, được phong tước Hầu tước xứ Carisbrooke.

Con gái thứ hai của Thân vương Louis, Louise, kết hôn với Thái tử Gustaf VI Adolf, vị vua tương lai của Thụy Điển vào năm 1923 và trở thành Vương hậu Thụy Điển vào năm 1950. Con trai út của ông, Louis Mountbatten, Bá tước Mountbatten của Miến Điện, trở thành Toàn quyền cuối cùng của Ấn Độ. Con gái lớn của ông, Công nữ Alice xứ Battenberg, kết hôn với Vương tử Andreas của Hy Lạp và Đan Mạch; con trai của họ, Vương tôn Philippos của Hy Lạp và Đan Mạch (sau này là Hoàng thân Philip, Công tước xứ Edinburgh), kết hôn với người kế vị ngai vàng Anh, sau này là Nữ hoàng Elizabeth II, sau khi từ bỏ các tước hiệu Hy Lạp và nhận họ của ông ngoại và chú của mình, Mountbatten. Tên Battenberg được viết dưới dạng Anh hóa, hiện nay là một phần trong họ cá nhân (Mountbatten-Windsor) của một số thành viên trong gia đình hoàng gia Anh.

Năm 1897, Thân vương Franz Joseph xứ Battenberg kết hôn với Vương nữ Anna của Montenegro, em gái của Vương hậu Elena của Ý và là dì của Vua Aleksandar I của Nam Tư.

Phù hiệu

Ngoài các phù hiệu đã được trình bày ở trên:

• 
  Phù hiệu của Vương hậu Louise của Thụy Điển
• 
  Phù hiệu của Thân vương Louis, Hầu tước thứ nhất xứ Milford Haven
• 
  Phù hiệu của Thân vương Heinrich xứ Battenberg
• 
  Phù hiệu của các Thân vươn Alexander, Leopold và Maurice xứ Battenberg (trước 1917)
• 
  Phù hiệu của Victoria Eugenie của Battenberg (trước 1906)
• 
  Phù hiệu của Victoria Eugenie của Battenberg (1906)
• 
  Phù hiệu của Victoria Eugenie của Battenberg khi là Vương hậu Tây Ban Nha

• 
  Phù hiệu cánh tay của Alexander xứ Battenberg, người trị vị Thân vương quốc Bulgaria (1879–1886)
• 
  Phù hiệu cánh tay của Louis, Hầu tước thứ nhất xứ Milford Haven và Thân vương Heinrich xứ Battenberg
• 
  Phù hiệu cánh tay của các Thân vương Alexander, Leopold và Maurice xứ Battenberg (trước 1917)
• 
  Phù hiệu của Victoria Eugenie của Battenberg (trước 1906)
• 
  Phù hiệu của Victoria Eugenie của Battenberg (1906) trước khi kết hôn với Alfonso XIII của Tây Ban Nha

Gia phả

Bảng phả hệ của gia tộc Battenberg, Mountbatten và Mountbatten-Windsor

Battenberg/ Mountbatten

Vương tộc Hessen-Darmstadt

Vương thất Anh

Vương tộc Romanov (Nga)

Vương thất Hy Lạp

Vương thất Thụy Điển

Vương thất Tây Ban Nha

Ludwig II (1777–1848) Đại Công tước Hessen và Rhein 1830—1848

Victoria của Anh

Albrecht xứ Sachsen-Coburg và Gotha

Karl của Hessen và Rhein (1809–1877)

Ludwig III (1806–1877) Đại Công tước Hessen và Rhein 1848—1877

Alexander xứ Hessen và Rhein (1823–1888)

Julia Hauke (1825–1895) Nữ Bá tước, sau đó là Thân vương xứ Battenberg

Marie Maximiliane xứ Hessen và Rhein (1824–1880) Sa hậu Mariya Aleksandrovna

Aleksandr II (1818–1881) Hoàng đế Nga 1855—1881

Edward VII của Anh

Alice của Liên hiệp Anh (1843–1878) Đại Công tước phu nhân của Hessen và Rhein

Ludwig IV (1837–1892) Đại Công tước Hessen và Rhein 1877—1892

Beatrice của Liên hiệp Anh (1857–1944)

Heinrich xứ Battenberg (1858–1896)

Alexander xứ Battenberg (1857–1893) Thân vương của Bulgaria (1879–1886)

Franz Joseph xứ Battenberg (1861–1924)

Aleksadr III (1845–1894) Hoàng đế Nga 1881—1894

Georgios I (1845–1913) Vua Hy Lạp 1863—1913

George V

Ernst Ludwig (1868–1937) Đại Công tước Hessen và Rhein 1892—1918

Alix (1872–1918) Sa hậu Nga

Nikolai II (1868–1918) Hoàng đế Nga 1894—1917

Victoria (1863–1950)

Louis xứ Battenberg (1854–1921) từ 1917 là Louis Mountbatten, Hầu tước thứ nhất xứ Milford Heaven

Alexander (1886–1960) từ 1917 là Alexander Mountbatten, Hầu tước xứ Carisbrooke

Leopold (1889–1922) từ 1917 là Leopold Mountbatten

Thân vương Maurice xứ Battenberg (1891–1914)

Victoria Eugenie của Battenberg (1887–1969) Vương hậu Tây Ban Nha,1906 –1931

Alfonso XIII (1886–1941) Vua Tây Ban Nha 1886—1931

Konstantinos I (1868–1923) Vua Hy Lạp 1913-1917 & 1920-22

George VI

Georg Donatus, Thế tử Hessen (1906–1937)

Ludwig của Hessen và Rhein (1908–1968)

Công nữ Alice xứ Battenberg (1885–1969)

Vương tử Andreas của Hy Lạp và Đan Mạch (1882–1944)

Louise Mountbatten (1889–1965) Vương hậu Thụy Điển

Gustaf VI Adolf (1882–1973) Vua Thụy Điển 1950—1973

George (1892–1938) Hầu thứ 2 xứ Milford Heaven

Louis Mountbatten (1900–1979) Bá tước Mountbatten thứ nhất của Miến Điện

Infante Juan Bá tước xứ Barcelona (1913–1993)

Pavlos (1901–1964) Vua Hy Lạp 1947—1964

Elizabeth II (1926–2022)

Philip (1921–2021) Công tước xứ Edinburgh

Vương tôn Gustaf Adolf Công tước xứ Västerbotten (1906—1947)

David Mountbatten (1919–1970) Hầu tước thứ 3 xứ Milford Heaven

Lady Pamela Hicks (1929–)

Patricia Knatchbull (1924–2017) Nữ Bá tước Mountbatten thứ 2 của Miến Điện kết hôn với John Knatchbull, Nam tước thứ 7 của Brabourne

Juan Carlos I (1938—) Vua Tây Ban Nha 1975—2014

Sophia (1938—) Vương hậu Spain 1975—2014

Konstantinos II (1940—2023) Vua Hy Lạp 1964–73

Charles III (1948–)

Anne, Vương nữ Vương thất (1950–)

Vương tử Andrew, Công tước xứ York (1960–)

Vương tử Edward, Công tước xứ Edinburgh (1964–)

Carl XVI Gustaf (1946–) Vua Thụy Điển 1973—

George Mountbatten (1961–) Hầu tước thứ 4 xứ Milford Heaven

Lord Ivar Mountbatten (1963–)

Norton Knatchbull (1947–) Bá tước Mountbatten thứ 3 của Miến Điện

7 người khác

Felipe VI (1968–) Vua Tây Ban Nha 2014—

Pavlos Thái tử (1967—)