Thanh Nam
Thanh Nam (sinh năm 1958) là một nghệ sĩ cải lương, diễn viên hài, diễn viên điện ảnh người Việt Nam. Ông nổi danh với biệt danh Hề Thanh Nam. Suốt 40 năm gắn bó với nghệ thuật, ông được công chúng mến mộ bởi hình ảnh "Hai Lúa" chất phác, giản dị và giành được vô số giải thưởng nghệ thuật lớn.[1] Nhắc đến NSND Thanh Nam, khán giả sẽ nghĩ ngay tới hình ảnh một diễn viên đa tài, vừa có thể hát cải lương, đóng hài kịch lẫn phim truyền hình. Năm 2019, ông được nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, trước đó, ông đạt danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 2007.[2]
| Nghệ sĩ Nhân dân | |
| Thông tin cá nhân | |
|---|---|
| Sinh | Phạm Hoàng Nam 17 tháng 8, 1958 Châu Thành, Hậu Giang, Việt Nam Cộng hòa |
| Giới tính | nam |
| Quốc tịch |  Việt Nam |
| Nghề nghiệp |
|
| Vợ | Y Phượng |
| Con cái | Phạm Phương Thảo, Phạm Hoàng Thái |
| Lĩnh vực | Cải lương Điện ảnh |
| Danh hiệu |
|
Với nhiệt huyết và đam mê dành cho nghệ thuật, bên cạnh sự kính trọng, yêu thương của đồng nghiệp, khán giả khắp nơi, NSND Thanh Nam còn được các tổ chức nghề nghiệp ghi nhận bằng những giải thưởng vô cùng ý nghĩa: Danh hài được yêu thích nhất vào các năm 1991, 1995 và 1996 do báo Sân khấu (Hội Sân khấu TP. Hồ Chí Minh) tổ chức, Huy chương Bạc tại Hội diễn Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2000, Huy chương Vàng tại Liên hoan Sân khấu khu vực Nam bộ, Nam diễn viên được yêu thích nhất tại HTV Awards 2010, Nam nghệ sĩ hài được yêu thích nhất tại Cù nèo Vàng 2012... Ngoài ra, ông còn được tặng huy chương Vì sự nghiệp Văn hóa cùng nhiều bằng khen khác.[1]
Tiểu sửSửa đổi
NSND Thanh Nam tên khai sinh Phạm Hoàng Nam, ông sinh năm 1958 tại quận Châu Thành, tỉnh Phong Dinh (nay thuộc Châu Thành, Hậu Giang). Ông sinh ra trong một gia đình nông dân lao động nghèo.[1]
Sự nghiệpSửa đổi
Năm 17 tuổi, ông được tuyển vào Đoàn Văn công huyện Châu Thành. Tại đây, ông được các nghệ nhân đờn ca Tư Bé, Sáu Chăm truyền dạy nhiều bài cải lương. Không lâu sau, ông chuyển về Đoàn cải lương Dạ Lan Hương. Trong một lần kép hề tên Sỹ Liêm bị bệnh, không ai đóng vai Tý theo hầu nhân vật Dương Lễ (vở Lưu Bình – Dương Lễ), ông được đóng thế, không ngờ lại thành công và nhận được sự đón nhận từ khán giả.[3]
Từ đó gắn cả sự nghiệp mình với những vai hài. Hai năm liên tiếp là năm 1995 và năm 1996, ông được báo Sân khấu (Hội Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh) bình chọn là danh hài được yêu thích nhất.[1]
Hẳn khán giả vẫn còn nhớ vào khoảng thập niên 80, làng hài cải lương bắt đầu xuất hiện những giọng ca "không đụng hàng". Đó là cách ca "tưng tửng" kiểu Vua vọng cổ hài Văn Hường và cách ca "sặc mùi" châm biếm, bất cần đời của danh hài Thanh Nam. Khi đó, thế hệ cải lương hài của miền Nam đều đã bước vào tuổi ngũ tuần. Đây chính là cơ hội để một anh hề trẻ như Thanh Nam có cơ hội để "tung tẩy" và thể hiện hết khả năng của mình. Với thế mạnh là các vai diễn hài hước, Thanh Nam đã bước chân vào "địa hạt" cải lương bằng những vai kép độc nhưng có chút hài.
Tất nhiên, người nghệ sĩ ấy không chỉ "ép" mình trong hình tượng kép độc pha hài. NSND Thanh Nam còn được xem là "trùm" khi hóa thân thành những "lão nông tri điền" Nam bộ chân chất, cục mịch với ngữ điệu đặc trưng của vùng đất Cửu Long. Chính những vai diễn dạng này đã đem lại cho ông thành công vang dội và đưa cái tên Thanh Nam đi thẳng đến trái tim người hâm mộ.
Trong khoảng thời gian cải lương gặp khó khăn, NSND Thanh Nam quyết định "chuyển hệ" qua phim truyền hình. Vẫn là ông nông dân cục mịch, chân chất, quê mùa nhưng giàu lòng thương người, Thanh Nam đã được nhiều khán giả gọi với cái tên thân thương "Hai Lúa" (cũng là một trong số những vai diễn của ông) và được các đạo diễn "đo ni đóng giày" vào những vai nặng ký về người nông dân.
Dù thành công với các bộ phim truyền hình nhưng NSND Thanh Nam vẫn không từ bỏ cải lương - lĩnh vực mà ông xem là bến bờ, nguồn cội, nơi đã sản sinh ra cái tên Thanh Nam để công chúng biết đến. Khi còn giữ chức vụ Giám đốc đoàn cải lương Kiên Giang, ông vẫn xoay sở để đoàn có thể sáng đèn mỗi đêm. "Tôi sống nhờ Tổ nghiệp cải lương, Tổ nghiệp cho tôi được hát hay, bà con thương, nên tôi sẽ cả đời phụng sự Tổ nghiệp". Ông thành lập đoàn hát xã hội hóa mang chính tên mình, mời gọi các nghệ sĩ tài danh cùng tham gia vào các chuyến lưu diễn ở vùng sâu vùng xa để phục vụ bà con nông dân.
Năm 1978, ông chính thức bước vào con đường diễn viên cải lương chuyên nghiệp với Đoàn cải lương Kiên Giang II. Hai năm sau, ông về Đoàn cải lương nhân dân Kiên Giang và làm tại đây đến nay. Ông được nhiều người tín nhiệm cử vào tham gia công tác quản lý, làm Phó đoàn phụ trách nghệ thuật và hiện tại là Trưởng Đoàn cải lương nhân dân Kiên Giang.
Trong sự nghiệp diễn xuất của mình, ông thể hiện khá thành công những vai ông già Nam Bộ với tính cách và ngữ điệu của các lão nông tri điền. Nhiều vai diễn thành công như ông Tư Kèn trong Quãng đời còn lại (Huy chương bạc Hội diễn Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2000), ông Tư Chờ trong Niềm đau gia phả (Huy chương vàng Liên hoan sân khấu khu vực Nam Bộ), Hương quản Mùi trong Tiếng chuông chùa Tam Bảo (giải B), Độ Lượng trong Tiếng thét nơi pháp trường (Bằng khen)... Ngoài ra ông còn được tặng Huy chương Vì sự nghiệp Văn hóa cùng nhiều bằng khen khác. Ở lĩnh vực hài, năm 1991, ông được xếp hàng thứ ba trong 10 danh hài được yêu thích nhất, do Báo Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức với hình thức trưng cầu ý kiến độc giả. Cũng cuộc trưng cầu ý kiến này, năm 1996 ông được xếp hàng thứ tư trong 20 danh hài được yêu thích nhất.
Năm 2010, ông được bầu chọn là Diễn viên chính được yêu thích nhất giải HTV Awards 2010. Năm 2012, ông tiếp tục nhận được giải Cù nèo Vàng của báo Tuổi trẻ Cười tổ chức và bình chọn.[4] Hiện ông là trưởng Đoàn nghệ thuật cải lương nhân dân Kiên Giang.[5]
Dù là quá khứ, hiện tại hay tương lai, NSND Thanh Nam vẫn vậy, vẫn luôn tận tâm với nghề dù ở lĩnh vực cải lương, hài hay phim truyền hình. Nhờ nét diễn mộc mạc, chân tình mà thông qua mỗi bộ phim, mỗi vai diễn, người xem như cảm nhận được sức sống mãnh liệt mà ông mang đến cho từng nhân vật. Để rồi bắt nguồn từ đây, ông được hầu hết khán giả truyền hình ưu ái gọi bằng cái tên "Hai Lúa" thân thương và gần gũi.
Ngày 29/8/2019, ông vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm đợt IX - 2019 cùng với các nghệ sĩ cải lương gạo cội: NSND Thanh Tuấn, NSND Thanh Ngân, NSND Thoại Miêu, NSND Minh Vương, NSND Giang Châu, NSND Việt Anh... Trước đó, vào năm 2007 ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú.[6]
Sau nhiều năm gắn bó với sân khấu cải lương, sân khấu hài, phim truyền hình, phim điện ảnh, NSND Thanh Nam vẫn cần mẫn làm nghề, không nề hà vai diễn lớn hay nhỏ, nhiều hay ít. Bởi với ông, được gắn bó, được tận tâm tận lực, được cống hiến vì nghệ thuật luôn là điều bản thân khao khát và mong mỏi. Ngoài đóng phim, ông còn kinh doanh quán cà phê, đi hát, có công ty tổ chức sự kiện…[7]
Giải thưởngSửa đổi
- Top 3 danh hài được yêu thích nhất năm 1991 do Báo Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức
- Danh hài được yêu thích nhất năm 1995 do Báo Sân khấu (Hội Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh) bình chọn
- Top 4 danh hài được yêu thích nhất năm 1996 do Báo Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức
- Danh hài được yêu thích nhất năm 1996 do Báo Sân khấu (Hội Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh) bình chọn
- Huy chương bạc Hội diễn Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2000
- Huy chương vàng Liên hoan sân khấu khu vực Nam Bộ
- Danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 2007
- Giải B vai Hương quản Mùi trong Tiếng chuông chùa Tam Bảo
- Bằng khen cho vai diễn trong vở Độ Lượng trong Tiếng thét nơi pháp trường
- Huy chương Vì sự nghiệp Văn hóa
- Diễn viên chính được yêu thích nhất giải HTV Awards 2010
- Giải Cù nèo Vàng năm 2012 do báo Tuổi trẻ Cười tổ chức
- Danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 2019
- Cùng nhiều bằng khen khác[2]
Danh sách phimSửa đổi
Phim truyền hìnhSửa đổi
| Năm | Tựa Phim | Vai diễn | Kênh |
|---|---|---|---|
| 2002 | Chuyện tình bên dòng kênh Sáng[8] | Ông Ba Thợ | |
| 2003 | Thời vi tính | HTV9 | |
| 2005 | Người đánh trống trường | ||
| 2009 | Cuộc phiêu lưu của hai lúa | Ông Hai Lúa | |
| Những cuộc tình trắng đen | |||
| 2011 | Người hoàn hảo | Ông Phước Lợi | HTV9 |
| Sắc màu hạnh phúc | Ông Nội | SCTV14 | |
| Về quê cưới vợ | Ông Ba Lém | ||
| 2012 | Xuân tình | Ông Năm Chỉ | VTV9 |
| Mua láng giềng gần | Ông Tư Huỳnh | HTV7 | |
| Tay chơi miệt vườn | Ông Tổ | SCTV14 | |
| Cô nàng nặng cân | Ông Tâm | THVL1 | |
| 2013 | Sông dài | Ông Hai Tuất | VTV9 |
| 2014 | Cha rơi | Ông Ba Trí | |
| Hàng xóm | Ông Tơ | ||
| Khung trời mơ ước | Ông Hai | HTV9 | |
| 2015 | Tấm lòng của biển | Ông Du | |
| Cuộc phiêu lưu của hai lúa 2 | Ông Hai Lúa | THVL1 | |
| Nhà chung | Ông Bảy Núi Sập | VTV9 | |
| 2016 | Dòng nhớ | Cậu Út | THVL1 |
| Song sinh bí ẩn | Ông Sáu Giàu | ||
| 2018 | Bố là tất cả | Ông Minh Hiếu | HTV7 |
| Ngậm ngùi | Ông Ba | THVL1 | |
| 2019 | Ngũ hợi tấn hỷ | Ông Minh Dương | HTV7 |
| Con ông Hai Lúa | Ông Hai Lúa | THVL1 | |
| Dập tắt lửa lòng | Ông Tư Trê | ||
| Dzìa đi tía ơi | Ông Ba Đía | SCTV14 | |
| Tiếng sét trong mưa | Ông Quý | THVL1 | |
| 2020 | Làm rể Mười Xuân | Ông Mười Xuân | HTV7 |
| Yêu trong đau thương | Ông Bảy Khá | VTV3 | |
| Bánh mì ông Màu | Ông Màu | HTV7 | |
| Vương miện xương rồng | Ông Đồ | ||
| 2021 | Bánh mì ông Màu 2 | Ông Màu | |
| Bác Ba Phì thời @ | Ông Ba Phi | HTV9 | |
| 2022 | Hẹn hò cùng thần tượng | Ông Lộc | SCTV14 |
| Sống ảo mất thật | Bác Hai | HTV9 | |
| Sui gia hay xui gia | Ông Bảnh | HTV7 | |
| 2023 | Vạn dặm nhân sinh | Ông Nguyễn Ba | VTV9 |
Phim điện ảnhSửa đổi
| Năm | Tựa Phim | Vai diễn |
|---|---|---|
| 2005 | Lấy vợ sài gòn[9] | Ông Ba Hân |
| 2005 | Tiếng chuông trôi sông[10] | Ông Kim |
| 2014 | Hai lúa | Ông Hai Lúa |
| 2015 | Em là bà nội của anh[11] | Ông Bé |
| 2016 | Sài Gòn, anh yêu em | Ông Sáu Lương |
Và một số bộ phim khác
Danh sách kịchSửa đổi
Tiêu biểu:[6]
- Dòng nhớ[12] (Cải lương)
- Thần tài giủ sổ[13] (Hài kịch)
- Hết biết[14] (Hài kịch)
- Hai Lúa lên đời (Hài kịch)
- 3 tây 9 nút (Hài kịch)
- Hai Lúa đi Phú Quốc (Hài kịch)
- Hàn Mặc Tử (Cải lương)
- Không bán tình em (Cải lương)
- Lưu Bình - Dương Lễ - vai Tý (Cải lương)
- Tô Ánh Nguyệt (Cải lương)
- Mùa thu trên Bạch Mã Sơn
- Quãng đời còn lại - vai ông Tư Kèn (Cải lương)
- Niềm đau gia phả - vai ông Tư Chờ (Cải lương)
- Tiếng chuông chùa Tam Bảo - vai Hương quản Mùi (Cải lương)
- Tiếng thét nơi pháp trường (Bằng khen) - vai Độ Lượng (Cải lương)
- Yêu và ghen (Hài kịch)
- Vợ tôi tôi sợ (Cải lương & Hài kịch)
- Song tấu hài (Hài kịch)
- Hai đi hớt tóc (Hài kịch)
- Tân cổ hài (Cải lương & Hài kịch)
- Người lính già vui vẻ (Hài kịch)
- Tôn tẫng bàng quyên (Cải lương & Hài kịch)
- Và nhiều vở kịch khác
Chương trình truyền hìnhSửa đổi
Tiêu biểu:
Gia đìnhSửa đổi
Năm 1978 Ông kết hôn cùng nghệ sĩ cải lương Y Phương, người cùng hoạt động ở Đoàn cải lương nhân dân Kiên Giang. Hơn 30 năm gắn bó với nhau vợ anh vẫn luôn là hậu phương vững chắc, cùng nhau chia sẻ buồn vui trong cuộc sống, người vun đắp cho cuộc sống gia đình anh hạnh phúc hơn.[5]
Bà từng đoạt được Huy chương bạc Hội diễn Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 2000 (với vai diễn Bình trong "Quãng đời còn lại"), Huy chương bạc Liên hoan sân khấu khu vực Nam Bộ năm 2002 (với vai Bích trong "Niềm đau gia phả"), từng được đề cử danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú cùng đợt với chồng. Ông có con gái là ca sĩ Phạm Phương Thảo.[18]
Chia sẻ về vợ, "Hai Lúa" Thanh Nam từng cho biết: "Có Y Phương trong cuộc đời này, có thể nói tôi rất may mắn. Việc quán xuyến gia đình, lo liệu đời sống, chăm sóc con cái cho đến bữa ăn đều do Y Phương đảm đương. Y Phương nấu ăn tuyệt lắm, món nào cũng biết nấu". Ông cũng từng nói: "Tôi đâu bả đó quen rồi, lúc vui cũng như lúc buồn, lúc khỏe mạnh cũng như bệnh tật, nhìn thấy bả là tôi lên tinh thần. Tôi mong sẽ giữ được hạnh phúc đơn sơ này đến cuối đời".[1]
Theo Báo Giáo dục TP HCM, mỗi lần nhận bất kỳ giải thưởng nghệ thuật nào, dù có trực tiếp truyền hình hay không trực tiếp, nghệ sĩ Thanh Nam đều phát biểu: "Tôi cảm ơn vợ tôi - người phụ nữ quan trọng nhất trong cuộc đời".[1]
Cả nhà NSND Thanh Nam có một điểm chung là rất quan tâm đến công tác từ thiện bởi theo họ, nghệ sĩ làm từ thiện chính là làm đẹp cho đời, đồng thời cũng giúp cho mình có nhiều niềm vui hơn khi biết chia sẻ với những nỗi khổ của người khác.[2]
Chú thíchSửa đổi
- ^ a b c d e f g “NSND Thanh Nam: "Hai lúa" chịu chơi nhất màn ảnh, U70 vẫn miệt mài đóng phim, lo cho gia đình từ A-Z”. VGT TV. 5 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023.
- ^ a b c “NSND Thanh Nam: 'Hai Lúa' chính hiệu của sân khấu miền Nam, 30 năm khắc cốt ghi tâm một mối tình”. Việt Giải Trí. 7 tháng 10 năm 2019. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023.
- ^ NLD.COM.VN (15 tháng 8 năm 2021). “NSND Thanh Nam: Lời khen, chê của khán giả quan trọng lắm!”. https://nld.com.vn. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023. Liên kết ngoài trong
|website=(trợ giúp) - ^ a b “Ông 'Hai lúa' Thanh Nam đi làm lại cải lương”. Báo điện tử Tiền Phong. 3 tháng 9 năm 2019. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023.
- ^ a b “HTV Awards”, Wikipedia tiếng Việt, 9 tháng 1 năm 2023, truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023
- ^ a b NLD.COM.VN (15 tháng 8 năm 2021). “NSND Thanh Nam: Lời khen, chê của khán giả quan trọng lắm!”. https://nld.com.vn. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023. Liên kết ngoài trong
|website=(trợ giúp) - ^ thanhnien.vn (5 tháng 1 năm 2022). “NSND Thanh Nam: 'Vai ác không hợp với tôi'”. thanhnien.vn. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023.
- ^ NLD.COM.VN (8 tháng 2 năm 2002). “Phim chiếu Tết”. https://nld.com.vn. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023. Liên kết ngoài trong
|website=(trợ giúp) - ^ Phim Hài Việt Nam Chiếu Rạp | Lấy Vợ Sài Gòn Full HD | Hai Lúa , Thúy Nga, truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023
- ^ “"Tiếng chuông trôi trên sông"”. BÁO SÀI GÒN GIẢI PHÓNG. 2 tháng 9 năm 2005. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023.
- ^ “Em là bà nội của anh”, Wikipedia tiếng Việt, 1 tháng 2 năm 2023, truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023
- ^ NLD.COM.VN (3 tháng 8 năm 2013). “Vợ chồng NSƯT Thanh Nam bị tai nạn giao thông”. https://nld.com.vn. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023. Liên kết ngoài trong
|website=(trợ giúp) - ^ Thanh Nam - THẦN TÀI GIỦ SỔ, truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023
- ^ Hai Het Biet (Tan Beo, Thanh Phuong, Kim Ngan, Thanh Nam), truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023
- ^ Hai lúa lên đời - NSƯT Thanh Nam, truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023
- ^ Trí, Dân. “"Hai lúa" Thanh Nam làm MC "Nhịp cầu ước mơ"”. Báo điện tử Dân Trí. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023.
- ^ NLD.COM.VN (28 tháng 6 năm 2017). “NSƯT Thanh Nam lần đầu tiên tham gia gameshow truyền hình”. https://nld.com.vn. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2023. Liên kết ngoài trong
|website=(trợ giúp) - ^ “Thanh Nam gia đình”.