Wikipedia:Dự án/Mông Cổ/Mở đầu

Mông Cổ (Chữ Mông Cổ: , Ký tự Cyrill: Монгол Улс, Mongol Uls) là một quốc gia có chủ quyền tại Đông Á. Đây là quốc gia có diện tích lớn thứ 18 và thưa dân nhất trên thế giới. Nó giáp với Nga ở phía bắc và với Trung Quốc ở phía nam. Diện tích Mông Cổ là khoảng 1.564.116 kilômét vuông và dân số là khoảng 3.186.347 người theo ước tính năm 2018.

Vùng đất ngày nay là Mông Cổ từng được cư trú bởi các bộ lạc du mục như Hung Nô, Tiên Ti, Nhu Nhiên, v.v. Vào đầu thế kỷ 13, các bộ lạc này được thống nhất dưới tay Thành Cát Tư Hãn, sau đó thành lập Đế quốc Mông Cổ, một trong những đế quốc lớn nhất trong lịch sử nhân loại. Sau khi đế quốc sụp đổ, người Mông Cổ rút về phương bắc và lại tiếp tục xung đột phe phái như trước, ngoại trừ trong thời kỳ của Đạt Diên Hãn và Trát Tát Khắc Đồ Hãn. Đến thế kỷ 18, nhà Thanh do người Mãn lập ra thôn tính và sáp nhập Mông Cổ. Đến năm 1912, nhà Thanh sụp đổ, Ngoại Mông tuyên bố độc lập và thành lập Đại hãn quốc Mông Cổ cai trị bởi Bogd Khan, Đại hãn cuối cùng của Mông Cổ. Sau khi Bogd Khan thoái vị, những người Cộng sản tại đây đã kiến lập Cộng hòa Nhân dân Mông Cổ, một nhà nước vệ tinh của Liên Xô. Vào năm 1990, biến động tại Liên Xô và Đông Âu cùng với cuộc cách mạng dân chủ đã khiến cho chính phủ cộng sản sụp đổ. Chính phủ hiện tại thông qua hiến pháp mới vào năm 1992, và chuyển sang kinh tế thị trường.

Đất đai Mông Cổ chủ yếu nằm trên cao nguyên và được bảo phủ bởi thảo nguyên. Khí hậu khắc nghiệt khiến cho nước này trở nên rất thưa dân. Khoảng 45% dân số sống ở thủ đô Ulaanbaatar, đồng thời là thành phố lớn nhất cả nước. Nhiều nơi tại Mông Cổ làm nghề nông. Nền kinh tế của nước này được phân laọi là một nền kinh tế đang phát triển.