Wikipedia

Lausanne

thành phố của Thụy Sĩ
Đối với các định nghĩa khác, xem Lausanne (định hướng).

Lausanne (phát âm [loˈzan]) là thành phố nói tiếng Pháp của Thụy Sĩ, tọa lạc bên bờ Hồ Geneva (tiếng Pháp: Lac Léman), nhìn ra Évian-les-Bains (Pháp) và có Dãy núi Jura về phía Bắc thành phố. Lausanne cách thành phố Genève 50 km về phía Đông Bắc. Thành phố này là thủ phủ của bang Vaud và của huyện Lausanne. Trụ sở của Ủy ban Olympic Quốc tế nằm ở Lausanne. Thành phố nằm giữa một vùng sản xuất rượu vang.

Lausanne
Phong cảnh Lausanne nhìn từ trên cao
Phong cảnh Lausanne nhìn từ trên cao
Hiệu kỳ của Lausanne
Hiệu kỳ
Huy hiệu của Lausanne
Huy hiệu
Vị trí của Lausanne
Map
Lausanne trên bản đồ Thụy Sĩ
Lausanne
Lausanne
Lausanne trên bản đồ Bang Vaud
Lausanne
Lausanne
Quốc giaThụy Sĩ
BangVaud
HuyệnLausanne
Chính quyền
 • Thị trưởngSyndic (danh sách)
Daniel Brélaz Green
(tính tới 2008)
Diện tích[1]
 • Tổng cộng41,37 km2 (1,597 mi2)
Độ cao495 m (1,624 ft)
Độ cao cực đại (Jorat)929,4 m (3,049,2 ft)
Độ cao cực tiểu (Hồ Geneva)372 m (1,220 ft)
Dân số (2017-12-31)[2]
 • Tổng cộng138.905
 • Mật độ34/km2 (87/mi2)
Tên cư dânLes Lausannois
Múi giờUTC+1, UTC+2 sửa dữ liệu
Mã bưu chính1000-1018
Mã SFOS5586
Thành phố kết nghĩaOsijek, Akhisar, Bicaz, Moskva, Băng Cốc, Pernik sửa dữ liệu
Địa phương trực thuộcLe Chalet-à-Gobet, Montblesson, Montheron, Ouchy, Vernand-Dessous, Vernand-Dessus, Vers-chez-les-Blanc
Giáp vớiBottens, Bretigny-sur-Morrens, Chavannes-près-Renens, Cheseaux-sur-Lausanne, Crissier, Cugy, Ecublens, Epalinges, Évian-les-Bains (FR-74), Froideville, Jouxtens-Mézery, Le Mont-sur-Lausanne, Lugrin (FR-74), Maxilly-sur-Léman (FR-74), Montpreveyres, Morrens, Neuvecelle (FR-74), Prilly, Pully, Renens, Romanel-sur-Lausanne, Saint-Sulpice, Savigny
Trang webwww.lausanne.ch
Thông tin (tiếng Pháp), SFSO statistics

Lịch sử

sửa
 
Các cảnh quan Hồ Geneva và Alps thuộc Pháp

Người La Mã đã xây dựng một trại quân mà học gọi là Lousanna, tại địa điểm của một khu định cư của người Celt, gần địa điểm của Vidy và Ouchy ngày nay; trên ngọn đồi mà trê đó có một pháo đài gọi là 'Lausodunon' hay 'Lousodunon' (Đuôi 'y' thì phổ biến trong nhiều tên có nguồn gốc La Mã ở khu vực này, ví dụ như Prilly, Pully, Lutry,...vv).

Sau khi Đế chế La Mã sụp đổ, việc thiếu an ninh đã buộc Lausanne phải chuyển đến trung tâm hiện nay tại một địa điểm nhiều đồi và dễ phòng thủ hơn. Thành phố nổi lên từ doanh trại đã nằm dưới sự cai trị của Các công tước Savoy và Giám mục Lausanne. Sau đó nó thuộc Berne từ 1536 đến 1798 và một số kho báu văn hóa của nó, bao gồm các tấm khảm treo tại Đại giáo đường đã bị dỡ bỏ. Lausanne đã nhiều lần kiến nghị phục hồi chúng. Trong thời kỳ Chiến tranh Napoleon, địa vị của nó bị thay đổi. Năm 1803, nó đã trở thành thủ đô của canton của Thụy Sĩ mới được thành lập là Vaud mà theo canton này nó đã gia nhập Liên bang Thụy Sĩ. Từ thập niên 1950 đến thập niên 1970, một số lượng lớn người Italia, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha nhập cư vào đây và định cư phần lớn ở quận công nghiệp Renens và thay đổi cả nghị viên địa phương. Thành phố có truyền thống yên tĩnh nhưng thập niên 1960 và 1970 đã xảy ra một loạt các cuộc biểu tình của thanh niên bị cảnh sát chống lại và tạo ra sự xuất hiện của khẩu hiệu 'Lausanne đang chuyển động' (tiếng Pháp, "Lausanne bouge"). Đến thập niên 1990, thành phố này được xem là một trong những nơi có tỷ lệ nhiễm AIDS cao nhất châu Âu.[cần dẫn nguồn]

Một quyết định ngạc nhiên của thành phố có trụ sở của Ủy ban Olympic Quốc tế là theo cuộc trưng cầu dân ý năm 1992[cần dẫn nguồn], công dân của nó lại phản đối đăng cai Thế vận hội mùa Đông. Giới quyền chức thành phố quá tin tưởng vào kết quả thuận của cuộc trưng cầu này đến mức họ đã chuẩn bị sẵn một tiệc champagne ăn mừng trước.

Địa lý

sửa
 
Lausanne và khác khu vực lân cận

Đặc điểm quan trọng nhất của khu vực xung quanh Lausanne là hồ Geneva (Lac Léman trong tiếng Pháp). Lausanne được xây dựng bên sườn dốc phía Nam của Cao nguyên Thụy Sĩ với sự chênh lệch độ cao khoảng 500 giữa bờ hồ tại Ouchy và rìa phía Bắc giáp vời Le Mont-sur-Lausanne và Epalinges. Ngoài đặc điểm địa hình nhìn chung dốc về phí Nam, trung tâm của thành phố là địa điểm của một con sông cổ Flon đã bị lấp từ thế kỷ 19. Con sông trước đây đã tạo thành một rãnh hẻm chạy băng qua giữa thành phố phía Nam của trung tâm phố cũ, nhìn chung dọc theo phố Rue Centrale hiện hữu, với nhiều cây cầu bắc qua chỗ lõm nối với các neighborhoods gần đấy.

Lausanne nằm giữa một khu vực giới hạn giữa một khu vực trồng nho rộng lớn Lavaux (về phía Nam) và la Côte (về phía Tây).

Dân số của khu vực Đại Lausanne (grand Lausanne) khoảng 250.000 (ước tính năm 2005).

Giao thông

sửa
Bài chi tiết: Tàu điện ngầm Lausanne
 
Mô hình tỉ lệ 1/10 của métro M2 ở Lausanne. A front view of the m2 is also available.

Giao thông công cộng

sửa

Giao thông công cộng ở Lausanne bao gồm xe bus, métro, tàu thuyền (được vận hành bởi công ty TL (tiếng Pháp) cùng với mạng lưới đướng sắt CFF nối liền các vùng lân cận và trên cả nước. Việc đi lại trong khu vực đô thị ở Lausanne là bằng xe bus 2 toa cỡ lớn.

Lausanne là thành phố đầu tiên của Thụy Sĩ đưa vào vận hành hệ thống métro bánh cao su, M2, chính thức hoạt động vào năm 2008. Kiểu métro này là một phiên bản có lộ trình ngắn hơn của métro 14 ở Paris.

Đường bộ

sửa

Lausanne được nối với Geneva và Zurich bởi đường cao tốc A1 nằm ở phía đông thành phố. Bên cạnh đó Lausanne còn có đường cao tốc A9 ở phía đông bắc đi qua Italy và Pháp.

Giáo dục

sửa
 
Lâu đài Rumine, quảng trường Riponne

Lausanne là nơi quy tụ nhiều trường đại học cấp quốc tế:

Văn hóa

sửa
 
Nhà thờ Đức bà Lausanne
 
Ouchy, cực Nam của thành phố

Dàn giao hưởng thành phố Lausanne (tiếng Pháp, "Orchestre de Chambre de Lausanne") và Dàn đồng ca thành phố Lausanne (tiếng Pháp, Ensemble Vocal de Lausanne) dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng Michel Corboz tạo cho Lausanne một đời sống âm nhạc rất đa dạng và phong phú.

Hàng năm, cứ vào tháng 7, Lễ hội thành phố Lausanne (tiếng Pháp, Festival de la Cité") lại diễn ra từng bừng ở khu phố cổ. Bên cạnh đó còn có các lễ hội về điện ảnh và âm nhạc như Lausanne Underground Film and Music Festival, Đêm bảo tàng (tiếng Pháp, "La Nuit de Musées"), Lễ hội và cuộc thi âm nhạc tưởng nhớ nhạc sĩ thiên tài Bach (tiếng Pháp, "Le Festival et Concours Bach de Lausanne").

Lausanne cũng là cái nôi của ballet Béjart.

Các viện bảo tàng

sửa

Ở Lausanne có rất nhiều viện bảo tàng:

Âm nhạc

sửa
  • Bản giao hưởng số 4 của nhà soạn nhạc đương đại Leonardo Balada có phụ đề là 'Lausanne'.
  • Le Romandie Le Romandie, live local and international bands, chủ yếu trình diễn rock'n roll.
  • Les Docks Les Docks, live local and international bands.

Thể thao

sửa

Lausanne sẽ là nơi diễn ra Thế vận hội Trẻ Mùa hè 2020.

Các cư dân nổi tiếng

sửa

Lausanne là nơi sinh của:

Người dân nổi bật

Các bức ảnh Lausanne

sửa

Các bức ảnh Lausanne, chụp tháng 6 năm 2001:

Chú thích

sửa
  1. ^ a b “Arealstatistik Standard - Gemeinden nach 4 Hauptbereichen”. Federal Statistical Office. Truy cập 13 tháng 1 năm 2019.
  2. ^ “Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach institutionellen Gliederungen, Staatsangehörigkeit (Kategorie), Geschlecht und demographischen Komponenten”. Federal Statistical Office. Truy cập 12 tháng 1 năm 2019.

Liên kết ngoài

sửa
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Lausanne&oldid=70509965”