Riềng nếp
Riềng nếp hay hồng đậu khấu (红豆蔻),[3] sơn nại, sơn khương tử (danh pháp hai phần: Alpinia galanga[4]) là cây thân thảo thuộc họ Gừng, được dùng làm gia vị.
| Riềng nếp | |
|---|---|
 | |
| Phân loại khoa học | |
| Giới (regnum) | Plantae |
| (không phân hạng) | Angiospermae |
| (không phân hạng) | Monocots |
| (không phân hạng) | Commelinids |
| Bộ (ordo) | Zingiberales |
| Họ (familia) | Zingiberaceae |
| Phân họ (subfamilia) | Alpinioideae |
| Tông (tribus) | Alpinieae |
| Chi (genus) | Alpinia |
| Loài (species) | A. galanga |
| Danh pháp hai phần | |
| Alpinia galanga (L.) Willd., 1797[1] | |
| Danh pháp đồng nghĩa | |
Danh sách
| |
Đặc điểm sửa
Thân rễ dạng củ. Thân giả cao khoảng 2 m. Lưỡi bẹ gần tròn, ~ 5 mm; cuống lá ~6 mm; phiến lá thuôn dài hoặc hình mác, 25-35 × 6-10 cm, nhẵn nhụi hoặc mặt xa trục có lông tơ, đáy thon nhỏ, đỉnh nhọn hoặc nhọn thon. Chùy hoa ~20 × 30 cm; trục chùy nhẵn nhụi hoặc có lông tơ; nhiều nhánh, 2-4 cm, 3--6 hoa mỗi nhánh; lá bắc và lá bắc con bền; lá bắc con hình mác, 5-8 mm. Hoa màu xanh lục-trắng, thơm. Đài hoa hình ống, 6-10 mm, bền. Ống tràng 6-10 mm; các thùy thuôn dài, 1,6-1,8 cm. Nhị lép bên màu tía, hình dùi hoặc thẳng, 2-10 mm. Cánh môi màu trắng với sọc đỏ, hình trứng ngược-hình thìa, ~2 cm, đỉnh 2 khe chẻ sâu. Chỉ nhị ~1 cm; bao phấn ~7 mm. Quả nang màu nâu hay đỏ khi khô, thuôn dài, hơi thu hẹp ở phần giữa, 1-1,5 cm × ~7 mm, mỏng, nhẵn nhụi. Hạt 3-6. Ra hoa tháng 5-8, tạo quả tháng 9-11.[3]
Phân bố sửa
Riềng nếp là loài bản địa khu vực từ Assam về phía đông tới miền nam Trung Quốc (Phúc Kiến, Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam) và Đông Nam Á. Nó được trồng ở Malaysia, Lào,Thái Lan và Việt Nam. Du nhập vào Ấn Độ, Sri Lanka và Đài Loan. Môi trường sống là rừng, bụi cây, đồng cỏ, ở cao độ 100-1.300 m.[3]
Hoá học sửa
Xem thêm sửa
Tham khảo sửa
- Van Wyk, Ben-Erik (2005). Food Plants of the World. Portland, Oregon: Timber Press, Inc. ISBN 0-88192-743-0
- Greater galangal
- Xem Scheffer J. J. C. & Jansen P. C. M., 1999. Alpinia galanga (L.) Willd. [Internet] Record from Proseabase. de Guzman C.C. & Siemonsma J. S. (biên tập).
- PROSEA (Plant Resources of South-East Asia) Foundation, Bogor, Indonesia. where much more information can be found.
Chú thích sửa
Tư liệu liên quan tới Alpinia galanga tại Wikimedia Commons
Dữ liệu liên quan tới Alpinia galanga tại Wikispecies
- ^ Willdenow C. L., 1797. Alpinia galanga. Species Plantarum (ấn bản 4) 1(1): 12.
- ^ Linnaeus C., 1762. Maranta galanga. Species Plantarum (ấn bản 2) 1: 3.
- ^ a b c Alpinia galanga trong Flora of China. Trả cứu ngày 10 tháng 12 năm 2022.
- ^ Duke, James A.; Bogenschutz-Godwin, Mary Jo; duCellier, Judi (2002). Handbook of Medicinal Herbs (ấn bản 2). Boca Raton, FL: CRC Press. tr. 350. ISBN 0849312841. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2011.
- ^ PMID 21046987 (PMID 21046987)
Citation will be completed automatically in a few minutes. Jump the queue or expand by hand