Tỉnh hải ngoại và lãnh thổ hải ngoại thuộc Pháp
Tỉnh và Lãnh thổ Hải ngoại thuộc Pháp (tiếng Pháp: départements d'outre-mer et territoires d'outre-mer hay viết tắt là DOM-TOM) bao gồm các vùng lãnh thổ do Cộng hòa Pháp quản lý nằm bên ngoài ranh giới địa lý của châu Âu. Các lãnh thổ này có tình trạng pháp lý khác nhau và mức độ tự trị cũng có những khác biệt, tất cả đều có đại diện trong Quốc hội Pháp (trừ những lãnh thổ không có dân cư), và có quyền bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu. Các Tỉnh và Lãnh thổ Hải ngoại thuộc Pháp bao gồm nhiều hải đảo tại Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, Guyane thuộc Pháp thuộc đại lục Nam Mỹ và lãnh thổ tuyên bố chủ quyền tại Nam Cực cũng như các đảo xung quanh. Tổng dân số của các Tỉnh và Lãnh thổ Hải ngoại thuộc Pháp là 2.685.705 người (1/2011).[1]
départements d'outre-mer et territoires d'outre-mer (tiếng Pháp)
|
|
---|---|
Tên bản ngữ
| |
Lãnh thổ Cộng hòa Pháp (đỏ) Lãnh thổ hải ngoại (khoanh tròn) Lãnh thổ tuyên bố chủ quyền (Vùng đất Adélie; đường cắt) | |
Tổng quan | |
Khu định cư lớn nhất | Nouméa (Nouvelle-Calédonie), Papeete (Polynésie thuộc Pháp) |
Ngôn ngữ | Tiếng Pháp, Tiếng Antillean Creole, Tiếng Guianese Creole, Tiếng Réunion Creole, Tiếng Shimaore, Tiếng Tahiti, Tiếng Marquesan, 'Uvean, Tiếng Futuna, Tiếng Drehu, Tiếng Nengone, Tiếng Paicî, Tiếng Ajië, Tiếng Java, và 35 ngôn ngữ bản xứ khác của Nouvelle-Calédonie |
Chính trị | |
Lãnh đạo | |
Emmanuel Macron | |
Annick Girardin | |
Lãnh thổ hải ngoại | |
Địa lý | |
Diện tích | |
• Tổng cộng | 119,396 (Ngoại trừ Vùng đất Adélie) km2 Lỗi biểu thức: Dư toán tử ( mi2 |
Dân số | |
• Ước lượng | 2.790.000 (tháng 1 năm 2018) |
Kinh tế | |
Đơn vị tiền tệ | Euro Franc CFP |
Thông tin khác | |
Cách ghi ngày tháng | nn/tt/nnnn (AD) |
Theo quan điểm pháp lý và hành chính, các tỉnh rất khác so với các lãnh thổ: theo Hiến pháp Cộng hòa Pháp, luật pháp Cộng hòa Pháp và các quy định chung (luật dân sự, luật hình sự, luật hành chính, luật xã hội, luật thuế…) tại các tỉnh giống như tại lãnh thổ chính quốc Pháp. Tuy nhiên, các điều luật và quy định riêng biệt có thể được lập thêm để phù hợp với vị trí đặc biệt của nó. Tại các lãnh thổ, nguyên tắc là ngược lại: các lãnh thổ được quản lý bởi quy chế tự trị, cho phép chúng có luật lệ riêng của mình, ngoại trừ một vài lĩnh vực đặc biệt (như quốc phòng, quan hệ đối ngoại, ngoại thương, tài chính, tòa án và luật hành chính).
Tình trạng theo hiến pháp
sửaVùng và tỉnh Hải ngoại
sửa- Guadeloupe (1946)
- Martinique (1946)
- Guyane thuộc Pháp (1946)
- Réunion (1946)
- Mayotte (2011)
Cộng đồng Hải ngoại
sửa- Polynésie thuộc Pháp (năm 2004 được nâng lên xứ hải ngoại nhưng Hội đồng Hiến pháp Cộng hòa Pháp chỉ coi đây là 1 tước hiệu)
- Saint Pierre và Miquelon (từ 2003)
- Wallis và Futuna (2003)
- Saint Martin (2007)
- Saint Barthélemy (2007)
Cộng đồng đặc biệt
sửa- Nouvelle-Calédonie (Tân Thế giới) (1999)
Lãnh thổ Hải ngoại
sửa- Vùng đất phía Nam và châu Nam Cực thuộc Pháp, lãnh thổ hải ngoại duy nhất theo luật pháp.
Lãnh thổ nhỏ
sửa- Clipperton, 1 hòn đảo rộng khoảng 9 km².
Đại diện trong Quốc hội Pháp
sửaVới 2.685.705 người (2011), các tỉnh và lãnh thổ hải ngoại chiếm 4,1% dân số toàn Cộng hòa Pháp. Họ có đại diện trong cả 2 viện của Quốc hội.
Trong nhiệm kỳ thứ 13 (2007-2012), các tỉnh và lãnh thổ hải ngoại có 22 đại diện trong Hạ viện, chiếm 3,8% trong số 577 thành viên.
- Réunion: 5 đại biểu
- Guadeloupe: 4 đại biểu
- Martinique: 4 đại biểu
- Guyane thuộc Pháp: 2 đại biểu
- Polynésie thuộc Pháp: 2 đại biểu
- Nouvelle-Calédonie: 2 đại biểu
- Mayotte: 1 đại biểu
- Saint Pierre và Miquelon: 1 đại biểu
- Wallis và Futuna: 1 đại biểu
- Saint Martin: 0 đại biểu (tách từ Guadeloupe năm 2007)
- Saint Barthélemy: 0 đại biểu (tách từ Guadeloupe năm 2007)
Từ tháng 12/2008, các tỉnh và lãnh thổ hải ngoại có 19 đại biểu trong Thượng viện Pháp, chiếm 5,5% trong số 343 đại biểu.
- Réunion: 3 đại biểu
- Guadeloupe: 3 đại biểu
- Martinique: 2 đại biểu
- Guyane thuộc Pháp: 2 đại biểu
- Polynésie thuộc Pháp: 2 đại biểu
- Nouvelle-Calédonie: 2 đại biểu
- Mayotte: 2 đại biểu
- Saint Pierre và Miquelon: 1 đại biểu
- Wallis và Futuna: 1 đại biểu
- Saint Martin: 1 đại biểu
- Saint Barthélemy: 1 đại biểu
Danh sách các Lãnh thổ Hải ngoại thuộc Pháp
sửaTỉnh và lãnh thổ có người ở
sửaCờ | Tên | Thủ phủ | Dân số | Diện tích đất liền (km²) | Tình trạng | Vị trí | Ghi chú |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Guyane thuộc Pháp | Cayenne | 229.000 | 83.534 | Tỉnh hải ngoại / vùng | Nam Mỹ | ||
Guadeloupe | Basse-Terre | 404.000 | 1.628 | Caribe | |||
Martinique | Fort-de-France | 402.000 | 1.128 | ||||
French Polynesia | Saint-Denis | 817.000 | 2.512 | Châu Phi (Ấn Độ Dương) | |||
Mayotte | Mamoudzou | 186.452 | 374 | Châu Phi (Eo biển Mozambique) |
Comoros tuyên bố chủ quyền | ||
Nouvelle-Calédonie | Nouméa | 244.410 | 18.575 | Cộng đồng đặc biệt | Nam Thái Bình Dương | Sẽ tổ chức trưng cầu dân ý về độc | |
Réunion | Papeete | 264.000 | 4.167 | Cộng đồng hải ngoại | |||
Wallis và Futuna | Matāʻutu | 13.484(7/2008)[6] | 274 | ||||
Saint Pierre và Miquelon | Saint-Pierre | 6.099(1/2007)[7] | 242 | Đông Nam Canada | |||
Saint Barthélemy | Gustavia | 8.450(1/2007)[7] | 21 | Caribe | Tách từ Guadeloupe vào ngày 22/2/2007. | ||
Saint Martin | Marigot | 35.925(1/2007)[7] | 53 | ||||
Tahiti | Saint-Denis | 817.000 | 2.512 | Châu Phi (Ấn Độ Dương) |
Tổng cộng | ||
---|---|---|
Tình trạng | Dân số (1/2011)[1] | Diện tích đất liền (km²) |
Tỉnh Hải ngoại / vùng | 1.890.705 | 91.847 |
Cộng đồng Hải ngoại & Nouvelle-Calédonie | 795.000 | 23.632 |
Tổng | 2.685.705 | 120.049 |
Không có người ở
sửaCờ | Tên gọi | Thủ phủ | Diện tích đất liền (km²) | Tình trạng | Vị trí | Ghi chú |
---|---|---|---|---|---|---|
Clipperton | - | 7 | Tài sản của Nhà nước Pháp | Phía tây bờ biển México | México cũng tuyên bố chủ quyền | |
Banc du Geyser | 1 | Vùng đất phía Nam và châu Nam Cực thuộc Pháp | Châu Phi (Eo biển Mozambique) | Madagascar và Comoros cũng tuyên bố chủ quyền | ||
Bassas da India | 1 | Madagascar cũng tuyên bố chủ quyền | ||||
Europa | 28 | |||||
Juan de Nova | 5 | |||||
Quần đảo Crozet | Alfred Faure | 352 | Nam Ấn Độ Dương | |||
Quần đảo Kerguelen | Port-aux-Français | 7.215 | ||||
Đảo Saint-Paul và Đảo Amsterdam |
Martin-de-Viviès | 66 | Ấn Độ Dương | |||
Quần đảo Glorioso | - | 5 | Comoros, Madagascar và Seychelles cũng tuyên bố chủ quyền | |||
Đảo Tromelin | 1 | Mauritius cũng tuyên bố chủ quyền |
Châu Nam Cực
sửaCờ | Tên gọi | Thủ phủ | Diện tích đất liền (km²) | Tình trạng | Vị trí | Ghi chú |
---|---|---|---|---|---|---|
Vùng đất Adélie | Trạm Dumont d'Urville | 432.000 | Vùng đất phía Nam và châu Nam Cực thuộc Pháp | Châu Nam Cực | Theo Hệ thống Hiệp ước châu Nam Cực |
Các thành phố lớn nhất
sửa- Pointe-à-Pitre–Les Abymes (Guadeloupe): 178.631 cư dân (2008)
- Saint-Denis (Réunion): 175.053 (2008)
- Fort-de-France (Martinique): 171.628 (2008)
- Nouméa (Nouvelle-Calédonie): 163.723 (2009)
- Saint-Pierre (Réunion): 148.273 (2008)
- Papeete (Polynésie thuộc Pháp): 131,695 (2007)
- Saint-Paul (Réunion): 103.008 (2008)
- Cayenne (Guyane thuộc Pháp): 102.089 (2008)
Xem thêm
sửaChú thích
sửa- ^ a b INSEE, Government of France. “Bilan démographique 2010”. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2011. (tiếng Pháp)
- ^ a b c d e INSEE, Government of France. “Population des régions au 1er janvier”. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2010. (tiếng Pháp)
- ^ (tiếng Pháp) INSEE, Government of France. “INSEE Infos No 32” (PDF). Truy cập ngày 2 tháng 12 năm 2007.
- ^ (tiếng Pháp) Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie (ISEE). “CHIFFRES CLÉS - Démographie”. Bản gốc (PDF) lưu trữ 25 Tháng mười hai năm 2018. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2009.
- ^ Institut Statistique de Polynésie Française (ISPF). “Enquêtes & Répertoires > État Civil”. Bản gốc lưu trữ 18 Tháng Một năm 2012. Truy cập ngày 14 tháng 9 năm 2009.
- ^ INSEE, Government of France. “Les populations des circonscriptions du Territoire des îles Wallis et Futuna”. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2009. (tiếng Pháp)
- ^ a b c INSEE, Government of France. “Populations légales 2007 pour les départements et les collectivités d'outre-mer”. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2010. (tiếng Pháp)
- Robert Aldrich and John Connell, France's Overseas Frontier, Cambridge University Press, 1992
Đọc thêm
sửa- Frédéric Monera, L'idée de République et la jurisprudence du Conseil constitutionnel - Paris: L.G.D.J., 2004 [1] [2] Lưu trữ 2006-09-23 tại Wayback Machine;