Levnesovia là một chi khủng long hadrosauroidea, được Sues & Averianov mô tả khoa học năm 2009,[1] sống vào thời kỳ hình thành Bissekty cuối kỷ Phấn TrắngUzbekistan,[2] khoảng 90 triệu năm trước, từ Turonian, khu vực ngày nay là châu Á. Có liên quan đến Bactrosaurus. Loài điển hình là L. transoxiana.

Phân loại khoa học
Giới (regnum)Animalia
Ngành (phylum)Chordata
Nhánh Craniata
Phân ngành (subphylum)Vertebrata
Phân thứ ngành (infraphylum)Gnathostomata
Liên lớp (superclass)Tetrapoda
Nhánh (clade)Dinosauria
Chi (genus)Levnesovia
Sues & Averianov, 2009

Từ nguyên sửa

Tên chi nhằm vinh danh nhà cổ sinh vật học quá cố người Nga Lev Nesov, và cụ thể đề cập đến vùng đất cổ Transoxiana.[2]

Mô tả sửa

Các di tích hóa thạch được tìm thấy rất ít khiến việc dự đoán về kích thước của Levnesovia trở nên khó khăn. Theo Gregory Paul vào năm 2010, nó có thể dài 2 mét, nặng 175 kg, trong khi Thomas Holtz vào năm 2011, ước tính chiều dài của Levnesovia khoảng 6 mét, nặng khoảng 2 tấn.[3]

Levnesovia gần giống với chi Bactroosaurus, một loài hadrosaroid gần đây được phát hiện ở Nội Mông, Trung Quốc). Nó được phân biệt bằng một mào dọc cao trên đỉnh và không có gai thần kinh lưng hình gậy ở mẫu vật trưởng thành.[2]

Levnesovia có quan hệ họ hàng gần gũi với Bactroosaurus, từ đó nó được phân biệt bằng một mào cao hơn trên xương đỉnh của mái sọ; thiếu một nhánh từ xương trán tới xương lệ; và các mỏm gai phía dưới không có đầu hình chùy trên đốt sống của con trưởng thành.

Với Gilmoreosaurus, Levnesovia được phân biệt bởi phần xương trán ngắn hơn vào mép trên của hốc mắt; khoảng cách giữa răng trước và răng đầu tiên của hàm dưới dài hơn, bằng 1/5 hàng răng; và một vành răng gần như thẳng đứng.

Levnesovia khác với Hadrosauroidea có nguồn gốc lâu hơn bởi một đường gờ phát triển tốt và liên tục trên xương hàm khi tiếp xúc với ectopterygoid; vừa là hàng răng của hàm dưới vừa là đầu răng ở đỉnh mỏm vành, phần nhô ra của hàm sau; và một hàng răng của hàm dưới cong vào trong khi nhìn từ mặt phẳng.

Phân loại sửa

Các nghiên cứu phát sinh chủng loài đồng ý xếp Levnesovia là thành viên cơ bản của Hadrosauroidea.[4][5] Một phân tích của phát sinh chủng loại năm 2016, do Prieto-Márquez và các đồng nghiệp biên soạn, đã xác nhận đánh giá và dẫn đến biểu đồ phân loại sau đây:[6]

Hadrosauroidea 

Jinzhousaurus

Equijubus

Probactrosaurus

Jeyawati

Protohadros

Eolambia

Tanius

Bactrosaurus

Levnesovia

Gilmoreosaurus

Telmatosaurus

Jintasaurus

Lophorhothon

Claosaurus

Tethyshadros

Hadrosauridae

Xem thêm sửa

Tham khảo sửa

  1. ^ “Dinosaur Genera List”. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 3 tháng 7 năm 2015.
  2. ^ a b c Sues, Hans-Dieter; Averianov, Alexander (22 tháng 7 năm 2009). “A new basal hadrosauroid dinosaur from the Late Cretaceous of Uzbekistan and the early radiation of duck-billed dinosaurs”. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences (bằng tiếng Anh). 276 (1667): 2549–2555. doi:10.1098/rspb.2009.0229. ISSN 0962-8452. PMC 2686654. PMID 19386651.
  3. ^ “HoltzappendixWinter2010.xls”. archive.wikiwix.com. Truy cập ngày 30 tháng 8 năm 2023.
  4. ^ Wenhao Wu, « Giải phẫu và mối quan hệ của Bolong yixianensis, một loài khủng long Iguanodontoid kỷ Phấn trắng sớm ở Tây Liêu Ninh, Trung Quốc », dans Pascal Godefroit, Khủng long Bernissart và Hệ sinh thái trên cạn kỷ Phấn trắng sớm, Nhà xuất bản Đại học Indiana, 2012, tr. 293–333
  5. ^ P. Cruzado-Caballero và J. E. Powell. 2017. Bonapartesaurus rionegrensis, một loài khủng long hadrosaurine mới từ Nam Mỹ: hàm ý về mối quan hệ phát sinh loài và địa sinh học với Bắc Mỹ. Tạp chí Cổ sinh vật học Động vật có xương sống 37(2):e1289381:1-16
  6. ^ “Albert Prieto-Marquez, Gregory M. Erickson và Jun A. Ebersole, « Một loài khủng long mỏ vịt nguyên thủy từ miền đông nam Bắc Mỹ và nguồn gốc cũng như sự tiến hóa ban đầu của loài khủng long 'mỏ vịt' »”.