Nghi Lộc

Huyện thuộc tỉnh Nghệ An

Nghi Lộc là một huyện ven biển nằm ở phía đông nam tỉnh Nghệ An, Việt Nam.

Nghi Lộc
Huyện
Huyện Nghi Lộc
Đền thờ Nguyễn Xí
Hành chính
Quốc gia Việt Nam
VùngBắc Trung Bộ
TỉnhNghệ An
Huyện lỵThị trấn Quán Hành
Phân chia hành chính1 thị trấn, 28 xã
Thành lập
  • 1469: Dương Thành
  • 1894: Nghi Lộc
Địa lý
Tọa độ: 18°48′B 105°36′Đ / 18,8°B 105,6°Đ / 18.8; 105.6
MapBản đồ huyện Nghi Lộc
Nghi Lộc trên bản đồ Việt Nam
Nghi Lộc
Nghi Lộc
Vị trí huyện Nghi Lộc trên bản đồ Việt Nam
Diện tích347,70 km2
Dân số (2019)
Tổng cộng218.005 người[1]
Thành thị6.197 người (3%)
Nông thôn211.808 người (97%)
Mật độ627 người/km²
Dân tộcKinh...
Khác
Mã hành chính429[2]
Biển số xe37-K1-5xxxx-9xxxx;37-K2
Websitenghiloc.nghean.gov.vn

Địa lý sửa

Huyện Nghi Lộc nằm ở phía đông nam tỉnh Nghệ An, có vị trí địa lý:

Huyện Nghi Lộc có diện tích tự nhiên là 34.809,60 ha và dân số năm 2010 là 205.847 người. 23,5% dân số theo đạo Thiên Chúa.

Theo thống kê năm 2019, huyện Nghi Lộc có diện tích 347,70 km², dân số là 218.005 người, mật độ dân số đạt 627 người/km².[1]

Đây là địa phương có Đường cao tốc Diễn Châu – Bãi Vọt đang được xây dựng đi qua.

Hành chính sửa

Huyện Nghi Lộc có 29 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn Quán Hành (huyện lỵ) và 28 xã: Khánh Hợp, Nghi Công Bắc, Nghi Công Nam, Nghi Diên, Nghi Đồng, Nghi Hoa, Nghi Hưng, Nghi Kiều, Nghi Lâm, Nghi Long, Nghi Mỹ, Nghi Phong, Nghi Phương, Nghi Quang, Nghi Thạch, Nghi Thái, Nghi Thiết, Nghi Thịnh, Nghi Thuận, Nghi Tiến, Nghi Trung, Nghi Trường, Nghi Vạn, Nghi Văn, Nghi Xá, Nghi Xuân, Nghi Yên, Phúc Thọ.

Lịch sử sửa

Huyện Nghi Lộc được thành lập lần đầu tiên vào năm 1469 với tên gọi là Dương Thành.

Trải qua 550 năm hình thành và phát triển, huyện đã nhiều lần thay đổi tên gọi từ Dương Thành trở thành Dương Toại, Phố Dương, Tân Phúc, Nghi Chân, Chân Phúc, Chân Lộc.[3].

Năm 1832, vua Minh Mạng chia trấn Nghệ An thành 2 tỉnh: Nghệ An và Hà Tĩnh thì huyện Chân Phúc nhập vào phủ Anh Đô thuộc tỉnh Nghệ An.

Năm 1894, vua Thành Thái đổi tên huyện thành Nghi Lộc như hiện nay.

Năm 1919, thực dân Pháp bỏ cấp phủ, huyện Nghi Lộc thuộc tỉnh Nghệ An.

Sau năm 1945, bỏ cấp phủ, gọi chung là huyện. Huyện Nghi Lộc khi đó gồm có 24 xã: Đông Hải, Hải Yến, Hiến Hạp, Hợp Thái, Kim Khê, Kim Lộc, Kim Phúc, Kim Trường, La Nham, La Vân, Lâm Kiều, Long Châu, Lữ Lĩnh, Mỹ Thạch, Nguyên Xá, Ngư Phong, Phan Xuân, Thần Sơn, Thịnh Trường, Thuận Hợp, Vạn Hòa, Vạn Xuân, Văn Yên, Vọng Nhi.

Tháng 4 năm 1947, các đơn vị hành chính trong toàn huyện được sắp xếp lại cho phù hợp với thời kỳ chiến tranh. Từ 24 xã năm 1946 đã được gộp lại thành 13 xã mới gồm: Đông Hải, Hợp Châu, Ngư Hải, Phúc Hòa, Phúc Lộc, Tam Thái, Thần Lĩnh, Thịnh Trường, Thuận Hòa, Xá Lĩnh, Xuân Hải, Xuân Lộc, Yên Sơn.

Năm 1956, sau đợt cải cách ruộng đất, Tỉnh ủy Nghệ An đã chỉ đạo việc chấn chỉnh lại bộ máy lãnh đạo Đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể các cấp và kèm theo đó là cải tổ các đơn vị hành chính cấp xã. Từ 13 xã trước, nay được chia thành 40 xã và thống nhất lấy chữ đầu tên huyện làm chữ đầu tên của xã: Nghi Ân, Nghi Công, Nghi Diên, Nghi Đồng, Nghi Đức, Nghi Hải, Nghi Hoa, Nghi Hòa, Nghi Hợp, Nghi Hưng, Nghi Hương, Nghi Khánh, Nghi Kiều, Nghi Kim, Nghi Lâm, Nghi Liên, Nghi Long, Nghi Mỹ, Nghi Phong, Nghi Phú, Nghi Phúc, Nghi Phương, Nghi Quang, Nghi Tân, Nghi Thạch, Nghi Thái, Nghi Thiết, Nghi Thịnh, Nghi Thọ, Nghi Thu, Nghi Thuận, Nghi Thủy, Nghi Tiến, Nghi Trung, Nghi Trường, Nghi Vạn, Nghi Văn, Nghi Xá, Nghi Xuân, Nghi Yên.

Ngày 21 tháng 4 năm 1969, hợp nhất hai xã Nghi Phúc và Nghi Thọ thành một xã lấy tên là xã Phúc Thọ.

Ngày 26 tháng 12 năm 1970, xã Nghi Phú sáp nhập vào thành phố Vinh.[4]

Từ 1976 - 1991, huyện Nghi Lộc thuộc tỉnh Nghệ Tĩnh, gồm 38 xã: Nghi Ân, Nghi Công, Nghi Diên, Nghi Đồng, Nghi Đức, Nghi Hải, Nghi Hoa, Nghi Hòa, Nghi Hợp, Nghi Hưng, Nghi Hương, Nghi Khánh, Nghi Kiều, Nghi Kim, Nghi Lâm, Nghi Liên, Nghi Long, Nghi Mỹ, Nghi Phong, Nghi Phương, Nghi Quang, Nghi Tân, Nghi Thạch, Nghi Thái, Nghi Thiết, Nghi Thịnh, Nghi Thu, Nghi Thuận, Nghi Thủy, Nghi Tiến, Nghi Trung, Nghi Trường, Nghi Vạn, Nghi Văn, Nghi Xá, Nghi Xuân, Nghi Yên, Phúc Thọ.

Ngày 4 tháng 4 năm 1986, thành lập thị trấn Quán Hành, thị trấn huyện lỵ huyện Nghi Lộc trên cơ sở 26,15 ha diện tích tự nhiên của xã Nghi Trung; 10,08 ha diện tích tự nhiên của xã Nghi Hoa và 11,35 ha diện tích tự nhiên của xã Nghi Long; thành lập thị trấn Cửa Lò trên cơ sở diện tích, dân số của hai xã Nghi Tân và Nghi Thủy cùng 82 ha diện tích tự nhiên của xã Nghi Thu và 15 ha diện tích tự nhiên của xã Nghi Hợp.

Đến cuối năm 1993, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An, gồm 2 thị trấn: Quán Hành, Cửa Lò và 36 xã: Nghi Ân, Nghi Công, Nghi Diên, Nghi Đồng, Nghi Đức, Nghi Hải, Nghi Hoa, Nghi Hòa, Nghi Hợp, Nghi Hưng, Nghi Hương, Nghi Khánh, Nghi Kiều, Nghi Kim, Nghi Lâm, Nghi Liên, Nghi Long, Nghi Mỹ, Nghi Phong, Nghi Phương, Nghi Quang, Nghi Thạch, Nghi Thái, Nghi Thiết, Nghi Thịnh, Nghi Thu, Nghi Thuận, Nghi Tiến, Nghi Trung, Nghi Trường, Nghi Vạn, Nghi Văn, Nghi Xá, Nghi Xuân, Nghi Yên, Phúc Thọ.

Ngày 29 tháng 8 năm 1994, tách thị trấn Cửa Lò và 4 xã: Nghi Thu, Nghi Hương, Nghi Hòa, Nghi Hải, một phần xã Nghi Quang để thành lập thị xã Cửa Lò.

Ngày 10 tháng 4 năm 2002, chia xã Nghi Công thành 2 xã: Nghi Công Bắc và Nghi Công Nam.

Ngày 2 tháng 4 năm 2007, mở rộng thị trấn Quán Hành trên cơ sở sáp nhập 174,23 ha diện tích tự nhiên và 1.532 nhân khẩu của xã Nghi Trung; 11,07 ha diện tích tự nhiên và 253 nhân khẩu của xã Nghi Long; 132,6 ha diện tích tự nhiên và 1.434 nhân khẩu của xã Nghi Hoa; 20,61 ha diện tích tự nhiên và 97 nhân khẩu của xã Nghi Diên.

Ngày 17 tháng 4 năm 2008, 4 xã: Nghi Kim, Nghi Đức, Nghi Liên, Nghi Ân được sáp nhập vào thành phố Vinh.

Ngày 1 tháng 1 năm 2020, sáp nhập 2 xã Nghi Hợp và Nghi Khánh thành xã Khánh Hợp.[5]

Huyện Nghi Lộc có 1 thị trấn và 28 xã như hiện nay.

Văn hóa sửa

Danh nhân, khoa bảng và những người thành đạt sửa

Kinh tế sửa

  • khí hậu

Nằm trong địa phận 2 xã Nghi Yên và Nghi Tiến, Bãi Lữ cách Cửa Lò 10 km. Là nơi biển khơi ăn sâu vào đất liền và là nơi những cánh rừng thông bạt ngàn vươn ra biển cả tạo nên những cảnh quanh co uốn lượn, những vách đá đứng sóng vỗ trắng ngần,những bãi cát dài như dải lụa mêm uốn lượn dưới ngàn sóng đại dương nâng niu vỗ về thi vị,những bãi tắm đẹp thiên thần làn nước trong xanh và độ mặn tuyệt hảo.

Hiện nay có một khu resort lớn được xây dựng ở Bãi Lữ, gồm các khu biệt thự, khách sạn đạt tiêu chuẩn 4 sao và 5 sao. Khu tắm biển được chia làm các khu như khu tắm thiếu nhi, khu tắm nghỉ dưỡng và khu tắm tiên.

Các công trình như: Sân bay trực thăng, khu Casino, khu nhạc nước, Viện hải dương học, các dịch vụ và trò chơi trên biển, khu thể thao... đang dần dần được hình thành.

Bao quanh khu bãi tắm là những ngọn núi thoai thoải với bạt ngàn màu xanh, trên núi đã xây dựng công trình tượng Phật...tạo nên thêm một loại hình du lịch vãn cảnh, tâm linh.

Bãi Lữ có tên gọi xuất phát từ Lữ Sơn, một ngọn núi sừng sững hiên ngang trước biển, như chàng lữ khách thân thơ đi tìm điệu hát tình tứ lẫn mình trong sóng biển của thiếu nữ đa tình. Đứng trên Núi Lữ có thể nhìn thấy một vùng bao la rộng lớn, phía đông biển bao la xanh ngắt một màu, xa xa là đảo Song Ngư, Hòn Mắt, Lan Châu, gần hơn là Núi Rồng, Núi Lò, Tượng Sơn...Uốn lượn quanh núi là dòng kênh Sắt xanh ngắt bởi màu quặng sắt do núi Thiết Sơn nhuộm màu.

Tham khảo sửa

  1. ^ a b Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở trung ương. “Dân số đến 01 tháng 4 năm 2019 - tỉnh Nghệ An”. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2020.[liên kết hỏng]
  2. ^ Tổng cục Thống kê
  3. ^ http://www.baoxaydung.com.vn/news/vn/xa-hoi/nghe-an-ky-niem-550-thanh-lap-huyen-nghi-loc.html
  4. ^ Quyết định số 80-BT năm 1970
  5. ^ “Nghị quyết số 831/NQ-UBTVQH14 năm 2019 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Nghệ An”.

Liên kết ngoài sửa