USS Dayton (CL-105)

	Tàu tuần dương USS Dayton (CL-105)
Lịch sử
Hoa Kỳ
Tên gọi	USS Dayton
Đặt tên theo	Dayton, Ohio
Xưởng đóng tàu	New York Shipbuilding Corporation, Camden, New Jersey
Đặt lườn	8 tháng 3 năm 1943
Hạ thủy	19 tháng 3 năm 1944
Người đỡ đầu	Bà H. Rueger
Nhập biên chế	7 tháng 1 năm 1945
Xuất biên chế	1 tháng 3 năm 1949
Xóa đăng bạ	1 tháng 9 năm 1961
Danh hiệu và phong tặng	1 × Ngôi sao chiến trận
Số phận	Bị bán để tháo dỡ, 6 tháng 4 năm 1962
Đặc điểm khái quát
Lớp tàu	lớp Cleveland
Kiểu tàu	Tàu tuần dương hạng nhẹ
Trọng tải choán nước	11.800 tấn Anh (12.000 t) (tiêu chuẩn);; 14.131 tấn Anh (14.358 t) (đầy tải);
Chiều dài	600 ft (180 m) (mực nước);; 608 ft 4 in (185,42 m) (chung);
Sườn ngang	66 ft 4 in (20,22 m)
Chiều cao	113 ft (34 m)
Mớn nước	20 ft 6 in (6,25 m) (trung bình);; 25 ft (7,6 m) (tối đa);
Công suất lắp đặt	4 × nồi hơi ống nước Babcock & Wilcox đốt dầu, áp lực 634 psi;; công suất 100.000 hp (75.000 kW);
Động cơ đẩy	4 × turbine hơi nước hộp số General Electric;; 4 × trục;
Tốc độ	32,5 hải lý trên giờ (60,2 km/h; 37,4 mph)
Tầm xa	14.500 nmi (26.850 km; 16.690 mi) ở tốc độ 15 hải lý trên giờ (28 km/h; 17 mph)
Thủy thủ đoàn tối đa	1.255 ; 70 sĩ quan, ; 1.115 thủy thủ;
Vũ khí	12 × pháo 6 in (150 mm)/47 caliber trên tháp pháo ba nòng Mark 16 (4×3);; 12 × pháo đa dụng 5 in (130 mm)/38 caliber (6×2);; 28 × pháo phòng không Bofors 40 mm (4×4, 6×2);; 10 × pháo phòng không Oerlikon 20 mm;
Bọc giáp	đai giáp: 3,25–5 in (83–127 mm);; vách ngăn: 5 in (130 mm);; sàn tàu: 2 in (51 mm);; tháp pháo: ; 6,5 in (165 mm) mặt trước,; 3 in (76 mm) nóc,; 3 in (76 mm) mặt hông,; 1,5 in (38 mm) mặt sau;; bệ tháp pháo: 6 in (150 mm);; tháp chỉ huy: 2,25–5 in (57–127 mm);
Máy bay mang theo	4 × thủy phi cơ SOC Seagull
Hệ thống phóng máy bay	2 × máy phóng

USS Dayton (CL-105) là một tàu tuần dương hạng nhẹ thuộc lớp Cleveland của Hải quân Hoa Kỳ được hoàn tất vào giai đoạn cuối Chiến tranh Thế giới thứ hai. Nó là chiếc tàu chiến đầu tiên và duy nhất của Hải quân Mỹ được đặt theo thành phố Dayton thuộc tiểu bang Ohio. Dayton đã phục vụ thuần túy tại Mặt trận Thái Bình Dương vào giai đoạn cuối cùng cho đến khi chiến tranh kết thúc. Giống như hầu hết các tàu chị em cùng lớp, nó ngừng hoạt động không lâu sau đó, được đưa về lực lượng dự bị và không bao giờ phục vụ trở lại. Con tàu bị tháo dỡ vào năm 1962. Dayton được tặng tưởng một Ngôi sao chiến trận cho thành tích hoạt động trong Thế Chiến II.

Thiết kế và chế tạo sửa

Thiết kế sửa

Lớp Cleveland được thiết kế nhằm mục đích gia tăng tầm xa hoạt động, tăng cường hỏa lực phòng không và sự bảo vệ chống ngư lôi so với các tàu tuần dương Hoa Kỳ trước đây. Cho dù kém hơn ba nòng pháo 6-inch so với những chiếc lớp Brooklyn dẫn trước, hệ thống kiểm soát hỏa lực mới và tiên tiến hơn giúp cho lớp Cleveland có được ưu thế về hỏa lực trong chiến đấu thực tế. Tuy nhiên việc tăng cường thêm dàn hỏa lực phòng không hạng nhẹ cho đến cuối Thế Chiến II khiến các con tàu bị nặng đầu đáng kể.^[1]

Chế tạo sửa

Dayton được đặt lườn vào ngày 8 tháng 3 năm 1943 tại xưởng tàu của hãng New York Shipbuilding Corporation ở Camden, New Jersey. Chi phí chế tạo nó được công dân thành phố Dayton, Ohio đài thọ một phần thông qua việc mua trái phiếu chiến tranh. Nó được hạ thủy vào ngày 19 tháng 3 năm 1944, được đỡ đầu bởi Bà H. Rueger, và được cho nhập biên chế vào ngày 7 tháng 1 năm 1945 dưới quyền chỉ huy của hạm trưởng, Đại tá Hải quân Paul William Steinhagen.^[2]^[3]

Lịch sử hoạt động sửa

Dayton đi đến Trân Châu Cảng vào ngày 15 tháng 5 để tiến hành huấn luyện, rồi đi đến vịnh San Pedro thuộc đảo Leyte, Philippines vào ngày 16 tháng 6 để tham gia Đệ Tam hạm đội. Vào ngày 1 tháng 7, nó lên đường cùng với hạm đội cho các đợt tấn công cuối cùng dọc theo bờ biển chính quốc Nhật Bản; hộ tống cho các tàu sân bay của lực lượng đặc nhiệm tàu sân bay nhanh cũng như tiến hành bắn phá bờ biển. Sau khi Nhật Bản đầu hàng, chiếc tàu tuần dương tiến vào vịnh Tokyo vào ngày 10 tháng 9, và ngoại trừ một giai đoạn bảo trì ngắn tại Eniwetok, nó tiếp tục nhiệm vụ chiếm đóng cho đến ngày 7 tháng 11, khi nó khởi hành quay trở về Hoa Kỳ, về đến San Pedro, California vào ngày 19 tháng 11.^[2]

Dayton lên đường từ San Pedro vào ngày 24 tháng 1 năm 1946, đi đến Trân Châu Cảng sáu ngày sau đó trên đường hướng sang Nhật Bản. Tuy nhiên, mệnh lệnh dành cho nó thay đổi vào ngày 7 tháng 2, khi nó lên đường gia nhập Hạm đội Đại Tây Dương, tiến hành các hoạt động huấn luyện tại vịnh Guantánamo, Cuba trên đường đi đến cảng nhà mới của nó là Norfolk, Virginia. Vào ngày 3 tháng 2 năm 1947, Dayton khởi hành từ Norfolk cho một lượt hoạt động tại Địa Trung Hải, tiến hành thực tập ngoài khơi Malta và một chuyến viếng thăm ngoại giao đến Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ trước khi quay trở về Boston vào tháng 6 năm đó.^[2]

Chiếc tàu tuần dương lại lên đường đi sang Địa Trung Hải vào cuối tháng 7, nơi nó phục vụ như là soái hạm của Tư lệnh Lực lượng Hải quân Địa Trung Hải. Trong lượt hoạt động này, nó được gửi đến Bari, Ý để vận chuyển rocket cần thiết cho lực lượng Anh-Mỹ đang bảo vệ Trieste đang khi diễn ra các cuộc bạo loạn tại Nam Tư. Số hàng hóa được chất dỡ tại Trieste sau một chuyến đi tốc độ cao đến thành phố này vào tháng 10 năm 1947. Chuyến viếng thăm này lại trùng hợp với một thông báo của các cường quốc phương Tây sẽ trao trả Trieste cho chính phủ mới của Ý. Công dân của thành phố dùng cơ hội này để bày tỏ sự đồng tình với quyết định trên, và đám đông đã tập trung tại bến tàu nơi Dayton neo đậu, gây ra mối lo ngại về sự an ninh của con tàu. Sau đó chiếc tàu tuần dương đi đến Venice, và sau một chuyến viếng thăm ngắn thành phố này, nó quay trở lại Trieste rồi không lâu sau đó khởi hành quay trở về Hoa Kỳ vào ngày 30 tháng 11 năm 1947.^[2]

Sau các hoạt động tại chỗ từ Newport News, Virginia và một chuyến đi khác đến Địa Trung Hải từ ngày 9 tháng 2 đến ngày 26 tháng 6 năm 1948, Dayton được cho ngừng hoạt động và đưa về lực lượng dự bị tại Boston vào ngày 1 tháng 3 năm 1949. Tên của nó được cho rút khỏi danh sách Đăng bạ Hải quân vào ngày 1 tháng 9 năm 1961, và con tàu bị bán cho hãng Boston Metals tại Baltimore, Maryland để tháo dỡ vào ngày 6 tháng 4 năm 1962.^[2]^[3]

Phần thưởng sửa

Dayton được tặng tưởng một Ngôi sao chiến trận cho thành tích hoạt động trong Thế Chiến II.^[2]^[3]

Dãi băng Hoạt động Tác chiến
Huân chương Chiến dịch Hoa Kỳ	Huân chương Chiến dịch Châu Á-Thái Bình Dương với 1 Ngôi sao Chiến trận	Huân chương Chiến thắng Thế Chiến II
Huân chương Phục vụ Chiếm đóng Hải quân	Đơn vị Tuyên dương Tổng thống Philippine	Huân chương Giải phóng Philippine

Những hình ảnh sửa

USS Dayton khi được hạ thủy
Đại tá P. W. Steinhagen và các sĩ quan cao cấp
USS Dayton lúc chiếm đóng Nhật Bản
USS Dayton tại Naples, Ý, mùa Thu năm 1947

Tham khảo sửa

Chú thích sửa

^ Friedman 1984, tr. 270.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Naval Historical Center. “Dayton (CL-105)”. Dictionary of American Naval Fighting Ships. Navy Department, Naval History and Heritage Command.
^ ^a ^b ^c Yarnall, Paul (1 tháng 2 năm 2020). “USS Dayton (CL 105)”. NavSource.org. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2021.

Thư mục sửa

Friedman, Norman (1984). U.S. Cruisers: An Illustrated Design History. Naval Institute Press. ISBN 978-0870217180.
Naval Historical Center. “Dayton (CL-105)”. Dictionary of American Naval Fighting Ships. Navy Department, Naval History and Heritage Command.

Liên kết ngoài sửa

[FOOTNOTEFriedman1984270-1] Friedman 1984, tr. 270.

[DANFS-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Naval Historical Center. “Dayton (CL-105)”. Dictionary of American Naval Fighting Ships. Navy Department, Naval History and Heritage Command.

[NavSource-3] Yarnall, Paul (1 tháng 2 năm 2020). “USS Dayton (CL 105)”. NavSource.org. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2021.

[1]

[2]

[3]

Lịch sử
Tàu tuần dương USS Dayton (CL-105)
Hoa Kỳ
Tên gọi	USS Dayton
Đặt tên theo	Dayton, Ohio
Xưởng đóng tàu	New York Shipbuilding Corporation, Camden, New Jersey
Đặt lườn	8 tháng 3 năm 1943
Hạ thủy	19 tháng 3 năm 1944
Người đỡ đầu	Bà H. Rueger
Nhập biên chế	7 tháng 1 năm 1945
Xuất biên chế	1 tháng 3 năm 1949
Xóa đăng bạ	1 tháng 9 năm 1961
Danh hiệu và phong tặng	1 × Ngôi sao chiến trận
Số phận	Bị bán để tháo dỡ, 6 tháng 4 năm 1962
Đặc điểm khái quát
Lớp tàu	lớp Cleveland
Kiểu tàu	Tàu tuần dương hạng nhẹ
Trọng tải choán nước	11.800 tấn Anh (12.000 t) (tiêu chuẩn); 14.131 tấn Anh (14.358 t) (đầy tải)
Chiều dài	600 ft (180 m) (mực nước); 608 ft 4 in (185,42 m) (chung)
Sườn ngang	66 ft 4 in (20,22 m)
Chiều cao	113 ft (34 m)
Mớn nước	20 ft 6 in (6,25 m) (trung bình); 25 ft (7,6 m) (tối đa)
Công suất lắp đặt	4 × nồi hơi ống nước Babcock & Wilcox đốt dầu, áp lực 634 psi; công suất 100.000 hp (75.000 kW)
Động cơ đẩy	4 × turbine hơi nước hộp số General Electric; 4 × trục
Tốc độ	32,5 hải lý trên giờ (60,2 km/h; 37,4 mph)
Tầm xa	14.500 nmi (26.850 km; 16.690 mi) ở tốc độ 15 hải lý trên giờ (28 km/h; 17 mph)
Thủy thủ đoàn tối đa	1.255 70 sĩ quan, 1.115 thủy thủ
Vũ khí	12 × pháo 6 in (150 mm)/47 caliber trên tháp pháo ba nòng Mark 16 (4×3); 12 × pháo đa dụng 5 in (130 mm)/38 caliber (6×2); 28 × pháo phòng không Bofors 40 mm (4×4, 6×2); 10 × pháo phòng không Oerlikon 20 mm
Bọc giáp	đai giáp: 3,25–5 in (83–127 mm); vách ngăn: 5 in (130 mm); sàn tàu: 2 in (51 mm); tháp pháo: 6,5 in (165 mm) mặt trước, 3 in (76 mm) nóc, 3 in (76 mm) mặt hông, 1,5 in (38 mm) mặt sau; bệ tháp pháo: 6 in (150 mm); tháp chỉ huy: 2,25–5 in (57–127 mm)
Máy bay mang theo	4 × thủy phi cơ SOC Seagull
Hệ thống phóng máy bay	2 × máy phóng