Wikipedia:Thảo luận/Bổ sung Quy tắc ứng xử trong quy trình Giải quyết mâu thuẫn
Bổ sung Quy tắc ứng xử trong quy trình Giải quyết mâu thuẫn sửa
Kết quả: Mời sang biểu quyết tại đây
Sau 1 tuần tham khảo các ý kiến đóng góp cho giải pháp giải quyết các mâu thuẫn, hầu hết các ý kiến đều tán thành 2 nguyên tắc cơ bản cho giải pháp (bổ sung thứ nhất và thứ hai). Tuy nhiên cũng có một vài ý kiến lo ngại về tính cứng nhắc của quy định cũng như khả năng có mâu thuẫn giữa các quy định mới với các quy định cũ.
Xem xét các ý kiến nêu trên, tôi cho rằng việc hình thành một Quy tắc ứng xử cụ thể cho các thành viên trong quy trình Giải quyết mâu thuẫn là cần thiết. Quy tắc không mang tính bắt buộc tuân thủ như Quy định, mà mang tính chất một hướng dẫn mềm dẻo, như là một sự lựa chọn khuyến cáo đối với các thành viên khi phát sinh mâu thuẫn tranh chấp, tránh đi vào vi phạm 3RR. Tuy không mang tính bắt buộc, nhưng việc sử dụng Quy tắc ứng xử có thể được xem như là một hành vi Thiện ý nhằm đi vào giải pháp thỏa hiệp đồng thuận hơn là tranh cãi.
Các Quy tắc ứng xử cụ thể gồm 6 quy tắc tạm phác thảo theo trình tự như sau:
- Khi giữa các thành viên tham gia biên tập phát sinh mâu thuẫn và tranh chấp nội dung trong bài viết, một bên cần đặt tiêu bản "Tranh chấp nội dung" trong thời gian 24 giờ để thông báo cho bên còn lại trước khi di chuyển nội dung đang có mâu thuẫn, tranh chấp ra khỏi bài chính và vào trang thảo luận của bài.
- Hai bên cần tách rời từng phần các nội dung tranh chấp để thảo luận. Những phần nội dung nào đạt được đồng thuận thì có thể đưa vào bài ngay lập tức.
- Đối với những thông tin đặc biệt quan trọng đang có tranh chấp về tính chính xác khách quan, nếu một bên dẫn được ít nhất 2 (hai) nguồn hàn lâm đề cập đến, thông tin đó có thể được chấp nhận là có độ chính xác cao, trừ trường hợp bên còn lại cung cấp được bằng chứng là thông tin đã bị mạo nguồn.
- Hai bên cũng có thể đồng thời tổ chức một cuộc thăm dò và kêu gọi các thành viên bên ngoài góp ý kiến, nhằm tìm ra đề xuất khả dĩ được cả 2 bên đồng thuận. Thời gian thảo luận và thăm dò ý kiến không quá 7 (bảy) ngày kể từ khi di chuyển nội dung tranh chấp vào trang thảo luận của bài..
- Nếu hết thời hạn trên, mà vẫn còn các phần nội dung tranh chấp, 2 bên có thể tổ chức một cuộc biểu quyết nhỏ trong thời gian 7 (bảy) ngày để chọn phương án cuối cùng. Kết quả của tỷ lệ đa số sẽ được xem là xu hướng phổ biến và có khả năng được nhiều người ủng hộ nhất, do đó sẽ được chấp nhận đưa vào bài.
- Sau khi có kết quả của biểu quyết, tiêu bản "Tranh chấp nội dung" sẽ được tháo bỏ và phần nội dung được đưa vào theo kết quả biểu quyết sẽ được bảo lưu trong ít nhất 30 (ba mươi) ngày. Sau thời hạn này, các thành viên có thể tái lập các quy trình trên để giải quyết các mâu thuẫn còn tồn đọng.
Rất mong các bạn đóng góp ý kiến bổ sung. Thái Nhi (thảo luận) 04:39, ngày 4 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
- Thảo luận đã kết thúc, mời các bạn tham gia biểu quyết để thông qua các quy tắc ứng xử trong quy trình Giải quyết mâu thuẫn tại đây. Thái Nhi (thảo luận) 09:39, ngày 12 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
Các ý kiến
- Tôi thấy hiện tại có tiêu bản "Trung lập" hiện đang có sẵn, có thể sử dụng như tiêu bản "Tranh chấp nội dung". Thái Nhi (thảo luận) 04:43, ngày 4 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
- Tôi thấy không nên dùng "bản mẫu Trung lập" vì bản mẫu này chỉ phản ánh những nội dung viết với văn phong chưa trung lập; còn cái chúng ta nói đến là việc không thống nhất về cách viết, có đưa vào không,... còn thực tế rất có thể cách viết của cả 2 bên tranh chấp/1 bên muốn đưa vào đều đảm bảo trung lập rồi (nếu bị gắn "không trung lập" có thể gây phản ứng từ 2 phía và có người có thể lý luận rằng "sửa cho trung lập là dỡ biển"). Vì thế vẫn cần tạo ra một bản mẫu:Tranh chấp nội dung.--Trungda (thảo luận) 03:45, ngày 8 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
- Tôi ủng hộ cả 6 điểm do Thái Nhi nêu ra. Thái Nhi nên bổ sung thêm vấn đề thái độ của các bên tranh chấp khi thảo luận và nếu tranh chấp được giải quyết bằng thăm dò hoặc biểu quyết thì những ai có quyền tham gia. Nếu không có những ràng buộc đối với thành viên tham gia biểu quyết thì rất dễ xảy ra tình trạng dùng rối hay dùng IP để tạo đồng thuận. Tôi nghĩ chúng ta nên tạo một trang tương tự như trang biểu quyết xóa bài để các thành viên đưa nội dung có tranh chấp ra đó biểu quyết. BFriend (thảo luận) 19:46, ngày 4 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
- Thái Nhi bổ sung vào quy trình theo ý kiến của ASM nữa nhé. Tôi thấy ý tưởng này khá hay:
- Thành viên A đưa nội dung vô, thành viên B xóa nội dung đó cần phải có lý do xóa. Nếu không nêu lý do thì A hay bất kỳ ai khác cũng có quyền đưa lại
- B (hay C, D gì đó) tiếp tục xóa mà không có ý kiến giải thích lý do thì hành động của B, C, D,...xem như vi phạm vào Wikipedia:Phá hoại, Wikipedia:Đồng thuận. Khi B (hay C, D,...)nêu lý do, ngược lại A không chịu thì lúc đó mới đưa phần tranh chấp đó ra trang thảo luận để lấy ý kiến cộng đồng. BFriend (thảo luận) 19:57, ngày 4 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
- Xóa nội dung không lý do đương nhiên không thể xem là hợp lệ rồi. Nó có thể được xem như là đặc điểm nhận dạng trong Wikipedia:Phá hoại, nên không cần bổ sung thêm. Trong trường hợp này, người lùi sửa không vi phạm 3RR.
- Trên thực tế, các BQV không được trao trách nhiệm thẩm định về thái độ các thành viên tham gia tranh chấp. Chỉ thông qua quy tắc ứng xử, được xem như là một hành vi Thiện ý của các bên tranh chấp, mới là căn cứ cho mọi thành viên cùng tham gia thẩm định thái độ của các bên, từ đó các BQV mới thực hiện tác vụ bảo quản theo xu hướng của cộng đồng. Điều này giúp các BQV hạn chế đưa ra những quyết định cảm tính, ít phạm sai lầm trong tác vụ bảo quản hơn.
- Trong quá trình thảo luận, các bên có thể thăm dò ý kiến mọi thành viên (kể cả các IP). Tuy nhiên khi thực hiện biểu quyết, các thành viên tham gia biểu quyết phải đạt đủ điều kiện theo quy định hiện hành của Wikipedia:Biểu quyết xoá bài. Vì đây là một biểu quyết nhỏ, nó nên được thực hiện tại phần thảo luận của chính bài viết đó. Thái Nhi (thảo luận) 01:56, ngày 5 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
- Nhất trí với lập trường sáu điểm của Thái Nhi. Vấn đề này có thể đem ra biểu quyết được rồi. Bước sau đó, tôi đề nghị thành lập một số tổ chức như Hội đồng hòa giải, Hiệp hội tư vấn trợ giúp và Hội đồng trọng tài để giải quyết hai vấn đề 2 và 3 trong ba vấn đề mà Thái Nhi vừa nêu ở trên. --Двина-C75MT 05:14, ngày 5 tháng 8 năm 2013 (UTC)--[trả lời]
- Đề nghị của bác MT nằm ở sau quy tắc ứng xử, là giải pháp cuối cùng của Quy trình Giải quyết mâu thuẫn, khi mà các giải pháp hòa giải giữa các thành viên đã thất bại. Thái Nhi (thảo luận) 15:20, ngày 5 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
- Mình thử đề xuất một vài cách ứng xử trong các trường hợp cụ thể về thông tin có nguồn nhưng gây tranh chấp:
- Đoạn nội dung lặp lại ý đã có --> có thể xóa ngay không cần treo biển và đợi 24h, chỉ cần giải thích trên thanh tóm lược.
- Đoạn nội dung chất lượng dịch kém --> nếu không tự sửa được thì có thể xóa (nếu ngắn) hoặc ẩn (nếu dài) ngay, không cần treo biển và đợi 24h nhưng cần kêu gọi cải thiện rõ ràng trong thảo luận.
- Đoạn nội dung đặt không phù hợp mục, vị trí --> nếu không tự chỉnh được thì không xóa mà chỉ ẩn ngay đi và yêu cầu người viết tự điều chỉnh đến vị trí phù hợp trong thảo luận, và người ẩn có trách nhiệm chỉ ra "phù hợp" là thế nào. Nếu phát sinh tranh cãi thì lúc đó sẽ khôi phục, treo biển và làm đúng như quy trình 6 điểm đã nêu.
- Đoạn nội dung lan man, chép nguồn quá dài dòng --> trường hợp này nếu rút gọn dễ bị hiểu lầm là xóa thông tin. Có thể tự ý rút gọn mà không cần treo biển và đợi 24h, nhưng cần nêu rõ các ý chính muốn rút gọn của đoạn đó trong thảo luận. Trường hợp này người viết phải tham gia liệt kê ý chính để góp phần tóm tắt cho tốt chứ không lùi sửa (trừ phi người viết không đồng ý là cần rút gọn, sẽ khôi phục, treo biển và làm đúng như quy trình 6 điểm mà Thái Nhi đã nêu).
- Đoạn nội dung lạc đề, không cần phải có trong bài viết hoặc thiếu trung lập, nghi ngờ bịa nguồn, sai nguồn hay nguồn không đầy đủ, thiếu thuyết phục --> làm đúng như quy trình 6 điểm mà Thái Nhi đã nêu.--Volga (thảo luận) 07:00, ngày 5 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
- Đề nghị của Volga nằm ở trước các quy tắc ứng xử. Các biện pháp đề nghị đều là những cách thức biên tập thông thường. Trong trường hợp người đưa vào trước không đồng ý với cách thức biên tập, người biên tập sau nên giải thích lý do để thuyết phục đồng thuận. Trong trường hợp các lập luận không thuyết phục được nhau và dẫn đến tranh chấp tiêu cực, khi đó mới áp dụng các quy tắc ứng xử để giảm nhiệt. Thái Nhi (thảo luận) 15:20, ngày 5 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
- Đúng là nó nằm "trước" các quy tắc ứng xử, nhưng có thể thêm vào để phân định rạch ròi các trường hợp dùng đến và không dùng đến những quy tắc này. Cần nêu rõ ra để phòng trường hợp không đáng (cũng là những đề nghị đã nêu) mà có thành viên nào đó "nóng lòng" lập tức hồi sửa, đòi treo bảng, kiện cáo... Ví dụ, nếu không nói rõ ra là "chỉ cần giải thích trên thanh tóm lược sửa đổi" trong trường hợp xóa đoạn lặp - vốn hoàn toàn không cần đến thảo luận - thì có thể có người khiếu nại rằng người đó không chịu giải thích trong thảo luận. Những trường hợp động chạm đến "thông tin có nguồn" mà không đáng gây tranh chấp (ở trên) cần được quy định rõ để tránh tình trạng dựa vào các quy tắc ứng xử này để khăng khăng đòi thực hiện theo nó (trong khi nó chỉ áp dụng trong trường hợp gây tranh cãi phức tạp).
- Nhân đây cũng xin bổ sung: việc "cấm xóa" và "treo bảng" chỉ nên bắt đầu sau lần hồi sửa đầu tiên. Tức là người sửa xóa đi (có giải thích) mà người viết khôi phục với lý do phản đối thì mới bắt đầu treo biển. Chứ không phải cấm tiệt việc xóa ngay từ đầu vì rất có thể việc xóa đó vẫn được người viết đồng tình!--Volga (thảo luận) 15:45, ngày 5 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
- Thảo luận đã kết thúc, mời các bạn tham gia biểu quyết để thông qua các quy tắc ứng xử trong quy trình Giải quyết mâu thuẫn tại đây. Thái Nhi (thảo luận) 09:39, ngày 12 tháng 8 năm 2013 (UTC)[trả lời]
Đây là một cuộc biểu quyết đã kết thúc, xin đừng sửa chữa nó! Mọi ý kiến xin ghi bên ngoài khung!