Kiến Tường

Về tỉnh cũ cùng tên, xem bài Kiến Tường (tỉnh).

Kiến Tường là thị xã thuộc tỉnh Long An, nằm ở trung tâm của vùng Đồng Tháp Mười, Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam.

Kiến Tường
Thị xã
Rạch Cá Rô ở thị xã Kiến Tường
Hành chính
Vùng	Đồng Tháp Mười Đồng bằng sông Cửu Long
Tỉnh	Long An
Phân chia hành chính	3 phường, 5 xã
Thành lập	18/03/2013
Loại đô thị	Loại IV
Năm công nhận	2007
Chính quyền
Chủ tịch UBND	Nguyễn Văn Vũ
Chủ tịch HĐND	Đỗ Văn Thiệt
Địa lý
Diện tích	204,36 km²
Dân số (2019)
Tổng cộng	43.390 người
Mật độ	213 người/km²
Dân tộc	Kinh
Khác
Biển số xe	62-U1

Thị xã Kiến Tường được thành lập ngày 18 tháng 3 năm 2013 trên cơ sở tách một phần diện tích và dân số của huyện Mộc Hóa.

Mộc Hóa từng là tỉnh lỵ của tỉnh Kiến Tường cũ trong giai đoạn 1956-1975 dưới thời Việt Nam Cộng hòa (tỉnh lỵ có tên là "Mộc Hoá", nay là khu vực trung tâm thị xã Kiến Tường).

Năm 1976, tỉnh Kiến Tường bị giải thể và sáp nhập vào tỉnh Long An. Sau 37 năm bị mất tên gọi hoàn toàn, vào năm 2013, địa danh Kiến Tường giờ đây xuất hiện trở lại khi trở thành tên gọi của một thị xã mới được thành lập của tỉnh Long An: thị xã Kiến Tường.

Thị xã Kiến Tường đã được nhà nước trao tặng danh hiệu "Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới".

Vị trí địa lý

• Phía đông giáp huyện Mộc Hoá.
• Phía tây giáp 2 huyện Vĩnh Hưng và Tân Hưng.
• Phía bắc giáp huyện Kông Bông Rồ, tỉnh Svay Rieng, Campuchia.
• Phía nam giáp huyện Tân Thạnh.

Hành chính

Thị xã Kiến Tường có 8 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 3 phường: 1, 2, 3 và 5 xã: Bình Hiệp, Bình Tân, Thạnh Hưng, Thạnh Trị, Tuyên Thạnh.

Điều kiện tự nhiên

• Địa hình:

Kiến Tường nằm trong khu đất trung tâm của vùng Đồng Tháp Mười, đất trũng ngập nước hằng năm.

• Khí hậu:

Có khí hậu chia làm 2 mùa rõ rệt: Mùa nắng và Mùa mưa. Hàng năm, Kiến Tường đều phải chịu ảnh hưởng của lũ lụt trên hệ thống sông Vàm Cỏ.

• Tài nguyên:

Đất đai chủ yếu là đất phèn, thích hợp cho trồng lúa và tràm. Nước ngọt quanh năm được cung cấp bởi sông Vàm Cỏ Tây và một số kênh rạch thông với sông Tiền.

Lịch sử

Trước năm 1975

Quận Mộc Hoá được thành lập từ ngày 15 tháng 05 năm 1917, thuộc tỉnh Tân An, gồm có 2 tổng: Thanh Hoà Thượng với 9 làng, Thanh Hoà Hạ với 8 làng.

Ngày 17 tháng 02 năm 1956, chính quyền Sài Gòn tách quận Mộc Hoá khỏi tỉnh Tân An để thành lập tỉnh Mộc Hoá theo sắc lệnh số 21/NV.

Ngày 22 tháng 10 năm 1956, tổng thống Ngô Đình Diệm ban hành sắc lệnh 143/NV đổi tên tỉnh Mộc Hoá thành tỉnh Kiến Tường bao gồm 4 quận: Châu Thành, Kiến Bình, Tuyên Nhơn, Tuyên Bình. Tỉnh lỵ tỉnh Kiến Tường khi đó có tên là "Mộc Hoá", về mặt hành chánh thuộc xã Tuyên Thạnh, quận Châu Thành.

Về phía chính quyền Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam và sau này là Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam, để đối phó kịp thời với âm mưu địch và chỉ đạo sát đúng với thực tế tình hình địa phương, tháng 7 năm 1957 tách Mộc Hóa ra khỏi tỉnh Tân An, lập đơn vị hành chính cấp tỉnh, vẫn lấy tên là tỉnh Kiến Tường như bên chính quyền Việt Nam Cộng hòa. Tuy nhiên, bên dưới tỉnh Kiến Tường chia làm bốn vùng, mỗi vùng tương ứng với một quận của phía Việt Nam Cộng hòa:

• Vùng 2: tương ứng với quận Châu Thành.
• Vùng 4 (vùng tư): tương ứng với quận Kiến Bình.
• Vùng 6: tương ứng với quận Tuyên Nhơn.
• Vùng 8: tương ứng với quận Tuyên Bình.

Sau năm 1976

Tháng 2 năm 1976, tỉnh Kiến Tường giải thể, sáp nhập với tỉnh Long An và trở thành một huyện của tỉnh Long An với tên gọi mới là huyện Mộc Hoá. Huyện Mộc Hóa lúc đó bao gồm 5 huyện và 1 thị xã vùng Đồng Tháp Mười ngày nay (thuộc tỉnh Long An) và có diện tích tự nhiên 2.296 km², gồm có 1 thị trấn Mộc Hóa (huyện lỵ) và 29 xã: Bắc Hòa, Bình Hiệp, Bình Hòa, Bình Phong Thạnh, Hậu Thạnh, Hưng Điền A, Hưng Điền B, Kiến Bình, Nhơn Hòa Lập, Nhơn Ninh, Tân Đông, Tân Hòa, Tân Lập, Tân Ninh, Thái Bình Trung, Thái Trị, Thạnh Phú, Thạnh Phước, Thạnh Trị, Thuận Nghĩa Hòa, Thủy Đông, Tuyên Bình, Tuyên Thạnh, Vĩnh Châu A, Vĩnh Châu B, Vĩnh Đại, Vĩnh Lợi, Vĩnh Thanh, Vĩnh Trị.

Vùng đất thị xã Kiến Tường ngày nay khi đó là thị trấn Mộc Hóa và 3 xã: Bình Hiệp, Thạnh Trị, Tuyên Thạnh thuộc huyện Mộc Hóa.

Ngày 4 tháng 4 năm 1989, chia xã Bình Hiệp thành 2 xã lấy tên là xã Bình Hiệp và xã Bình Tân; chia xã Tuyên Thạnh thành 2 xã lấy tên là xã Tuyên Thạnh và xã Thạnh Hưng.

Tháng 4 năm 2007, thị trấn Mộc Hoá được công nhận là đô thị loại IV.

Ngày 18 tháng 3 năm 2013, Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị quyết số 33/NQ-CP, điều chỉnh địa giới hành chính huyện Mộc Hóa như sau:

• Thành lập thị xã Kiến Tường thuộc tỉnh Long An trên cơ sở điều chỉnh 20.428,20 ha diện tích tự nhiên và 64.589 nhân khẩu của huyện Mộc Hóa, bao gồm toàn bộ diện tích tự nhiên và nhân khẩu của thị trấn Mộc Hóa và các xã Tuyên Thạnh, Bình Hiệp, Bình Tân, Thạnh Hưng và Thạnh Trị.
• Điều chỉnh địa giới hành chính thị trấn Mộc Hóa và một phần của xã Tuyên Thạnh để thành lập các phường thuộc thị xã Kiến Tường
  • Thành lập phường 1 thuộc thị xã Kiến Tường trên cơ sở điều chỉnh 806,22 ha diện tích tự nhiên và 19.544 nhân khẩu của thị trấn Mộc Hóa.
  • Thành lập phường 2 thuộc thị xã Kiến Tường trên cơ sở 946,50 ha diện tích tự nhiên và 17.208 nhân khẩu còn lại của thị trấn Mộc Hóa.
  • Thành lập phường 3 thuộc thị xã Kiến Tường trên cơ sở điều chỉnh 796,04 ha diện tích tự nhiên và 4.239 nhân khẩu của xã Tuyên Thạnh.

Sau khi thành lập, thị xã Kiến Tường có 20.428,20 ha diện tích tự nhiên và 64.589 nhân khẩu; có 8 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 3 phường: 1, 2, 3 và 5 xã: Tuyên Thạnh, Bình Hiệp, Bình Tân, Thạnh Hưng và Thạnh Trị.

Theo quy hoạch chung đô thị Long An đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, toàn bộ thị xã Kiến Tường sẽ được nâng cấp lên thành thành phố Kiến Tường, gồm 6 phường: 1, 2, 3, Bình Hiệp, Bình Tân, Tuyên Thạnh và 2 xã: Thạnh Hưng, Thạnh Trị.

Giao thông

Các trục đường chính trong thị xã:

• Đường 30/4: Đây có thể được coi là một trong những con đường độc đáo nhất, hoàn toàn không có địa chỉ nhà riêng của bất kỳ gia đình hay cá nhân nào. 100% địa chỉ ở đường này là cơ quan, ban ngành đoàn thể nhà nước.
• Đường Hùng Vương
• Đường Lý Thường Kiệt
• Đường Hai Bà Trưng
• Đường Lê Lợi
• Đường Trần Hưng Đạo
• Đường Bạch Đằng
• Đường Thiên Hộ Dương (Ranh giới giữa phường 1 và 2)
• Đường Đốc Binh Kiều
• Quốc lộ 62
• Đường Ngô Quyền
• Đường Phan Chu Trinh
• Đường Nguyễn Du
• Đường Huỳnh Việt Thanh
• Đường Võ Thị Sáu
• Đường Nguyễn Thị Minh Khai
• Đường Lê Hồng Phong
• Đường Nguyễn Văn Kỉnh
• Đường Võ Văn Định
• Đường Nguyễn Thành A
• Đường Lê Quí Đôn
• Đường Lê Duẩn

Ngoài ra còn có các con đường nhỏ hơn nằm ngang dọc trong lòng thị xã.

Xã hội

• Giáo dục:

Thị xã Kiến Tường có tổng số 24 cơ sở giáo dục đóng trên địa bàn, bao gồm 1 trường Trung cấp nghề (Phường 3), 1 trường THPT (Phường 1), 6 trường Trung học cơ sở, 7 trường tiểu học và 9 trường Mầm non. Đa số các cơ sở giáo dục từ mầm non đến THCS trên địa bàn đều đã đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 trở lên. Trong đó, trường Tiểu học Nguyễn Tấn Kiều trên địa bàn phường 1 đã 2 lần được tặng thưởng Huân chương Lao động (hạng nhì, ba).

Trường THPT được thành lập từ thập niên 60 của thế kỷ trước, nay được xây dựng mới theo định hướng chuẩn quốc gia, đi vào hoạt động tại cơ sở mới từ năm 2009. Trường THPT Kiến Tường đạt chuẩn đánh giá ngoài mức độ 1 vào năm 2016 và đang tiến đến công nhận chuẩn quốc gia vào năm 2019.

• Y tế:

Thị xã Kiến Tường có 1 bệnh viện đa khoa với quy mô 150 giường bệnh, 1 Trung tâm y tế, 1 phòng y tế trực thuộc ủy ban nhân dân thị xã và 8 trạm y tế xã - phường. Đội ngũ y, bác sĩ có tay nghề cao và có những thiết bị kỹ thuật cao để chữa trị những căn bệnh hiểm nghèo, góp phần giảm tải cho cơ quan y tế tuyến trên. Hiện tại, bệnh viện đang xây dựng mới 1 bệng viện với quy mô với 500 giường bệnh. Ngoài ra, trên địa bàn còn có 2 phòng khám tư nhân với quy mô lớn: Phòng khám Sài Gòn - Kiến Tường và Phòng khám An Lộc Thành phố.

• Kinh tế:

Thị xã Kiến Tường là trung tâm của khu vực Đồng Tháp Mười về nhiều mặt, trong đó kinh tế đóng vai trò chủ đạo trong sự phát triển chung của toàn khu vực Đồng Tháp Mười. Thị xã có cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp để giao thương hàng hóa với Vương quốc Campuchia, có tuyến quốc lộ 62 chạy qua giúp cho việc vận chuyển hàng hóa thuận lợi hơn. Chợ Mộc Hóa cũ đã được nâng cấp thành trung tâm thương mại Kiến Tường nguy nga tráng lệ, đóng vai trò đầu tàu cho ngành dịch vụ không chỉ của thị xã Kiến Tường mà còn là đầu tàu cho toàn vùng Đồng Tháp Mười. Hàng hóa bày bán trong chợ rất đa dạng, được cung cấp chủ yếu từ thị trường đầu mối Tp HCM nên giá cả hợp lý và phong phú.

Toàn thị xã hiện nay có 1 trung tâm thương mại, 1 siêu thị mini, 3 chợ quy mô lớn (Phường 1, Phường 2, xã Bình Hiệp), 1 siêu thị miễn thuế cửa khẩu Bình Hiệp tạo điều kiện thuận lợi cho việc mua sắm, trao đổi hàng hóa của bà con nhân dân thị xã và người dân nước bạn Campuchea.

Cơ cấu kinh tế của thị xã đang dịch chuyển dần theo hướng giảm tỷ lệ nông nghiệp, tăng dần phi nông nghiệp. Khu kinh tế cửa khẩu Bình Hiệp đang dần chuyển mình thành khu công nghiệp tập trung, thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

• Giao thông:

Trên địa bàn Thị xã có tuyến quốc lộ 62, tỉnh lộ 831, tuyến lộ liên xã Tuyên Thạnh - Thạnh Hưng, Bình Hiệp - Thạnh Trị. Về giao thông đường thủy có các tuyến kênh mương chằng chịt và sông Vàm Cỏ Tây chảy qua, là điều kiện thuận lợi cho việc giao thương, trao đổi hàng hóa với các địa phương trong và ngoài khu vực. Tuy nhiên, đoạn quốc lộ 62 đến nay đã xuống cấp trầm trọng, cần phải được sửa chữa để tạo điều kiện thuận tiện cho việc giao thông.

Trên địa bàn thị xã Kiến Tường từng có Sây bay quốc tế Mộc Hóa. Sân bay được xây dựng từ năm 1965 và phục vụ cho mục đích quân sự kết hợp dân sự, là cửa ngõ đi vào vùng Đồng Tháp Mười bằng đường hàng không. Sau năm 1975 thì bỏ hoang phế. Sân bay có hai đường băng song song rải nhựa nóng, dài 1.800m rộng 120m nếu không bị bỏ hoang và được đầu tư thích đáng thì có thể trở thành sân bay nội địa.

Thời gian đầu sau 1975, Nông trường Lúa Vàng (Nông trường quốc doanh) sử dụng sân bay để đáp máy bay trực thăng cho mục đích nông nghiệp (xạ lúa, rải phân, phun thuốc,...). Tuy nhiên, sau đó nông trường giải thể, sân bay chính thức bị bỏ hoang cho đến ngày nay.

Sân bay Mộc Hóa đã từng xuất hiện trong bối cảnh của các bộ phim Cánh Đồng Hoang, Mùa Gió Chướng, Chiến Trường Chia Nửa Vầng Trăng,... của đạo diễn Hồng Sến.

Đến năm 2013, sân bay đã trở thành khu dân cư đường Lý Thường Kiệt nối dài, trong đó đường băng trở thành đường phố, không còn dấu vết gì của sân bay cũ.

• Vui chơi, giải trí:

Điều kiện vui chơi, giải trí ở thị xã Kiến Tường còn hạn chế rất nhiều. Các em thiếu nhi có thể đến tham gia các trò chơi tại Nhà thiếu nhi, tuy nhiên, các trò chơi này chỉ hoạt động vào buổi tối. Toàn thị xã chỉ có 1 địa điểm tạm gọi là thắng cảnh: Núi Đất. Đây là cụm 3 ngọn núi nhân tạo được xây dựng từ giữa thế kỷ XX. Hiện tại Núi Đất đang được quản lý bởi ngành văn hóa thông tin nhưng qua năm tháng không được đầu tư, Núi Đất hiện nay chỉ còn là hoài niệm trong lòng những người lớn tuổi.

• Tiềm năng du lịch: Trên địa bàn thị xã tuy không có địa điểm du lịch hấp dẫn du khách nhưng thị xã có thể dựa vào lợi thế liên thông của các điểm du lịch chung quanh để thu hút khách du lịch. Có thể lấy vài ví dụ như sau: Tour 1: Khu du lịch sinh thái Làng Nổi Tân Lập (Mộc Hóa) - Trung tâm thương mại Kiến Tường (Mua sắm) - Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp; Tour 2: Khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen (Tân Hưng) - Trung tâm thương mại Kiến Tường (Mua sắm) - Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp; Tour 3: Du thuyền trên Sông Vàm Cỏ Tây. Khu Núi Đất nếu được cải tạo cảnh quan và đầu tư xây dựng thì có thể trở thành khu nghỉ dưỡng cho khách tham quan.
• Văn hóa - Tôn giáo: Các tôn giáo chính trên địa bàn thị xã bao gồm Phật giáo, Thiên Chúa Giáo, Tin Lành, Cao Đài và ngoài ra còn có một số tôn giáo chưa có nhiều tín đồ.
• Đặc sản: Kiến Tường có món đặc sản Bún Xiêm Lo độc đáo, đã được giới thiệu trên kênh truyền hình Vĩnh Long và Đồng Tháp, chương trình Đặc Sản Miền Sông Nước. Bên cạnh đó, trái Cà Na, một loại trái thiên nhiên chỉ có vào mùa nước nổi, được chế biến theo nhiều cách khác nhau cũng là loại quà vặt ưa thích của cư dân địa phương. Một loại đặc sản khác là mắm. Tuy không nổi tiếng bằng mắm Châu Đốc, Tân Châu nhưng ở đây có loại mắm cá rút xương: cá trèn, cá chốt, cá rô, cá sặc,.... Các loại mắm này được ủ theo cách gia truyền, xương cá tan hết, con cá còn nguyên hình dạng mà không bị rã.