Wikipedia

Văn hóa Kitô giáo

Văn hóa Kitô giáo là tập tục văn hóa phổ biến trong Kitô giáo. Với sự mở rộng nhanh chóng của Kitô giáo sang châu Âu, Syria, Lưỡng Hà, Tiểu Á, Ai Cập, Ethiopia và Ấn Độ và vào cuối thế kỷ 4 tôn giáo này cũng đã trở thành tôn giáo chính thức của Đế chế La Mã.[1][2][3] Văn hóa Kitô giáo đã ảnh hưởng và đồng hóa nhiều từ Greco- Roman Byzantine,[4] Văn hóa phương Tây,[5] Trung Đông,[6][7] Slav, Kavkaz và có thể từ Ấn Độ.[8]

Văn hóa phương Tây, trong hầu hết lịch sử của nó, gần như tương đương với văn hóa Kitô giáo, và nhiều người dân ở bán cầu phương Tây có thể được mô tả rộng rãi là Kitô hữu có văn hóa. Khái niệm "Châu Âu" và "Thế giới phương Tây" có mối liên hệ mật thiết với khái niệm " Kitô giáo và Kitô giáo ", nhiều người thậm chí cho rằng Kitô giáo là mối liên kết tạo nên một bản sắc châu Âu thống nhất.[9] Nhà sử học Paul Legutko của Đại học Stanford cho biết Giáo hội Công giáo là "trung tâm của sự phát triển các giá trị, ý tưởng, khoa học, luật pháp và các thể chế tạo nên cái mà chúng ta gọi là văn minh phương Tây".[10]

Mặc dù văn hóa phương Tây có một số tôn giáo đa thần trong những năm đầu dưới đế chế Hy Lạp và La Mã, khi quyền lực La Mã tập trung suy yếu, sự thống trị của Giáo hội Công giáo là lực lượng nhất quán duy nhất ở Tây Âu.[11] Cho đến thời đại khai sáng,[12] Văn hóa Kitô giáo đã hướng dẫn tiến trình triết học, văn học, nghệ thuật, âm nhạc và khoa học.[13] môn nghệ thuật Kitô giáo về nghệ thuật tương ứng sau đó đã phát triển thành triết học Kitô giáo, nghệ thuật Kitô giáo, âm nhạc Kitô giáo, văn học Kitô giáo, v.v. Nghệ thuật và văn học, luật pháp, giáo dục và chính trị đã được bảo tồn trong các giáo lý của Giáo hội, trong một môi trường mà, nếu không có nó, thì đã làm các môn này bị thất truyền. Giáo hội thành lập nhiều thánh đường, trường đại học, tu viện và chủng viện, một số trong đó tiếp tục tồn tại đến ngày nay. Kitô giáo thời trung cổ đã tạo ra các trường đại học hiện đại đầu tiên.[14][15] Giáo hội Công giáo đã thiết lập một hệ thống bệnh viện ở Châu Âu thời Trung cổ, đã cải thiện rất nhiều về valetudinaria của La Mã.[16] Những bệnh viện này được thành lập để phục vụ cho "các nhóm xã hội cụ thể bị thiệt thòi bởi nghèo đói, bệnh tật và tuổi tác", theo nhà sử học của bệnh viện, Guenter Risse.[17] Kitô giáo cũng có tác động mạnh mẽ đến tất cả các khía cạnh khác của cuộc sống: hôn nhân và gia đình, giáo dục, nhân văn và khoa học, trật tự chính trị và xã hội, kinh tế và nghệ thuật.[18]

Kitô giáo đã có một tác động đáng kể đến giáo dục và khoa học và y học khi nhà thờ tạo ra các cơ sở của hệ thống giáo dục phương Tây,[19] và là nhà tài trợ của các trường đại học sáng lập ở thế giới phương Tây vì trường đại học thường được coi là một tổ chức có nguồn gốc trong bối cảnh Kitô giáo thời trung cổ.[20][21] Nhiều giáo sĩ trong suốt lịch sử đã có những đóng góp đáng kể cho khoa học và đặc biệt Dòng Tên đã có nhiều đóng góp đáng kể cho sự phát triển của khoa học.[22] [23] [24] Ảnh hưởng văn hóa của Kitô giáo bao gồm phúc lợi xã hội,[25] bệnh viện sáng lập,[26] kinh tế học (như đạo đức làm việc của Tin lành),[27][28] luật tự nhiên (sau này sẽ ảnh hưởng đến sáng tạo luật pháp quốc tế), chính trị,[29] kiến trúc,[30] văn học,[31] vệ sinh cá nhân,[32][33] và cuộc sống gia đình.[34] Kitô giáo đã đóng một vai trò trong việc chấm dứt các tập quán phổ biến giữa các xã hội không phải Kitô giáo, như sự hiến tế người, chế độ nô lệ,[35] giết trẻ sơ sinh và đa thê.[36]

Các Kitô hữu đã có vô số đóng góp cho sự tiến bộ của con người trong một loạt các lĩnh vực rộng lớn và đa dạng, cả trong lịch sử và thời hiện đại, bao gồm cả khoa học và công nghệ,[37][38][39][40][41] y học,[42] mỹ thuật và kiến trúc,[43][44][45] chính trị, văn học, âm nhạc, từ thiện, triết học,[46][47][48] :15 đạo đức,[49] kịch nghệ và kinh doanh.[50][51][52] Theo 100 Years of Nobel Prizes, một đánh giá về giải thưởng Nobel từ năm 1901 đến năm 2000 cho thấy (65,4%) người đoạt giải Nobel, là những người theo Kitô giáo dưới nhiều hình thức khác nhau.[53] Kitô hữu Đông phương (đặc biệt là Kitô hữu Nestorian) cũng đã đóng góp cho Nền văn minh Hồi giáo Ả Rập trong thời kỳ Ummayad và Abbasid bằng cách dịch các tác phẩm của các triết gia Hy Lạp sang tiếng Syriac và sau đó sang tiếng Ả Rập.[54][55][56] Họ cũng xuất sắc về triết học, khoa học, thần học và y học.[57][58]

Kitô hữu văn hóa là những người thế tục có di sản Kitô giáo, những người có thể không tin vào những niềm tin tôn giáo của Kitô giáo, nhưng vẫn giữ mối quan hệ với văn hóa, nghệ thuật, âm nhạc phổ biến, v.v. Một ứng dụng thường xuyên khác của thuật ngữ này là để phân biệt các nhóm chính trị trong các lĩnh vực có nền tảng tôn giáo hỗn hợp.

Âm nhạc sửa

Bài chi tiết: Âm nhạc Kitô giáo

Âm nhạc Kitô giáo là các thể loại nhạc diễn tả niềm tin cá nhân hoặc cộng đoàn trong cuộc sống và đức tin Kitô giáo. Các chủ đề phổ biến của âm nhạc Kitô giáo bao gồm ca ngợi, thờ phượng, sám hối và khấn xin.

Josquin des Prez
(1450/1455 – 1521)		 Claudio Monteverdi
(1567–1643)		 Antonio Vivaldi
(1678–1741)		 Johann Sebastian Bach
(1685–1750)		 Wolfgang Amadeus Mozart
(1756–1791)		 Ludwig van Beethoven
(1770–1827)		 Franz Schubert
(1797–1828)		 Franz Liszt
(1811–1886)		 Anton Bruckner
(1824–1896)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Văn học sửa

 
Kinh Thánh Gutenberg, sở hữu bởi người Do Thái vào thời đại đồ sắt và thời kỳ cổ điển. Cuốn sách bao gồm giá trị văn hóa, nhân phẩm, thần thoại và đức tin của cả Do Thái giáo và Kitô giáo.[59]

Văn học Kitô giáo là các tác phẩm văn học liên quan đến những chủ đề Kitô giáo và kết hợp quan điểm Kitô giáo về thế giới.

Tham khảo sửa

  1. ^ Religion in the Roman Empire, Wiley-Blackwell, by James B. Rives, page 196
  2. ^ Catholic encyclopedia New Advent
  3. ^ McManners, Oxford Illustrated History of Christianity, pp. 301–03.
  4. ^ Meyendorff 1982.
  5. ^ Caltron J.H Hayas, Christianity and Western Civilization (1953), Stanford University Press, p.2: "That certain distinctive features of our Western civilization – the civilization of western Europe and of America— have been shaped chiefly by Judaeo – Graeco – Christianity, Catholic and Protestant."
  6. ^ “Christian Communities in the Arab Middle East”. Truy cập 29 tháng 4 năm 2016.
  7. ^ "The historical march of the Arabs: the third moment."
  8. ^ The Culture of Kerala
  9. ^ Dawson, Christopher; Glenn Olsen (1961). Crisis in Western Education . tr. 108. ISBN 9780813216836.
  10. ^ “Review of How the Catholic Church Built Western Civilization by Thomas Woods, Jr”. National Review Book Service. Bản gốc lưu trữ 22 tháng 8 năm 2006. Truy cập 16 tháng 9 năm 2006.
  11. ^ Koch, Carl (1994). The Catholic Church: Journey, Wisdom, and Mission. Early Middle Ages: St. Mary's Press. ISBN 978-0-88489-298-4.
  12. ^ Koch, Carl (1994). The Catholic Church: Journey, Wisdom, and Mission. The Age of Enlightenment: St. Mary's Press. ISBN 978-0-88489-298-4.
  13. ^ Dawson, Christopher; Olsen, Glenn (1961). Crisis in Western Education . ISBN 978-0-8132-1683-6.
  14. ^ Rüegg, Walter: "Foreword. The University as a European Institution", in: A History of the University in Europe. Vol. 1: Universities in the Middle Ages, Cambridge University Press, 1992, ISBN 0-521-36105-2, pp. xix–xx
  15. ^ Verger 1999
  16. ^ “Valetudinaria”. broughttolife.sciencemuseum.org.uk (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ 5 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 22 tháng 2 năm 2018.
  17. ^ Risse, Guenter B (tháng 4 năm 1999). Mending Bodies, Saving Souls: A History of Hospitals. Oxford University Press. tr. 59. ISBN 0-19-505523-3.
  18. ^ Karl Heussi, Kompendium der Kirchengeschichte, 11. Auflage (1956), Tübingen (Germany), pp. 317–319, 325–326
  19. ^ Encyclopædia Britannica Forms of Christian education
  20. ^ Rüegg, Walter: "Foreword. The University as a European Institution", in: A History of the University in Europe. Vol. 1: Universities in the Middle Ages, Cambridge University Press, 1992, ISBN 0-521-36105-2, pp. XIX–XX
  21. ^ Verger, Jacques (1999). Culture, enseignement et société en Occident aux XIIe et XIIIe siècles (bằng tiếng Pháp) (ấn bản 1). Presses universitaires de Rennes in Rennes. ISBN 286847344X. Truy cập 17 tháng 6 năm 2014.
  22. ^ Susan Elizabeth Hough, Richter's Scale: Measure of an Earthquake, Measure of a Man, Princeton University Press, 2007, ISBN 0691128073, p. 68.
  23. ^ Woods 2005, tr. 109.
  24. ^ Encyclopædia Britannica Jesuit
  25. ^ Encyclopædia Britannica Church and social welfare
  26. ^ Encyclopædia Britannica Care for the sick
  27. ^ Encyclopædia Britannica Property, poverty, and the poor,
  28. ^ Weber, Max (1905). The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism.
  29. ^ Encyclopædia Britannica Church and state
  30. ^ Sir Banister Fletcher, History of Architecture on the Comparative Method.
  31. ^ Buringh, Eltjo; van Zanden, Jan Luiten: "Charting the 'Rise of the West': Manuscripts and Printed Books in Europe, A Long-Term Perspective from the Sixth through Eighteenth Centuries", The Journal of Economic History, Vol. 69, No. 2 (2009), pp. 409–445 (416, table 1)
  32. ^ Eveleigh, Bogs (2002). Baths and Basins: The Story of Domestic Sanitation. Stroud, England: Sutton.
  33. ^ Christianity in Action: The History of the International Salvation Army p.16
  34. ^ Encyclopædia Britannica The tendency to spiritualize and individualize marriage
  35. ^ Chadwick, Owen p. 242.
  36. ^ Hastings, p. 309.
  37. ^ Gilley, Sheridan (2006). The Cambridge History of Christianity: Volume 8, World Christianities C.1815-c.1914. Brian Stanley. Cambridge University Press. tr. 164. ISBN 0521814561. ... Many of the scientists who contributed to these developments were Christians...
  38. ^ Steane, Andrew (2014). Faithful to Science: The Role of Science in Religion. OUP Oxford. tr. 179. ISBN 0191025135. ... the Christian contribution to science has been uniformly at the top level, but it has reached that level and it has been sufficiently strong overall...
  39. ^ L. Johnson, Eric (2009). Foundations for Soul Care: A Christian Psychology Proposal. InterVarsity Press. tr. 63. ISBN 0830875271. .... Many of the early leaders of the scientific revolution were Christians of various stripes, including Roger Bacon, Copernicus, Kepler, Francis Bacon, Galileo, Newton, Boyle, Pascal, Descartes, Ray, Linnaeus and Gassendi...
  40. ^ “100 Scientists Who Shaped World History”. Bản gốc lưu trữ 9 tháng 7 năm 2017. Truy cập 29 tháng 4 năm 2016.
  41. ^ “50 Nobel Laureates and Other Great Scientists Who Believe in God”. Bản gốc lưu trữ 17 tháng 6 năm 2019. Truy cập 29 tháng 4 năm 2016.
  42. ^ S. Kroger, William (2016). Clinical and Experimental Hypnosis in Medicine, Dentistry and Psychology. Pickle Partners Publishing. ISBN 1787203042. Many prominent Catholic physicians and psychologists have made significant contributions to hypnosis in medicine, dentistry, and psychology.
  43. ^ “Religious Affiliation of the World's Greatest Artists”. Bản gốc lưu trữ 3 tháng 6 năm 2018. Truy cập 29 tháng 4 năm 2016.
  44. ^ “Wealthy 100 and the 100 Most Influential in Business”. Bản gốc lưu trữ 12 tháng 8 năm 2019. Truy cập 29 tháng 4 năm 2016.
  45. ^ E. McGrath, Alister (2006). Christianity: An Introduction. John Wiley & Sons. tr. 336. ISBN 1405108991. Virtually every major European composer contributed to the development of church music. Monteverdi, Haydn, Mozart, Beethoven, Rossini, and Verdi are all examples of composers to have made significant contributions in this sphere. The Catholic church was without question one of the most important patrons of musical developments, and a crucial stimulus to the development of the western musical tradition.
  46. ^ A. Spinello, Richard (2012). The Encyclicals of John Paul II: An Introduction and Commentary. Rowman & Littlefield Publishers. tr. 147. ISBN 1442219424. ... The insights of Christian philosophy "would not have happened without the direct or indirect contribution of Christian faith" (FR 76). Typical Christian philosophers include St. Augustine, St. Bonaventure, and St. Thomas Aquinas. The benefits derived from Christian philosophy are twofold....
  47. ^ Roy Vincelette, Alan (2009). Recent Catholic Philosophy: The Nineteenth Century. Marquette University Press. ISBN 0874627567. ....Catholic thinkers contributed extensively to philosophy during the Nineteenth Century. Besides pioneering the revivals of Augustinianism and Thomism, they also helped to initiate such philosophical movements as Romanticism, Traditionalism, Semi-Rationalism, Spiritualism, Ontologism, and Integralism...
  48. ^ Hyman, J.; Walsh, J.J. (1967). Philosophy in the Middle Ages: The Christian, Islamic, and Jewish Traditions. New York: Harper & Row. OCLC 370638.
  49. ^ Brown, J. Encyclopaedia Perthensis, Or, Universal Dictionary of the Arts, Sciences, Literature, Etc.: Intended to Supersede the Use of Other Books of Reference, Volume 18. University of Minnesota. tr. 179. ISBN 0191025135. ... Christians has also contributed greatly to the abolition of slavery, or at least to the mitigation of the rigour of servitude.
  50. ^ Hillerbrand, Hans J. (2016). Encyclopedia of Protestantism: 4-volume Set. Pickle Partners Publishing. tr. 174. ISBN 1787203042. ... In the centuries succeeding the REFORMATION the teaching of Protestantism was consistent on the nature of work. Some Protestant theologians also contributed to the study of economics, especially the nineteenth-century Scottish minister THOMAS CHALMERS....
  51. ^ “Religion of History's 100 Most Influential People”. Bản gốc lưu trữ 1 tháng 1 năm 2012. Truy cập 29 tháng 4 năm 2016.
  52. ^ “Religion of Great Philosophers”. Bản gốc lưu trữ 7 tháng 6 năm 2018. Truy cập 29 tháng 4 năm 2016.
  53. ^ Baruch A. Shalev, 100 Years of Nobel Prizes (2003), Atlantic Publishers & Distributors, p.57: between 1901 and 2000 reveals that 654 Laureates belong to 28 different religions. Most (65.4%) have identified Christianity in its various forms as their religious preference. ISBN 978-0935047370
  54. ^ Hill, Donald. Islamic Science and Engineering. 1993. Edinburgh Univ. Press. ISBN 0-7486-0455-3, p.4
  55. ^ Brague, Rémi (15 tháng 4 năm 2009). The Legend of the Middle Ages. tr. 164. ISBN 9780226070803. Truy cập 11 tháng 2 năm 2014.
  56. ^ Ferguson, Kitty Pythagoras: His Lives and the Legacy of a Rational Universe Walker Publishing Company, New York, 2008, (page number not available – occurs toward end of Chapter 13, "The Wrap-up of Antiquity"). "It was in the Near and Middle East and North Africa that the old traditions of teaching and learning continued, and where Christian scholars were carefully preserving ancient texts and knowledge of the ancient Greek language."
  57. ^ Rémi Brague, Assyrians contributions to the Islamic civilization Lưu trữ 2013-09-27 tại Wayback Machine
  58. ^ Britannica, Nestorian
  59. ^ “biblical literature”. Encyclopædia Britannica. Truy cập 8 tháng 1 năm 2020.

Đọc thêm sửa

Liên kết ngoài sửa

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Văn_hóa_Kitô_giáo&oldid=70688801”