Bộ đội Bình Xuyên

Đối với các định nghĩa khác, xem Bình Xuyên (định hướng).

Bộ đội Bình Xuyên là một tổ chức chính trị - quân sự tồn tại ở khu vực Nam Bộ Việt Nam trong khoảng 1945 đến 1960.

Bộ Đội Bình Xuyên
Chiến kỳ
Hoạt động	1945 – 1960
Quốc gia	Quốc gia Việt Nam Việt Nam Cộng hòa Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
Phân loại	Quân đội
Tên khác	Phái Bình Xuyên Lực lượng Bình Xuyên Công an Xung phong Bình Xuyên
Khẩu hiệu	Danh dự - Tổ quốc
Màu sắc
Tham chiến	Chiến dịch Hoàng Diệu
Các tư lệnh
Chỉ huy nổi tiếng	Nguyễn Bình Dương Văn Dương Hoàng Văn Trọng Hoàng Văn Trí Dương Văn Hà Võ Văn Môn Lê Văn Viễn Thái Hoàng Minh Nguyễn Văn Hiểu

Tên gọi

Bình Xuyên vốn là tên một ấp thuộc làng Chính Hưng, Sài Gòn (nay tương ứng với khu vực Rạch Ông thuộc địa bàn Phường 1 và Phường 2, Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh). Kể từ năm 1945, danh xưng "Bình Xuyên" được dùng để mô tả Bộ đội Bình Xuyên với nòng cốt là giới du đãng ven Sài Gòn, hoạt động trong 10 năm (1945 - 1955).

Lịch sử

Giai đoạn Chiến tranh Đông Dương

Sau khi quân Anh-Pháp gây hấn ở Sài Gòn (23 tháng 9 năm 1945), nhiều lực lượng quân sự chống Pháp tự phát được thành lập. Người lập bộ đội thường lấy tên của mình đặt cho lực lượng trong vùng, như bộ đội Tân Quy cũng được gọi là bộ đội Dương Văn Dương, hay gọn hơn là bộ đội Ba Dương. Bộ đội Nhà Bè mang tên bộ đội Hai Nhị, Hai Soái... Khi Dương Văn Dương, thủ lĩnh các nhóm giang hồ Nam Bộ, thống nhất các lực lượng quân sự chống Pháp ở Tân Quy, Tân Thuận, Nhà Bè, Thủ Thiêm, ông đã chọn cái tên "Bình Xuyên" để đặt cho lực lượng thống nhất này. Đây là tên chữ trên bản đồ Sài Gòn - Chợ Lớn để chỉ vùng Hố Bần, còn gọi là Xóm Cỏ, địa bàn hoạt động của lực lượng này. Cái tên "Bình Xuyên" còn hàm chỉ: "Bình" gợi chiến công đánh chiếm và bình định, còn chữ "Xuyên" để chỉ vùng chi chít sông rạch.

Bộ đội Bình Xuyên là lực lượng quân sự mạnh nhất ở vùng Đông Nam Bộ thời bấy giờ. Địa bàn hoạt động được tổ chức thành Liên khu Bình Xuyên (gồm các chi đội số 2, 3, 4, 7, 9, 21, 25), đảm trách nhiệm vụ bao vây quân Anh-Pháp ở mạn Nam Sài Gòn. Sau khi đặc phái viên trung ương Nguyễn Bình vào tổ chức quân đội, Dương Văn Dương được chỉ định làm Khu bộ phó Khu 7. Sau khi Dương Văn Dương tử trận vào năm 1946, lực lượng Bình Xuyên bị phân hóa. Một bộ phận chống Pháp do Dương Văn Hà (tức Năm Hà, em cùng cha khác mẹ của Dương Văn Dương) chỉ huy, được tổ chức lại và phiên chế chính quy thành Vệ quốc đoàn. Một bộ phận khác do Lê Văn Viễn chỉ huy, li khai năm 1948 và tham gia thành lập chính quyền Quốc gia Việt Nam. Thành phần này là lực lượng Bình Xuyên được biết đến nhiều nhất vào thập niên 1950.

Từ năm 1948, nhóm Bình Xuyên li khai là một lực lượng quân sự bổ sung nằm trong khối Liên hiệp Pháp dưới danh xưng "Công an Xung phong", địa bàn hoạt động ở xung quanh Sài Gòn. Dưới sự đồng thuận của Pháp, Bình Xuyên kiểm soát nhiều sòng bài, nhà thổ, cùng những thương cuộc lớn nhỏ khắp vùng Sài Gòn - Chợ Lớn trong đó phải kể Casino Grande Monde (Đại Thế giới), Casino Cloche d'Or (Kim Chung), Bách hóa Noveautes Catinat. Sau Hiệp định Genève, Bình Xuyên phải sáp nhập vào Quân đội Quốc gia Việt Nam nhưng ngầm không phục tùng.

Giai đoạn Đệ nhất Cộng hòa

Tháng 7 năm 1954, Thủ tướng Ngô Đình Diệm chấp chính thành lập chính phủ trung ương và nộp danh sách nội các. Lê Văn Viễn, vị chỉ huy Bình Xuyên đòi được tham chính và đưa ra yêu sách lập chính phủ mới. Lực lượng Bình Xuyên cùng với quân đội Cao Đài và Hòa Hảo còn lập Mặt trận Thống nhất Toàn lực Quốc gia và gửi tối hậu thư buộc chính phủ phải có danh sách mới trước ngày 26 tháng 3 năm 1955. Nội các Ngô Đình Diệm không chịu nhượng bộ nên Bình Xuyên mở cuộc tấn công Bộ Tổng tham mưu rồi pháo kích vào Dinh Độc Lập. Sang tháng 4 năm 1955 thì quân Bình Xuyên tấn công thành Cộng Hòa. Quân đội Quốc gia phản công, phá được căn cứ chính của Bình Xuyên ở khu vực cầu Chữ Y khiến lực lượng Bình Xuyên phải triệt thoái khỏi Sài Gòn - Chợ Lớn và rút về Rừng Sác.

Tháng 9 năm 1955, Tổng thống Ngô Đình Diệm phái Đại tá Dương Văn Minh mở Chiến dịch Hoàng Diệu để truy nã Bình Xuyên tại khu vực Rừng Sác. Quân Bình Xuyên bị hoàn toàn tiêu diệt. Lê Văn Viễn đào tẩu sang Campuchia rồi lưu vong sang Pháp, chấm dứt thực lực của Bình Xuyên. Một lực lượng Bình Xuyên li khai khác do Võ Văn Môn (tức Bảy Môn) chỉ huy đào thoát về miền Đông Nam Bộ, lập căn cứ tồn tại độc lập mãi đến năm 1960 thì tham gia Mặt trận Dân tộc Giải phóng, từ năm 1961 lực lượng được sáp nhập vào Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam.

Hình ảnh trong văn hóa đại chúng

Lực lượng Bình Xuyên là một phần chủ đề của tiểu thuyết Người Bình Xuyên của nhà văn Nguyên Hùng; sau đó được dựng thành phim Dưới cờ đại nghĩa bởi hãng phim TFS và được trình chiếu vào năm 2006.

Xem thêm

• Chiến tranh Đông Dương
• Việt Minh
• Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
• Quân đội Quốc gia Việt Nam
• Quân lực Việt Nam Cộng hòa
• Mặt trận Thống nhất Toàn lực Quốc gia
• Mặt trận Quốc gia Liên hiệp
• Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam

Thư mục

• Phù hiệu của Lực lượng Bình Xuyên Lưu trữ 2014-08-08 tại Wayback Machine
• “Insignias of Vietnam's armies” (PDF). Truy cập ngày 21 tháng 4 năm 2010.
• AFRVN Military History Section, J-5, Strategic Planning and Policy (1966). Quân Sử 4: Quân lực Việt Nam Cộng Hòa trong giai-đoạn hình-thành: 1946-1955 (reprinted from the 1972 edition in Taiwan, DaiNam Publishing - 1977) [Military History Volume 4:AFRVN, the formation period, 1946-1955, pages=408-28 (Operations against Binh Xuyen)]. Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
• Ho Son Dai (2008). Bo Doi Binh Xuyen [Binh Xuyen Force]. HCM City.
• Lucien Bodard (1977). La guerre d'Indochine [The Indochina War] (bằng tiếng Pháp). Hachette. ISBN 2-246-55291-5.
• Pierre Darcourt (1997). Bay Vien, le maitre de Cholon [Bay Vien, Cholon's Master] (bằng tiếng Pháp). Grasset. ISBN 978-2-01-003449-7.
• Huynh Kim Khanh, "Background of the Vietnamese August Revolution", The Journal of Asia Studies 25, no. 4 (August 1971)
• Alfred W. McCoy (2003). The Politics of Heroin. Lawrence Hill Books. ISBN 1-55652-483-8.
• Nguyên Hùng (2005). Bảy Viễn Thủ Lĩnh Bình Xuyên [Bay Vien, Binh Xuyen's Leader]. Cong An Nhan Dan Viet Nam - Vietnamese People's Public Security.
• Simpson, Howard R. (tháng 8 năm 1992). Tiger in the Barbed Wire: An American in Vietnam, 1952-1991. Brassey's Inc. ISBN 0-7881-5148-7.
• Simpson, Howard R. (1998). Bush Hat, Black Tie: adventures of a foreign service officer. Brassey's Inc. ISBN 1-57488-154-X.
• Truong Nhu Tang (1985). A Vietcong Memoir. Harcourt Brace Jovanovich. tr. 63. ISBN 0-15-193636-6.
• Indochina: Saigon after the combats (rushes) French news archives, ORTF, ngày 10 tháng 5 năm 1955
• Origins of the Insurgency in South Vietnam, 1954-1960 Lưu trữ 2009-08-20 tại Wayback Machine The Pentagon Papers, Gravel Edition, Boston: Beacon Press, 1971
• Bến Tre Province website: Biography of General Dương Văn Dương Lưu trữ 2011-02-22 tại Wayback Machine
• Sects, Drugs and Warrior Monks: Auxiliary Forces of the French in Vietnam: 1945-1954 Lưu trữ 2010-09-15 tại Wayback Machine
• The Bình Xuyên: Order and Opium in Saigon Lưu trữ 2006-08-30 tại Wayback Machine